o Biïi Periodiek onderzoek naar baarmoederhalskanker niet zeker ETTionn js De de KIOhhlXHAL 9 Hoe schrèèfdedè? de spelling van het Tilburgs dialect DENISSEN Volksgezondheid: de gemeente, de ziekenfondsen en de staatssecretaris Trafohuisje Lancierskazeme Wel of niet slopen Rome I De gemoederen zijn bedaard Nacht van het Rode Kruis 12,95 VERHUISBERICHT Transportriool in Loven Besterd alweer in een nieuwe fase CARRE Rfil autohuis tilburg 985 - pagina 28 s@ Koerier Oplage: 80.855 ex. ZONNEHEMELS tita - Ro- Beraad BEGRAFENISONDERNEMING i gesta m hit ■k sl over BKH. «POOSTER» DIDAKTBOEK STUDIEBOEKEN d strekt. iRr/v>r.r.vFr.>»x4J| 104. Tel. 426042 257. |LAGE WITSIEBAAN 78 TEL 63.4355| BEHANG-RESTANTEN 115 0 per rol 2 50 per rol enz. LAKVERF (kleur naar keuze) 3 kg 25,- Viske ilen Donderdag 7 februari 1985 29e jaargang nr. 1399 SUPER KARNAVAL STUNTS m HOEFSTRAAT 145 - TILBURG Telefoon 432163 Donderdag koopavond Ziekenfondsen weigeren Met dat beleidsvoornemen van de staatssecretaris besloot de gemeente- Feest-, f o.a. rijk wie er alle- wordt na een w] Piet Smits .n onlangs a BEHANGMARKT Besterdring 79 aan Vet- WOESSCHOTEH kleuren-T V-video tbal rezen tegen ntl gelijke scholinj taal die met i veel meer beschaafd lect. Uitgave: De Tilburgse Koerier bv Dir. T. de Beer-Douwes Oprichter: J.H.G. de Beer ‘lijk komt binnenkort :ïi ook wel de midden- ït niet zo belangrijk wii er a"e- t er weer gepraat wordt na een Tevens verzorgen wij de begrafe nissen voor de protestantse be grafenisonderneming. Tel. 425525, b.g.g. 433370 Bij 'n overlijden in uw familie, zowel ’s nachts als overdag, belt u eerst ons, wij nemen al de zorgen, betreffende de be grafenis oheventueel crematie van u over een ipperen, dan zal dat graag van u spelling laat ons hoper vaststellen van de spelli burgs bestaan dan hebben we steeds g<*^n Tilburgs, ua, uitgest en lov ZONNEKUREN per keer 8,- 11 keer 75,- HET GOEDKOOPST Ook verkoop zonne-apparatuur BELLAIR Enschotsestraat 133, tel. 422769 U? ir> CO W alarm gesla- brief naar de wijzen zij j indertijd itgespro- imerking gelegenheid kje te laten W ver- VIDEO, STEREO, KLEUREN-T.V. Gemakkelijke betaling FILMVERHUUR 3 voor 1 5,- hele week Redactie-advertentie-afdeling en administratie: N.S. Plein 14 -5014 DA Tilburg Tel. 013/368805 Sluitingstermijn voor advertenties en redactie dinsdagavond 22.00 uur. J Carré, Tilburgs meest kompleet autohuis, verwelkomt haar eerste bewoonster kussie wilde stellen. De wethouder ontkende dat, maar gekonfronteerd met een verslag van een bijeenkomst in de buurt Loven Besterd waarbij de wethouder het een en ander toegezegd had, kon hij moeilijk blijven volharden in zijn minderheidsstandpunt. Bespreekbaar De situatie is nu weer open met dien verstande dat er wel over de route ge praat kan worden maar niet over het feit dat er bepaalde bergingskapaciteit De grootste klokkenspeciaalzaak van Brabant Korvelseweg 155A, Tilburg. Tel. 013-436884 t.o.v. Rabobank door de poort Met ingang van heden hebben wij ons pand aan de Spoorlaan verlaten en zijn wij gevestigd in de Poststraat 58 - 5038 DH Tilburg - Tel. 013-422190 fop- en schminkartikelen i. Kryolan en Grimas. JANSEN, Korvelseweg Tel. 013/430801. De raad beslist Daarom heeft het college van B W besloten het bestaande bouwplan te handhaven en de raad op 4 maart een uitspraak te laten doen over het voor nemen om aan de minister van WVC een sloopvergunning voor het trafo huisje te vragen. Tevens wordt de raad dan voorgesteld een voorbereidingsbe- sluit voor de betreffende grond te ne men, zodat met een anticipatieproce- dure kan worden gestart. Vooraf worden hierover de raads commissies ruimtelijke ordening openbare werken stadsvernieuwing en sociale en culturele zaken gehoord. 300,- tot 1000,- goedkoper hemels 895,- compleet BRUINKUREN nergens beter en goedkoper met garantie, 8,50 per keer. Brulncentrum Nederland Piusplein 22 - Tilburg - tel. 35.86.30 Bolden Kooi jman verschijnt In geheel Tilburg, Golrle, Rlel, Loon op Zand, Udenhout, Berkel Enschot, Olsterwljk, Moergestel en Hllvarenbeek KREMERS ALUMINIUM RAMEN EN DEUREN rechtstreekse verkoop af fabriek enkele of dubbele beglazing (10 j. gar.) worden op maat gemaakt eigen vakkdhdige montageteams dubbele dichting tegen tocht ook in elke kleur leverbaar vragen geen onderhoud raadpleeg ons vrijblijvend bij i Renoveer en isoleer voor eens en altijd Wilhelminapark 127 Tel. 425525, b.g.g. 433370 te zich toe op het cbaar zijn van de -triool in Loven ’en. Wethouder nng dat de route loc Lovense- Het dialect - ons c voor zover we het s,xl even vanzelfsprekend als het praten in welke taal dan ook is. Degenen die het Tilburgs niet zelf machtig zijn, klinkt het dialect van de schónste stad vaak minder aangenaam in de oren: sommigen noemen het Tilburgs - o schrijnend onrecht! - zelfs het lelijkst^ dialect wat ze kennen. De gemeente is van mening dat het eindverslag van de overleggroep eerst naar de gehele buurt Loven Besterd moet worden teruggekoppeld alvorens dat eindverslag ter besluitvorming ai het kollege van Burgemeester ei^ We houders wordt aangeboden. Wanneer dat eindverslag het licht zal zien is nog niet precies bekend. Na alle recente commotie betreffende de aanleg van het transportriool in Loven Besterd is de rust weer teruggekeerd. De betrokken partijen, te weten de gemeen te, waaronder wethouder Lambers, en de werkgroep Transportriool praten weer met elkaar, samen met vertegenwoordigers van de Gemeentelijke Woningdienst en de Stichting Verenigde Woningbouwcorporaties. Mogelij" ook de Spoorwegen aan het overleg deelnemen en misschien standers uit de Lovensestraat. Op dit moment is het maal aan het overleg meedoen, belangrijker is dat vervelend incident. straat terwijl de werkgroep Transport riool beweerde dat de wethouder die route in een eerder stadium wel terSis- Hel complex Lancierskazeme aan de St. Josephstraat in Tilburg, momenteel nog in gebruik d<x>r de Katholieke Leergangen, staat op de rijksmonumentenlijst. Naast die kazerne heeft de gemeente een bouwplan ontwikkeld dat nog in de loop it jaar ingevuld gaat worden; met andere woorden: in 1985 zullen daar huizen iwd worden. Een probleem echter is het trafohuisje dat ook tot het monu- gerekend wordt maar dat een sta-in-de-weg is voor de nieuwe bebouwing. :ollege van B W is van zins, tegen het advies in van de monumentencom- toch een sloopvergunning aan te vragen bij de minister van WVC voor dat tijdens een en de zie- cenfondsen zeggen 5 basis van iet op basis dialect: wij denken daar niet te veel over na, het is, toneelstuk wèl opschrijven - en daarbij althans gebruiken, een vanzelfsprekend instrument, doet zich dan meteen de vraag voor: id als het praten in welke taal dan ook is. Degenen die je het °P’ de sPelbngskwes- Op pagina 17 kunt u meer lezen de grandioze nacht van het Rode Kruis. school zeer erwezen in de spelling van de moe- of liever gezegd, de «algemeen taal, waarin we met alle irekenden kunnen com- in de vorm van een transportriool moet komen in en door de buurt Lo ven Besterd. Daarover kan men natuurlijk municeren, is er nog nooit protest ge- twisten - zeker is dat er zoetge- rezen tegen het ontbreken van een der- vooisder dialecten in het Neder- gelijke scholing in de vormleer van de landse taalgebied bestaan en ook taa die me! name ‘agerke scholieren i i j- veel meer gebruiken dan het algemeen streek- en plaatstalen die robuus- beschaafd Nederlands: het e.gen dia- ter, minder schel en ordinair klin- ken als ons eigen teerbeminde kruiks. Historisch onderzoek Beschikken over een vaste spelling van je eigen dialect is nuttig. Niet alleen wanneer je voor een groot publiek een spektakelstuk schrijft, maar ook wan neer je als historicus oude verhalen van plaatsgenoten boekstaaft of wan neer je als taalkundige woorden vast legt die niet meer of bijna niet meer gebruikt worden en onherroepelijk vergeten zouden worden als niet the ene stokoude stadsgenoot ze aan jou doorgaf; bij al dat werk is het handig, nuttig, te weten hoe je de woorden uit spreekt en daarvoor afgesproken spel lingsregels te hebben. deidsvoomemen. Of daar de zie- «.vuiwudsen ook van te overtuigen zijn, zal in belangrijke mate afhankelijk zijn van de financiële tegemoetkoming van de overheid. Gezondheid is een groot ering goed, maar een nog groter goed schijnt ïken- geld te zijn want daar draait het weer niet meewer- om. preventiesys- SKI7 transportwielen fsJsÊXPGün^ muurg- Mes «meweg.M industneterran 1X013 321316 Gezondheid is een groot goed, iedereen zal dat beamen. Toch wordt er de laatste tijd meer en meer op de gezondheids zorg beknibbeld met als motto: bezuinigen. Voorbeelden daarvan zijn de invoering van de «knakenkaart», ziekenhuizen moe ten het met minder geld doen, het aantal bedden is verminderd en zo zijn er meer op te noemen. Enkele jaren geleden werd een initiatief van de «Stichting Voorkomen is beter dan genezen» door de overheid gewaar deerd in de vorm van een subsidiëring. Dat initiatief behelsde een periodiek onderzoek naar baarmoederhalskanker. Staats secretaris van der Reijden weigerde echter vorig jaar dat onderzoek nog langer te subsidiëren maar stelde in het vooruitzicht dat iedere daarvoor in aanmerking komende vrouw zich zou kunnen laten onderzoeken bij de huisarts. Periodiek zou dan de vrouw opgeroepen worden zich, op vrijwillige basis uiteraard, te laten keuren. De route Enkele weken geleden deden wij in deze krant uitvoerig uit de doeken hoe dat incident in elkaar zat, welke rol vooral de betrokken wethouder daarin speelde. Het incident spitste wel of niet bespreekt route die het transport! Besterd zou gaan volge Lambers was van meni" vast stond, namelijk do. 2/e Pa9- 26. De raadscommissie voor sociale en kulturele zaken was in een eerder sta dium van mening dat het college van B W toch nog maar eens moest gaan praten met de monumentencommissie. Zij kwam tot dit oordeel toen het col lege de raadscommissie voorstelde ak koord te gaan met het aanvragen van een sloopvergunning voor het trafo huisje. Het college heeft dat inmiddels gedaan maar het beraad heeft geen re delijk alternatief opgeleverd. Zo is er in dat beraad overwogen om een ge deelte van het bouwplan (12 bejaar-’ Overeengekomen is dat er een ex tern adviesbureau (Bureau TAUW) in geschakeld gaat worden dat én de be hoefte aan bergingskapaciteit gaat na rekenen én gaat onderzoeken welke route het meest geschikt is voor het transportriool. Want, dat er een tran sportriool moet komen, staat vast. Geschreven en gesproken taal Nu zult u tegenwerpen, nu eenmaal hoofdzakelijk gespr en nauwelijks wordt geschreven, wat denkt u van het groeiend kranterubrieken, radiopraatjes, ches en revues in het dialect? Tilburgs komt alleen nog af en toe voor in een i---onze zuiderburen w en op hun televisie t zekere regelmaat toneelstukken i in bijvoorbeeld, Gents of Ant werps dialect: als wij zoiets ook zou den willen, moeten we zo’n revue of Wetenschappelijk verantwoord De geschiedenis van de Nederlandse spelling laat ons hopen dat er bij het vaststellen van de spelling van het Til- ”„„iburgs dialect minder onenigheid zal dan artinctnn din hun «n»mn bestaan dan bij het A.B.N.: anders Ned van amusemen. °v“ “S Ue Tn.e^ brahani uitgestorven zal zijn. Een zeer serieuze >s en en 'ovenswaardige poging om tot een v wetenschappelijk verantwoorde spel- Ook ling van het Tilburgs te komen is on- it pn demomen door onze stadsgenoot, de neerlandicus Wil Sterenborg. Een arti kel waarin hij zijn spellingsvoorstellen nader uitwerkt treft u elders in dit blad aan. denwoningen) te laten vervallen. Dit zou echter alleen maar een waardever mindering opleveren voor het totale beeld van het gebied van de Lanciers kazeme met zijn monumentale bebou wing. Aanstaande zaterdagavond is het zover: de nacht van het Rode Kruis. Die avond zal de Stadsschouwburg/ Kultureel Sentrum bol staan van amu sement. Diverse grote artiesten zullen de aanwezigen v« 1 1 zang en op het gebit hebben. Nai Alberts, Lenny Kuhr. Lori Spee, Nijman, Maywood, Vader Abi Dennie Christian, Corrie Konings Donna Lynton zijn een garantie vc een avond amusement op topnivo. C zullen die avond diverse landelijk en stedelijk bekende orkesten hun beste beentjes voorzetten. We noemen de Sonny Boys, Willy Latino, Caribean Showband. The South Jazzband, The Wooltown Jazzband, La Marotte, en Boekje Mi^zaHn^letekwame'hMid^n zijnTan B^kkenj Piet Smits^(Korvelse- Chiel Montagne, Krijn Torringa, Ellen weê verscheen onlangs als kerst- en Brusse en Lennie Sazias. nieuwjaarswens een boekje, waann De Nacht zal om 22.00 u. beginnen "aast de *me“wf sPe lin®’ voor _h^ en voortduren tot ongeveer 4.00 u„ een Tüb“r8s bJsJ ”et onSeveer 700 echte nacht dus, een nacht die menig- WOOrd"n waf °P8e“°- een nog lang in zijn gedachten zal mee- men' Het boekJe !S hda^.iutverkocht’ dragen Enne: proficiat Rode Kruisaf- ™aa5. herdruk w.ordt. 7e™°gen- deling Tilburg met het 75-jarig be- By die gelegenheid zal ook de lijst van «taan' Tilburgse woorden sterk worden uitge breid. Kent nu nog woorden in het Til burgs dialect of hele teksten die op of andere manier frapperen, dan Drukkerij Piet Smits vernemen. raad van Tilburg vorig jaar het onder- zijn belei zoek te laten stoppen in afwachting kenfonds van de realisering van het voornemen van van der Reijden. Burgemeester en Wethouders vanTilburg zijn echter zwaar teleurgesteld in de uitvoer van het beleidsvoornemen. De ziek fondsen willen namelijk ken aan een oproep- en teem. Dit is B W gebleken t overleg tussen de gemeente kenfondsen. De ziekenfonds alleen te willen betalen op concrete verrichtingen en nk van een preventiesysteem. Alarm Zo’n periodiek onderzoek baarmoederhalskanker s‘ met een oproepsysteem. Als de zieken fondsen blijven weigeren er aan mee te werken, dan kan het hele onderzoek wel vergeten worden. Daarom heeft B gen in de vorm van een staatssecretaris. In die brief v de bewindsman erop dat hij ii als beleidsvoornemen heeft uit ken dat ieder daarvoor in aanr komende vrouw in de g- wordt gesteld een uitstrijkjs maken. Het college van B zoekt de staatssecretaris dringend alles in het werk te stellen dit beleidsvoor nemen op korte termijn realiseerbaar te maken. Een zeer smalle minderheid der Brabantse gelovigen zal, met de bis schoppen Gijsen en Simonis, de be noeming in Den Bosch uitleggen als een teken van de bijzondere liefde die de paus koestert voor het gods volk in dit diocees. De nieuwe bisschop is een verte genwoordiger van alles wat de over weldigende meerderheid der Bra bantse katholieken niet wensen, van opvattingen die zij opgelucht als ach terhaald beschouwden, van een kerks formalisme dat juist hier, in het Bossche bisdom, in bijna dertig jaar bestuur door de bruggenbou wers Bekkers en Bluyssen was om- gebogen tot evangelische betrokken heid bij en zorg voor allen die daar aan behoefte hebben. Met de nu uitgevoerde ^staats greep* in het grootste bisdom (dat ruim een vierde van alle Nederland se katholieken herbergt) is zowat de hele Nederlandse kerkprovincie «om*. Behalve in Breda zetelen nu in alle Nederlandse diocesen bis schoppen die in blinde trouw aan de Vaticaanse richtlijnen hun beleid ten uitvoer zullen leggen. De berichten die vanuit Limburg over de nieuwe bisschop tot ons ko men zijn niet bemoedigend: terwijl de Overijsselaar ter Schure, die in oktober vorig jaar werd benoemd tot hulpbisschop van Gijsen, al sedert 1978 de op twee na hoogste functie in het Roermondse bisdom bekleedt, kent niemand hem daar; overigens wil ook niemand zijn naam als •woordvoerder* van Limburgse ka tholieken openbaar gemaakt zien; die angst, die doet denken aan de at mosfeer in een autoritair geregeerd land als, bijvoorbeeld, Polen - staat die ook de gelovigen in het bisdom ’s-Hertogenbosch te wachten? Indien dat zo zou zijn moeten we misschien over enkele jaren in dit diocees de boven aangehaalde zegs wijze parafraseren tot •Roma locu- ta, ecclesia finita*: Rome heeft ge sproken, de kerk heeft afgedaan. Roma locuta - causa finita - Ro me heeft gesproken, de zaak is afge daan. Deze bondige, 1600jaar oude uitspraak van Augustinus zouden de roomse functionarissen in Nederland en in hel Vaticaan, die de benoe ming hebben bewerkstelligd van J. ter Schure tot bisschop van Den Bosch, ongetwijfeld ook nu bewaar heid willen zien. De meeste katholie ken in dit bisdom - het grootste van Nederland met anderhalf miljoen gelovigen - ervaren de benoeming als een ramp, die net als een aardbe ving of een overstroming veel blij vende schade zal aanrichten. Overleg Op 11 februari aanstaande vindt er in Den Haag een overleg plaats tussen de leden van de vaste kamercommissie Volksgezondheid van de Tweede Ka mer. Ten behoeve van dat overleg heeft de staatssecretaris een notitie op gesteld over bevolkingsonderzoeken. In die notitie zegt de bewindsman on der andere dat de systematische scree ning naar baarmoederhalskanker van belang voor de volksgezondheid kan zijn. Verder zegt hij dat er ter bevorde ring van hst systematische screenen een oproepsysteem voor alle vrouwen tot stand zal worden gebracht. De daaraan verbonden kosten zullen tot een bedrag van maximaal een miljoen gulden door de overheid gefinancierd worden, volgens staatssecretaris van der Reijden. Geld Het ziet er dus wel naar uit dat de bewindsman het serieus meent met Nu zult u tegenwerpen, dat dialect Het zal duidelijk zijn dat weinigen nu hoofdzakelijk gesproken van buiten Tilburg een hoge hoed op- en nauwelijks wordt geschreven, maar hebben van ons dialect, terwijl u en ik wat denkt u van het groeiend aantal onszelf waarschijnlijk zelden om de kranterubrieken, radiopraatjes, sket- Spellingsoorlog betmmmerer^^snerWi zoals ches en revues in het dialect? Tilburgs Maar wanneer Nederlanders met de spelling van het dialectic aan de v°mt aU“n nog en toe v®?r 6611 het begnP «spelling» worden gecon- ordeP komêen zodra je wilt gaan op- ^a^eS‘Ukje’ OnZe ^uld®rburen’ fronteerd gebeurt bijna hetzelfde als schrijven wat ie zeet en/of ie hoort de Vlam,nBen’ laten °P hun televisie wanneer er over godsdienst of over po- S^rSerL^ htiek wordt gesproken: vrijwel ieder- mee te maken hebben die hun literaire L b Jvoorbeeld’. Gents of Ant- een heeft een eigen memng, die op een ontboezemingen in dialect produceren. *erpS d,alect: ds zo,e!s °°k aantal wezenlijke onderdelen afwijkt zoals van 1957 tot aan zijn dood in den Wlllen’ moeten we 20 n revue of van die van alle anderen: over de spel- 1982 «onze eigen» Lechim (Michel ling van het Nederlands is, zolang er v.d. Ven) in zijn wekelijkse gedichtjes sPrake is van officieel vastleggen in de Koerier, zoals Piet Heerkens en ervan in reëels en besluiten een nun- zoals nu nog Cees Robben het mer aflatende stellingenoorlog aan de gang tussen «progressieve» en «con- Onderwijs servatieve» taalkundigen: aanhangers Terwijl iedereen het normaal vindt va" de een of andere manier van spel- om op school zeer degelijk te worden lingsvereenvoudigmg enerzijds en zij onderwezen in de spelling van de moe- die onze taal willen bhjven schrijven dertaal, of liever gezegd, de «algemeen zoals dat op een bepaald (maar welk?) beschaafde» taal, waarin we met alle moment m het verleden ook al was. nederlandssprekenden kunnen com- Ten gevolge hiervan kent onze taal, m tegenstelling tot bijvoorbeeld Frans, Duits en Engels behalve een voorkeur spelling en een «eveneens toegelaten» spelling honderden individuele spel lingsvarianten, die de verwarring al leen maar doen toenemen. naar Naast staat of valt van dit Als de zieken- gebouv ment Het coll missie twu trafohuisje.

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 1985 | | pagina 1