o
Korvel: van oudsher een
belangrijk stadsdeel (2)
De Fanfare van de
Eeuwigdurende Bijstand stopt
Tilburg bleef ook in chaotische
ti jd een rustige stad
eo
F» 'f
WTïOTiHIÏÏWSI
EN
In dit nummer:
J_
De wet
Körvel uit
Donuts
Korvel in de industriële revolutie
ZONDAG IS HET WEER BEVRIJDINGSDAG
Geschiedenisstudenten schreven boek over stad vlak na de oorlog
IJK
-)
VERF-BEHANG
c
v. Lieshout’s
Bakkerijen
■v
Eenbijzon^r]
muzikaal
protestorkest
I is uitgeblazen
de zorgen
Q
De
§@K©erier
sr 1985 - pagina 22
Oplage: 81.850 ex.
pag.j
)venbouw
i en eiken
35,- voor
Vrijdag en zaterdag
om
5 halen
Lees verder op blz. 7
895,- nu
Broodje Kras, Tuinstraat 16, Tilburg.
395,- nu
beginnen
Instituut
Foto Rogier Fokke
aldus
gar.)
1017
- voor
dmeu-
- mas-
t, dan
want
tt laten
Maak ’n koffiestop bij Kras voor 1,00.
’n Verantwoord opkikkertje tijdens het
winkelen. Elke middag tussen 2-5 uur.
Van Arendonk
en van Roessel
loog, van
i toog-
>8,-
995,- nu
in 5690,-
n kast
blank
n zittingen
)95,- voor
I, 1295,-
T50,- voor
lerkast
tamer-
>iegel van
lassief
Donderdag 24 oktober 1985
29e jaargang nr. 1434
intpapier,
m.
BEHANGMARKT
Bes ter dring 79
mkstel
95,-
auteuil
2495,- nu
an 4975,-
dmeu-
95,--
0 br., van
lassief
J. VAN LOON-OTTEN
Hasseltstraat 178
4 betalen!
Hoetstraat 151 - Rozenstraat 54
Reeds meer dan 100 jaar—
v. 2950,-
dmeu-
95,--
n bejaar-
idem,
95,--
sief, van
ast, 100
inken-
795,-
Uw koffie
sUat klaar'
vSê '3
j ui tengei
□zichten
ochreven a;
dragen dit
zo veel fav
pag.15
pag.19
pag.19
pag.19
pag.19
50 jaar brandweer Voltpag.23
Parochienieuwpag.25
Sportpag.24/27
□oorte
k gebeurt
_rtiJtel over de
stadsdeel door
Autobeurspag. 6
Cuisine Normaalpag. 7
Filmspag. 11
Hofstede de Blaakpag. 11
Menselijk bekekenpag. 11
Kuituur/Amusement, pag. 13/17
Kwijtscheldingsbeleidpag.15
Transportriool
Loven-Besterd
Alleen voor kinderen.
Cursussen
B W-besluiten
Wegwerkzaamheden
hand?
it op het N.S.-
V.S. -Plein werd
gemeente
heette het
onze grote
St.NICOLAAS-
PUZZEL
Win een van de vele
prijzen
Sluitingstermijn voor
advertenties en redactie uiterlijk
dinsdagavond om 22.00 uur.
1 de redenen waar
de Eeuwigdurende
lield. Het spontane
meer deur*'00
■nkomsten c
■egd waren.
Lees verder op blz. 15
gelegd
spontai o
taal niveau geven kwam
g. Het ging Rob
Donderdag koopavond
Hasseltstraat 195a. Tilburg Tel 013 425487
Er was eens... zo
sprookjes doorgaans.
En ze leefden nog lang en ge-
zo eindigen sprookjes
n st_™„
stel.
werd een van J-
Fanfare van c
1 er mee ophielt
ging eraf, het werd mt
blazen op aktiebijeenk
van te voren al beleg
2495,- nu
toog-
ten vi-
95,--
in 2995,-
>gkast
witte
Aanstaande zondag is het 27 oktober. En bij het horen van die datum gaat er bij veel (oudere) Tilburgers een lichtje
branden: bevrijdingsdag is het dan, de herdenking van de zevenentwintigste oktober 1944, toen de Duitse bezettings
troepen onze stad definitief verlieten en plaatsmaakten voor de geallieerde bevrijders.
In vroeger jaren werd deze Tilburgse bevrijdingsdag elk jaar gevierd met een groot aantal plechtigheden en feestver
lichting (van gekleurde gloeilampjes) op de Heuvel. Vorig jaar is de veertigste bevrijdingsdag op luisterrijke wijze ge
passeerd, dit keer zult u niet erg veel openbaar feestvertoon bemerken.
u.terst be-
als één der
nijverheid
:hanisatie,
goederen ten behoeve van mensen en
materieel.
Zo waren er begin 1945 in Tilburg
421 panden geheel of gedeeltelijk ge
vorderd t.b.v. de bevrijders. Hieronder
waren 112 woonhuizen, 15 winkels, 54
horecabedrijven, 29 garages en garage
bedrijven, 101 fabrieken en andere be
drijfspanden, 61 scholen, 18 kloosters
en andere gebouwen van religieuzen,
15 patronaatsgebouwen en 16 «ande
re» gebouwen. U ziet dat het hier geen'
gering deel van Tilburgs «gebouwen
bestand» betrof. verder op blz J5
Vanavond zal wethouder
B. Lambers de hernieuwde
Korvelseweg «officieel» in ge
bruik stellen. Dit gebeurt in
een door Harmonie L’écho des
montagnes muzikaal omlijste
happening die op de hoek
Korvelseweg-Korveldwars-
straat zal plaatsvinden
19.30 uur.
Ook de Tilburgse Koerier
besteedt uitgebreid aandacht
aan de wedergeboorte van
Korvel. Deze week gebeurt dat
met het tweede art’
historie van dit s'._
de Tilburgse geschiedkundige
Drs. A. Plevoets.
ZONNEHEMELS
300,- tot 1000,- goedkoper
hemels v.a. 795,- compleet
BRUINKUREN
nergens beter en goedkoper
met garantie, 8,50 per keer.
Brulncentrum Nederland
Piusplein 22 - Tilburg - tel. 35.86.30
w het meest van alle Tilburgse
dag van de ar- op de televisie geweest. We w
t. Het initiatief eerste populaire strijdorkest. De Fan-
un «e RK fare van de Eeuwigdurende Bijstand
bedoeling was heeft dat soort orkesten gepopulari-
tiiel aktie-orkest seerd».
12.000 BROEKEN,
voor dames, heren en kinderen een volledige
keuze uit katoen, corduroy, spijker.
band plooi enz Een voorbeeld
SKIBROEK,
alle modlsche kleuren
Absoluut te gekke prijs: RfVUS
(Zolang de voorraad strekt)
me
in
De
de
ai
al
het
Het
werd be
drs. Ac
tuut, l
geerde
ding en een r
Hetzelfde
ten (ook de docv», u.
=e orkesten hierbij betrokke J
waren het zorgde samen
t. De Fan- fraaie tentoonstellir;
Bevrijding» die vanr
het stadhuis en io
te zien is geweest.
Gezagsverhoudingen
optreden. Dat optreden vindt pk
legenheid van het aanbieden van de
vader van het volkspetionnement. Die zater
,,J en één kruisraket, hun laatste muzi
A.JUUU uv Fanfare niet meer.
de Korvelseweg
maanden niet voor
hoop gehaald is zien
o uit 1929.
het opschrift achter
«De eeuwige ruïne.
-9-1929» staat daar.
i de hand was
de tram moest
rijden (naar
k en Tum-
«De Fanfare was een mobiel orkest, 1
we zeiden weleens dat we mobieler wa- art
o ren dan de M.E. Dat mobiele is er in bu
•t pu- de loop van de tijd afgegaan. We wer-
Fan- den meer en meer een instituut. Optre-
Fan- dens werden al lang van te voren vast-
“’"d en van direct bij een of andere
spontane gebeurtenis acte de presence
-n kwam steeds minder»,
van Gestel.
Dit w«
o om de I
lertlg Bijstand
1 stuk ging eraf
ingement
rliek van
s. Zoiets
lukkig...
meestal.
Tussen de begin- en eindregel
gebeurt dan van alles wat vaak
niet strookt met de openbare or
de. Wat nu volgt is geen sprookje
want het is echt gebeurd. Het
gaat over de Fanfare van de Eeu
wigdurende Bijstand bij velen uit
Tilburg en omgeving ook wel be
kend als het muzikaal protestor
kest.
De Fanfare van de Eeuwigdurende Bijstand staat aan de vooravond van haar
laatste optreden. Dat optreden vindt plaats in Den Haag en wel op 26 oktober bij
gelegenheid van het aanbieden van de handtekeningen die opgehaald zijn in het
kader van het volkspetionnement. Die zaterdag zuilen 48 leden van de Fanfare,
één lid tegen één kruisraket, hun laatste muzikale tonen de lucht in sturen. Daarna
bestaat de F
Rond 1800 werd de wijk Korvel «opgestuwd in de vaart der volkeren». In deze
tijd vindt er nl. in Engeland, Frankrijk en het tegenwoordige België een uiter u
langrijke ontwikkeling plaats, de industriële revolutie, die in Tilburg
eerste plaatsen in Nederland zichtbaar werd. Naast de traditionele huisni.
ontstond in de textielnijverheid de fabrieksmatige produktie: meer mechanisatie,
meer arbeiders en grotere werkplaatsen. Zo werd op Korvel in 1808 de firma Die
pen, Jellinghaus en co. (van Spaendonk) opgericht, waar in 1816 al 366 werklieden
aan verbonden waren: 33 lakengetouwen stonden in het fabrieksgebouw aan het
Korvelplein, 6 bij de «buitenwevers» in de omgeving. Kort voor 1830 werd hier
een der eerste stoommachines in Tilburg geïntroduceerd (met 12 A 14 PK).
De fabriek bestond in 1830 uit een wollen-garenspinnerij (met vier plukmolens)
en 5 L/2 assortimenten), een lakenweverij (met 54 grote en twee kleine getou
wen). een «bereiderij» (met een rouwmolen, een strijkmolen, vier persen en twee
werktuigen voor het scheren der lakens), een verfketel, een groot gebouw met
smidse, schrijnwerkerij, pakhuizen, kantoor e.d. Het langwerpige fabrieksgebouw
waarvan nu nog de kop aanwezig is, dateert uit ca. 1870. In 1871 ging de fabriek
over in handen van de firma van Dooren en Dams. Het complex, tussen 1880 en
1920 nog aanmerkelijk uitgebreid, is in 1977 vrijwel geheel gesloopt.
die namens
maatregelen trof u.<
geallieerde oor
_.j moeten t
ken aan het vorde
<se verkoop af fabriek
maat gemaakt
chting tegen tocht
>n onderhoud
o.a. keuze uit: LlQLliiltlHEfcLiliIÏÜnlTilt'rTilIF F fTfaTrnTTnl
500 SPORTIEVE
JACKS,
voor dames, heren en kinderen volop keuze
uit het jongste modebeeld
1000 MODISCHE
TRUIEN,
een pracht kollektle kwallteltstrulen met
leuke dessins en vlotte kleuren
Ruime parkeer
gelegenheid
Het ambachtelijk/industriële ver
drong in de eerste helft van de 19de
eeuw het agrarische element op Korvel
geheel. Boerderijen stonden er alleen
nog ter hoogte van het huidige Kapu
cijnenklooster (ter plaatse geheten
«Molensigt»), hier en daar aan de
Berkdijk en enkele aan het Laar. Hoe
wel de bebouwingsgraad vanaf het
midden der 18de eeuw tot ca. 1830 niet
wezenlijk hoger werd, groeide de be
volking wel. Dit wordt verklaard door
het verschijnsel van woningsplitsing.
Van een breed huis werden verscheide
ne arbeiderswoninkjes gemaakt.
Op het plein woonden neringdoen
den, wevers en arbeiders. Naast de ge
noemde lakenfabriek stonden er in
1830 nog twee kleinere leerlooierijen.
«Oud Zeer». Dat
de afgelopen
het eerst overhc
we op deze foto
Opvallend is h<
op de foto:
Korvel 19-9
Wat er precies aan
weten we niet, maar t
in elk geval blijven rijden (naar
Goirle, Hilvarenbeek en Turn
hout).
Achteraan de «villa van Diepen»
op het Korvelplein.
(Foto Archiefdienst Gemeente
-Tilburg)
Enige tijd geleden verscheen het
achtste jaarboek van het Tilburgs
Gemeentearchief, «De Lindeboom».
Vanwege het kroonjaar van de bevrij-
dingsherdenking is dit jaarboek geheel
gewijd aan één onderwerp: Tilburg in
de overgangstijd, tussen de bevrijding
van de Duitsers in oktober 1944 en de
normalisering van het bestuurlijke en
politieke leven, bijna twee jaar later.
Deze buitengewoon interessante en
in veel opzichten wanordelijke periode
wordt beschreven aan de hand van een
vijftal bijdragen die zich bezighouden
net even zo veel facetten van het leven
i Tilburg tijdens genoemde periode,
vijf bijdragen zijn oorspronkelijk
afstudeerscripties waarmee de
luteurs hun tweedegraadsbevoegdheid
ils leraar geschiedenis behaalden aan
Mollerinstituut hier in Tilburg,
hele scriptie-over-Tilburg-project
begeleid door geschiedenisdocent
id de Beer van het Mollerinsti-
die de Lindeboom-bundel redi-
ie en van een verhelderende inlei-
nabeschouwing voorzag. SB
i team van Moller-docen- Zomerstraat 40 (links op de foto), voormalige residentie van de Town-Major (1959).
docent J. van Tienen was
Town Major
ing «Tilburg na de Naast het in ere herstelde burgerlijk
vanaf vorig najaar in gezag - dat overigens moest functione-
vervolgens ook elders ren met een niet gekozen, maar be
noemde nood-gemeenteraad, beston
den er in het Tilburg van de over
gangstijd nog twee gezagsinstanties: de
«town major», een geallieerde officier
j:-je Opperbevelhebber alle
if die in het belang van
irlogvoering waren.
we bijvoorbeeld den-
leren van gebouwen en
De Fanfare van de Eeuwigdurende
Bijstand is op 1 mei, de dag van d'
beid, in 1979 opgericht. Het initü
voor de oprichting kwam uit de
Veulpoepers BV. De t J 1
dat de Fanfare een mobiel aktie-orkest
was. «Samen muziek maken buiten
competitieverband ten behoeve van
aktievoerend Nederland», dat was on
ze bedoeling, aldus Zjef Naaijkens.
«De Fanfare ging bij voorkeur naar
die plaatsen waar ze het hardste nodig
was. Boze tongen beweren dat het pu
bliek daar ook het dankbaarst is.
fareleden bevestigen dit ook. «De
fare moest het hebben van sfeer, van
solidariteit» aldus Zjef. En over de
muzikaliteit«Ons muzika-' -
was helemaal niet zo hoog. Het ging
om de kombinatie van een aantal heel
verschillende en misschien zelfs tegen
strijdige factoren een stuk of derf'*
jongelui die met grote toeters een sVu».
van Tschaikovsky in ska-arranj
staan te blazen voor een publ
punkers en hun grootouders,
maak je bij de bakker niet mee
500 optredens
Rogier Fokke legt uit dat het bij de
Fanfare altijd ging om het principe dat
iedereen mee moest spelen. «De muzi
kale achtergrond van iemand was ab
soluut niet belangrijk, voorzover je in
vele gevallen over een achtergrond kon
praten. Dat betekende wel veel repete
ren. Maar toch hebben we meer dan
500 optredens achter de rug en zijn we
51C13" transportwielen
ktilburg jules verneweg 14 industrieterrein tel 013 321316
Nadat Ad de Beer in zijn openings
artikel de gezagsverhoudingen in Til- lnaairc„
ourg gedurende overgangstijd heeft de
belicht en daarbij vooral de rol van de Hierbii
militairen - zowel buitenlandse als Ne- J
derlandse - behandelt de eerste «scrip
tie», van Alfons Nabbe, de bestuurlij
ke ontwikkelingen en het beleid van
Tilburgs burgemeester en wethouders.
Na een kort historisch overzicht
gaat Nabbe achtereenvolgens in op de
situatie bij de bevrijding, de aanwezige
bestuursvoorzieningen en het college
van B. en W. Wat dit laatste betreft
in jes ge- was er jn -pjp,urg sp^e Van een vrij-
L W rUim we* v°lledige voortzetting van beleid.
Burgemeester J. van de Mortel was op
20 januari 1940 geïnstalleerd, dus vnj
kort voor de Duitse inval. Tijdens de
bezetting kon hij zijn ambt tot juli
1944 blijven uitoefenen alvorens door
de Duitsers te worden ontslagen en
vervangen door een N.S.B.’er. Op de
dag van de bevrijding kon van de Mor
tel terstond zijn plaats weer innemen
waarmee ook naar de Tilburgse bevol
king toe een belangrijke mate van be
stuurlijke rust en orde werd gegaran
deerd.
Voor leken is de wet soms maar
een raar ding. Iedereen heeft rech
ten en plichten en doorgaans heb
ben wetten daarmee te maken.
Wetten zijn er om het allemaal
wat overzichtelijk te houden, om
het te regelen voor elkaar. Het
aardige van die wetten is dat we
die eigenlijk zelf maken. Nou ja:
we. We leven in een democratie en
we kiezen mensen die zich bezig
t houden met het besturen van het
land en die beslissen er ook over of
een wet er komt of niet.
Zo is er een wet die beunhazerij
verbiedt. Of dat goed is of niet is
hier niet aan de orde.
Aan de orde is hier het verhaal
van een kapper die in 1932 begon
met het uitoefenen van zijn beroep:
haren knippen. Die kapper, hij is
inmiddels 73 jaar, knipt nog
steeds, zij het geen 40 uur per
week meer. Onlangs kreeg die me
neer een schrijven van de Kamer
van Koophandel met het verzoek
of hij zich bij de Kamer wilde mel
den en of hij ook f 89,- wilde beta
len, zijnde de kosten voor het afge
ven van een akte van Handelsken-
nis en Vakbekwaamheid. Dat
deed de kapper maar waarom dat
nou allemaal moest, werd hem niet
zo duidelijk. Enige tijd daarna
kreeg hij wederom een brief van de
Kamer van Koophandel met het
verzoek deze keer f44,50 te beta
len aan de Kamer om gelegali
seerd te worden. In dat schrijven
van de Kamer wordt bevestigd dat
hij vanaf 1932 het kappersvak uit
oefende.
Wat is er nou aan de i
De kapper woont
Plein. Die naam N.L.-i
in 1963 door de gemeente inge
voerd. Voorheen heette het daar
Koestraat. Bij een controle in ver
band met een nieuw registratiesys
teem om beunhazerij tegen te gaan
ontdekte onlangs iemand dat die
kapper niet meer in de Koestraat
woonde maar op het N.S.-Plein.
Zijn oude vergunning was afgege
ven op het adres Koestraat en van
af de straatnaamwijziging in 1963
niet meer geldig. Officieel zit die
kapper er ruim 22 jaar illegaal.
Wil hij blijven knippen en dat wil
hij nog wel; hij heeft nog wat oude
klanten die alleen maar door hem
geknipt willen worden,dan moet
hij gelegaliseerd worden en dat
kost geld.
Maar was het N.S.-Plein daar
nou gewoon Koestraat blijven he
ten, wat dan? Dan was er niks aan
de hand. Dan was zijn vergunning
nog gewoon geldig. Nu gaat men
er bij de Kamer van Koophandel
vanuit dat de kapper verhuisd is
van de Koestraat naar het N.S.-
Plein en dat niet gemeld heeft aan
de Kamer want dat had hij wel
moeten doen. Maar de kapper is
niet verhuisd, de gemeente heeft in-
1963 de straatnaam veranderd.
Maar de kapper had dat toen moe
ten melden. Maar is dat niet een
beetje laat, daar na 22 jaar op te
rugkomen. Bij de Kamer wist men
toch dat die kapper op het N.S.-
Plein woonde, hij krijgt regelmatig
post van de Kamer en niet alleen
maar de laatste tijd.
Nou misschien kan de kapper
wel die f44,50 terugkrijgen, maar
die f 89,- niet. Maar iemand die al
53 jaar haren knipt, hoeft toch niet
meer een akte van Vakbekwaam
heid te krijgen, het feit dat hij nog
steeds knipt zegt toch genoeg?
Nee, officieel heeft hij de wet over
treden, de kappersvakbonden wil
den deze regeling zelf, er kan geen
generaal pardon gelden.
De kapper vindt het allemaal
maar vreemd, zeker die akte van
Vakbekwaamheid. «Daar heb ik
nou 53 jaar voor geknipt. Begrijpt
u dat nou?» Nee.
KREMERS ALUMINIUM RAMEN EN DEUREN
- rechtstreekse verkoop af fabriek - enkele of dubbele beglazing (10 j.
- worden op maat gemaakt - eigen vakkundige montageteams
- dubbele dichting tegen tocht - ook in elke kleur leverbaar
- vragen geen onderhoud - raadpleeg ons vrijblijvend bij u thuis
Renoveer een isoleer voor eens en altijd Jules Verneweg 104. Tel. 426042
