MMS
HOUT
ïnnsnTr
j 1.399,-
1 1.599,-
1 1.799,-
1 2.099,-
1 1.999,
j 1.498,-
LL69IL-
1 1.798,-
1 1.898,-
rfe"
Mariëngaarde viert
50-jarig jubileum
BELLAIR
TUINMEUBELEN *85
Baddoeken
HAAST U OP OP!
GARAGE
Van luxe-pension
tot bejaardentehuis
OPEN FORUM
Tilburg en de kunsten
i
Tafellakens
Wtltóf
SEN
ïdïg? I
GROTE VERBOUWINGSOPRUIMING
KORTINGEN VAN 10 TOT 60%
L. van lersel
HOEZO
BOUWJAAR’81?
comfortabele I
wiEXpSk" Emancipatiecommissie met tweede
Gemeente blind
voor de werkelijkheid
Donderdag 20 juni 1985 - pagina 11
juni 1985 - pagina 10
DE TILBURGSE KOERIER
ptn?
•rhout
al
0
Vereniging Tilburgs Kultureel
commissie en
urg, 20 juni 1985.
Wij zeggen u waar het op staat
N
Sureauwezen)
KLM en IATA)
/m donderdag
kleurentelevisies
zeer bekend wereldmerk
Electie
2.198,- NU
JEN
Alle types Nissan/Datsun auto’s.
f 2.398,- NU
Diverse bouwjaren.
LKLEDEN
IRTING
pljten en
chting
MUZIEKHUIS
[^Gebruikt^utoTmetnogjareniang autoplezier op de teller
Zeer speciale aanbieding
in V.H.S. recorders van
Zeer speciale aanbieding
Graetz en ITT-
Inruil mogelijk, wij geven de hoogste inruilwaarde
Mogelijkheid van 3 jaar all-risk reparatie
verzekering op K.T.V. en video
84.000 km
54.000 km
88.000 km
36.000 km
22.000 km
47.000 km
29.000 km
62.000 km
14.000 km
25.000 km
67.000 km
48.000 km
52.000 km
36.000 km
35.000 km
Diverse inruil
motormaaiers
BMW 316,3-1981
Fiat Panda 45 1, 4-1981
Honda Civic, 2-1979
Lada 2105, 4-1983
Mazda 323 1.3 DX, 4-1983
Mitsubishi Lancer F CL, 3-1983
Opel Kadett 1.2,2-1983
Opel Ascona 19 N, 10-1981
Talbot Horizon LS, 7-1984
Toyota Corolla 1.3 6L aut, 8-1983
VW Jetta C, 12-1980
Toyota Carina 1.6 DX, 2-1980
Ford Fiesta 1.1 L Bravo, 5-1981
Daihatsu Charade TS, 10-1983
Toyota Tercel coupé, 5-1982
nu 875,-
nu 945,-
nu 1290,-
TILBURG
4268
kanalen, 9
stereo-dolby,
liening,
66 cm stereo
met teletekst en afstandbediening,
nu 1195,-
nu 1175,-
nu 99,-
nu 139,-
nu 149,-
i
i
1984
G
56 cm teletekst
met afstandbediening,
Eigen technische dienst
Oude Kerkstraat 7
Tel. 013-420986
mag i
van t
“=P,s
50 verschillende
GAZONMAAIERS tegen
speciale prijzen
resenteren van
i onbekende
JEN
>og
Zie onze etalage
;er, Karree e.a.
programmering
rich-
tge-
Jul. V. Stolbergstraat 7-25.1 ilburg. Tel. 013-363049
itiek
pu-
kies
Enschotsestr. 133. tel. 422769
Service en onderhoud
in eigen werkplaats
TILBURG
Golrkestraat 16-18
Telefoon 013-321481
3 EC Tilburg
ionsstraat 39
013-42 41 28'
43 42 32
V.H.S. frontloade
1 prog., 9 dagen
afstandsbedienir
van 2.099,- NU
12 kanalen, 9
imer, draadloze
f 10.95b
1.898,-NU
66 cm teletekst
met afstandbediening,
f 2.098,- NU
56 cm stereo
met teletekst en afstandbediening,
ie sortering
jtgroothan-
Burg. Jansenstraat 52-56
Tilburg 013 683911
V.H.S. frontloader, 14
progr., 14 dagen timer,
draadloze afstandsbedi
van f 2.599,- NU
V.H.S. frontloader,
progr., 14 dagen tir
afstandsbediening,
van f 2.299,- NU
taan Hare Majes-
aan de Raad van
bestuur, Binnen-
jpige voorziening
>r van de Afdeling
s Raad van State,
ht voordat op dat
beperkingen
ilaas is dit in
De maecenas
publiek hoe
kan deze rol
doende stukken
juli 1985.
ie Wet algemene
i maand na afkon-
le beroepstermijn
sroep is ingesteld
an de Wet op de
laan tot schorsing
ffen van een voor-
van 1.899,- NU
der, 12 kanalen,
sn timer, draadloze
iing,
ien van:
rg voor een v
voor het oprit
besteldienst c
aat 47,
ining, ingevolge
n of in werking
lelegen aan het
r Tilburgse notabelen
Vonk de Both en het
d Moller (naamgever
-’-idinff'
Uw ondermodespedalist
Besterdplein 3 - Tel. 426584
Leharstraat 104 A - Tel. 557500
z
mstigheden
angen zijn
jtgroothan-
ens kijken,
te welkom.
ieudienst, Stad-
I gedurende de
alsmede tot het
leroep kan wor-
30 uur tot 12.00
X) tot 21.00 uur.
Inge toelichting
V.H.S. frontloader, 12 kanalen,
1 prog., 9 dagen timer,
ngewezen op subsidies
ities. De politiek kan
zowel over de richt-
(grootte van) subsi-
van politieke keuze
kuituur levendig en
houden.
Brill handmaaiers
30 cm van 135,-
33 cm van 185,-
38 cm van 199,-
Black Decker
R5 van 250,- nu 199,-
RM1 van 357,- nu 299,-
Qualcast trimmer
van 345,- nu 285,-
Qualcast Punch
12" van 985,-
14"Van 1050,-
17" van 1410,-
Atco 14" de Luxe
van 1295,- nu 1150,-
Toro cirkelmaaier
typ© 420 van 1390,-
18" van 1375,-
f 13.950
f 7.450 I
f 6.450 I
f 7.950 I
f 14.500 I
1 13.850 I
1 14.500 I
f 9.950 I
1 14.000 I
J 14.500 I
f 9.450 I
7.950
9.500
f 11.500
redelijkerwijs niet
rengen tegen het
ting.
de persoonlijke
met
mholl
ste reden te
overleg van niet
ibsidieerde podia i
ïllingen.
lene doelstelling het
kunst en kuituur in
Vanuit de algeme
bevorderen van de 1
Tilburg, wil het TKO
- samenwerking stimuleren,
- koördineren van de gezamenlijke
aktiviteiten,
vertikaal lamelgondijn
kei 20, 21 of 22,
er c, van de Wet
ie bezwaren heb-
anghebbende die
toe niet in staat is
Op 22juni bestaat het bejaardenoord Mariëngaarde 50 jaar. In deze halve eeuw
ontwikkelde dit tehuis zich van een pension voor welgestelde alleenstaanden tot
een eigentijds bejaardentehuis. Om dit jubileum luister bij te zetten enige hoogte
en dieptepunten uit haar geschiedenis. Een terugblik op een minder bekende kant
van het zo rijke Roomse leven in Tilburg.
Zoals zo dikwijls het meeste schijnt
gezegd te zijn in dit open forum.
Opmerkingen, kritiek, vragen en
ideeën genoeg. Nu nog kortsluiten en
er samen iets van maken. Jammer dat
juist wethouder Krosse voorbij loopt
--loemde zaken en «het»
laatje» ernaast legt.
brek aan invoelen,
werkelijke praktijk
nota «Podium-
uitgebreid be-
o Koerier, te zijn
pas op de plaats, on-
Jistisch (stadsschouw-
primaat»), bevoogdend en
zonder de conclusies finan-
te vertalen.
e kritiek op
en daardoor uitgest
tennota» wordt h
weggenomen.
Onvrede met een dergelijk achter-
de-feiten-aanhollen-beleid was de be
ier ogen ge- langrijkste reden te komen tot een kul-
1 dit echter tureel overleg van niet- of nauwelijks-
gesubsidieerde podia en kulturele in-
stellii
Pastor W.J. de Klijn.
plaatsen terug te vinden. Trends en Tilburg,
stromingen genoeg, zo ook in Tilburg, De
waar vooral de laatste 5 jaren tal van
initiatieven van de grond kwamen om
óf ruimte te geven aan die vernieuwin
gen óf via belangenbehartiging, zowel
professionele als amateuristische
kunstbeoefenaars verenigden.
- spreiding van de diverse kultuur-
vormen in Tilburg,
- het bevorderen en prese
de verschillende nieuwe en
kunst- en kultuurvormen,
- informatie verschaffen over de di
verse aktiviteiten van de aangesloten
leden,
- de
ten podit
dragen.
doelstellingen van de aangeslo-
Jia en kulturele instellingen uit
jagen. per iaar structurele subsidie
Deze nogal uitgebreide doelstelling Kultureel
moet er zorg voor dragen dat de leden is leuk uitg punt.
van het TKO met, zoals de gemeente, Voor
een afwachtende houdmg innemen, belangenbehartiging en and.
maar elkaar ondersteunen en stimule- strXrele
ren op zowel inhoudelijk als praktisch
gebied.
Momenteel zijn lid van het TKO
itgangspun- Cinecitta, de Egelantier, ’n Nieuwe
zeker niet Lente, Noorderligt, Farcetheater, ka-
fee Karree, Teater Karree, Paradoks
(SBM), MBK en Muziekkantenwinkel.
Drie organisaties hebben verzocht om
aansluiting.
Een brede groep en hun bestaans
recht bewezen hebbend, alhoewel di
laatste door de gemeente niet altijd er
kend wordt. Daarmee komen we r--*
een op een van c
TKO het volg-
gemeentelijk bt.tiu.
ten die op korte termij
staan gezamenlijke pi
tarisatie onder de ledt
doelgroepen, aktivit
ten) en presentatie
buiten a.s. zone
tot 19.00 uur in het Wir
het Binnen Buiten Festival (Zie voor
programma elders in deze Koerier).
Regelmatig overleg vindt reeds
plaats sinds mei 1984.
De werkelijkheid
Bejaardenzorg
Bejaardenzorg is van alle tijden. In
het verleden omvatte het voornamelijk
de zorg voor arme en hulpbehoevende
bejaarden, die geen familie hadden die
in staat of bereid was hen te helpen.
Hun aantal was gering in verhouding
tot de totale bevolking. Dor de verbe
terde sociale en hygiënische omstan
digheden en door de vooruitgang van
de medische wetenschap, worden
thans veel meer mensen oud dan in
vroeger tijd het geval was. De gemeen
schap beperkt er zich daarbij niet meer
toe hen voor de ergste nood te behoe
den. Ze acht zich verplicht voorzienin
gen in het leven te roepen, die de be
jaarde in staat stellen zijn zelfstandig
heid zo lang mogelijk te behouden. Af
hankelijk van de benodigde hulpverle
ning en verzorging heeft men de keuze
uit diverse huisvestingsvormen, zoals
de zelfstandige bejaardenwoning, de
service-flat of het verzorgingstehuis.
Op deze wijze worden niet alleen jaren
toegevoegd aan het leven, maar ook le
ven aan de jaren.
Gat in de markt
Het bejaardenoord Mariëngaarde,
fraai gelegen in wat in de volksmond
wel het villapark genoemd wordt, viert
zaterdag 22 juni haar 50-jarig bestaan
en zou daarmee één van de oudste be
jaardentehuizen van Tilburg geweest
zijn, ware het niet dat tot aan het be
gin van de jaren zeventig ook niet-be-
jaarden daar een comfortabel onder
komen konden vinden. De geestelijke
vader van Mariëngaarde was W.J. de
Klijn, pastoor van de in 1921 gebouw
de kerk aan de Ringbaan West. Met
een opmerkelijk zakelijk inzicht wist
hij door de oprichting van het tehuis
een inkomstenbron aan te boren, die
het zijn nog jonge parochie in de toe
komst mogelijk zou maken zichzelf fi
nancieel te bedruipen. Een tehuis voor
«Dames en Heeren van den meer ge
goeden stand» stond hem daarbij voor
ogen. In de jaren dertig bleek daaraan
in toenemende mate behoefte te be
staan.
Taakverdeling
schuiving in de taakverdeling tussen man en
vrouw in het traditionele gezin en met toe
nemende betekenis van andere woon- en
leefvormen. De commissie doet daarnaast
een beroep op het gemeentebestuur om
meer vrouwen te betrekken bij de voorberei
ding van de plannen.
De emancipatiecommissie wijst het ge
meentebestuur erop dat ruimtelijke orde
ning en volkshuisvesting vooral een man
nenzaak is en dat in de woningbouw weinig
rekening wordt gehouden met de wensen en
behoeften van vrouwen die toch het leeuwe-
deel van het huishoudelijk werk verrichten.
Het volgende nummer van de nieuwsbrief
zal in oktober verschijnen en onder andere
een overzicht bevatten van adressen en tele
foonnummers van vrouwenorganisaties.
goed funktioneren van de
lartiging en andere aktivi-
subsidies voor
fuziekkantenwinkel en MBK een mi-
.m.ium. Voor een stad van de grootte
van Tilburg zijn aktiviteiten als kunst
manifestatie, Nacht van het Boek,
groepenpresentaties en andere festivals
onmisbaar. Telkenjare wordt de orga
nisatie van dit soort presentaties be
moeilijkt door de lange onduidelijk
heid over het wel of niet verkrijgen van
een (toch al te kleine) subsidie. Ook
over dié aktiviteiten dient een structu
rele duidelijkheid te komen.
slot een oproep aan de politi
laat in Tilburg de kunsten en het
bliek niet in de kou staan, maar I
eens voor een totaalbeleid het pu
bliek heeft reeds gekozen.
Namens TKO
Jos van Gerven
De nieuwsbrief is verstuurd naar alle
vrouwenorganisaties en naar een groot aan
tal organisaties en instellingen in de stad.
De adviezen van de emancipatiecommis
sie die in het nieuwste nummer van de
nieuwsbrief de revue passeren, betreffen uit
eenlopende onderwerpen. Het meest recente
advies gaat over de «Compacte-Stad»-plan-
nen van het gemeentebestuur.
De emancipatiecommissie vraagt het ge
meentebestuur om bij de uitwerking van die
plannen rekening te houden met een ver-
Wat zegt mij dat nou over de conditie van een auto?
Vertel liever hoe lang die auto meegaat
En als het even kan wil ik dat ook nog eens zéker weten
Want dat vind ik toevallig
heel belangrijk
waarschijnlijk het 10-voudige van
Stadsschouwburg/Kultureel Sentrum,
en niet alleen meer maar zeker ook ’n
breder publiek en dat terwijl er af en
toe een eenmalige subsidie-tje uit het
Kultuurfonds tegenover staat. Om
kwaliteit te kunnen blijven brengen en
alle publieksgroepen te kunnen berei
ken, zal het spanningsveld tussen pro
grammakosten en entreeprijzen opge
lost dienen te worden.
Accommodatieproblemen van
Noorderligt, Paradoks en Egelantier
zijn algemeen bekend. Ook andere po
dia en kulturele instellingen kampen
met een ad hoc-beleid. Een goede in
frastructuur van diverse accommoda
ties is het eerste wat door de diverse
overheden gefinancieerd dient te wor
den.
Exploitatie van die accommodaties
mag niet afhankelijk gemaakt worden
van toevallige combinaties met horeca-
exploitatie. Een konsekwente exploita
tie is alleen maar mogelijk met zeker
heden t.o.v. inkomsten en beroeps
krachten. Vijftig gulden per bezoeker
jaar structurele subsidie zoals bij
1 Sentrum
Mariëngaarde. De kapel werd met de
grond gelijk gemaakt. Vijftien mensen
vonden daarbij de dood.
Toen het nieuwe bestuur van Ma
riëngaarde onder voorzitterschap van
de textielfabrikant A.N.M. Mutsaerts
kort na de oorlog besloot de restanten en(X
van de kapel om te bouwen tot een ga- gemeentefijk «pk
rage, kwam pastoor de Khjn daartegen 6 Vanuit Jdit r b;
m het geweer. Door gebed en met be- blind zijn voor5de
htdp van het ruimschoots onder de be- schijnt de beleidsnot
volking aanwezige zwart geld, wist hij kunJsten», vorige week
het gedaan te krijgen dat de kapel als- schreven in de Tilburge
nog m de oude staat hersteld werd. geschreven :eenr- -
Manéngaarde kwam weer tot rust. volledig, centralis
burg als «primaa
bovenal 2
cieel t
De
Nieuwe collectie. Kunststof tuinmeubelen
betere merken met 3 tot 5 jaar garantie
g van een aan
dient te worden
doch te worden
trmelde dienst.
1. Produktie en presentatie zijn on
losmakelijk met elkaar verbonden.
Beiden zullen dan ook mogelijk ge
maakt moeten worden, vooral voor
kunstbeoefenaars die óf gaan starten
óf vernieuwend bezig zijn.
2. Publieksvorming en -deelname is
vereist om produktie en presentatie in
zichtelijk en belevend te maken. Het
publiek betrekken bij de programme
ring en de mogelijkheden bieden
kunst- en kultuurvormen te kunnen
beleven zijn vooral in deze snelle tijd
van crisis en veel vrije tijd erg belang
rijk.
3. Organisatie en accommodatie zijn
de minimale vereisten (randvoorwaar
den) om publiek in kontakt te brengen
met presentaties van produkties. Van
wege de diversiteit van het publiek, de
diverse kunst- en kultuurvormen, zal
er ook een verschil in accommodatie
moeten zijn, met een organisatievorm
die daar op aansluit.
4. Financiën en politiek zijn voor
eerder genoemde drie punten helaas
met elkaar verbonden. Helaas, omdat
elke kunstbeoefenaar en -bemiddelaar
liefst zo zelfstandig mogelijk wil wer
ken, zonder richtlijnen of t
vooraf of van bovenaf. Hel
deze tijd niet mogelijk. Di
bestaat niet meer en het
talrijk en welwillend ook,
niet ovememen.
Men is dus aanj
en andere garant
hierover beslissen,
lijnen als over de
dies. Een kwestie
dus of men een 1
vernieuwend wil t
In alle lagen van de bevolking was
het immers eeuwen lang vanzelfspre
kend geweest dat de ongehuwde kinde
ren thuis bleven om de verzorging van
de ouders op zich te nemen. Na het
overlijden van de ouders stond de
laatst thuisgeblevene (meestal een
dochter) alleen, op een leeftijd waarop
het in de regel niet meer mogelijk was
een zelfstandig bestaan op te bouwen.
In arbeiders- en middenstandsgezin-
nen moest de achtergeblevene intrek
ken bij verwanten en daar weer de
dienstbare rol vervullen' T J-
standen was het echter cc
op zichzelf te gaan wonen in een
sion voor alleenstaand
gat in de markt dat
ontdekte.
De knelpunten
Daar ook de kunsten zich «bewe
gen» zullen we af moeten van een star
en centralistisch (gemeente)beleid.
Ook al vindt de gemeente een aantal
zaken onderdeel van een landelijk of
provinciaal beleid, zij mag zich niet
onttrekken van voorwaarden schep
pend bezit te zijn naar bijv.: de Muze,
Ennu, Artikel, Dansers-kollektief,
oefenruimte voor (pop)muziek, atelier-
ruimte en diverse andere initiatieven
van kunstbeoefenaars.
Programmasubsidies zijn onont
beerlijk voor een brede presentatie van
produkties. Noorderligt, Paradoks,
Egelantier, ’n Nieuwe Lente, Farce-
theater, Cinecitta, Bagger
bereiken met hun pr<
V.H.S. frontloader, 14 kanalen, 9
progr., 14 dagen timer, 2 snelhe
den, draadloze afstandsbediening,
van f 2.599,- NU
lit
er-
iarmee komen we met-
de aktiviteiten van het
)lgen en inspringen op het hlif>k n.
beleid. Andere aktivitei
nijn te gebeuren
jubliciteit, inven-
ien (doelstelling,
iteiten en knelpun-
Het tweede nummer van de Nieuwsbrief M 14^1
van de gemeentelijke emancipatiecommissie 1 14 TT 3 Ml IV1
is in hoofdzaak gewijd aan de 17 adviezen
die de commissie de afgelopen twee jaren
uitbracht aan het gemeentebestuur.
Daarnaast bevat de nieuwsbrief het nieu-
De kunst is steeds in beweging, we adres van het secretariaat van de emanci-
üeuweonb^^
de eerder verschenen
-stelde <uitgano'™,n-
hiermee 2
De achtste bijdrage in de OPEN FORUM-serie «Tilburg en de kunsten» is van
Jos van Gerven namens het Tilburgs Kultureel Overleg. De auteur gaat in op de
rol van de gemeente inzake het «kunstenbeleid» in Tilburg. De titel luidt dan
ook «Gemeente blind voor de werkelijkheid
Volgende week kunt u een bijdrage verwachten van de Tilburgse architekten.
De serie wordt gesloten met een bijdrage van prof. dr. J. Stalpers.
Eerder waren aan het woord de Stichting Musische Vorming Tilburg, de Mid
den Brabantse Kunstenaars, Stichting Theater Noorderligt, de Stadsschouwburg/
Kultureel Sentrum, Stichting Cinecitta, wethouder Krosse en Niko Langenhuij-
sen, voorzitter van de Stichting Bevordering Muziekimprovisatie Tilburg.
Metamorfose
In 1963 werd Mariëngaarde volgens
de wet een bejaardenoord, aangezien
In de gegoede vijf van de pensiongasten ouder dan 65
ook mogelijk jaar, waren geworden. Het duurde nog
en in een pen- ruim zeven jaar voor het bestuur deze
iden. Dat was het gedaanteverwisseling geaccepteerd
pastoor de Klijn had. Na het steeds nijpender worden
de bejaardenprobleem onde
Een wonder “^5^
Gesteund door Tilburgse notabelen In 1983 werd in een gedeelte van de
als burgemeester Vonk de Both en het tuin een complex aanleunwoningen ge-
Tweede Kamerlid Moller (naamgever bouwd, in de vorm van een modem
van de plaatselijke lerarenopleiding) flatgebouw dat goed in de omgeving *V,V,,,KI
wist pastoor de Khjn het benodigde paste. De metamorfose van pension of Overleg
geld bijeen te garen. De architect beter; eerste klas-hotel voor alleen-
Kropholler, aanhanger van een tradi- staanden naar een aan de eisen des
tionele en religieus geïnspireerde tijds aangepast bejaardentehuis was
bouwkunst en bekend van zijn brand- daarmee voltooid. De toekomst kan
toren op het landgoed «De Utrecht», met vertrouwen tegemoet gezien wor-
het raadhuis te Waalwijk en het Van den.
Abbemuseum te Eindhoven, kreeg de
opdracht tot de bouw van Mariëngaar
de. Temidden van de velden en akkers
van de latere wijk Zorgvliet verrees zo
in 1935 een indrukwekkend gebouw
met ruime wooneenheden en gangen,
een fraaie hal en een kapel die een
journalist destijds de volgende ontboe
zeming ontlokte: «een juweeltje van
bouwkunst. Hoe stemmig. Hier moet
men bidden».
Desondanks wilde het aanvankelijk
niet zo vlotten met het vinden van be
woners voor het nieuwe tehuis. Maar
ook nu wist pastoor de Klijn raad. Hij
begon een novene en het wonder ge
schiedde; als van hoger hand daartoe
aangezet stroomden de nieuwe pen
siongasten toe.
Vliegende bommen
Het was de Tweede Wereldoorlog
die ook hier de langzaam gegroeide
leefpatronen doorbrak en soms letter
lijk vernietigde. In de laatste oorlogsja
ren hadden de Duitsers namelijk de
beschikking gekregen over de VI en de
V2, de zogenaamde vliegende bom
men. Met name de VI was een echt
terreurwapen. De motor van deze ra-
ketbom viel immers maar al te vaak
stil en richtte dan grote verwoestingen
aan in onbeschermde gebieden.
Op 2 februari 1945 bereikte een VI
Tilburg, vloog al waggelend en draai
end over de Heuvel, raakte bijna de
watertoren en kwam uiteindelijk tot
ontploffing juist achter de kapel van
