o
Korvel: van oudsher een
Hil
belangrijkstadsdeel
d
blicon
Souvenir des Montagnards
gaat groot feest vieren
SD
67 bromfietsers
bekeurd wegens een
te hoog vermogen
«Korvel in ere hersteld»
Oplage: 81.850 ex.
I
Opening
Volkenkundig
Museum
^BEVEHJQNGr
c
RESTERDRING 85
>er 1985-pagina 32
<oerier
In dit nummer
pag.17
Liedertafel hervindt na bijna anderhalve eeuw haar wortels
Andere overtredingen
3
Denkt U aan nieuwe vloerbedekking
Broodje Kras, Tuinstraat 16, Tilburg.
VERZAMELAARS VERENIGING TILBURG
GROTE VERZAMELAARSBEURS
Zaterdag 19 oktober
9
Entree 2,-
Zaal open 9.00 tot 17.00 uur
Inl. tel. 013-432392
KREMERS ALUMINIUM RAMEN EN DEUREN
9ar)
Delfe
-
Körvel uit
de zorgen
>.30 uur
>.30 uur
>.30 uur
L00 uur
in Restaurant ’t Wit Paardje Tilburg Noord
Lijnsheike 8
Maak ’n koffiestop bij Kras voor 1,00.
’n Verantwoord opkikkertje tijdens het
winkelen. Elke middag tussen 2-5 uur.
Donderdag 17 oktober 1985
29e jaargang nr. 1433
haar van
ze bereid
i voor advertenties en
jagavond 22.00 uur.
Sport
De bal is rond
verschijnt In geheel Tilburg,
Golrle, Rlel, Loon op Zand, Udenhout,
Berkel Enschot, Olsterwljk,
Moergestel en Hilvarenbeek
a.
stede-
ingen op
Tilburgse
Wiertstraat 9, 5012 CH Tilburg,
telefoon: 013-551405
Redactie-advertentie-afdeling en administratie:
N.S.Plein 14-5014 DA Tilburg
Tel. 013/368805
Sluitingstermijnt
redactie dinsde
raat.
o teerd
de Spoorlaan ver-
- Natuurmuseum.
opgericht ter
%e industriële
t toen formu-
kwamen -
rgse sociëteit
jntanari» he-
drag
mer en
bromfie
Gebleken is
rijden met een
voorvork is
volt
Cuisine Normaal
Kuituur/Amusement
Cursussen
Autobeurs
Menselijk bekeken....
Films
iitdrijven
naar de
i de drie
het boe-
i Lieder
/erf levert
rhaal op i
ie om de he
men besloot,
n de Liederta-
ren.
Een luchtfoto van Korvel uit 1936. Rechtsonder het
nenklooster en de meisjesschool. Links het Korvelpk
Officiële heropening
De heropening van de Korvelse-
weg wordt officieel verricht door
de Wethouder Lambers op don
derdag 24 oktober.
Op spectaculaire wijze zal dit
plaatsvinden op de Korvelseweg,
hoek Korveldwarsstraat.
Harmonie l’Echo des Montagnes
gaat muzikaal bijdragen aan het
feestelijke evenement.
Rondom Hart van Brabant
pag. 3
pag. 7
- Pag. 9
pag. 11
pag. 14
pag.17
Gedeelte van het aantal bromfietsen dat naar het politiebureau is overgebracht, voor
i >.m. te hoog vermogen (opgevoerde
e bergbewo-
je afkomstig
i Pyreneeën.
~en door de
Hein Zomerdijk
j de Souvenir dat
geen anderen
Chanteurs Mon-
Prijswinnaars Koestraat
Aktie
Gilde van Autovaklui
Naast de processen-verbaal voor de
technische gebreken zijn nog voor di
verse andere overtredingen bekeurin
gen uitgeschreven, namelijk 92 voor
het door rood-lcht rijden, 12 voor
overschrijding van de maximum snel
heid, voor het rijden zonder verlichting
38 en voor de overige overtreding 20
stuks.
De politie zal ook de komende we
ken extra controle houden op het ge-
van de jeugdige verkeersdeelne-
ti op de technische staat van de
iets.
Erkend
Uneto
installateur
Ontdek dan de harde feiten van
een Naturo kurkvloer
Tijdens de oktober-woonmaand
BENODIGDE LIJM
GRATIS
Doorlopend prachtige
VIDEO- en DIASHOW
NK naturo kurk
DE VLOER DIE ALLES MEE HEER... OOK ZN PRIJS
Bel voor gratis dokumentatie 013-359629
ge-
.Te
on-
de
iting
zich
zijn heerlijke
uit de Indonesische
keuken verkrijgbaar,
vinden op geregelde tijden
«Hingen plaats. Iedereen is
«'elkom op dit kennisma-
SKI7 transportwielen
^titxirg. mies vemeweg.M-industrieterrein tel:013 321316
Tijdens de eerste politiecontroles in de gemeente Tilburg, op het gedrag van de
jeugdige verkeersdeelnemer in de leeftijd van 12 t/m 19 jaar, (dit is de groep die
het meest betrokken is bij een letselongeval) is gebleken dat er veel bromfietsers
rijden met een te hoog vermogen (opgevoerde motor).
Bij 11 politiecontroles zijn in twee weken 67 bromfietsers bekeurd wegens een
te hoog vermogen. Bij 16 van deze bromfietsen was het vermogen zo hoog, dat dit
voor de politie aanleiding was om de bromfiets over te brengen naar het Hoofdbu
reau van Politie, voor een nader technisch onderzoek. De bestuurder van de brom
fiets kon dan te voet zijn weg vervolgen. 4 bromfietsers werden bekeurd wegens
een te hoog geluidsniveau. Aldus meldt de gemeentepolitie Tilburg.
pag. 18-19
pag.21
pag.21^
^Uitgave: De Tilburgse Koerier bv^
Dir. T. de Beer-Douwes
Oprichter: J.H.G de Beer
De laatste twintig jaar is Korvel niet meer helemaal Korvel geweest. Het plein
was geofferd aan het autoverkeer, de Korvelseweg bood een chaotische aanblik.
Na enkele jaren studie werd tot een nieuwe inrichting besloten, die gedeeltelijk
ook een herinrichting zou zijn. Vooral van het Korvelplein zou iets van de oude
glorie hersteld worden. Ais de reconstructie klaar is en - naar we aannemen - ge
slaagd mag heten, is er dus zeker reden tot feestvreugde. Vreugde voor de bewo
ners en winkeliers die van oudsher al zeer betrokken zijn bij «hun» Korvel, maar
ook voor de andere Tilburgers die weer een belangrijk deel van de stad geherwaar
deerd zien.
ZONNEHEMELS
300.- tot 1000,. goedkoper
hemels v.a. 795,- compleet
BRUINKUREN
nergens beter en goedkoper
met garantie, 8,50 per keer
Bruincentrum Nederland
Piusplein 22 - Tilburg - tel. 35.86.30
A.S. ZONDAG GEOPEND
irgse histo-
o.m. voor
gelijke Mo-
bereid ge-
tweetal artikelen
srleden van Korvel nader te.
ten.
Zondag 20 oktober
De middag wordt muzikaal opge
luisterd door de Antilliaanse «Grupj
Folkloriko Paradiso Caribensa» en
Gamelan spelersgroep. Een aantal c
dersteunende groeperingen zoals
Vriendenkring, de Gamelansticht
en de Kinderwereldwinkel zullen z
presenteren. Daarnaast zijn hc*"u
exotische hapjes uit de
en Antilliaanse
Bovendien vin»
filmvoorstelling0
van harte welk,
kingsweekend.
Hoezo vieren? Honderdveertig jaar
is natuurlijk een respectabele leeftijd,
maar geen kroonjaar als bijvoorbeeld
100, 125 of 150 jaar. Dat Tilburg
komende weken niettemin zal wel
dat zij «de Souvenir» reeds geruii
tijd binnen haar muren koestert, komt
doordat de Montagnards pas kort ge
leden definitief te weten zijn gekomen
waar nu echt hun wortels liggen - en
dat is een eigentijdse queeste waard,
kennelijk niet alleen voor natuurlijke
personen.
Bergbewoners
Lange tijd heeft men zich bij
souvenir» niet zo druk gemaakt over
de vraag omtrent de afkomst. De
naam van de liedertafel betekent, dat
het een zanggezelschap is, «ter herin
nering aan de bergbewoners», de
Montagnards, die in 1844 met hun
koor in Tilburg optraden en daarbij
1 overweldigende indruk op hun ge-
loor maakten dat alras werd besloten
een poging te wagen hun zangpresta
ties blijvend voor de Tilburgers te be
houden: door een eigen zanggezel
schap op te richten dat ernaar diende
te streven de kwaliteit van de uitvoe
ringen der bergbewoners te evenaren.
Italië of Frankrijk
Alleen wist men vrij snel al niet
meer waar die bergbewoners vandaan
gekomen waren; sommigen meenden
t begin van de Oerlesestraat, de Poelstraat (nu Tafelbergstraat), het non-
lein dat bovenin overgaat in Diepenstraat en Korvelseweg. Centraal op de
foto het fabriekcomplex van van Dooren en Dams, naar boven overlopend in het «park» van textielfabriek Diepen.
(Foto Archiefdienst gemeente Tilburg).
c icunst, een
het blijven
h laat aan-
ook dat er bestuurders
i bromfiets waarvan de
orvork is verlengd. De bromfiets
Idoet dan niet meer aan de inrich
tingseisen. Het stuur wordt hierdoor
verzwakt, waardoor reeds bij een lichte
botsing het stuur kan breken.
Bij constatering van een verlengde
voorvork zal dan ook proces-verbaal
worden opgemaakt, zo stelt de politie
onverbiddelijk.
De politie waarschuwt ook voor het
kopen van een bromfiets die afkomstig
is uit België. Deze bromfietsen hebben
in veel gevallen geen goedkeurings-
nummer en mogen derhalve dan ook
niet op de Nederlandse wegen rijden.
De «Koninklijke Liedertafel «Souvenir de Montagnards», ofwel, voor een deel
van de Tilburgers, kortweg de Liedertafel, voor een ander deel weer «d’n souve
nir», (ter onderscheiding van «d’n echo», het Korvelse muziekgezelschap «L’écho
des montages»). Een begrip, hecht verankerd in het Tilburgse gezelschapsleven en
dat wekt ook geen bevreemding want «de souvenir» bestaat dezer dagen al 140
jaar. En die gebeurtenis gaat de muzieksociëteit op uitbundige wijze vieren.
voor alle vraagstukken
op beveiligingsgebied
(lage prijzen, gratis advies)
de hoofdwegen begon men vanuit de
driehoekige kernen te bouwen («lint
bebouwing»).
Wel moet hier worden opgemerkt
dat niet alle driehoekige vormen in de
plattegrond deze achtergrond hebben.
Bij splitsingen van wegen ontstonden
door afronding van de hoek ook
pleintjes met zelfs wat bebouwing. Dit
is echter een latere (17de, meestal 18de
eeuwse ontwikkeling).
Lees verder op blz. 7
dat de zangers uit Italië I
maar dan zou de Tilburg0
eerder «Ricordo degli mont
ten. De meerderheid der zoekers was
het er wel over eens dat de 1
ners uit een Zuidfrans stadje
geweest waren ergens in de F
Op grond van mededelinger
muziekhistoricus dr. F“"
concludeerde men bij u.
de «voorbeeldzangers»
konden zijn dan de «CL
tagnards» uit het Pyreneeënstadje
Bagnères de Bigorre, vlakbij het bede
vaartsoord Lourdes.
- rechtstreekse verkoop af fabriek - enkele of dubbele beglazing (10 j.
- worden op maat gemaakt - eigen vakkundige montageteams
- dubbele dichting tegen tocht - ook in elke kleur leverbaar
- vragen geen onderhoud - raadpleeg ons vrijblijvend bij u thuis
Renoveer een isoleer voor eens en altijd Jules Verneweg 104. Tel. 426042
Persoonlijk onderzoek van
fel-voorzitter L. van der Wer
een bevestiging van dit verh«
zo groot was de vreugde
vonden levensbron dat
het 140-jarig bestaan van de Lie
fel op extra-grootse wijze te viere
Gedenkboek
De viering kreeg al meteen een bij
zonder tintje doordat de verdienstelij
ke Tilburgse amateur-geschiedschrij-
ver J. Trommelen (bekend van publi-
katies over de bevrijding van Tilburg
en over «De Volt») bereid en in staat
bleek in zeer korte tijd een fraai ge
denkboek van zo’n 60 pagina’s te ver
vaardigen, waarin niet alleen de ge
schiedenis van de Koninklijke Lieder
tafel de revue passeert, maar in het
voorbijgaan ook een beeld ontstaat
van het Tilburgs muziekleven in de af
gelopen anderhalve eeuw - een mu
ziekleven dat niet los te. zien valt van
het algehele reilen en zeilen in Tilburg.
Lees verder op blz. 7
Ter gelegenheid van de opening van
het Volkenkundig Museum, dat ver
huisd is van de Kloosterstraat naar de
Spoorlaan 434a in Tilburg, organiseert
de Vriendenkring van het museum op
zaterdag 19 en zondag 20 oktober een
aantal activiteiten met daarin lezingen, zo>n
dans, muziek, exotische hapjes, film, vi-
deo enz. Een unieke kans om kennis te een
maken met eenn vernieuwd Volken
kundig Museum. Het museum is de
beide dagen van 13 tot 17 u. geopend.
Zaterdag 19 oktober
Om 15.30 uur geeft de schrijfster
Margaretha Ferguson een lezing in li
teraire sfeer, die uitstekend aansluit
bijj de permanente tentoonstelling
over Indonesië. Op unieke wijze wordt
een beeld gegeven van de overgang
van het oude Nederlands-Indië naar
het huidige Indonesië, zoals zich dit
o.a. weerspiegelt in haar roman Elias
in Batavia en Jakarta.
Na de lezing kunt u met
gedachten wisselen en zal
zijn haar werk te signeren.
Vanaf 14.30 u. worden er video-do-
cumentaires over Indonesië vertoond.
Koffie, drank en hapjes zijn verkrijg
baar.
Driehoekspleinen
Zoals wellicht bekend, is Tilburg
opgebouwd uit een aantal, min of
meer, op zichzelf staande nederzettin-
n van middeleeuwse oorsprong. De-
meerkemigheid is karakteristiek ge-
ïven voor de latere stad. De meest
opvallende plattegrondvorm van zo’n
oude nederzetting is het driehoekige
plein zoals we dat ter stede nog aan
treffen in de Hasselt, de Veilhoven
(Wilhelminapark), de Heikant (de
Schans), de Heuvel, in Oerle (Trans-
vaalplein) en op Korvel. Het is overi
gens een veel voorkomend verschijnsel
m de Nederlandse en Belgische Kem
pen.
Het driehoekige plein ontstond als
middeleeuwse agrarische kern met een
speciale bedoeling. De meest aanne
melijke verklaring voor de vorm wordt
gevonden in het bijeen- en uitdrijven
iedere dag van vee vanaf of i
boerderijen aan het plein via
poten van de driehoek. Aan L
renpleintje, omzoomd door eiken of
linden, woonden drie A vijf families.
Op het plein bevond zich een drenk-
kuil voor het vee. De drie hoofdwegen
leidden naar de akkers, weiden/beem
den (lage beekdalgronden) en woeste
heide en bosgronden die bij de neder
zetting hoorden. Door de ontwikkelin
gen in de landbouw en de bevolkings
groei breidden de ontginningen zich
uit in de bossen en op de heiden in de
omgeving en raakte de bewoning in de
nederzetting meer verspreid. Ook aan
Korvel was inderdaad één der belangrijkste stadswijken en beslist ook één der
oudste. Twee maanden geleden hebben we in dit blad aandacht besteed aan de
heringerichte Nieuwlandstraat. Omdat Korvet historisch gezien zeker niet minder
interessant is, willen we op dezelfde beknopte wijze de geschiedenis van Korvel
behandelen. In het navolgend artikel wil ik de oorsprong van de buurt schetsen, de
bedoeling achter het stratenpatroon en de ontwikkeling van het gebruik van de ne
derzetting. later wijk, uiteenzetten. We houden ons daarbij vooral bij het Korvel
plein en de Korvelseweg. In een tweede artikel, volgende week, wil ik ingaan op de
nieuwe bewonings- en bebouwingsgeschiedenis (19de, begin 20ste eeuw).
Nog even en Körvel is weer
voor een tijdje uit de zorgen. Al
thans, op verkeerstechnisch ge
bied. De Korvelseweg en de aan
palende pleinen: Korvelplein,
Sint Annaplein en Onze-Lieve
Vrouweplein, de vroegere Zomer
straat en het nog vroegere Ha-
ringseind hebben voor Tilburg al
tijd een belangrijke functie gehad.
In de eerste plaats als verbinding
met de buitenwereld. Korvel
vormde niet alleen Tilburgs ven
ster op Goirle en het daarachter
liggende België, maar lange tijd
liep over de Korvelseweg ook het
verkeer naar en van Breda. Waar
veel verkeer is, komen automa
tisch ook veel neringdoenders en
zo is Korvel, ook van oudsher,
een belangrijke Tilburgse winkel
straat.
Vooral de laatste jaren begon
nen die twee functies: winkel
straat en verkeersader, elkaar da
nig te bijten. Het winkelend pu
bliek werd in zijn bewegingen be
lemmerd door het drukke verkeer
terwijl anderzijds het doorgaand
verkeer zelden soepel kon door
stromen door het vele laden, los
sen en dubbelparkeren op de
Korvelseweg.
Twee maanden geleden is de
gemeente Tilburg, niet voor het
eerst in de geschiedenis, begon
nen aan een ingrijpende verbete
ring van Korvelseweg en aanpa
lende - een verbetering die zowel
voor Korvel-winkelstraat als voor
Korvel-verkeersader positieve re
sultaten moet gaan opleveren.
Ter gelegenheid van die
bouwkundige verbeteringe
Korvel besteedt de
Koerier ruimschoots aandacht
aan dit stadsgedeelte.
Wij hebben de Tilbur
ricus Drs. A. Plevoets,
zitter van de Gemeente
numentencommissie, L
vonden in een
het verl
belichte
Tilburgse musea
Het gaat goed en het gaat slecht met
de Tilburgse musea.
Op dit moment telt Tilburg nog vijf
musea maar binnen niet al te lange tijd
zijn er daar waarschijnlijk nog maar
twee of drie van over. Voor een stad als
Tilburg is dat te weinig.
Het vlaggeschip van deze kleine vloot
wordt gevormd door het Textielmuseum.
Dit museum, waarover in 1927 al ge
sproken werd als een voor Tilburg poten
tieel levensvatbare tempel der muzen ge
wijd aan de textielnijverheid, is er pas in
1958 gekomen en wel in een fabrikan
tenwoning aan de Gasthuisring. Nu, ok
tober 1985, wordt er met zeer royale
steun van de gemeente naarstig aan ge
werkt om een nieuw onderkomen voor
dit museum rond maart 1986 te betrek
ken. Het nieuwe onderkomen (typerend
voor deze tijd?) is een voormalige tex
tielfabriek en wel het fabriekscomplex
«Mommers Co» aan de Goirkestraat.
Dit vlaggeschip wordt geëscorteerd
door het onlangs naar J- n--
huisde Noordbrabants
Dit museum werd in 1935 c
opheffing van de eenzijdige
bedrijvigheid zoals men het
leerde.
De rest van de kleine vloot bestaat uit
musea waarvan het voortbestaan door
allerlei oorzaken lang niet zeker is.
Het meest gunstig wellicht staat het
I Schrift- en Schrijfmachinemuseum er in
dit verband nog voor. Dit museum, een
prijzenswaardig initiatief van frater Fer-
rerius van de Berg bestaat vanaf 1962
en is momenteel gevestigd in de voorma
lige fabriek van A N Mutsaerts aan
de Philips Vingboonsstraat maar niet
voor lang. Het museum tracht in stich-
tingsverband en met behulp van spon
sors, dus zonder gemeentelijke subsidie,
haar bestaan te rekken en pogingen te
ondernemen een verhuizing naar een
vleugel van het Noordbrabants Natuur
museum aan de Spoorlaan te realiseren.
Dubieuzer is de toekomst voor het
Volkenkundig Museum dat aanstaande
zaterdag een dappere poging doet in de
vaart te blijven door haar nieuw onder-
;rta- komen, eveneens aan de Spoorlaan, voor
érde ^et Pu^lek open te stellen. Dit museum,
en opgericht in 1932 op instigatie van Dr.
ler. H. W E. Moller en de missionarissen van
het Heilig Hart uit Tilburg wordt in
haar voortbestaan ernstig bedreigd door
de landelijke overheid die één zo’n mu
seum in Brabant (in Breda) voldoende
vindt. Hoe lang zullen de nieuwe deuren
open blijven?
De achterhoede van onze kleine vloot
wordt gevormd door het Koets- en Wa-
genmuseum «te hooi en te gras» van
«Ome» Cor Penders. Dit museum, een
persoonlijk initiatief van de heer Pen
ders, verkeert in deplorabele financiële
problemen en is zonder steun ten dode
opgeschreven. Even gloorde er nog hoop
aan de horizon toen de gemeente A Iphen
bereid leek te zijn dit museum een veili
ge haven te bieden. Het mocht niet zo
zijn. Nu heeft «Ome» Cor met zijn mu
seum kwijtschelding van de achterstalli-
S ge huur gekregen, welwillend verleend
I door de gemeente Tilburg en zelfs een
week uitstel van ontruiming maar 8 no-
't vember moet het museum aan de Lange-
straat het pand verlaten hébben. Op ver
dere steun van de gemeente hoeft
«Ome» Cor niet te rekenen.
Merkwaardig in deze kleine en wan-
kelende vloot is dat men elkaar niet of
nauwelijks te hulp schiet. Het- te-
ken wordt niet verstaan of men heeft het
te druk met zichzelf. De gemeente is tot
weinig steun in staat en machteloos
moeten we toezien hoe ons vlootje uit
dunt. Natuurlijk: de gemeente doet wel
iets. Het vlaggeschip wordt gepavoiseerd
voor vlaggetjesdag men protesteert
ambtelijk bij het rijk inzake het Volken
kundig Museum, huurprijzen vervallen
of worden kwijtgescholden, verhuizingen
worden mogelijk gemaakt, maar jc
Een museum voor moderne kun.
onderwijsmuseum (jawel!): h
droomschepen naar het zich
zien. Helaas, helaas.
