Rompslomp rond burgemeestersbenoeming Tilburg
VREDE EN DE DERDE WERELD
95,-
ct leverbaar
6
714
burgemeesters
DO uur
ptRvm,
Iburg
i huren
4CHINES
Ie merken,
ïernette, Toyota
ILOCK234
10,00 I
10,00
12,50 1
15,00
20,00
25,00
«Druk
van onderaf»
«Doorgaan
en uitbouwen»
«Geld
is de motor»
«Verantwoorde
lijkheid, ook
voorbij de voordeur»
«Ieders bijdrage
gewenst»
DE TILBURGSE KOERIER
Woensdag 23 december 1987 - pagina 17
nber 1987 - pagina 16
TILBURG
eindelijk de aa
«echte» problei
i Ziekenhuis
van
om.
hela
ingin ken met Piet van der Sanden, het *\*a
ordje CDA-kamerlid dat zich met burge- ?°k
par. meestersbenoemingen bezig houdt. De *n 11
lemas
door
i»8
‘I. 366238
3
nd!
lalwijk
12380
Wlm Luljendljk,
namens PvdA-fraktle.
ds
ds
kt voor alle
lee-
eve,
>rd,
belang van
kan naar hui
Tilburg zijn i
nonger i
e multina
leren do
rf.Op.l-
k, in vre-
haar bij-
liëring
Over een eventuele k
oud-staatssecretaris Br
niet veel kwijt«De uitsk
enquête-.
zeker oc'
mogelijke
Roel van Gurp,
raadslid van Link Akkoord
i het akkoord'
jn oordeel de r.
in de wereld?
Brokx
CDA-er Melis heeft nog niet gespro-
der Sanden, het
J. Melis,
voorzitter vertrouwenscommissie
t kernwapen-
id? We vroe-
igers van de en instellingen in de gemeenten bij
-j-i-j— betrokken zullen moeten blijven en
waar hopelijk de Tilburgse bevol
king nog veel van zal merken.
i de twee super-
in de gemeente
als iedereen
Of Brol
heeft, be
mensen VI,
kandidatuur van
3rokx wil Melis
itslag van de
’te-commissie
ook van in-
fraude met
dende bewapeningswedloop wel ooit een halt worden toegeroepen?
Enkele jaren terug werden we opgeschrikt door beelden van hongerende mensen
benoemt de g»
vertrouwen scom
ten met de door
kandidaten. T
tanten kunnen
trouwenscommis
Kerstmis is dit jaar misschien toch wat anders dan voorgaande jaren. Op 8 de
cember is een akkoord over de middellange-afstandsraketten gesloten. Woens-
Frits Horvers,
CDA raadslid
Van de 714 burger
Nederland zijn er 370
CDA, 143 van de PvdA
van de WD. D66 en L
ben er elk elf, de PPR drie,
GPV, CPN en r~”
gemeester hebben,
meester is partijloos.
j
d? Wat
rol van
voor een nieuwe ontspanningspo-
litiek. Ontwikkelingen in Oost-
Europa bieden nieuwe mogelijk
heden voor contacten en discus
sies op allerlei terrein.
Gezamenlijk kunnen we een eind
maken aan de structuren en het
gedachtengoed van de Koude
Oorlog».
Een paar gebeurtenissen
in Tilburg, zomaar in de
eerste twee weken van deze
decembermaand. Bisschop
Lebulu komt uit Afrika
naar Tilburg toe, om aan de
Tilburgse bevolking te ver
tellen op welke manier de fi
nanciële hulp van Tilburg
aan de Tanzaniaanse pro
vincie Same wordt gebruikt.
Tijdens een van zijn ont
moetingen in Tilburg heeft
hij gesproken met een direk-
tielid van de Tilburgse Wa-
terleidingsmaatschappij, om te bespreken of Til
burg kan helpen bij het oplossen van waterpro-
blemen in Tanzania. Tien dagen later waren twee
mensen uit Zuid-Afrika in Tilburg, om te vertel
len hoe het gaat met de opbouw van twee onder-
wijsprojekten van Zuidafrikaanse vluchtelingen
in Tanzania. Vanuit dat land bereiden zij ach
voor op een nieuwe toekomst voor Zuid-Afrika
en Tilburg heeft dit jaar voor ƒ25.000,- daar
steun aan gegeven. En een paar dagen later ver
telde de Tilburger Jan van Summeren op een
druk bezochte «dia-avond» over zijn ervaringen
in het Middenamerikaanse land Nicaragua. Daar
heeft hij als Tilburgse gemeenteambtenaar enke
le maanden gewerkt om de stad Matagalpa ad
vies te geven over de aanleg en het onderhoud
van stadsparken.
De kontakten met die stad kunnen volgend
jaar uitgroeien tot een «stedenband Tilburg-Ma-
tagalpa». Terwijl daarnaast de kontakten die er
vanuit Tilburgse groeperingen met Oost-Europa
zijn, ook verder uitgebouwd kunnen worden:
niet voor niets is er deze weken in Tilburg ook
aandacht geweest voor de ontspanning tussen
«Oost» en «West».
^meesters in
lid van het
\en 118 lid
SGP heb-
Lie, terwijl
RPF elk één bur-
Eén burge-
In tilburg vallen het vredesbe
leid en de Derde-Wereldproble-
matiek onder de mondiale be
wustwording. De Oost-Westver-
houding heeft ook zijn effect op
de Noord-Zuidverhouding. Van
wege de export van wapens naar
de Derde Wereld, vanwege de be
moeienis van de grootmachten in
bijvoorbeeld Midden-Amerika en
Wat er in de week van 7
december gedurende de top
conferentie tussen Reagan
en Gorbatsjov is gebeurd,
mag tot tevredenheid stem
men. Niet omdat met de on-
dertekening van het INF-
akkoord de wereldproble
men opgelost zouden zijn,
maar wel omdat op het ge
bied van vrede, veiligheid en
ontspanning, afgezet tegen
het opschroeven van weder
zijdse wapenarsenalen gedu
rende de laatste decennia,
een duidelijke stap in de goede richting is gezet.
Naar het zich laat aanzien, is dit tevens een eer
ste duidelijke stap op de lange weg die wij met
z’n allen moeten gaan om een wereld van wan
trouwen en negatieve vooroordelen om te bou
wen tot een wereld waarin plaats is voor iedereen
en waarin geen plaats meer is voor ondervoeding
en vernietigingsdreiging door bewapening en mi-
lieukatastrofes.
Het is overigens een illusie te menen dat een
rechtvaardiger wereld alleen door toppolitici na
derbij gebracht zou kunnen worden. Iedereen
kan en moet daartoe zijn steentje bijdragen. Zon
der ons zijn de machtigen der aarde uiteindelijk
machteloos. De wil om aan onveilige en onrecht
vaardige situaties iets te doen, is daarbij een on
misbare voorwaarde. Het werken daaraan begint
weliswaar in eigen huis maar onze verantwoorde
lijkheid houdt niet op bij de voordeur. Om een
goede basis te scheppen voor een blijvend beter
sociaal en politiek klimaat, zullen we daarvan
overtuigd moeten zijn.
het Midden-Oosten, maar ook
vanwege de verspreiding van de
kernwapens. Ook landen als In
dia, Pakistan, Zuid-Afrika, Israël
en Irak hebben inmiddels, of krij
gen binnenkort, de beschikking
over kernwapens. De kans dat
een conflict in de Derde Wereld
uitgroeit tot een werelt
wordt daardoor groter.
jkx inderdaad gesolliciteerd
blijft echter geheim. Hoeveel
n en wie er allemaal kandidaat
’"n voor het burgemeesterschap van
iurg, weten alleen de direct betrok
ken politici. De burgers moeten wach
ten tot de Koningin iemand benoemt
in het vootjaar van 1988.
Karei Luiijt.
vies. Maar meestal maakt hij zijn keu
ze uit die paar mensen die de commis
sie heeft genoemd.
De Commissaris van de Koningin
beveelt de persoon van zijn voorkeur
aan bij de Minister van Binnenlandse
Zaken, de heer van Dijk. Van Dijk op
zijn beurt brengt dan, als het om een
kleine gemeente gaat, een voordracht
uit aan de Koningin. Maar bij gemeen
ten, boven de 50.000 inwoners, zoals
Tilburg, beslist het hele kabinet wie
voorgedragen wordt aan de vorstin. Zij
tenslotte tekent de benoeming. Dat het
kabinet een voordracht doet, betekent
dus niets, omdat de ministers het im
mers voor het zeggen hebben. Als zij
willen afwijken van de voordracht van
de Commissaris, moeten ze hem daar-
hoogte stellen.
Dit zijn de bijdragen van de
frakties van D 66, de Socialisti
sche Partij, Links Akkoord, de
PvdA en het CDA. Van het CDA
Idoorlog tekenden tien van de veertien
raadsleden (inclusief de drie wet
houders), van de overige frakties
tekenden alle raadsleden.
Het waarom Met hun bijdragen op deze pa-
Waarom hebben raadsleden de gina geven deze vertegenwoordi-
verklaring over het kernwapen- gers een aanzet tot het voortdu-
akkoord ondertekend? We vroe- rende debat, waar ook de groepen
gen vertegenwoordigers van de en instellingen in de gemeenten bij
vijf frakties waarvan raadsleden betrokken zullen moeten blijven en
de verklaring tekenden, naar hun
beweegredenen. Hoe zien zij het
geme
'ommis
oor Houben
Niet-geslect<
a de tanten kunnen overigens z<
■«i. ourge- trouwenscommissie benader
t volgend gen om een gesprek, maar h
Eind no- zijn natuurlijk niet zo sterk.
itscourant dat De commissie staat vervolgens voor
•mand anders’ de moeilijke taak uit de kandidaten
een keus te maken. In de meeste Ne
derlandse gemeenten komen de raads
leden er niet helemaal uit en geven ze
een paar namen door aan de Commis-
saris van de Koningin, al dan niet in partijgenoten
een volgorde van voorkeur. In de - Visscher (Pvd
zeldzame - gevallen dat de vertrou-
de wenscommissie één naam noemt, volgt
of de commissaris vrijwel altijd dat ad-
Om die opheldering te krijgen, sprak
Melis afgelopen donderdag met de
Commissaris van de Koningin van
Brabant, de heer Houben. Houben
deelde aan de heer Melis mee dat hij
grote waarde hecht aan de profiel
schets voor de nieuwe burgemeester en
dat hij het werk van de Tilburgse ver
trouwenscommissie van groot belang
acht. De heer Houben zegde in het ge
sprek met de heer Melis toe, rekening
te houden met de geluiden uit de Til-
burgse gemeenteraad. Hij zou dat ook
aan minister van Binnenlandse Zaken,
de heer van Dijk, vragen. Gisteren,
dinsdag 22 december, vroeg de heer
Melis in een gesprek met deze minister
daar ook om. De uitslag van dAt ge
sprek was helaas bij het ter perse gaan
van dit nummer niet bekend.
Iedereen is er wel een
beetje van in de ban ge
raakt; de overeenkomst tus
sen Sovjetleider Michail
Gorbatsjov en de Ameri
kaanse president Ronald
Reagan om de middellange
afstandsraketten aan beide
zijden tot nul te reduceren.
Een eerste en juist daarom
belangrijke stap op weg
naar een daadwerkelijk vrije
en vreedzame wereld. Een
wereld zonder een overdaad
aan kernwapens. Waardoor
eindelijk de aandacht gericht kan worden op
«echte» problemen, zoals de armoede in Derde
Wereldlanden, de milieu-vervuiling en de werke
loosheid.
D66 meent dat ook de Tilburgse bevolking
haar bijdrage kan en moet leveren aan een kli
maat, waarin ontspanning en ontwapening goed
kunnen gedijen. Niet passief, maar aktief. Op al
lerlei plaatsen. In huis, op de werkplek,
desgroepen, etcetera. De gemeente zal haai
drage leveren, bijvoorbeeld door subsidia
van vredesactiviteiten, het stimuleren van vredes-
onderwijs, etcetera.
Laat noch het akkoord tussen
machten, noch de aanzetten var
vergeefs zijn. Echte vrede is er pas al
zijn of haar bijdrage levert.
EUy van Luyk-Van Reedt Dortland,
D 66 raadslid
i overeenkomst
jk de wereld
vreedzamer zullen
ken. Naast nieuwe eF a
activiteiten, waaraan ook Neder
land binnen en buiten de NAVO
een actieve en stimulerende r«.
moet leveren, lijkt de tijd ook tijp
De miljoenen mensen die
ook in ons land te hoop ge
lopen zijn tegen de komst
van kruisraketten naar
Woensdrecht, mogen zich
zelf van harte feliciteren.
Het wereldwijde verzet te
gen een volgende krankzin
nige stap in de bewape
ningswedloop heeft uitein
delijk een doorslaggevende
rol gespeeld bij de beslis
sing, de middellange-af
standsraketten van de Ver
enigde Staten en de Sovjet
unie naar de schroothoop te brengen. Huichel
achtige praatjes van rechtse politici die beweren
dat het akkoord dat begin december gesloten
werd, juist te danken is aan him standvastig op
treden, zijn vals en loos. Zij fungeerden al die ja
ren als spreekbuis voor de wapenindustrie, die
steeds nieuwe bewapeningsideeën uitdenkt en via
de politiek aan de bevolking probeert te verko
pen.
Vrede en veiligheid hebben niks te maken met
de waanzinnige opvoering van de bewapening.
Geld is de motor achter deze ongekende verspil
ling van kennis, kunde, arbeidskracht en mate
riaal. Aan kernwapens wordt grof geld verdiend.
De kruisvluchtwapens - dié nu naar de schroot
hoop gaan - hebben miljarden aan orders opge
leverd voor bedrijven als Martin Marietta, Ben-
dix, Goodyear en Singer. Miljarden die zoveel
beter aangewend hadden kunnen worden. Aan
het bestrijden van de mensonterende honger in
de wereld bijvoorbeeld. Maar ook die honger is
een produkt van de winzucht van grote multina
tionale ondernemingen. Zij verhinderen dat
voedselproduktie en -konsumptie meer gelijkma
tig over de wereldbol worden verspreid. En daar
door handhaven zij hun uiterst lukratieve macht
sposities, ook al kost dat miljoenen mensen elk
jaar het leven.
Wie vrede en veiligheid en een fatsoenlijk be
staan voor elke wereldburger écht wil garande
ren. kan niet aan de konklusie voorbijgaan dat
we dan niet alleen de kernwapens maar ook het
kapitalisme de wereld uit moeten helpen.
Tina Kox,
Socialistische Partij
Reagan en Gorbatsjov
hebben een historisch ak
koord ondertekend. Alle
kernwapens voor de middel
lange afstand worden ver
nietigd. Een belangrijk mo
ment voor al die miljoenen
mensen die de afgelopen ja
ren aktie tegen die wapens
gevoerd hebben. Deze inzet
is zeker mede van invloed
geweest op het tot stand ko
men van dit verdrag.
Maar tegelijkertijd moe
ten we beseffen dat er nog
heel veel moet gebeuren op het gebied van ont
wapening en ontspanning. Zevenennegentig pro
cent van de kernwapens blijft bestaan, en de
dreiging met allerlei chemische, bactereologische,
«konventionele» en ruimtewapens blijft enorm.
Wapenproduktie en wapenhandel spelen een
eigen rol in militarisering en uitbuiting van grote
delen van de wereld. Duidelijk is dat het werken
aan ontwapening en ontspanning niet alleen aan
de internationale organisaties en de regeringen
overgelaten kan worden. De druk zal vooral van
onderaf moeten komen: van iedereen op zijn/
haar eigen plaats en manier. Hierin kunnen met
name ook de gemeentebesturen een grote rol spe
len. De gemeente moet immers de belangen van
haar inwoners behartigen. Daarom is het belang
rijk dat 28 Tilburgse gemeenteraadsleden on
langs een verklaring ondertekenden waarin zij de
Tilburgse bevolking oproepen zich aktief te blij
ven inzetten voor ontwapening en ontspanning.
Maar, er is meer. De gemeente zelf zou zich in
moeten zetten voor zaken als vredesonderwijs,
voorlichting over de waanzin van de wapenwed
loop, ombouw van militaire produktie, druk op
de regering om een aktief ontwapeningsbeleid te
voeren. Daarbij zijn kontakten met groepen in
Oost-Europa en in de «derde wereld» van groot
belang. Dat is niet alleen het recht van de ge
meente, dat is de plicht van de gemeente. In Til
burg zijn de eerste stapjes op deze weg' gezet. Er
moeten er nog vele volgen.
In Tilburg bestaat er een lange
13 txn uiutwru uver ue miuueuunge-ajsianasraKenen gesloten, woens- reid^en vr^esacrivitS.6 vSi
drecht mag een feestje bouwen, die 48 kruisraketten zullen er niet komen. Maar groepen waren en zijn actief. Ook
aanzetten tot nieuwe bewapeningsronden zijn al gegeven. Andere kernwapens en hat vin
ook meer conventionele bewapening moeten «het gat» vullen. Zal de geldverslin- ber on<k‘rtek<;"de ruim tweederde
dende bewapeningswedloop wel ooit een halt worden toegeroepen? nX^kldilf v^XtïlS
Enkele jaren terug werden we opgeschrikt door beelden van hongerende mensen rtJïïT
in Afrika. Televisiebeelden maakten veel indruk, hulpacties van ongekende omvang zijn van een reeks «nderhandeiin-
kwamen op gang. De honger in een groot deel van Afrika leek afgewend. Toch zien *5
we vandaag heelden op de televisie, die ons bekend voorkomen: «Afrika Nu». Vroe- vreedzamer zuilen moeten ma-
ger waren het beelden uit Bangladesh, Biafra, India. De laatste jaren Ethiopië en
andere Sahellanden, en bijvoorbeeld Mozambique. Koloniale erfenis, oorlog en land buiten de navo
honger gaan er hand in hand. Wat zal de dag van morgen brengen? -
«We hebben geen enkele boodschap aan wat Lubbers denkt», zegt PvdA-frac-
tievoorzitter Marya Visscher. Berry Stok, haar WD-collega«Ik vind het uiter
mate slecht dat Lubbers voor zijn beurt praat». CDA-er Jan Melis, die ook voor
zitter is van de voorbereidingscommissie voor de burgemeestersbenoeming, gaat
er van uit dat Lubbers zelf heel goed weet wat hij niet en wel kan zeggen. Maar, zo
voegt hij eraan toe«Tilburg heeft een eigen verantwoordelijkheid in deze zaak
en die mogen we niet laten liggen».
Ook wil Melis opheldering over de invloed die de Tilburgse raad nog heeft op
wie er burgemeester wordt. De uitspraak van Lubbers was dat oud-staatssecretaris
Gerrit Brokx een hele geschikte kandidaat voor de burgemeesterspost in Tilburg
zou zijn.
.jets, omdi
ïrs voor het zegge
Hen afwijken van i
Commissaris, moete
van van te voren op de
Lobby
Vóór en tijdens procedures rond
burgemeestersbenoemingen wordt er
ook nog druk gelobbied door de grote
partijen. Naast hun gewone werk in de
Tweede Kamer besteden CDA-er Van
der Sanden, PvdA-er Niessen en WD-
er Hermans daar een flink deel van
hun tijd aan. Ze ontvangen mensen die
er over denken ergens als burgemees
ter te solliciteren en geven informatie
aan gemeenteraadsfracties die daarom
vragen.
Ook overleggen de drie kamerleden
met Commissarissen van de Konir™"
en proberen bij hen een goed woor
te doen voor kandidaten
'Xnslotte oefenen z
ster van Binnenlanosv
op de premier) om de au«>v-
i vertrouwenscommissie
/an de T
De verhoudingen lijken wat
scheef, vooral tussen CDA en
PvdA, maar de christendemokra-
ten hebben veel burgemeesters
posten op het platteland, terwijl
de PvdA juist sterker vertegen
woordigd is in de grote steden.
De Tilburgse PvdA wil natuurlijk
liefst ook hier een burgemeester
uit eigen partij (en het CDA een
christendemokraat), maar nu
Eindhoven de PvdA-er Jos van
Kemenade krijgt, ligt het in de
lijn van de verwachting dat in Til
burg weer een CDA-(st)er voor
zitter wordt van gemeenteraad en
college van B&W. De PvdA zal
zich dan waarschijnlijk sterk
moeten maken voor één of meer
van de zestig a zeventig burge
meestersposten die jaarlijks vrij
komen.
Burgemeester Letschert
en de zijnen nu maar aantonen dat het vrouw zijn, en welke politieke kleur en
zinvolisomdoortegaan». welke vaardigheden moet hij/zij heb-
Cpwoon dnn De fractievoorzitters van alle andere be^rm^de^emeentSd dln°°Jen gmeenteraadstracties die daarom Brokx bouwsubsidies kostte Brokx eerder dit
tie oon doorgaan partijen, die samen de voorbereidings- vertrouwenscommissie. Die gaat pra- Ook overleggen de drie kamerleden CDA-er Melis heeft nog niet gespro- aJn staatssecretanaat; reel).
De dne fractievoorzitters van de commissie vormen, gaan wel door met ten met de door Houben geselecteerde met Commissarissen van de Koningin ken met Piet van der Sanden, het ,,aar>\ vervolgt Melis «het moet
- nartijen in de raad (CDA, PvdA, de procedure. kandidaten. Niet-geslecteerde sollici- en proberen bij hen een goed woordje CDA-kamerlid dat zich met burge- °°k d“ldellJk wo[den of Brokx, zoals
gewoon door met Die werd in gang gezet kort na de tanten kunnen overigens zelf de ver- te doen voor kandidaten uit hun par- meestersbenoemingen bezig houdt. De !n 1S ver«?henen, wel een voor-
a profielschets van bekendmaking van de wens van burge- trouwenscommissie benaderen en vra- tijen. Tenslotte oefenen ze druk uit op Tilburgse fractievoorzitter heeft als k?dr had.Xoo,r “ndhoven en met voor
ïmeester. «Als je dat meester Letschert om maart volgend gen om een gesprek, maar hun kaarten de minister van Binnenlandse Zaken voorzitter van de voorbereidingscom- llburg- Als dat van de baan is, gelden
i ze in Den Haag hele- jaar vervroegd te stoppen. Eind no- zijn natuurlijk niet zo sterk. (en soms op de premier) om de advie- ssie twee P*tten °P en wil zorgvul- leen ,no® de kwalltelten- Maar er zul-
ït je te houden», vember stond in de Staatscourant dat De commissie staat vervolgens voor zen van vertrouwenscommissie en dig handelen. «Als we duidelijkheid en nog wel anderen zijn met kwa
de ambtsketen dan om iemand anders’ de moeilijke taak uit de kandidaten Commissaris van de Koningin te vol- hebben over onze positie als raad, ga üt®
nek kan. Sollicitanten hadden tot afge- een keus te maken. In de meeste Ne- gen. ik me wel goed laten informeren hoe
lopen vrijdag de tijd een brief aan de derlandse gemeenten komen de raads- Hebben de fractievoorzitters van de de zaak bij het CDA ligt».
Brabantse Commissaris van de Konin- leden er niet helemaal uit en geven ze drie grote partijen uit de Tilburgse
coord, gin te sturen. een paar namen door aan de Commis- raad al contact opgenomen met hun
tn het Op basis,van de profielschets die de saris van de Koningin, al dan niet in partijgenoten in de Tweede Kamer1?
Tilburgse raad voor half januari klaar een volgorde van voorkeur. In de - Visscher (PvdA) beaamt dat en WD- “et veel
wil hebben, selecteert Commissaris zeldzame - gevallen dat de vertrou- er Stok antwoordt diplomatiek dat hij parlementaire
van de Koningin, de heer Houben, de wenscommissie één naam noemt, volgt dat altijd doet «bij zaken die ook voor bouwsubsidies is
kandidaten: moet het een man of de commissaris vrijwel altijd dat ad- Den Haag van belang zijn». vloed». (De i
De c
grote partijen
WD) gaan daarom j
het opstellen van een
de meuwe burger
niet doet, hoeven
maal geen rekening met je
aldus Melis.
«Ik ben blij dat we twee weken te
rug gezegd hebben, dat we niet me
doen aan die flauwe kul.» Fred Grec
fractievoorzitter van Links Akkc
haakte meteen aan het begin van
werk van de voorbereidingscommissie
al af: «Voor ons is belangrijk dat de
gemeenteraad serieus wordt genomen,
maar dat gebeurt dus niet. Laat Melis