125 jaar spoor in Tilburg
Slb
Zaterdag 1 oktober
open dag winkeliers Koestraat
L3GS
Q
M
het nieuwe gezicht
van
Hoe het begon
Bijzondere dienstregeling in het weekend
Stoomtreinritten op 1 en 2 oktober
Feestweekend
Grote
gevel puzzeltocht
met
aantrekkelijke
prijzen
Tilburg
i Bosch
Bijzondere dagtekening-
stempel filatelie loket Tilburg
/chouwburg
OO brillen
LA PAPJSIENNE
- V \^nu-
de, Ca lEjriainz
Donderdag 29 september 1988- pagina 9
DE TILBURGSE KOERIER
WÉ
de
Het stationsgebouw vóór de Eerste Wereldoorlog.
.West
Het stationsgebouw na de Tweede Wereldoorlog.
O
Het huidige station gezien vanaf de N.S. werkplaats.
takt zullei
De Loc. 65.018, waarmee de ritten op 1 en 2 oktober a.s. ger
De Train a Grande Vitesse (TGV) die enige tijd geleden Tilburg aandeed.
Parijs en
een dagjt
prijz.
staat
tot 1
Op
v. 18.38
v. 18.41
a. 18.54
van
125
icht-
In
grote
nifest;
het
zor
a. 17.56
mber 1988 - pagina 8
Emmastraat 7,5038 WB Tilburg
(aan ’t parkeerterrein v. Hema en C&A)
013-369333
worden gebruikt tij-
openstellingstijden
kct aan de Spoorlaan
De aannemer was J.
uit Den Bosch, de at
droeg 237.765,-.
irlopig de op 13 januari 1862 1
concessie zaamheden voor de at
leg van de -
mde werken,
1 voor reke-
r gene
te dr;
Schouwburgring 47
Tilburg, tel. 013-366578
Keukenperfèktie
en vakmanschap
het
De Sectie Hart van Brabant heeft een tentoonstelling ingericht in de bovenza
len van de Nieuwe Koninklijke Harmonie, Stationsstraat 26 te Tilburg.
rötisserie
itraat zijn g
zodat met
ite winkelst
1 met een
ieerd aanbod. De
Koestraat en omge-
lan om dat beeld te
straat, hun omge-
houden en zo mo-
voor
.beeld
lijve on
staande za-
open-dag
koestraat.
3reda v. 12.10 14.10 15.42
Tilburg West v. 12.21 14.21 15.53
Tilburg a. 12.24 14.24 15.56
alleen zaterdag
Breda
Tilburg West
Tilburg
zaterdag en zondag
Tilburg v. 1:
’West v
Op 1 en 2 oktober 1988 wordt in Tilburg het feit herdacht dat 125 jaar geleden
de eerste trein van Breda naar Tilburg reed, en tevens het tijdperk van de Staats
spoorwegen in Nederland inluidde. Dit gaat natuurlijk met de nodige feestelijkhe
den gepaard, waarbij de NVBS (Ned. Ver. van Belangstellenden in het spoor- en
tramwegwezen) niet achterblijft.
I Ook u kunt een nieuw gezicht
I krijgen als u eens bij ons langs
I komt.
En niet alleen voor een nieuwe
I bril, maar ook voor contact-
I lenzen en oogmeting staan wij
I voor u klaar en geven wij u I
geheel vrijblijvende adviezen l
U weet
staande
met deze orgi- en meed<
aantrekkelijke tocht
eerste prijs be- profiteren
1 1 voor aanbieding
2 werden de werk-
aanleg begonnen.
Zelfs op nog niet verworven gronden
kon de aannemer zijn werk voortzet
ten, zodat het baanlichaam in de zo
mermaanden van 1862 reeds groten
deels voltooid was.
Modellen
Op de benedenverdieping van het
zalencomplex wordt een tentoonstel
ling door diverse modelbouwgroepen
georganiseerd. Verder zijn nog aanwe
zig in de Harmonie: Stibans, de stich
ting die zich inzet voor het behoud van
het af te voeren spoorwegmaterieel;
het Spoorwegmuseum en de Deutsche
Bundesbahn, de trotse houders van het
wereldsnelheidsrecord op de rails met
406 km/u.
Een ander aspect dat op deze ten
toonstelling enige aandacht zal krijgen
is het feit dat de Sectie Hart van Bra
bant van de NVBS dit jaar 12,5 jaar
bestaat.
De tentoonstelling is geopend op za
terdag 1 oktober van 14.00 tot 19.00
uur en op zondag 2 oktober van 12.00
tot 18.00 u.
In de hal van het Centraal Zieken
fonds, Stationsstraat 22 te Tilburg is
een postzegeltentoonstelling ingericht,
die gewijd is aan de spoorweg. Toe
gang tijdens kantooruren.
Op zaterdag 7 oktober 1988 is het precies 125 jaar geleden dat Tilburg op het spoorwegnet aangesloten werd. Toen werd
met een feestelijk versierde trein het baanvak Breda-Tilburg geopend en op 4 oktober werd het door het publiek ingebruik
genomen.
Voor het echter zover was, had men al heel wat plannen gemaakt en was er al heel wat vergaderd. In 1839 reed de eerste
trein in ons land tussen Haarlem en Amsterdam. In de jaren die volgden, werden er wel enige spoorlijnen aangelegd in ons
land, maar in onze buurlanden was men veel actiever. De eerste grensoverschrijdende spoorlijnen waren dan ook aangelegd
door buitenlandse maatschappijen. Deze trachtten ook zover mogelijk op Nederlandse bodem door te dringen: de Société
Anonyme des chemins de fer d’Anvers a Rotterdam (AR) had reeds een spoorlijn van Antwerpen naar Roosendaal, en van
daar naar Breda en Moerdijk. Deze maatschappij wilde echter ook naar Rotterdam, wat in eerste instantie door middel van
een bootdienst gerealiseerd werd. Een spoorverbinding wilde men ook, maar de Nederlandse regering had hier bezwaren te
gen. De regering wilde voor alles de Nederlandse zeehavens een goede verbinding met Duitsland geven en een concessie
aanvraag voor een lijn Antwerpen-Breda-Tilburg-Den Bosch in 1843 werd afgewezen.
Aanleg van het baanvak
Breda-Tilburg
Nog in 1860 werd het tracé van het
baanvak Breda-Tilburg vastgesteld.
Men koos voor een kaarsrecht tracé
over Rijen. Een meer noordwaarts tra
cé ten einde plaatsen als Oosterhout en
Dongen tegemoet te komen, kwam
niet m aanmerking. Een omweg van
kilometer zou een precendent schej
pen voor de andere lijnen en zette u
kortste verbinding van Vlissingen met
Venlo op het spel. De stad Tilburg had
stellig het meeste belang bij de spoor
den wer een wegverbinding. Wegens het ontbreken
■em de Rijkt van ^aterivegverbindmg (het Wil-
>en. de kjjks- helminakanaal dateert pas van
Vdac ij 1920) was de industriegemeente in op-
:ze KA5> telde komst gehee) van het ver.
zich snel mt: voer °vetr de aanvoer van Op zaterdag j en zondag 2 oktober
57 man bij de steenkool geschiedde tot dan toe via de zal de spoorlijn Tilburg-Breda van tijd
havens van Waalwijk, Breda of Den tot tijd nostalgische aanblik geven.
Bosch en vervolgens met paard en kar Op die pub|iek met
1852: 18 miljoen Nederlandse pon- heuse stoomtrein het traject tussen
deze twee steden afleggen. Een activi
teit die plaatsvindt in het kader van de
manifestatie «Tilburg 125 jaar stad aan
het spoor».
of gebrekkige constructie, werd op
staatskosten hersteld.
Zodra de aanleg van een tweede
spoor noodzakelijk zou zijn, diende de
Staat dat op haar kosten uit te voeren.
De opbrengsten werden volgens een
bepaalde verdeelsleutel tussen
maatschappij en de Staat verdeeld.
Degenen die per auto komen wordt
aangeraden hun auto bij het station
Tilburg West, waar ruime parkeergele
genheid aanwezig is, te stallen. Op dit
station worden op 1 en 2 oktober tus
sen ca. 12.00 en 18.00 uur gratis trein
kaartjes verstrekt voor de treinrit naar
het Tilburgse hoofdstation en terug.
Zoals bekend is de parkeergelegenheid
in de Tilburgse binnenstad schaars.
Stoomtrein
Voor liefhebbers is het mogelijk om
op zondagavond 2 oktober per stoom
trein van Breda naar Rotterdam CS te
reizen. Deze trein vertrekt uit Breda
om 19.01 uur en rijdt zonder stoppen
onderweg naar Rotterdam CS (aan
komst 19.47 uur).
Voor deze trein wordt op zondag 2
oktober een beperkt aantal kaartjes
20,- p.p. aan de loketten te Tilburg
en Breda verkocht. NS-plaatsbewijzen
zijn in deze trein niet geldig.
nu wat u te doen staat aan-
zaterdag: naar de Koestraat
ioen met de grote gevel puzzel
en bovendien kunt u op zaterdag
1 van diverse interessante
igen.
Aan de reeks dagtekeningstempels te Tilburg. Elke dinsdag tussen 17.00-
tb.v. de filatelieloketten op ongeveer '9.00 uur. Daarnaast kunnen belang-
200 postkantoren in Nederland wordt stellenden poststukken ter stempeling
op 1 oktober a.s. de bijzondere dagte- aan het postkantoor Tilburg zenden,
koningstempel voor Tilburg toege- De ter stempeling toe te zenden post-
voegd. In de stempel is naast de plaats- stukken behoren: te zijn geadresseerd;
naam Tilburg opgenomen het woord voldoende te zijn gefrankeerd met gel-
«Filatelieloket» en een gestyleerde af- dlge Nederlandse postzegels; in een
beelding van het NS-station Tilburg. ongefrankeerde verzamelenvelop/-ver
pakking te worden gesloten; gericht
Voor de directie van PTT Post Til- aan het Postkantoor, postbus 99380
burg is het 125-jarig bestaan van de 5000 NA Tilburg met vermelding in de
spoorweg Tilburg-Breda aanleiding ge- linkerbovenhoek: Stempel «Filatelie-
weest om het als bijzonder bouwwerk loket».
Spoorwegmanifestatie
stempel. Aan de totstandkoming van In het kader van de Spoorwegmani-
de stempel is bijgedragen door Th. v.d. festatie zal op 1 en 2 oktober a.s. door
Dobbelsteen, medewerker PTT Post PTT Post Tilburg op het postperron
Tilburg, die in eerste instantie het fo- een filateliestand worden ingericht, da-
tografisch werk verzorgde. gelijks bemand van 10.00-16.30 uur.
o Belangstellenden kunnen daar gratis
stempeling een speciale briefkaart afhalen, die na
De stempel zal worden gebruikt tij- frankering met minimaal 55 cent ter
dens de officiële openstellingstijden plaatse kan worden voorzien van de fi-
van het filatelieloket aan de Spoorlaan lateliestempel.
Eind oktober 1862 kon men reeds
«met de locomotief ’Thorbecke’ van af trein
den Driesprong bij Breda tot in Til- terd<
burg» rijden. Dagelijks reden zandtrei- om 1
nen af en aan. Hoewel het baanvak
zou worden
En zo kreeg 1
wachte spoorlijn.
schikt te zijn voor het in de toekomst
aan te brengen dubbelspoor. Eind
1862 waren de grondwerken nagenoeg £U1IU„ M
voltooid en de bruggen over de Grote nen tlfss
en de kleine Ley en de Donge, gereed. De dienstregeling 1
Alle gebouwen en inrichtingen te zaterdag en zondag
Gilze Rijen en Tilburg werden in Breda v. 12.J/'
augustus en november 1862 aanbe- Tilburg West v. 12.21 14.21
steed en in de zomer van 1863 opgele- Tilburg a. 12.24 14.24
verd. Het stationsgebouw te Tilburg
werd gegund aan de Tilburgse aanne
mer J. van Hoof voor 33.600,-. Aan
nemer J. v.d. Griendt uit Den Bosch
tekende voor 46.800,- in op de ande
re gebouwen en inrichtingen en mocht T;1. - L’lins isns
het werk uitvoeren. De aanleg van het
baanvak gelegen op militaire gronden Tilburg West v.13.11 15.11 17.11
en «binnen de verboden kring der ves- J a-1324 15 24 17 24
■n 5 ting Breda» werd apart aanbesteed.
’X En zo kreeg Tilburg de lang ver- Tilburg West
bij de voorzitter van de
vereniging Koestraat e.o., de heer
de Hoogen, Koestraat 140. De t
1- j, gj.ote gevej puzzel,
aanstaande ma J
verband met de te verwachten
toeloop van reizigers voor de ma-
__statie «Tilburg 125 jaar stad aan
ït spoor» zal de NS op zaterdag 1 en
indag 2 oktober een aantal extra trei-
issen Breda en Tilburg inzetten,
hiervan is als volgt
In 1846 werd wel een concessie-aan-
vraag toegewezen aan de firma Dron-
kers Co uit Middelburg, voor een
spoorweg Vlissingen-Middelburg-Ber-
gen op Zoom-Breda-Tilburg-Den
Bosch-Helmond-Venlo-Maastricht.
Wegehs geldgebrek ging dit plan niet
door.
In 1860 werd door de ministers F.
van Hall en S. baron van Heemstra
een wetsontwerp ingediend, dat voor
zag in de aanleg op staatskosten van
10 spoorlijnen, met een gezamelijke
lengte van bijna 900 km.
Het wetsvoorstel werd met geringe
wijzigingen door de beide Kamers der
Staten-Generaal aangenomen en door
Koning Willem III op 18 augustus
1860 bekrachtigd.
De lijnen werden met letters aange
duid: lijn E liep van Maastricht via
Venlo, Bontel en Tilburg naar Breda.
In mei 1861 werd het
Minister van Binnenk
goedgekeurd.
Op 17 december 1861 vond de aan
besteding plaats van «het make
de aarden baan, de kunstwerken,
vering van ballast, het leggen van de
spoorbaan en enige verdere werken
voor den spoorweg tusschen Tilburg
en Breda».
Rijksdienst
Om de wet uit te voeren,
dienst opgericht om de aanle
spoorlijnen aan te leggen:
dienst voor de Aanleg v
spoorwegen (RAS). Deze
eind 1860 57 personeelslede
soneelsbestand breidde zien snel uit: j
186. Na het ingebruik nemen van di- .^e"
een nieuwe wet tot aanleg van 400 km Volgens een krantenbericht werd op
spoorweg op staatskosten aangenomen 15 maart 1861 te Dorst aangevangen
werd, steeg het aantal personeelsleden met het definitief uitzetten van het
tot 149 man in 1881. voorlopig afgebakende tracé, dat ove-
Nadat alle daarvoor in aanmerking ngens grotendeels overeenkwam met
komende spoorlijnen aangelegd waren, de vroeger geprojecteerde Zeeuws-
werd de dienst in 1893 opgeheven en Limburgse lijn,
kwamen de overgebleven personeelsle
den terecht bij de spoorwegmaat- In mei 1861 werd het tracé door de
schappijen of werden overgeplaatst Minister van Binnenlandse Zaken
naar de Waterstaat.
Al jaar en c
Tilburg en zei
als een straat waar het g.
is. Dat heeft alles te ma
winkeliers die er gevestigd zijn, hun
klantgerichte benadering en het veel
zijdige aanbod. Bovendien is de Kc
1 straat een straat die ruimte biedt. I <u-
keren bijvoorbeeld is er i
bleem. Het koopbewuste put
dat al lang ontdekt, want naast de
kwaliteit van de produkten die men °P vnJd*g 30 september en zater-
koopt, een kwaliteit die men zeker dag 1 ^^er kunt u in diverse wm-
aantreft in de diverse winkels in de kef| m.der Koestraat en omgeving een
Koestraat en omgeving, speelt tegen- wedstnjdformuher bekomen. De wrn-
woordig het winkelgemak óok een gro- kels die die formulieren verstrekken
te rol. In de Koestraat zijn die ingre- te herkennen aan een aankondi-
diënten aanwezig, zodat met recht de g*nê in de etalage- °P het wedstnjd-
Koestraat een echte winkelstraat ge- formulier ziet u 26 fotootjes afgbdrukt
noemd mag worden met een kwalita- met onder iedere foto een nummer,
tief goed en gevarieerd aanbod. De Aan de achterzijde van het formulier
winkeliers van de Koestraat en omge- treft u de namen van 27 winkeliers. U
ving doen er alles aan om dat beeld te moet nu het juiste fotootje bij de juiste
versterken, om him straat, hun omge- winkelier vinden. De fotootjes zijn ge-
ving aantrekkelijk te houden en zo mo- deeltelijke afbeeldingen van de gevels
gelijk aantrekkelijker te maken voor van de winkels en bedrijven in de Koe-
het winkelend publiek. Een voorbeeld straat, N.S. Plein en Molenbocht-
I daarvan kunt u zelf aan den lijve on- straat. Wat u dus moet doen, is op het
m dervinden, wanneer u aanstaande za- wedstrijdformulier het juiste fotonum-
H terdag 1 oktober tijdens de open-dag mer voor de juiste zaak zetten. U
H op winkelbezoek gaat in de Koestraat. houdt dan één winkel of zaak over en
x natuurlijk moet die kloppen, want an-
rlizzeltocht ders hebt u iets fout gedaan in de puz-
Op die dag kunt u namelijk profile- zei. De ingevulde formulieren moet u
ren van diverse aanlokkelijke aanbie- voorzien van naam, adres en telefoon-
Aanstaande zaterdag organiseert Ondernemersvereniging Koestraat, N.S. Plein nummer en uiterlijk om 18.00 u. aan-
en Molenbochtstraat, een open dag. Deze dag wordt omlijst met een originele ge- staande zaterdag 1 oktober inleveren
vel puzzeltocht in de Koestraat, waarbij zeer aantrekkelijke prijzen te winnen zijn, bij de voorzitter van de Ondernemers-
Wat dacht u van een weekend Londen of een weekend Parijs voor twee personen? vereniging Koestraat e.o., de heer Ben -
Of een dagje Efteling voor het hele gezin? De moeite waard nietwaar? Met deze de Hoogen, Koestraat 140. De trek- nog
open dag en de gevel puzzeltocht wil de Ondernemersvereniging Koestraat e.o. be- king van de grote gevel puzzeltocht nen --
wijzen dat de Koestraat als winkelstraat in Tilburg volledig meetelt en een zeer vindt plaats aanstaande maandag en gesteld door
gevarieerd dienstenpakket aan te bieden heeft in de Tilburgse Koerier van donderdag straat, N.S.
6 oktober zullen de prijswinnaars be- straat,
dag staat de Koestraat in dingen die menige winkelier uit de kend worden gemaakt,
elfs Duiten Tilburg bekend Koestraat en omgeving voor u in petto
-i—, gOed wjnke[en heeft. Bovendien kunt u meedoen aan L>e pnjzen
maken met de de grote gevel puzzeltocht vanaf mor- Zoals gezegd zijn er
gen> vrijdag 30 september. Ook op za- nele gevel puzzeltocht
.w.- terdag 1 oktober nog kunt u aan die prijzen te winnen. De eerste prij
Koe- tocht meedoen, een tocht waarmee staat uit een weekend Londen
Par- heel aantrekkelijke prijzen te winnen
geen pro- zijn. Hoe zit die grote gevel puzzel-
ibliek heeft tocht in elkaar?
naast de
e men
Weekmenu
(van 28 september t.e.m. 2 oktober)
Velouté de poulet au curry
Lichtgebonden soep van kip,
kerrie en ananas
Quiche Lorraine aux fromages
Stukje hartige taart van diverse kazen
Filet de perche rouge pochée,
sauce du yaourt
Gepocheerde roodbaarsfilet
met een yoghurtsaus
Bavarois de baies de sureau
en gateau anglais
Vlierbessenbavarois in kapsel
(Ook voor feesten en partijen 43,
tot maximaal 80 personen)
Te zien zijn onder meer: het verslag
van de openingsrit van 1 oktober 1863
in een van de toendertijd verschenen
kranten, diverse plattegronden
emplacementen in de loop van
jaar; oude en nieuwe foto’s en ansic
kaarten, bestekken van stationsgebou
wen en de daarbijhorende tekeningen,
uniformstukken en andere spoorweg-
curiosa etc... Tevens zal een videoband
getoond worden over 125 jaar spoor
weg naar Tilburg inclusief een rit van
Breda naar Tilburg die opgenomen is
in de cabine van de machinist.
Ook bij de NVBS-tentoonstelling is
het Documentatiebureau van de ver
eniging aanwezig. Hier kunnen door
de belangstellenden de nodige boeken
en andere spoorse zaken aangeschaft
twee personen. De tweede prijs is een worden.
weekend Parijs en de derde prijs be- De Stichting Veteraan Autobussen
staat uit een dagje naar de Efteling is ook aanwezig op de bovenverdie-
voor het hele gezin. Bovendien zijn er ping met een kleine stand, waar zij een
tientallen waardevolle waardebon- en ander zullen laten zien van de op-
te winnen, die beschikbaar worden volger van de Brabantse tram. De S V A
leid door de winkeliers van de Koe- rijdt gedurende het weekend ook met
Plein en Molenbocht- antieke autobussen door Tilburg.
Kado-idee:
Geef eens een dinerbon
van La Parisienne j
Wij zijn geopend van 17.00 tot 23.00 uur
’s Maandags en ’s dinsdags gesloten
Uw gastheer René van der Borght
In het weekeinde van 1 en 2 oktober
is er voor het publiek volop gelegen
heid de herdenking van Tilburg 125
jaar stad aan het spoor mee te vieren.
Zo zullen de stoomtreinen tussen Til
burg en Breda zeker een attractie vor
men. Treinkaartjes zijn verkrijgbaar
bij de VW’s van Tilburg en Breda.
«Staatsspoorwegen» besteding plaats van «het maken van Dienstregeling
De wet van 18 augustus 1860 had de de aarden baan, de kunstwerken, de le- De stoomtreinen vertrekken zowel
wijze van exploitatie van de nieuwe vering van ballast, het leggen van de ujt Tdburg ajs Ult Breda. Er wordt niet
spoorlijnen nog opengelaten en de re- spoorbaan en enige verdere werken gestopt in Gilze-Rijen en Tilburg-
gering vond dat ook dit geregeld dien- voor den spoorweg tusschen Tilburg West. Op de heenreis (Tilburg-Breda
de te worden. en Breda». of Breda-Tilburg) wordt per stoom-
van Staatsspoorwegen» (SS), met een <- stoomtreinkaartje dat men koopt is
maatschappelijk kapitaal van o J geldig als retourbiljet.
12.000.000,-, waarvan voorlopig de Op 13 januari 1862 werden de werk- De stoomtrein bestaat straks uit een
helft werd geplaatst. Bij de concessie zaamheden voor de aanleg begonnen, locomotief (de 65.018) van de Stoom
bleven de kosten van de aanleg van de ze[fs op nOg niet verworven gronden Stichting Nederland, een museum-res-
spoorwegen met bijbehorende werken, kon de aannemer zijn werk voortzet- tauratierijtuig van dezelfde stichting
gebouwen en vast materieel voor reke- ten, zodat het baanlichaam in de zo- en zeven door de N.S. beschikbaar ge
ning van de Staat. De eerder genoem- mermaanden van 1862 reeds groten- stelde rijtuigen. Op zaterdag rijdt de
de maatschappij diende zorg te dragen deels voltooid was. locomotief voor naar Tilburg, op zon
voor de aanschaf van het rollend mate- dag voor naar Breda.
rieel, werktuigen en gereedschappen, Eind oktober 1862 kon men reeds De dienstregeling voor de stoom-
brandstoffen en ameublement en het «met de locomotief ’Thorbecke’ van af treinritten ziet er als volgt uit: op za-
in dienst nemen van het personeel. den Driesprong bij Breda tot in Til- terdag en zondag vertrek uit Tilburg
Het gewone beheer en onderhoud burg» rijden. Dagelijks reden zandtrei- om 11.39, 13.39, 15.15, 17.15 en 18.39
van de spoorwegen kwam voor reke- nen af en aan. Hoewel het baanvak uur; vertrek uit Breda om 12.32, 14.32,
ning van de opgerichtte maatschappij, voorlopig met enkelspoor zou worden 16.32 en 18.03 uur. De rit duurt ruim
maar schade als gevolg van overmacht uitgerust, diende het baanlichaam ge- twintig minuten.
