iS
s
3
IU
B0- 7
rr
«/K WIL NIET AAN DE KANT BLIJVEN STAAN TERWIJL
DEAARDE ONLEEFBAAR WORDT GEMAAKT...»
let!
i®
Bi
V PAK UW VOORDEEL G
RESERVEER NU VOOR ’89
KEURIGE C. VAN TILBURG KEUKENS BV
KEUKEN
Donderdag 22 december 1988 - pagina 29
DE TILBURGSE KOERIER
straat
;praak
INGA POELS
51933
«tw
werkelijk
mplete
;entrum
ste advies
iet-zelven:
lespeciali-
I geven II
g advies
r vindt U
Donderdag
16 JUNI 1988
Vrijdag
17 JUNI
Zaterdag
18 JUNI
zouden
bereikt.
Zondag
19 JUNI
Vrijdag
24 JUNI
Zwaaien tot ik niets
meer zie
Zondag
26 JUNI
Zaterdag
25 JUNI
een
i en
8
988 - pagina 28
sta ik op
We varen
mijn ogen
w
Vlotte
sweater
In diverse
kleuren.
S-XL
’van
voor
22.-
2e KERSTDAG GEOPEND
van 11.00 17.00 uur
Onge
omht
../ZXXK'
n gereed-
ijzer-
ompleet
hout- en
al, alles in
er-
nzovoorts,
je/ukWit van schrik
lelst de kapitein de
drenkelingen
Om 6.00 uur sta ik op, voel me al
een stuk beter. Ed vertelt me dat we
op weg zijn naar de Golf van Ham-
mamet bij Tunesië waar Russische
en Amerikaanse oorlogsschepen
zijn die nucleaire wapens aan boord
hebben. De Sirius voert daar actie
tegen in het kader van 'the nuclear
free sea’; een zee zonder kernwa
pens en kernenergie. Meer dan 33
van alle nucleaire wapens ter wereld
wordt door schepen vervoerd.
Greenpeace vindt dat onverant
woord. De organisatie is bang voor
een Tsjernobylramp op zee.
De acties waarmee de Sirius l
de aanwezigheid van kernwa
op zee protesteert, zijn gewel'
Wat willen die kleine
bootjes tegen die gigant
beginnen
Als de hooley is opgetakeld, gaat de
reis verder. Na een uurtje worden
vijf stippen op de radar gesigna
leerd. Iedereen wordt stand-by ge
zet. De grote rubberboot is niet
bruikbaar, dus zullen alleen twee
kleine bootjes worden gebruikt bij
een eventuele actie.
1
[X/IChv IQf—I Ook vestigingen in:
I III NxJII N Breda Helmond
K?St Kwkenshow
jMk
Mag ik U zo op ’t eind van 't jaar
eens 'n extra goede tip geven",
zegt Cees van Tilburg.
’Als u plannen hebt om in 1989
uw keuken te veranderen of te
verbouwen, reserveer dan nu
vast de keukenlevering via onze
zaak.
Dat bespaart u veel geld want
volgend jaar worden de meeste
keukens en apparaten in prijs
verhoogd. Daar kan zelfs CVT
Keukens niets aan doen.
RESERVEER DUS NU
TOT 31 DECEMBER
tegen oude prijs. Voor levering
wanneer u maar wilt in 1989.
U HOEFT ZELFS NOG
GEEN DEFINITIEVE
KEUZE TE MAKEN UIT
KLEUR OF MODEL.
Wel snel beslissen want na
31 december a.s. is het te laat".
een
dan
dingsvest
een wit vi
kerig, niemt
Daardoor lig
ten een andfci
water en kur-
worden opgevii
orde. Ed omr
aangedaan. I
waar alles i
slechts een
tegen marineschepen
rilburg voer tien dagen
Justus j.l. in het weekblad
3ie bewerking van het arti-
Om 14.00 uur komen we in Genua
aan, mijn eindbestemming. Direct na
aankomst begint de open dag. Stro
men mensen in, over, onder en door
het schip. Het is verschrikkelijk druk.
Ik moet me haasten om de trein naar
Nederland te halen, snel zeg ik
iedereen gedag. Hamid, Giulia en
José brengen me weg. We zijn nog
al weemoedig. In deze korte periode
hebben we elkaar toch goed leren
kennen. We rennen naar het station.
Een knuffel, beloven te schrijven en
zwaaien tot ik niets meer zie. Tien
indrukwekkende dagen zijn achter
de rug.
Wachtlopen: dat wordt een
lange nacht
We liggen de hele dag voor anker bij
de stad Marsala, Sicilië. De machi
nisten zijn oververmoeid en de rest
van de crew kan ook wel een rust
dag gebruiken. Vannacht varen we
naar Olbia (Sardinië) en ben ik van
2.00 tot 4.00 uur ’on watch' op de
brug. Daarna ga ik met Gitte de ma
chinekamer in. Een lange nacht.
Om kwart voor twee word ik wakker
gemaakt, snel naar de brug. Engels
man John (31is de stuurman. Vol
gens John is de clou van wachtlo
pen dat er twee personen zijn die el
kaar wakker houden, zodat het
schip hopelijk nergens tegenaan
vaart. In de praktijk komt dat neer op
koffie en thee zetten, het schip in de
gaten houden (brand), op de radar
letten, sigaretje roken, praten en
vooral veel lachen.
Het leukst van die .’nachtwacht’ is
dat ik zeker drie kwartier het schip
mag besturen. Het is een raar idee
zo’n groot schip ’in handen’ te heb
ben en het op koers houden is best
Iedereen is doodmoe en niemand
had zo’n agressieve reactie ver
wacht. Mar de actie is bijzonder
goed geslaagd omdat de pers in
drukwekkend materiaal heeft kun
nen verzamelen. Heel Italië wordt nu
op de hoogte gebracht van de basis
en de actie.
Als de rubberboten en het restant
van de duikboot aan boord zijn ge
takeld, varen we naar Corsica. We
zijn er om 11.00 uur maar het lijkt al
veel later, de actie heeft alle energie
opgeslurpt.
's Avonds wacht ons een heuse
feestmaaltijd. La Maddalena moet
gevierd worden: Giulia vrij, een res
taurant ingeschakeld en een slijterij
leeggekocht. Het is een uitgelaten
bende. Opmerkingen vliegen over
en weer, de wijnkurken ook, het is
geen seconde rustig.
Na het eten wordt de messroom ont
ruimd zodat er kan worden gedanst.
ZZ-Top, Terence Trent d’Arby, The
Rolling Stones en natuurlijk vaak het
beroemde nummer van The Beatles
’The yellow submarine’. Het is reuze
gezellig. John schudt de ene mop
na de andere uit zijn mouw, een le
vende moppentrommel.
Springende dolfijnen en
een horizon zonder flats
Vanavond willen we Olbia bereiken,
dat betekent dat we de hele dag
moeten doorvaren. Er is niet veel
meer te doen dan van de zon genie
ten. De zee is prachtig. Het is zo
vreemd, een horizon te hebben die
niet wordt verstoord door flats,
auto’s of de garage van de buren.
Vredig. We zitten rustig op het ach
terdek als Heather plotseling op
springt: dolfijnen Ze zwemmen on
ze richting uit en er is zelfs een ba-
by-dolfijn bij. Een fantastisch ge
zicht, ze springen heel soepel en
zwemmen erg snel. Niet te geloven,
tot nu toe had ik ze alleen nog maar
in een dolfinarium gezien.
Op het achterdek zijn Albert en John
een grote 'yellow submarine' aan
het maken van hout en geel zeil. Die
wordt ingezet bij de actie die ze de
ze week in La Maddalena (Noord-
Sardinië) gaan voeren. Daar is een
Amerikaanse basis voor duikboten
met kernwapens aan boord. De
gele duikboot wordt een mooi ge
vaarte van zeker negen meter lang.
Een groot, rubberen vlot moet hem
drijvende houden, hopelijk lukt dat.
Om 17.00 uur komt Olbia in zicht. De
trossen worden ’van stal’ gehaald,
de autobanden klaargelegd, ieder
een werkt. Ook ik; inmiddels weet ik
al veel beter wat er moet gebeuren
en anders geeft iemand wel een gil.
Ik ren heen en weer met twee auto
banden, laat ze neer waar de Sirius
de kant gaat raken, trek ze op als
het schip loskomt en ren weer naar
de volgende plaats. Erg vermoeiend.
Als het schip goed in de haven ligt,
komen alle matrozen (José, Grace,
Heather en Hamid) en kapitein Ed bij
elkaar voor een deck-handmeeting.
Ze bespreken wat er in Olbia alle
maal moet gebeuren. We blijven een
paar dagen hier omdat het schip op
geknapt moet worden (verven, roest
weghalen, materiaal nakijken en de
hooley repareren). Ook de actie bij
La Maddalena moet worden voorbe
reid. Genoeg te doen dus.
Vijf uur wachten; ik voel
me een gerookte paling
Groen, een regenboog op de
schoorsteen, vredesduiven op de
steven. De Sirius vaart de haven van
Malta binnen. Op het dek sjouwen
mensen met trossen en autobanden.
Nu ik het opvallende schip van
Greenpeace zo zie, komen de bib
bers in mijn benen. Tien dagen mee
varen over de Middellandse Zee. Zal
het zo spannend zijn als ik me heb
voorgesteld
Op de kade staat verbazingwekkend
veel politie. Die agenten kunnen erg
moeilijk doen, zo blijkt, want na vijf
uur wachten in de schroeiende zon
mag ik pas aan boord. Echt lekker
voel ik me dan niet meer, net een
gerookte paling. Als ik met rugzak
en al een steil trappetje probeer af te
gaan, breek ik bijna mijn nek. Dat
belooft wat.
Ed Engel (46), de Nederlandse kapi
tein, stelt me aan de bemanning
voor. Namen die ik niet kan onthou
den, lachende en bruinverbrande
gezichten die me wel sympathiek lij
ken. Deze reis zitten er vijftien be
manningsleden op het schip. Ed is
in het dagelijks leven kapitein op
een loodsboot. Hij verdient daarmee
genoeg om een paar maanden per
jaar vrij te nemen zodat hij voor
Greenpeace kan varen.
moeilijk. Als ik hard lach, zitten we
meteen 15 graden uit koers.
Om 4.00 uur ga ik met Gitte de ma
chinekamer in. We moeten oorbe-
schermers op tegen het lawaai van
de motoren. Wat een ramp daar be
neden. Verschrikkelijk heet, be
nauwd, een stinkende smeerlucht
en constant het gedreun van de
stampende machines. Maar Gitte
vindt het zalig want er is niemand
die haar op de vingers kijkt. Ze doet
de meest vreemde dingen om zich
zelf bezig te houden; kruipt over, on
der en langs buizen voor de brood
nodige gymnastiek. Ze wil het niet
voordoen, jammer. Echt communi
ceren lukt trouwens niet, door de
oorbeschermers wordt alles een
beetje 'wattig'.
Als Gitte voor de tweede keer alle
zeshonderd-en-nog-wat contact-
puntjes gaat oliën, hou ik het voor
gezien.
Met z’n allen is het
zo gepiept
Heel wat meer problemen met op
staan dan normaal, maar het was
ook erg vroeg voor we naar bed gin
gen. Toch meteen weer aan de slag:
dweilen, schrobben, afwassen, op
ruimen. Het schip krijgt een grote
schoonmaakbeurt omdat we mor
gen in Genua aankomen. Daar be
ginnen de open dagen. Honderden
mensen willen de Sirius ’live’ zien en
dan moet het schip wel toonbaar
zijn. Met z’n allen is het schoonma
ken zo gepiept.
Van 20.00 tot 24.00 uur
wacht in de stuurhut. I
langs Corsica en ik kijk i
uit. De kust is prachtig.
meer terug. Dus is het zaak het mi
lieu te beschermen.». Greenpeace is
de aangewezen organisatie om zelf
iets aan het behoud van het milieu te
doen, vindt de bemanning.
Opvallend is dat er veel mensen aan
boord zijn die geen 'zee-ervaring'
hebben. Volgens Heather (24) uit
Schotland levert dat geen proble
men op, want 'al doende leert men’.
«Ik had geen enkele ervaring met
schepen», vertelt ze. «Omdat ik
graag een milieu-organisatie wilde
steunen, ben ik voor Greenpeace
gaan werken. Eerst op kantoor. Dat
was niet leuk, daar ben ik het type
niet voor. Vorig jaar hoorde ik dat er
deck-hands nodig waren voor de
Noordzeecampagne, toen heb ik me
direct aangemeld. Nu vaar ik voor
de tweede keer mee en het gaat pri
ma».
Ook voor Katrin (27), de Zweedse
radio-operator, is dit de tweede reis
die ze met Greenpeace maakt. «De
actie in Japan vorig jaar, tegen het
uitmoorden van de dolfijnen, was
mijn ’debuut’. Waarom Green
peace Ik wil niet aan de kant blij
ven staan terwijl de aarde onleef
baar wordt gemaakt, dat kan ik ge
woon niet. Ik ben radio-operator en
die heeft Greenpeace hard nodig,
dus voor mij was de keuze zo ge
maakt. Ik vaar ook nog in de koop
vaardij, tegen een behoorlijk salaris,
dus een paar maanden vrij per jaar
kan ik me wel veroorloven. Hoewel,
vrij, het is hier wel aanpakken. Be
paald geen vakantie».
Hamid vaart al vier jaar voor Green
peace. Hij werkte eerst in de koop
vaardij maar de sfeer en de discipli
ne daar bevielen hem niet. Omdat hij
toch graag wilde varen, is hij voor
Greenpeace gaan werken. Hij vertelt
dat het af en toe erg lastig is dat er
veel mensen aan boord zijn die am
per ervaring hebben.
Ed blaast (op de
scheepshoorn) de aftocht
Vier dagen lang hebben we ge
schuurd, geschilderd en het hele
schip van boven tot onder schoon
gemaakt. Daarnaast was er ook nog
wel tijd om te zwemmen. De span
doeken voor de actie zijn ook ge
maakt, dat is trouwens erg veel
werk. Eerst de stof snijden, dan alles
driedubbel stikken, gaten erin, let
ters erop, letters inverven. En dan
een lap van zeven meter lang, lastig.
Nu (vrijdagmorgen 6.00 uur) wordt
de laatste hand gelegd aan de ’yel
low submarine' en bereidt iedereen
zich voor op de actie die over een
uurtje van start gaat. De Sirius ligt
nu in een kleine baai bij La Maddale
na, een goede uitgangspositie. Ed
geeft de laatste aanwijzingen. Daar
na: radiocontrole, zwemvesten aan,
rubberboten en de gele duikboot het
water in (hoera, hij drijft) en het is
zover
Van Giulia’s gezicht druipt de span
ning af. Ze staat met Heather op de
duikboot en vindt het, zo te zien,
doodeng. Het is pas de tweede keer
dat ze aan een actie meedoet. Lang
zaam varen we naar de basis. Ita
liaanse politieboten als chaperonne,
ze houden de 'vloot' van Green
peace nauwlettend in de gaten.
Als de Sirius nog tweehonderd me
ter van de basis is verwijderd, ver
schijnen opeens zes Amerikaanse
boten op het toneel: ongeveer vijf
tien meter lang en afgeladen met
mariniers. Ze beginnen te spuiten
met waterkanonnen. Ook het moe
derschip dat bij de basis ligt, verliest
op die manier heel wat vocht. Het is
een groot watergordijn. 'Green-
peacers’ of eigen mannen, het
maakt niet uit, iedereen is binnen de
kortste keren doorweekt. Een mach
tig gezicht. Overal waar je kijkt sche
pen, fanatieke gezichten, waterfon-
teinen. En ondertussen toeteren de
schepen oorverdovend. Een mieren
nest of kat-en-muis-spelletje, in
ieder geval erg spectaculair. Het
Amerikaanse moederschip ligt met
twee onvoorstelbaar grote ankers
vast. De gele Greenpeace-duikboot
wordt daar nu tussen gebonden.
Wat een stunt I Maar dat laten de
mannen van Uncle Sam niet op zich
zitten. Met lange stokken proberen
ze de duikboot los te maken. Mis.
Weer mis. Het lukt ze niet en ze ver
liezen zelfs een stok I Iedereen op
de Sirius brult van het lachen.
Maar nu worden de Amerikanen
echt kwaad. Wat laten ze zich gaan.
Met messen en boothaken proberen
ze de rubberboten en 'yellow sub
marine' lek te steken. Het lijkt wel
oorlog. Ed vindt het gevaar te groot
worden en blaast (op de scheeps
hoorn) de aftocht. De duikboot drijft
nog wel maar zit vol gaten. Grace
heeft een snee in haar hand van
mes. Ze is erg geschrokken
boos. «Belachelijk dat die lui in het
wilde weg gaan steken, voor hetzelf
de geld had ik een jaap in mijn nek
gehad».
tegen
vapens
op zee protesteert, zijn geweldloos.
Het doel ervan is om door middel
van de media (vandaar dat er altijd
journalisten meevaren) het oog van
de wereld te vestigen op deze be
dreiging van het milieu.
Om 13.00 uur krijgen we een Rus
sisch schip in zicht. Als in alle haast
de hooley, een grote rubberboot, te
water wordt gelaten, gebeurt er iets
rampzaligs. Een kabel breekt en de
hooley belandt op z’n kop in zee.
Door de vaart die de Sirius heeft,
komt de rubberboot achter het schip
te hangen. De twee mensen die in
de hooley zaten, komen gelukkig vrij
snel weer boven water, maar al na
paar minuten zijn ze niet meer
twee oranje stipjes; hun red-
—vesten. Aan boord ziet ieder-
van schrik. De sfeer is panie
mand weet wat te doen,
ligt er pas na twintig minu-
mdere rubberboot in het
xunnen de drenkelingen
"evist. Ze zijn gelukkig in
ihelst ze, is zichtbaar
Het Russisch schip
om begon, is inmiddels
i stipje aan de horizon.
Werk aan de winkel;
commando’s van de brug
De kapitein geeft me een rondlei
ding door de Sirius, het is kleiner
dan ik had verwacht. Lange gangen,
hoge drempels (om water tegen te
houden en om erover te vallen),
smalle trappetjes. Alles lijkt naar de
zelfde ruimte te gaan. Het centrale
punt van de Sirius is de messroom
(ja, de voertaal aan boord is Engels).
Daar kun je televisie kijken en eten.
De kombuis ligt ernaast. Het domein
van studente Giulia (22), de Italiaan
se kokkin.
Na de ’sight-seeing’ ga ik aan dek.
Praat wat met de mensen, voel me
onwennig. De meeste beman
ningsleden slapen, een paar hangen
wat rond. Er is niets te doen en we
mogen van de politie niet van boord.
Na een lange, warme middag mogen
we eindelijk uit Malta vertrekken. De
crew wordt wakker gemaakt, er is
werk aan de winkel. Commando’s
van de brug: trossen worden losge
gooid, autobanden neergelaten
waar het schip de wal dreigt te ra
ken, touwen opgerold. Ik probeer de
bemanning zo min mogelijk voor de
voet te lopen, maar ga toch steeds
weer op de verkeerde plaatsen
staan. Vlucht naar binnen. Giulia
heeft net het eten klaar. Ik schrik me
een ongeluk als ze een grote, kope
ren klok luidt, wat een herrie. Maar
duidelijk is het wel: etenstijd. Het
schijnt dat Giulia bijzonder goed
kookt, maar ik krijg niks door mijn
keel. Voel me niet honderd procent.
Om mezelf af te leiden ga ik in de
stuurhut (de brug) kijken. Mooi ko
per en een echt stuurwiel. Er is ook
nog een telegraaf, zo’n apparaat
waarmee je commando’s naar de
machinekamer seint. Ik dacht dat
die dingen al lang geautomatiseerd
zouden zijn, dit is wel romantisch.
Mijn afleidingsmanoeuvre mislukt, ik
voel me steeds zieker. Op naar de
kooi. Slapen.
Greenpeace is in 1970 in Canada opgericht en uitgegroeid tot een internationale organisatie die het mi
lieu wil beschermen. De Verenigde Staten hadden in dat jaar het plan een aantal atoomproeven te doen
op het eiland Amchitka bij Alaska. In de herfst koos een roestige vissersboot, de «Phyllis Cormack» met
aan boord twaalf Amerikanen en Canadezen, het ruime sop met de bedoeling in het proefgebied voor
anker te gaan. Op deze manier wilde de bemanning verhinderen dat de bommen tot ontploffing
worden gebracht. De Amerikaanse marine verhinderde dit plan, het schip heeft het eiland nooit
Maar de golf van publiciteit die volgde veroorzaakte zoveel verontwaardiging, dat de Amerikaanse rege
ring genoodzaakt was de proeven te staken. Het hanteren van de media als wapen tegen de atoomproe
ven bleek succesvol. en er werd besloten op deze voet door te gaan. Greenpeace was geboren.
Inmiddels kent iedereen de beelden van rubberbootjes die spectaculaire stunts uithalen op volle zee.
Greenpeace lijkt overal tegelijk te zijn. Steeds opnieuw nemen de beschermers van het milieu het op
tegen waterkanonnen en vallende gifvaten. Acties tegen vervuiling, het redden van zeehondjes en wal
vissen.
Afgelopen zomer voer de Sirius over de Middellandse Zee om in actie te komen tt
die kernwapens aan boord hebben en hun bases. Verslaggeefster Inga Poets uit Til
met de Sirius mee. Haar dagboek over een vreedzame oorlog verscheen augi
«Viva». Voor het kerstnummer van de Tilburgse Koerier maakte zij een special
kei, waarin zij verslag doet van haar reis met Greenpeace.
zieningen voor kernwapens. Dat be
tekent actie I
Lang voordat we de schepen zijn
genaderd, gaan de rubberboten al
het water in. Spanjaard José (25),
matroos en tevens de dokter aan
boord, en Grace (Ierse, 26) in het
ene bootje, in het andere twee Ne
derlanders, Hamid (22) en Albert
(40), allebei afkomstig uit de koop
vaardij. Het is een fantastisch ge
zicht om die bootjes door het water
te zien schieten.
We naderen het Russische schip,
een enorm gevaarte. Wat willen die
kleine Greenpeacebootjes tegen die
gigant beginnen Ook de Sirius
vaart tot vlakbij het oorlogsschip, we
kunnen het bijna aanraken. De rub
berbootjes maken een laatste om
trekkende beweging en scheuren
dan op Iwan af. Met verf en rollers
proberen José en Albert doodskop
pen op de wand van het schip te
maken. Door de deining loopt dat
niet helemaal naar wens, maar met
enige fantasie is het resultaat toch
wel herkenbaar. De Russen weten
niet zo goed raad met de situatie.
Met schreeuwen proberen ze de
'Green
dat heeft geen enkel effect.
Ik sta aan het dek van de Sirius te
dansen van spanning. Gitte (30), de
Deense machiniste, kruipt uit de ma
chinekamer en danst met me mee.
In het 'hart' van het schip merkt ze
niet wat er precies aan de hand is,
dus de actie is voor haar een grote
verrassing.
Als de tekens op de wand staan,
vaart de Greenpeace-’vloot’ weg. Ik
ben een beetje teleurgesteld, de ac
tie heeft nog geen vijftien minuten
geduurd. Maar ik heb te vroeg ge
jammerd. Nauwelijks hebben we de
Russen 'adios' gezegd of we gaan
met volle kracht richting Amerika
nen. Die zijn beter voorbereid, ze
wachten de actievoerders met hoge
drukspuiten op. Het is moeilijk door
die watervallen heen het schip te be
reiken. Als het toch lukt een paar
doodskoppen op de wand van het
schip te verven, juicht iedereen aan
boord van de Sirius. Jammer ge
noeg geven de motoren van de rub
berboten de strijd tegen al het water
op. Het is nu roeien, drijven en weg
wezen.
De bemanning is opvallend nuchter
over de actie. 'It’s just our job’.
Ze zijn allemaal uit idealisme bij
Greenpeace gekomen. Zoals José
het kort maar krachtig zegt: «De na
tuur die wordt vernietigd, komt nooit
*-f een internationale
dat jaar het plan een aantal
ten roestige vissersboot, de «I
de bedoeling in
ice is in 1970 in Canada i
^schermen. De Verenigd)
ikanen en Canadezen, het ruime i
j verhi
trde
