IS TENS venring 90 Huize Poels: een bijzonder opvangcentrum Betjaks en bemo’s tussen Bangkok en Bali Reisimpressies uit Zuid-Oost A zië Werken met de mensen en agen 'ejaar 4 ABER JIBER miber ■mI Wie helpt er een handje mee? L W V SL er 1989-pagina 24 Donderdag 21 december 1989 - pagina 25 DE TILBURGSE KOERIER zo’n vijf k is Ngadass Indonesisch snoepverkopertje. :rweg ge N( De Undugu Society in Nairobi: libusje niet voor de mensen. iere Het eeuwige groen van de rijstvelden. dakloze bejaarden etc. 1 le leeftijden en uit alle k nya. ien. Draagt u een steentje bij! Frans Pulles vóór zijn vertrek met de vrachtwagen. Rijstterassen en jungle. ingbaan Oo g koopavon pticien (781 de ge cu ling mens nogelijk ieren en jl is hoe ken etie op c niet De Nia ter lanj opgetrc ,i tocht Huize ibrengst bruiken indere "^t financieel heel ..v. zakje. j van vrijwilligers- ion vraagt een eigen Op dit moment brengt één van de me dewerkenden van Huize Poels, Frans Pulles, een oude, maar oerdegelijke ichtwagen (door pater Grol zelf ge- ithousiast goed bevonden) in Nairobi Ke- r>r) foet 0. terug te weg 1 ide rust je tej 1 die zo’n 6 mil- groot. Er is een 1 waar duizenden teer is ier de tomen door v ten en zaker Mensen van al le leeftijden en uit alle lagen van de be volking afkomstig. Jaarlijks zo’n 700. De nachtelijke tocht met het in j staat verkerende Japanse mini De nieuwe huisvesting van Huize Poels aan de Gasthuisring vraagt veel. Gelukkig doet het ministerie van WVC een flinke duit in het za Daarnaast drukt Huize Poels de kosten door zelf -met behulp een hoop werk te verzetten. Ook de opzet van het sociale pension financiële bijdrage van Huize Poels. grond op de ste st erg vruchtbaar z ngerbevolking, e teren die Java grotere variatie tot nu toe gezi< komt staan we op Ikaan en zien Op dit moment is vestigd aan de Rii burg. Halverwege Poels naar de Gast gewerkt aan een huis de eisen van deze tijd. In de laatste 4 weken van zijn willen de medewerkers van F Poels sponsors vinden. De opb>. hiervan zal voor de helft gebn en werkgele- voof Huize Poels en voof af (een ,s°’ helft schenken aan de Undugusociety, olM/tin^von het opvangprojekt voor zwerfjongeren in Nairobi. Huize Poels heeft het naar Nederlandse maatstaven niet zo breed, maar elders, bijvoorbeeld in Nairobi, de nood nog hoger. Huize Poels wil e solidariteit met deze mensen graag op deze manier tot uitdrukking bren gen. helpende hand te die het moeilijk 5 zich echter ge- van het llerlei in- itie, reclassering gonnen mensen i Huize Poels groei- tot een opvangcen- •n een tijdelijk on- ien en weer op weg 1 de basis je in wel- s weleens Ruim 21 jaar is het geleden dat Gerrit Poels samen met een aantal geestver wanten een hulpcentrale startte in een pand aan de Tilburgse Poststraat. ’Hel pen waar men helpen kan', was het praktische credo. Waar toeristen ziji ■nen. En zeker in Thailand dat in de ja- ren zestig en zeventig tienduizenden Amerikanen op bezoek kreeg die hun Vietnamese verlofdagen hier door kwamen brengen weet men met toeris ten om te springen. Enerzijds de Thai se cultuur, de schitterende rustgevende ’wats’ Anderzijds het sextoerisme en de hamburger- en cocacolacultuur. De toerist kan krijgen wat hij wil, zolang er voor betaald wordt. En het geld rolt in Bangkok. Het ene na het andere grote hotel wordt uit de grond ge stampt. Japanse eethuizen naast pizze ria’s, Kentucky Fried Chicken en Mac Donalds, maar ook nog steeds kleine Thaise eethuizen. Steeds meer is Bang kok dat aan en in de rivier de Chao Phraya ligt in bezit genomen door wes terse en oosterse toeristen en zakenlie den. Ongekende rust Het contrast in de stad joen inwoners telt is gr druk uitgangscentrum Vaak uiterst jonge go-go danseressen de toe risten vermaken. In de zeer drukke hoofdstraten rijden de (vrijwel uitsh tend Japanse) auto’s-bumper aan bui per met handig daar tussendoor ma- nouvrerend de brommer- en motorrij ders die aanzienlijk sneller vooruit ko men. Sex en uitlaatgassen is het ene beeld. Oases van rust het andere. De In zijn beleid blijft ook in de toekomst voor Huize Poels voorop staan dat het huis er is voor alle mensen die om wel ke reden dan ook dakloos zijn. Zowel nu als in de toekomst brengt dit Huize Poels in aanraking met een brede groep mensen en een heel gevarieerde problematiek: mensen met relatiepro blemen, jongeren, verslaafden, psy chiatrische patiënten, vluchtelingen, dakloze jongeren. ’Parking den ze genoemd beren te verdie sen aan te wijzv daklozen waarr* mensen. Pater moeter en daa heden Inlichtingen hierover worden u gaarne op de gloe verstrekt door Huize Poels aan de leerd tevre wor- oij pro- ?rplaat- ie groep lid Grol - o zorgde voor onderwijs en gaf de jongens de kans om een menswaardig bestaan op te bouwen. In eerste instantie in be scheiden omvang, maar allengs groeide de ’Undugu Society’ uit tot wat het nu een organisatie met tal van aktivi- en, tientallen vaste medewerkers en meer vrijwilligers. Allemaal met .aspiratie: het zoeken van kleinschalige oplossingen zodat de be woners van de Mathare Valley en de andere sloppenwijken hun lot in eigen hand kunnen nemen. De Undugu Society gaat ervan uit dat mensen hun problemen uiteindelijk al leen zelf op kunnen lossen. Hulp van bovenaf leidt tot afhankelijkheid en dat is juist wat de Undugu Society niet wil. Werken met de mensen en niet voor de mensen is dan ook het devies. Dat wordt op een heleboel verschillen de manieren vorm gegeven. Onderwijs faciliteiten spelen daarbij uiteraard een belangrijke rol. Onderwijs vormt immers de basis voor een zelfstandig en menswaardig bestaan. Vrij snel na zijn komst in Nairobi startte pater Arnold Grol dan ook met een timmerwerk-klas. Dat eerste initia tief groeide uiteindelijk uit tot wat nu h?t Undugu beroepentrainings-cen- trum heet: een centrum waar niet al leen timmerlessen gegeven worden, maar ook onder andere metselen, autotechniek, kleermaken, schoenma ken, landbouw en huishoudkunde. Het heft in eigen hand Daarnaast ontplooit de Undugu Socie ty nog tal van andere aktiviteiten. Zo als een financieringsprogramma waar bij jongeren met een lening op weg ge holpen worden om hun eigen bedrijfje te beginnen. Speciale jeugdclubs wer den opgezet waar jongeren deel kun nen nemen aan allerlei sportieve, so ciale en culturele aktiviteiten. Volwas senen kunnen terecht op avond-cur- sussen, er zijn vrouwengroepen en er is een speciaal gezondheids-programma. En steeds: voor de mensen door de Arnold Grol: ’’Mensen *‘en zelf het heft in handen nemen iaarvoor willen wij ze de mogelijk- bieden. Het blijft een druppel gloeiende plaat, maar ik heb ge vereden te zijn met wat je be- Vanuit Yogya per trein langs vulkanen en door rijstvelden naar Probolingo, het uitgangspunt voor de beklimming van de Bromo. Eigenlijk had gaan branden gaan. Het dut de ineffir”— de controles en 1 Eenmaal onder waarop we gaan terwijl ,M was. Het bi. pizze- rijst was °P 1 n Mac aan b°or(l n* le papierwiii de dat he* boord si Wereld begon ook deel van ons i schrik te ontde liggen toch even a strand van Torremol Op Sumatra bestond het reizen uit een retourtje Medan - Lake Toba uitge- over enkele dagen. Op de kaar- wij in het algemeen van Indo- '7 t Sumatera te over- 'e werkelijkheid is wat anders^ ind is ruim^-nOO km lang en tot breed. Het is voor een flink lekt met jungle waardoor men weg aan het aanleggen is die alle ingrijke plaatsen met elkaar moet n verbinden. De Trans Sumatra - -r3r<—-- —o- criway zoals de weg fraai heet zou wats - kleinere en grotere - zijn op het avontuur van reizen op Sumatera tientallen plaatsen in de stad terug te weg hebben genomen, daarvoor moet vinden. Ze stralen een ongekende rust je tegenwoordig naar Kalimatan, het uit. Veel meer dan de kerkert bij ons vroegere Borneo. In werkelijkheid is er maken ze deel uit van het dagelijks le- nog genoeg te beleven: van de proble- ven. Bijna altijd kun je er vrij inlopen men die je ondervindt tijdens de regen en zie je mensen mediteren, offeren of tijd tot het absurde gedrag van de gewoon uitrusten. De tempelcomple- chauffeurs. xen waarvan de Wat Arun en de Wat Phra Keo de grootste en bekendste zijn bestaan uit indrukwekkende fr Huize Poels nog ge- ingbaan Zuid in Til- 1990 verhuist Huize sthuisring waar wordt dat voldoet aan Een ding was de nu 64-jarige pater Ar- dakloze jongeren. ’Parking-boys’ v nold Grol heel duidelijk toen hij twintig den ze genoemd omdat ze wat bij jaar geleden als missionaris in de slop- beren te verdienen door parkeerpl penwijken van het Kenyaanse Nairobi sen aan te wijzen. Het was die gi kwam: het heeft geen zin om het evan- daklozen waarmee pater Amol gelie te verkondigen aan mensen met zijn aktiviteiten begon. Hij een lege maag. Meisjes die met prosti- wmn ™wt<*rwiis en oaf inno tutie moeten overleven en jongens die uit puur lijfsbehoud stelen, hebben geen boodschap aan mooie woorden. Vandaar dat hij het anders aanpakte. Hij begon met de opvang van straatjon- is: et gens die de sloppen waren ontvlucht of tetter, door hun moeder op straat waren gezet nog meer vrijwilligers, en zich bedelend en stelend in leven dezelfde inspiratie: he hielden. Dat werk groeide uit tot een grote organisatie: The Undugu Society of Kenya. Waarbij ’undugu’ Swahili is voor 'kameraadschap'. Tal van aktiviteiten De Mathare Valley is een vijf kilome- ng dal in Nairobi vol met huizen rokken van karton, plastic en wrakhout. Het is de bekendste krot- de ..odige onderhandelingsrituelen komt er een prijs te voorschijn waarvoor je hotsend en botsend met een jeep naar r._ de eerste kraterrand gebracht wordt. mogelijk Op de terugweg gingen we lopend en hij in het kregen we een heel fraai uitzicht over j - J?" het onder ons liggende wolken die scherp zijn koplampen reikt, afstaken tegen de diepgroene heuvels. 11e weg opduikende fiet- De grond op de steile berghellingen ”rs worden op het nip- moet erg vruchtbaar zijn. De plaatse- ling gaat *het lijke Tengerbevolking, een van de oud- ::j-jste Volker die java bewonen, ver bouwt een grotere variatie aan groen tes dan we tot nu toe gezien hadden. Wanneer we boven komen in Cemoro Lawang staan we op de rand van de oude vulkaan en zien we in het schijn sel van het maanlicht enkele heuvels voor ons liggen. Rond 4 uur is ieder een onderweg naar de Bromo om op de helling de opkomst van de zon te bekijken. Aanvankelijk lijkt het allemaal wat simpeler dan ons voorgespiegeld was. Het zou behoorlijk koud zijn en je had een gids nodig en vervoer per paard ent? jassen, om op de eigenlijke vulkaan te komen. i. Uiteraard Wij gaan dapper op weg over de lava- t de gemiddelde Indonesiëreiziger vlakte richting vulkaan. Zo af en toe spullen niet bij zich, dus liggen ze markeert een steen de te volgen route, te koop. We zien daar toch maar Al snel blijkt dat we het gemarkeerde .f en gokken er op dat de trai- pad kwijt zijn. Via klim- en klauterpar- sjack voldoende bescherming zal tijen over tientallen meter hoge heu- tegen het ’beslist koude weer’ veis van gestolde lava komen we uit mogen verwachten. Niet ieder- eindelijk boven op de kraterrand, een gokte goed, want van de paar hon- Rond kwart over vijf komt de zon op. derd mensen die tegen zonsopgang ge- Geleidelijk aan veranderen de kleuren lijktijdig met ons de Bromo beklom- en zien we boven de wolken het zonne men stonden er tientallen te verkleu- schijnsel op het desolate landschap men van de kou! neerdalen. v Nog steeds zijn we in de ’gordel van Vruchtbaar smaragd’ maar hier is niets groens te De Bromo maakt deel uit van een zo- ontdekken. Achter ons borrelt en rom- genoemde caldera, d.w.z. een vulkaan melt de vulkaan. Verderop zien we in in een oudere vulkaan. Vanuit Ngada- het ochtendschemer een van de zich sari moeten we de rand van de oudere regelmatig herhalende kleine uitbar- vulkaan op om vandaar via een vlakte stingen van een andere vulkaan. van lava en as bij de Bromo te komen, Het drukke stadsverkeer, de altijd waarna je weer omhoog kan en op de groene rijstvelden en de indrukwek- rand van de nog borrelende vulkaan kende tempelcomplexen lijken nu ver staat. De praktijk is iets ingewikkelder, weg. Toch zitten we er na een afdaling De steile weg omhoog naar de krater- van amper een uur weer midden in. rand is het domein van de lokale be- Het is amper tien uur in de ochtend als volking die de bezoekers per paard of we weer terug zijn in Probolingo, de per jeep omhoog brengen. Aanvanke- laatste stop op weg naar Bali. lijk worden er zoals altijd astronomi- Henk van Doremalen plus bagage worden we in een bootje gestopt waar nauwelijks plaats is voor _t van ons. Het eiland blijft ver dacht ver weg liggen. Een halverwege afslaande motor en het feit dat er voortdurend iemand emmers water uit Bromo het bootje schept maken de stemming Het is twee uur in de nacht en dus stik- ig te er niet beter op. In het angstvallig diep donker als we in een busje met acht yer- in het water liggende schuitje worden personen uit Probolingo op Oost-Java diverse lekken ontdekt. Pas na zo’n an- wegrijden. De chauffeur met wie de derhalf uur, de terugweg later ging in avond te voren een afspraak was Re minder dan de helft van de tijd, berei- maakt moest nog even wakker worden ken we het eiland. De verwensingen gemaakt, maar hij kon dan ook direct aan het adres van de ’schipper’ die on- vertrekken want hij lag te slapen ach- derweg tot twee keer toe de motor af- ter het stuur. De werkplek als slaap- zette om bij te kunnen tanken, zijn niet plaats. De vulkaan Bromo is het doel van de lucht. Dat we weliswaar nat, van vrijwel iedereen die met de trein of maar toch heel zijn aangekomen in wat bus vanuit Surabaya of vanuit de rich- de volgende ochtend een klein tropisch ting Bali in het stadje Probolingo aan- paradijsje blijkt te zijn stemt iedereen komt. Van de vele vulkanen die Java tot opluchting. telt, eigenlijk bestaat het eiland (zo’n 4x de oppervlakte van Nederland) Een busrit terug, een lange binnen- voor het grootste deel uit een aaneen- landse vlucht naar Jakarta en een bus- schakeling van vulkanen, heeft de Bro- reis van een dag brengen ons naar mo iets speciaals. Met zijn 2400 meter Yogyakarta. Dit centrum van de Indo- is de Bromo niet eens zo vreselijk nesische cultuur ligt vlakbij het Boed- hoog, op Java reiken andere vulkaan- histische wereldwonder de Borubudur toppen tot 3600 meter hoogte. Mis en de Hindoeïstische Prambanantem- schien komt het vanwege het spectacu- pels. Het zijn de vaste zeer druk be- laire landschap waar de vulkaan deel zochte toeristische uitstapjes vanuit de van uitmaakt, misschien door de my- sfeervolle stad die nog steeds gere- the waarmee ze omgeven is. geerd wordt door een in de kraton (een soort ommuurde stad) wonende sul tan. Verwensingen Zo’n 16 uur op een onrustige boot ge- door een uur of 7 in een volge pakte, rokerige bus krijgen een pas send slot. We moeten vanuit Parapat met een boot naar het eiland Samosir, t l dat we op een steenworp kunnen zien liggen. Het wordt, zoals altijd, snel donker en de laatste boten gaan ver- trekken. Haast dus. Heel handig loodst ie Derde chauffer van de bemo ons niet naar rharmAc het vertrekpunt van de ferry’s maar opctAiHa naar een familielid dat ons wel over zal tot z’n zetten- We blijken niet de enige slacht offers te zijn, want met zo’n 40 man Vanuit Bangkok kan je met de trein in twee dagen tot in Singapore komen. n®?'e?s Wij verlaten het onverwacht comforta- bele vervoermiddel dat zoals alles in deze hoek van de aarde van Japanse makelij is bij Penang, een eiland voor de kust van Maleisië. Vandaar steken we na een verblijf van enkele dagen in n?oet' Georgetown, een merkwaardige mixtu- ^TSin^ van Chinese, Engelse en een vleugje ,e ,v0 .„.amitische cultuur, per boot over as naar Medan in Sumatera. Die bootreis myoea 5 was een bele- ^edenjw venis op zich. Op een tiental Indone- te siërs na bestonden de passagiers uit enkele honderden reizigers die de goedkoopste weg (over zee) prefereer den boven het vliegtuig. Een rimpello ze Straat van Malt -ia! de’ ^:-* xvtourtjf smeerd ten die wij in het a nesië hebben lijkt tslui- zien. De werkelijkl udm- yet eilar. 450 km - en motorrij- deel bedt Ier vooruit ko- een v -o r is het ene belar. beeld. Oases van rust het andere. De gaan boedhistische tempels, de zogeheten Hight zjjn Op i,-. terug te gekenc rkefl bij ons dagelijks le- vrij inlopen eren of tijd tot omple- chauffeur Rijgedrag fraaie Om te beginnen wordt je zo ongeveer Het initiatief om een 1 bieden aan mensen hadden, ontwikkelde heel anders dan de werkers v eerste uur gedacht hadden. Alk stellingen zoals de polit en sociale dienst begc door te verwijzen en de al heel snel uit tc trum waar daklozen derdak konden vindei geholpen werden. En zo werd gelegd voor ’een buitenbeentje zijnsland’, zoals Huize Poels genoemd wordt. Het huis is inmiddels uitgegroeid tot een landelijk erkend opvangcentrum met 54 bedden dat eruit springt door zijn laagdrempelige karakter, door de x instuiffunktie waarvan dagelijks 80 a vrachtwagen (door pa™ 100 ex-bewoners en bezoekers gebruik zien en enthousiast goed maken en door het hulpverleningsnet- naar de Undugusociety in werk dat in samenwerking met andere nya instellingen vanuit Huize Poels is op gezet. Projekten In de loop van de jaren kwamen van ie grond: La Poubelle (een werkgele- jenheidsprojekt), de Pollepel (een so- ;iaal eethuis), Blut (een servic voor financiële begeleiding van isen) en een projekt Begeleid en Beschermd wonen (BBW). La Poubelle en de Pollepel zijn inmid- dels zelfstandige instellingen. Blut en H het BBW zijn ondergebracht bij het Algemeen Maatschappelijk Werk in Tilburg. Toekomst Volgend jaar start Huize Poels een ex periment voor een groep mensen die langdurig niet in staat zijn zelfstandig te wonen, een sociaal pension. irengt één van c n Huize Poels, c, maar oerdegelijl -Grol zelf g( :en pr send e eerst p de duurt zo’n vijf kwartier. Eindbestem- sche bedragen gevraagd, maar na ming is Ngadasari, een dorpje dat al nodige onderhandelingsrituelen kor een flink eind heuvelop ligt aan de er een prijs te voorschijn voet van de kraterrand. Geheel vol gens de plaatselijke gewoonte, pro beert de chauffeur zo veel i- plankgas te rijden ook al kan L, aardedonker niet verder kijken dan het schijnsel van zijn koplampen reikt. Langs de small. sers of wandelaars pertje ontweken. Plotseling gaat een stuk langzamer en rijden we door een druk dorpje waar in het licht van fakkels en olielampen een voor ons on verklaarbare nachtmarkt aan de gang is. Vervolgens rijden we over kronke lende en snel stijgende wegen omhoog. Gelukkig zien we de maan te voor schijn komen zodat we het gevoel krij gen dat het boven op de vulkaan hel der weer moet zijn. Wanneer we in Ngadasari aankomen worden we on middellijk overvallen door de lokale bevolking. Het is koel, maar zekér niet - koud. De dorpelingen echter gaan ge huld in kleding die je het idee geeft dat je in de Andes of Tibet bent: jase“" mutsen, wanten, dassen. TT;*“- heeft de gemiddelde Indon hier te koop. We zien daar toch vanaf en gokken er op dat de trai- ningsjack voldoende bescherming zal bieden tegen het ’beslist koude weer’ dat we mogen verwachten. Niet ieder- zant van de paar hon- tegen zonsopgang ge- s de Bromo beklom- ientallen te verkleu- Verkenning van Zuid-Oost Azië heette de reis waarvoor we deze zomer geboekt de bus ingesleurd die zo vol mo£ hadden. Een kennismaking, want in amper 40 dagen met allerlei mogelijke vormen gestouwd wordt met mensen, diei van vervoer van Bangkok in Thailand naar Bali en Lombok ten westen van Java, goederen. Hoe eerder de bus vol dus ’diep’ in Indonesië betekent veel reizen, veel indrukken opdoen, maar ook ner- eerder de chauffeur kan vertrekken en gens lang blijven. Het reizen daar gaat het in dit verhaal vooral over. Reizen in de hoe meer ritjes hij kan maken. De tien- Derde Wereld. Reizen in een schitterend landschap. Wie ooit in Zuid-Oost Azië tallen busmaatschappijtjes die op de- geweest is weet dat er tientallen kleuren groen bestaan. Niet voor niets werd Indo- zelfde route zitten concureren niet in nesië de gordel van smaragd genoemd. In dit deel van de wereld worden drukke prijs maar in snelheid. Op de bussta- steden met benauwde straten afgewisseld met eindeloze rijstterassen en jungle, tions waar alle eetbare en bruikbare Maar er zijn ook schitterende tempelcomplexen en imponerende vulkanen. goederen voor onderweg te koop zijn pische buiend da, je H« 's k, a!les e«d b/„U lï binnen een minuut compleet door- maar veel wel. donesische chauffeurs. Op een groot weekt bent, was het vertrekpunt van hiisstatinn ie bus verlaten betekent niet. Wanneer je er naar toe gaat - en de kust van Maleisië. Vandaar steken g wordS?S ke sud mee. zij, geweest Overal 4 naar Meda, Sumarera. Die beo.reis Of ee, riemai indene. Het zijn vaak imposante overblijfsels siers na bestonden de passagiers uit teaenliaaende uit deperiode 14e tot 18 e eeuw toen enkele^honderden ^kt doen is. ssasssE isten zijn is geld te verdie- royaal dek en rijstmaaltijden met koel ^r er. ome_n ker in Thailand dat in de ja- bier aan boord dus dat beloofde een van^eHnmid^els enkele miljoenen in en zeven... riendnizenin piezierrrKhrje re gaan worden. ^ne" op ezoe reeg die hun gven anders Lake Toba, een kratermeer in het koe- verlofdagen brer door i er een bebrje moeren ie henvelgebled w„r her een oase van i toe we aan boord wilden 111811S- lurde uren voor we langs iciënte ticketverkoop en langs oles en hercontroles waren. Mnuerweg bleek de schuit v0^ zaten hevig op en neer te Pa e’ 'ijl er toch geen golfje te zien bier werd steeds lauwer, de p en de hernieuwde cont~~ 1 met het invullen van een ïrwinkel aan documenten het humeur van de meest snel daalde. Reizen in de 1 heeft niet alleen zijn - het meer op luxe reisgezelschap tot z’n lekken. De problemen anders dan aan het nolinos. ■?N

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 1989 | | pagina 25