Amerikaanse schoolkinderen steeds
vaker geplaagd door stress
De juiste
verzorging van
KWALITEIT IN STYLE
cadeauplanten
O
El
El
El
A
SPECIAALZAKEN
N.S. PLEIN
ene
den
tre
Zen!
VAN GESTEL
/kWGARDE
iBj
p
Zuiver tin
GRILL ROOM EFES
HFI
SPECIAAL
KERSTMENU
hors d’oeuvres
koude schotels
en de betere
belegde broodjes
N.S.-Plein 32, TILBURG - Tel. 425165
JAN DE COCK
JtekUSOn keukens
Veldhoven: Hutvelden 1, tel. 040-532761
Tilburg: NS-plein 36, tel. 013-367784
w
I
RB
1990 - pagina 26
Donderdag 13 december 1990 - pagina 27
DE TILBURGSE KOERIER
mkeleals
jvaliteiten.
BUSHALTE
Voor de feestavonden:
„MODERN LICHT”
elektrotechnisch installatie bureau
Azalea
Beide kerstdagen geopend
U kunt bellen voor reserveren
ADVISEREN.
uwen
Bromelia’s
169,-
179,-
239,-
269,-
299,-
SCHITTERENDE DASSEN.
De moeite waard
Sfeer met
kaarslicht
erken
EIN^J
Hit dl
Royaal assortiment
Kwaliteitskostuums.
Kompleet met
PRACHTIGE HEMDEN EN
OM U EENS OP UW
GEMAK TE LATEN
GRILLROOM
ALY BABA
SHOARMA
geeft
ren aan
VOLOP
PARKEERPLAATSEN
SHOARMA THUISBEZORGEN
IN TILBURG
THUIS
BEZORGEN
voor
te prijzen
g
in elk handje
«ree Belgische txoodies
N.S. Plein 39
Tel. 013-367674
TILBURG
persoon; i
doen om
HOOGSPOOR B.V
N.S.-Plein 10, Tilburg - 013-425182
Stress
ook pre
hart- en
Speciaalzaak in tin
N.S.-plein 19 - Tel. 424725
Alle koopavonden geopend
HAARVERZORGING
f niet bij.
7 voor de
toprljs!
Adres: N.S.-pl<
Tel. 013-36!
deskundigen
jonge kindere
lein 43 - Tilburg
>5964 - 442126
KOESTRAAT
N.S. Plein 27
Tel. 013-426218
Ma.mi. geopend
Do.avond geopend
Behandeling volgens afspraak
Tot 31 december
bij aankoop
van
armaturen design-
kado's tegen
I stuntprijzen
DE BESTE KEUZE IN KWALITEIT EN KLASSE
mode
N.S Plein 45. Tilburg. 013-421662 -
-j— zei
van de
leven.
t stress
is die alleen bij
irkomt. Dat is dus
de beste vakman
voorde betere
zefto keuken
bloeiaar verwelkt, begint -
te sterven. Werp ze echter
maar heb geduld: naarmate
zich jon-
t van de
cm groot
n de moe-
rlijk uit-
maamde
ge--
en
Zodra ze begint door te g
ze minder water tot begin juni,
snoei je ze flink terug en je zet ze op
het terras of balkon. Eind september
wordt ze verpot en naar binnen
haald. De volgende zeven weken 2
je ervoor dat
’s avonds en de
uur volledig donke
beeld in een ber
nier wordt de l w
om nieuwe bloemknoppen
tegen eind november.
Een 1
ge pi'
maar
twee c_o
water nu en di
De bloei kan zeker
ren en dan hoeft u v
werpen. Het kost
moeite om ze over
gend jaar.
STOHE
groeien, geef je
•egin juni. Dan
op-
ber -
i ge--
zorg
ze tussen vijf uur
volgende ochtend acht
ïer staat (bij voor-
ïrgkamer). Op die ma-
kerstster gestimuleerd
i-,n te vormen
De bloei zal langer duren wanneer je
voonte van maakt de azalea
te verhuizen naar een koele
3 hal b.v.). Vergeet ook niet
drinkers zijn. Iedere dag
is dus noodzakelijk. Pro-
lant voorts om de vier a vijf
door ze een uur of
een emmer water
;ieri is echter uit
le-
Dealer van o.a.:
Artemide
EEESE 7
czlvc/txlmi
PAF etc.
een raam op het oosten of op het wes-
ten en besproei de bladeren om de
twee, drie dagen, waarna je ze af-
sponst. Dan blijven ze glanzend
schoon.
Wanneer de
de plant af te sterven. Werp
niet weg, maar heb geduld: i
de plant afsterft, ontwikkelen zich
ge plantjes rondom de voet
bromelia. Eens die zo’n 12 er"
zijn, kun je ze voorzichtig van
derplant afsnijden en afzonderlij'
planten in een potje met zoger.u„.
bromelia-aarde (een mengsel van
hakte denneschorsen, spaghnum
zand). De jonge plantjes zullen in de
loop van twee-drie jaar opgroeien tot
volwassen bloeiende exemplaren.
De Vrijwilligers-
centrale zoekt
vrijwilligers voor:
1. SPOED: De Pollepel zoekt
vrijwilligers die mee willen hel
pen en denken in het organiseren
van de verzorging van maaltijden
voor bezoekers. 2. Tilburgs Meld
punt Discriminatieklachten: het
draaien van spreekuur en tele
foondienst. 3. Vrijwilligerscentra-
le: redactieleden t.b.v. ’’Vrijwilli-
gersnieuws”. Taken: zelfstandig
interviews afnemen en uitwerken
(4 x per jaar). 4. Werkgroep In
formatie Dienstweigeren: draaien
van informatie-spreekuur. 5. Mu-
ziekinstrumentenmakersmuseiun:
*inrichten van fabrieksgedeelte
van museum en rondleiden van
publiek ’verzorging binnentuin
’restauratie oude draaibanken,
opstellen van kasten, diverse
klusjes. 6. Stichting WEB: vrijw.
voor het begeleiden van naailes
op dinsdagmiddag. 7. Stichting
Bejaardenwerk Tilburg: houden
van interviews bij ouderen die via
de SBT maaltijden aan huis krij
gen. 8. Stichting Danserscollec-
tief: timmerwerkzaamheden en
onderhoud theater De Synagoge.
9. Buurthuis De Hazelaar bege
leiden meidenclub. 10. Wijkcen
trum De Ypelaen begeleiden van
groep vrouwen anet jonge kinde
ren. Thema: het kind en de op
voeding. 11. Vrouwentherapie- en
begeleidingscentnun Lilith: admi
nistratieve werkzaamheden
(voornamelijk typewerk), inci
denteel koffie zetten, telefoon
aannemen. 12. Buurthuis Konel:
’geven van kookles aan kinderen
’geven van dansles (stijldansen)
aan kinderen en/ of volwassenen.
13. Kinder en Jongerentelefoon:
vrijw. voor telefoondienst. Aan
melden voor 18 januari. 14. Tan-
zaniastichting: opzetten en bege
leiden onderwijspakket gericht
op Tanzania als voorbeeld voor
lager en middelbaar onderwijs.
15. Vredeswerkwinkel: draaien
winkeldienst/verzorgen publici
teit/ secretariaatswerkzaamhe-
den. 16. Diverse wijkkranten zoe
ken vrijwilligers voor redactie
werk en/of lay-out. 17. Scouting
St. Joris: boekhouder/ penning
meester. 18. Theater Zaal 16: ad
ministratieve werkzaamheden.
19. Maria Ziekenhuis: ’hulp bij
ontspanningsavonden voor pa
tiënten ’hulp bij activiteitenbege
leiding ’hulp bij Radio Maria.
20. Stichting Vluchtelingenwerk:
’introductie nieuwe asielzoekers
in gemeente Tilburg: afhalen van
station, meegaan naar politie, so
ciale dienst, woningbouwvereni
ging; afleggen van huisbezoeken:
invullen van formulieren tot voe
ren van gesprekken ’helpen bij
het uitvoeren van sociaal-culture-
le avonden voor asielzoekers. 21.
Vrouwen Tegen Seksueel
Geweld: dringend nieuwe vrijwil
ligsters nodig voor telefoondienst
en spreekuur en vrijwilligsters
voor publiciteit. 22. Kinderdag
verblijf de Wip Wap: zoekt een
wat oudere man of vrouw voor
licht huishoudelijke werkzaamhe
den (o.a. koffie zetten) en die
daarnaast aktiviteiten met de
kinderen wil doen, zoals voorle
zen voor en puzzelen met de kin
deren. 23. Theaterwinkel Zuiver
Nylon: vrijw. voor administra
tieve werkzaamheden. Vrijw.
moet zelfstandig kunnen werken.
24. Stichting Reptielenhuis de
Oliemeulen: vrijw. voor het ver
zorgen van de dieren en voor het
rondleiden van publiek. 25.
Sportgroep Gehandicapten
Goirle: vrijw. voor het ondersteu
nen van sportaktiviteiten voor
gehandicapten. 26. Peuterspeel
zaal Robert: zit zeer dringend
verlegen om mensen die mee wil
len helpen met de peuteropvang
op dinsdagmiddag en vrijdagoch
tend.
Heeft u in deze opsomming niets
kunnen vinden, kom dan eens
langs. Er zijn nog diverse moge
lijkheden die hier niet vermeld
staan en die kunnen nu net voor
u aantrekkelijk zijn.
Wij zijn aan het verbouwen. Wij
proberen de overlast zoveel mo
gelijk te beperken. Het kan ech
ter voorkomen dat er door om
standigheden niet bemiddeld kan
worden. Onze excuses hiervoor.
Op werkdagen zijn wij geopend
van 13.00 tot 17.00 uur. Tijdens
deze openingstijden kunt u langs
komen voor bemiddelingen, in
schrijvingen en informatievragen.
Voor telefonische informatie
(niet voor bemiddeling) zijn wij
tussen 09.00 en 17.00 uur ook te
lefonisch bereikbaar: 434572.
Vrijwilligerscentrale, Spoorlaan
Een bloeiende azalea kan zeker vier
weken mooi blijven, zeker wanneer ze
in huis komt wanneer de bloemen nog
niet allen ontloken zijn. De plant mag
gerust in de verwarmde woonkamer
staan, maar neem geen plekje vlakbij
een verwarmingsbron. Zet ze evenmin
in de tocht of direct in het zonlicht.
Ideaal is een hoekje in halfschaduw op
twee of méér meter van een kachel of
radiator.
voorschrijven zich correct te ge
dragen, de beste te zijn op school,
de juiste kleren te dragen en de
juiste vrienden te zoeken.
«Dergelijke ouders geven hun
kinderen voorwaardelijke liefde»,
zei Nelson. «Zij zeggen we hou
den van je als...»
Kinderen met stress houden de
ze meestal ook in hun tienerjaren,
zei Nelson. «Om aan de stres te
ontsnappen zullen zij op jongere
leeftijd naar verdovende middelen
grijpen, en eerder seks bedrijven,
terwijl zelfmoord onder hen ook
veel vaker voorkomt. Gedurende
het schooljaar 1987-1988 heeft in
Kansas elke negen dagen een jon
gere zelfmoord gepleegd, terwijl
waarschijnlijk meer dan duizend
anderen een poging hebben on
dernomen», zei hij.
5 bij jonge kinderen kon
roblemen opleveren als
i vaatziekten, zwaarlijvig
heid en geestelijke gestoordheid.
worden blootgesteld - variërend
van overheersende ouders en
scheidingen tot een steeds meer
op prestatie gerichte maatschap
pij - in de tienerleeftijd meer kans
op zelfmoord, zwangerschap, ver
slaving, mislukken op school en
lichamelijke problemen als chro
nische hartkwalen en zwaarlijvig
heid.
De oorzaken van stress zijn
even uiteenlopend als de gevol
gen, maar de deskundigen zijn het
erover eens dat bij kinderen de
voornaamste oorzaken thuis lig-
gen. «Als een kind van een warm 1
thuis naar een koude school gaat,
kunnen ze het wel redden. Als ze
van een warm thuis naar een war-
me school gaan, is er geen enkel
Kerstster -
De kerstster (Euphorbia pulcherrima,
ook wel poinsettia genoemd) vind je
tegenwoordig met rode, roomwitte of
roomgele schutbladeren. De jongste
trend bestaat uit potten waarin een ro-
de, gele en witte kerstster samen zijn
opgeteeld, zodat je een spectaculair
«kleurenbos» krijgt.
kerstster wordt best op een zonni-
plek in de woonkamer geplaatst,
r wel uit de tocht. Geef ze om de
dagen water en voeg aan het giet-
- nu en dan wat meststof toe.
ker tot in februari du-
u de plant niet weg te
echt niet zoveel
te houden tot vol-
kste manier waar
op opvoeders de problemen van
stress bij kinderen proberen
te nemen is het ontwikkelen
de waardering die een kiri<x
zichzelf heef
nieren vinden om kinderen
een vroeg stadium het gex
geven dat ze erbij horen,
een goed gevoel te geve
zichzelf», zei Fitch. Daarti
ten de klassen klein
houden om de communica
sen onderwijzers en leerli
bevorderen; moeten er me
derwijzers komen om de kinderen
de mogelijkheid te geven contact
samengebracht onder een ge
meenschappelijke noemer - stress.
Scholen moeten zich bewust
worden van de problemen van
stress, zei Lang, en oplossingen
zoeken voor de lange termijn.
Volgens hem moeten onderwijzers
kinderen leren met stress om te
gaan door ademhalingsoefeningen
met hen te doen, te bevorderen
dat zij goed eten, en het contact
met de kinderen te vergroten.
Gebleken is ook, dat stress min
der voorkomt op scholen waar li
chamelijke oefening wordt gege
ven dan op scholen waar dat niet
gebeurt. Gymnastiek helpt kinde
ren kennelijk stoom af te blazen.
«Mensen zullen altijd last hou
den van stress», zei Lang, «dat
hoort nu eenmaal bij het leven.
Maar wat we moeten blijven doen
is de kinderen te leren hoe zij de
stress de baas kunnen blijven en
een gezond, produktief leven lei
den.»
TOPEKA, Kansas. - Stress verandert Amerikaanse schoolkin
deren in pennenknauwende, tandenknarsende bundeltjes zenuwen,
zeggen deskundigen, en kan ertoe leiden dat de kinderen tijdens
het opgroeien meer problemen krijgen met verdovende middelen,
seks en zelfmoord.
Een in Kansas uitgevoerd onderzoek onder meer dan 4.000
schoolkinderen in de leeftijd van vijf tot en met negen jaar heeft
uitgewezen dat 42 procent «negatieve stress-verschijnselen* ver
toont, zei Darre Lang, directeur van het Centrum voor Bevorde
ring van Gezondheid en Welzijn van de Emporia State University.
Voorbeelden van dergelijke verschijnselen noemde hij hoofdpijn,
slapeloosheid, nagelbijten, angst voor slechte cijfers, maagpijn en
humeurigheid.
«Onze gezondheidstoestand heeft
zich rond het achttiende levens
jaar gestabiliseerd, en is daarna
moeilijk té veranderen» zei Lang.
«Als een kind op jonge leeftijd
aan stress wordt blootgesteld, zal
het daar zeer waarschijnlijk ook
de rest van zijn leven onder te lij
den hebben.»
De belangrijks
ivoeders de
kinderen proberen weg
is het ontwikkelen van
ing die een kind voor
ïft. «We moeten ma
ai al in
ïvoel te
om ze
°*’ven over
LLcJtoe moe-
worden ge-
communicatie tus-
o vu xw< hngen te
meer on-
probleem, maar als ze van een
koud huis op en koude school ko
men, maken ze geen schijn van
kans», zei Margaret Fitch, een
onderwijsinspecteur die in maart
een bijeenkomst over stress toe
sprak.
Het probleem is volgens opvoe
ders erger geworden omdat de
maatschappij zoveel prestatiege-
richter is geworden, en omdat er
steeds meer een-oudergezinnen
komen - omstandigheden die bij
dragen aan een gebrek aan com
municatie.
«Een doorsnee ouder commu
niceert per dag gemiddeld 14 mi
nuten met zijn kind», zei peda
goog Richard Nelson van de uni-
versiteit van Kansas. «En daarvan
worden 12 minuten nog besteed
aan saaie onderwerpen als wat
eten we vanavond.»
Een andere bron van stress zijn
ouders die hun kinderen behande
len als statussymbolen, en hun
te zoeken met een vertrouwens-
en moet de school meer
i de ouders voor te lich
ten, want «soms hebben ouders
geen benul van wat er met hun
kinderen gebeurt», zei Fitch.
Het merendeel van de 150 on
derwijzers die vorige maand het
congres bijwoonden was zich er
van bewust dat hun leerlingen on
der stress gebukt gingen, maar
had er eigenlijk zelden met colle
ga’s over gepraat, zei Lang, die na
het onderzoek in Kansas een boek
heeft geschreven over ontspan
ningsoefeningen met kinderen.
«We hebben hun geconfronteerd
met het hoge aantal afvallers op
school, met het feit dat er per jaar
meer dan een miljoen tieners
zwanger raakt, het groeiend aan
tal zelfmoorden en het groeiend
gebruik van verslavende midde
len.» Tijdens de conferentie, zei
Lang, werd duidelijk dat al de de
ze verschijnselen konden worden
«Hier zitten we nog in Kansas,
midden in het land, conservatief,
het tempo ligt lager», zei Lang.
«Ik heb het gevoel dat het stress-
niveau bij kinderen in grotere ge
meenschappen in dichter bevolkte
staten nog veel hoger ligt.»
Omdat kinderen die op jonge
leeftijd door stress worden ge
plaagd deze meestal niet kwijtra
ken, kunnen de gevolgen op tie
nerleeftijd verwoestend zijn, zei
Lang. «Het is de weerslag
maatschappij waarin wij
Veel mensen denken dat
een aandoening
volwassenen voor
niet zo.»
Volgens
stress waar
er een gewc
’s nachts te
ruimte (de h
dat azalea’s
water geven
beer de plan
dagen op te peppen duv
drie met pot en al in e~
te plaatsen. Besproeien is echter i
den boze: de waterdruppels zullen 1
lijke vlekjes afgeven op de bloesems.
Houd bij dit alles in het oog dat de
azalea een grote hekel aan kalk heeft.
Voor het begieten en de verzorging ge
bruik je dus best regenwater of ont-
kalkt leidingwater.
Deze tips gelden ook voor azalea’s op
stam.
De meest bekende bromeliasoorten
zijn Aechmea, Vriesea, Cryptanthus,
Guzmania en Neoregeha. Ze worden
veel aangeboden in de eindejaarstijd.
Uit een bladkoker rijst een bloeiaar op
in fascinerend-exotische tinten. Deze
bloei kan maanden duren en daarom is
een bromelia een goede cadeau-keuze.
De juiste verzorging is niet zo moei
lijk: de aarde steeds vochtig houden en
ook altijd water in de bladkoker gie
ten. Dat water moet op kamertempe
ratuur zijn. Zet een bromelia liefst aan
Als je in de feesttijd een bloeiende pot
plant cadeau krijgt (of zelf aankoopt),
hoe moet je ze dan verzorgen om er
lang plezier van te hebben?
I
Bij minimum bestelling van 15,-
