o 79 79 T8 ?8 98 Tilburg is 175 jaar stad Kredietgarantiefonds en regionale ideeënbank DENISSEN \MJSCHE UNIE 6£y ■s- g^- FNODACONI TROMMELS 32,49 i £31 1984-pagina 34 Delfe Verier J Oplage: 78.800 ex. Een cadeau van Lode wijk Napoleon TtLBVWG ZOMBWSTRAAT 56 P»opa?»nds. 3b-2*la. Aars Hasssli's Jow«llr«rsnhapt in da van ken, WM11I Xat 5adsrland«p Lente en onkruid gedra- Suurt-S.-,e4»:irls Sntesmeei (lees verder op biz. 7) Nieuwlandstraat 34 «CS INTRODUCTIE NISSAN BLUEBIRD g 7 april. Wolff Riho uit: Vrijdag en zaterdag mn wij de begrafenis- stantse begrafenis- ||E1 NISSAN MODERN LICHT KREMERS ALUMINIUM RAMEN EN DEUREN Tel. 42.60.42 Jules Verneweg 104. het komt eraan Donderdag 12 april 1984 28e jaargang nr. 1359 in wit, r< Nu vols Hasseltstraat 195a, Tilburg Tel. 013 425487 denk Hoe het bedrijfsk En zeer v< van de zom“ is er ai zo’ GARAGE DENISSEN BVa Tilburg textiell Nu weer leverbaar De originele g 21 april is liddags om 15. Oprichting Zoals we al vermeldden: de ideeën- TOYOTA-RIJDERS OPGELET! Voordeel voor U bij AUTONOVA Zie pag. 30 <Anita-schoenen al vanaf 69.90 blauv^ en licht grijs c on- »eno- Mini paasbroodjes 5 halen 4 betalen V. Lieshout’s Bakkerijen Hoefstraat 151 - Rozenstraat 54 Reeds meer dan 100 laar ZONNEHEMELS BRUINKUREN nergens beter en goedkoper Bruincentrum Nederland Piusplein 22 - Tilburg - Tel. 358630 J. VAN LOON-OTTEN Hasseltstraat 178 bedr ideeën willen zijn doel Schoenhandel Hasseltstr. 174, tel. 432126 j «Het Nieuwland» antiek 5 jaar BEGRAFENISONDERNEMING Wilhelminapark 127 Tel. 42.55.25 b.g.g. 43.33.70 voor Sociaal I <i mogelijke 'ierte. Hebt u weleens imensen? Over zin en Tevens verzorgen w“ sen voor de profeste. onderneming. Tel. 42.55.25, b.g.g. 43.33.70 Zaterdag 14 april vieren wij FEEST, daarom de gehele dag gesloten! HOOGSPOOR BV, N.S.-Pleln 10 Burg. Jansenstraat 52-56 ^Tilburg 013 -683911 «n instellir en partic Brabantse Martin van Dooren, burgemeester, was ook Uw koffie F staat klaar! Lodewijk land: hij v de Ne moest burg h irgs eerste ïlfabrikant. zonnevakmensen Katterug - Tllburg-C. 013-358899/363383 verschijnt In geheel Tilburg, Golrle, Rial, Loon op Zand, Udenhout, Berkel Enschot, Olsterwljk, Moergestel en Hllvarenbeek rotse eigenaar van een zacht, ':;k mals klaverweitje daarente- nardnekkig hier en daar opschie- is als «onkruid» bestempelen en de oorlog verklaren. e je maar: wat voor de een on- is het voor de ander helemaal UV-A 100 Watt snelbruinbuis, met bruiningsgarantie Beter bestaat niet is is er al. i in aanmer- werknemers in t in dit geval ït stadsgewest Jukten ko- -methoden in- ""rantiefonds f bemidde- kapitaal. boven de Bij 'n overlijden in uw familie, zo wel 's nachts als overdag, belt ui eerst ons, wij nemen al de zor gen, betreffende de begrafenis of eventueel crematie van u over .-.jL een plaats van belang. De textielindus trie stak die van gerenommeerde in dustriesteden als Leiden en Haarlem naar de kroon. Fabrikanten uit die ste den, zoals Pieter Vreede, vestigden zich in Tilburg vanwege de aantrekke lijke mogelijkheden. do« linr ScMJvsna tsgsmwor d« Kark. KoU1:' f. z Stocht V cn-zos-heopt v&rbladard sijn, mXdt hoj; DOBÖTOAG A.S. FSBTKABJ k Napoleon, hij was geen slechte koning v< Nederlanders, en vooral daar< t hij alweer snel verdwijnen. Til- had inmiddels haar stadsrechten binnen. do EaB^ol?<,«n'fw^T’oprln<r b*1,,’rpon T00!’ d* v® nog niet nteel en ikelijk van lit bedrag is de be- i deze eer- :roep doen particul 'jen en vanaf 1 j95 Zaterdag 21 april is het dan zover, ’s middags om 15.00 u. zal het doek op gaan voor circus C.L. Mullens op het evenemententer rein het Laar. Na die première zal dit Tilburgse circus nog 6 voor stellingen geven in onze stad voor aleer het vertrekt naar andere ste den. Mocht u op Paaszaterdag het nog te druk hebben met bood schappen doen voor de paasdagen dan kunt u altijd nog op Paaszon dag of Paasmaandag naar het cir cus. Voor degenen die ook die da gen verhinderd zijn is er een laat ste voorstelling op dinsdag 24 april. Want zorg ervoor dat u het gezien hebt: een onvervalst, vol wassen circus uit onze eigen stad nog wel met een keur van geweldi ge nummers. Het circus, het komt eraan!!! Zie verder pag. 7 Redactie-advertentie-atdelmg en administratie N.S. Plein 14-5014 DA Tilburg Tel. 013 430783-430898 Sluitingstermijn voor advertenties en redactie dinsdagavond 22.00 uur. BEHANG LAKVERF Hoogglans of zijdeglans keus uit vele kleuren 1 kg bus I 3 bussen 8.95 I 25, PLAFOND-KWAST U weet wel, maakt scheurtjes dicht terwijl u wit. 3 kg 10 kg 16.95 48,50 GRONDVERF-RECLAME tot Pasen: fp 1 kg bus wit of grijs O «7 O BEHANGMARKT Besterdring 79 Achterban En wellicht ook omdat de koning van Holland, Lodewijk, een broer van de Franse keizer Napoleon, door het verlenen van stadsrechten aan enkele met name zuidelijke plaatsen met overwegend katholieke bevolking, dacht te kunnen bouwen aan een eigen toegewijde achterban, een «Haus- macht» voor als zijn positie op de tocht zou komen staan. Als dit inder daad een van Lodewijks overwegingen is geweest, dan heeft het hem weinig gebaat, want al in 1860 werd hij door zijn broer uit zijn waardigheid ontzet terwijl Tilburg deel ging uitmaken van het «Département des bouches du Rhin», een stukje werd van Frankrijk dus. Voor de lokale machthebbers maakte het weinig uit: bij keizerlijk decreet werd Martinus van Dooren be noemd tot Maire, burgemeester van Tilburg, wat hij al was. De Fransen En toen kwamen de Fransen. De eerste bezetters sinds de Spanjaarden en de laatsten voor de Duitsers ii ’45. Maar voor de gene en voor de katholieken, Tilburg, betekende het begin van de Franse Tijd het tegendeel van onder drukking. De beginselen van de Fran se Revolutie, «vrijheid, gelijkheid en broederschap», werden zo goed en zo kwaad als het ging toegepast op de si tuatie in de Nederlanden. Dit hield on der veel andere dingen in de politieke emancipatie van Brabant als gelijk waardig gewest naast de andere en voorts de gelijkstelling voor de wet van alle godsdiensten. Katholieken moch ten voortaan, evenals joden, openbare ambten bekleden. Tevoren, in de tijd van de Republiek, konden zij hoog stens doordringen tot de officiersran gen van het leger, dat niet erg hoog stond aangeschreven. Verder moesten zij zich beperken tot handel en nijver- Op 17 april, aanstaande dinsdag, herdenl snkt... De gemeente Tilburg viert het feit niet i«e heel anders was dit bij voorafgaande jubil ’•“'■“/'.leven alsmede uitbundige festiviteit zeer velen onder ons zullen zich nog zomer van 1959 Tilburg in haar ban I zo’n 1200 jaar geleden sprake van «Tilliburgis» als nederzetting). Roosendaal samenlo™' k’i- fase’ eer po- tiePr< n de lande Late schenking Eigenlijk was het een beet late kant, om in 1809 te verlenen aan uit groeide dor meer iets landsheer, noodgedv koning van Hol- zameling voor voor eer trom ikt Tilburg het feit dat het 175 jaar geleden stadsrechten verwierf. Nou ja, her- t en ook het bedrijfsleven gaat volgende week aan het zo heuglijke feit voorbij, ileumjaren: in 1909, bij het stads-eeuwfeest, waren er grote manifestaties van iten. Ook in 1934, «Tilburg 125 jaar stad», werd er op ruime schaal gevierd. de manifestatie «Hart van Brabant» herinneren, die gedurende het grootste deel hield. Toen vierden we het 150-jarig bestaan van onze stad (als stad - zoals u weet Tja, de tijd gaat snel - immers, in 1959 voelden wij ons al echt volwassen en nu, een kwarteeuw later, vinden wij ons nog steeds een jongeling. Maar goed, helaas, dit jaar dus geen groot stadsfeest. We gedenken in oktober ook al dat we 40 jaar geleden bevrijd werden - twee keer feest in één jaar, dat geeft in deze tijd geen pas en bo vendien hebben we daar geen centen voor, zal het gemeentebestuur gevon den hebben. Oproep De redactie van de Tilburgse Koerier wil graag in contact ko men met mensen die door de ge meente afgesloten zijn van de energievoorziening, de kans lopen binnenkort afgesloten te worden of dit op het laatste nippertje heb ben weten te voorkomen. Wij ga randeren u op voorhand, als u daar prijs op stelt, dat uw naam niet zal vermeld worden in een artikel dat eventueel zal volgen. Maandag 16 april of donderdag 19 april komt ons het beste uit. U kunt dan bel len of langskomen. Een briefje kan natuurlijk ook. komen voor kleine bedrijven Het rijk en veel gemeenten doen steeds meer pogingen om, zeker in het begin, de helpende hand te bieden. Dat kan zijn in de vorm van allerlei subsidies, andere vormen van financiële steun en het ondersteunen en uitwerken van ideeën die be ginnende ondernemers hebben. Het kredietgarantiefonds en een regionale ideeën- bank zijn twee van die vormen. Daarmee zijn meteen twee essentiële voorwaarden voor een kleine of beginnende ondernemer aangeduid. Geld en ideeën heeft de on dernemer in de moeilijke eerste jaren immers het hardste nodig. Uitgave: De Tilburgse Koerier bv Dir. T de Beer-Douwes Oprichter: J.H.G. de Beer steed aan een biogafie van N.S.B.-lei- dcr Anton Mussert - en zo kunnen we- nog wel een tijdje doorgaan. Ook deze rubriek maakt, in alle bescheidenheid, deel uit van die nog steeds voortduren de herdenking. Hoe zou dat komen? Vormen wij, Nederlanders wat dat betreft een uit zondering in Europa? Het lijkt nauwe lijks zo: op de Belgische, Britse, Duitse en Franse televisie bijvoorbeeld blijkt evenzeer een belangrijk deel van de documentaire programma’s direct of indirect met de oorlog verband te hou den Speurzin Wat intrigeert ons daar zo aan? Ap pelleert die oorlog nog steeds aan onze speurzin omdat wij Nederlanders in die jaren voor het eerst sinds mensen heugenis niet zelf over ons collectieve lot konden beschikken? Huist er mis schien een element van schaamte in, over de manier waarop wij, of onze ouders, grootouders ons hebben gedra gen in die jaren? Of is de belangstelling te verklaren uit de omstandigheden, dat de wortels van de huidige internationale politieke en ideologische problematiek direct te vinden zijn in, alweer, die oorlogsja ren? Dit is het veertiende artikel in een serie over de lotgevallen van het Hart van Brabant en zijn be woners gedurende de jaren van de Tweede Wereldoorlog. Tilburg in de oorlog: een vlag, die overigens de lading niet helemaal dekt aan gezien het in de bedoeling ligt, ook het «oorlogsverleden» van Tilburgs omgeving aan bod te la ten komen. «Tilburg in de oorlog» wordt geproduceerd in samenwerking met de Gemeentelijke Archief dienst. Uw opmerkingen, aanvullingen of persoonlijke bijdragen blijven overigens welkom bij de auteur, ter redactie van de Koerier en eveneens bij de heren G. Kobes en R. Peeters van de archiefdienst in het Paleis-Raadhuis. rechtstreekse verkoop af fabriek enkele of dubbele beglazing (10 j. gar.) worden op maat gemaakt eigen vakkundige montageteams dubbele dichting tegen tocht ook in elke kleur leverbaar vragen geen onderhoud raadpleeg ons vrijblijvend bij u thuis Renoveer en isoleer voor eens en altijd Emancipatieproces Waarom zal Tilburg dan wel die immers stadsrechten hebben verkregen, spoe- ,at ar dig gevolgd overigens door andere t0(dl Brabantse plaatsen als Oosterhout en klein Roosendaal? Wij houden het op een -""lenloop van omstandigheden. Een een der eerste, in het emancipa- roces van de vroegere generaliteits- nden. Immers, gedurende de opstand van de Nederlanden tegen Spanje in de zestiende eeuw werden delen van Bra bant, Lynburg en Vlaanderen op de Spanjaarden veroverd en voortaan door de «vrije» Nederlandse gewesten gezamenlijk, in generaliteit bestuurd. Generaliteitsland Het grootste van die «generaliteits landen» was het tegenwoordige Noord-Brabant. Niet alleen had dit ge west geen zelfbestuur. Omdat in de is eieen- Nederlanden het calvinisme staats- r onkruid godsdienst was, werd de uitoefening •ld dat het van katholieke eredienst in het venst zijn openbaar verboden. De Brabanders houden ga- waren dus in die eeuwen tamelijk -mondig vergeleken met hun landge uLunu^iucr. ten van boven de Moerdijk. Althans toegevoegde °P Polltiek en religieus gebied. irlog verkla- Ook in Tilburg was de dorpskerk, j die van, het Heike toen al, aan de rooms-katholieke eredienst onttrokken en aan de hervormden in gebruik gege ven. De katholieken moesten ofwel naar schuurkerken uitwijken ofwel hun heil, letterlijk, zoeken over de grens: in Poppel of de kapel op Nieuwkerk. Het lijkt wel of wij Nederlanders de oorlog nooit kwijtraken. Ook wanneer er niets te herdenken valt, worden we aan de lopende band geconfronteerd met ont hullingen, ontdekkingen, memoires en biografieën die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog. En nu we dit jaar weer eens in een lustrumherdenking verkeren, in juni is het 40 jaar geleden dat de invasie in Normandië plaats vond en daarna duurt het niet lang meer eer het eerste stukje Nederland van Duitsers gezuiverd wordt - nu worden we bijkans bedolven onder een lawine van boeken en boekjes die min of meer te maken hebben met die «zwarte bladzijde» uit onze geschiedenis: de jaren 1940- 1945. En niet alleen zuiver geschiedkundig stee werk verschijnt er. Twee van de popu- der lairste literaire werken die hier de laat ste jaren gepubliceerd werden. De Aanslag van Hairy Mulisch en Het verdriet van België door Hugo Claus, uc opanjaaiucH beide in 1982 uitgegeven houden ^ch Duitsers in 40- in belangrijke mate bezig met de bezet- aeraliteitslanden lingstljd^J Vorige week nog werd er in dag- en weekbladen uitgebreid aandacht be- Steeds meer aandacht voor kleine bedrijven en beginnende ondernemers blijvende werkgelegenheid voor ogen gaat er steeds meer aandacht bank moet nog opgericht gaan wor- leine bedrijven en beginnende ondernemers. den. De gemeente wil daarvoor i j. j j i 25.000,- beschikbaar stellen om een aanzet te geven voor de oprichting. Als de ideeënbank eenmaal draait zal er weer geld over de brug moeten komen. Of er dat gaat komen, is nog niet hele maal duidelijk en vooral is niet duide lijk wie er met dat geld zal moeten ko men. Volgens de gemeente Tilburg is dit onder meer afhankelijk van de fi nanciële deelname van derden zoals de provincie, het stadsgewest en het bankwezen. Ook zal bekeken worden of het ideeënbankidee niet in aanmer king kan komen voor een subsidie van het Europees Sociaal Fonds. Tenslotte zal meespelen hoeveel de gemeente uit zal kunnen geven aan werkgelegenheid en economische zaken. Pas in augustus van het volgend jaar zal bekend worden of de ideeënbank definitief ingesteld zal worden. Dan is er namelijk meer bekend over de beno digde financiën. Plaats van belang Maar op economisch gebied was Tilburg langzamerhand uitgegroeid tot Kredietgarantie Een kredietgarantiefonds Daarvoor komen bedrijven i king die minder dan 20 dienst hebben. Het gaat om bedrijven binnen het Tilburg die met nieuwe prodt men of nieuwe produktiemetl troduceren. Dat kredietgarai kan garanties verstrekken of 1 len bij het aantrekken van Meestal zal die garantie niet b< 50.000,- komen te liggen. Het kredietgarantiefonds is n zo groot, het bevat moment voorlopig/ 100.000,-. Afhank het aantal aanvragen kan di later verhoogd worden. Het doeling dat de bedrijven van ste financiële steun, een'berc op instellingen als banken, particulie ren participatiemaatschappijen en de Brabantse Ontwikkelingsmaatschap- Verzoeken om kredietgarantie moe ten worden gericht aan Indutil. Ideeënbank Het komt regelmatig voor dat er bij irijven of startende ondernemers eën omtrent wat ze anders zouden iva of willen gaan doen. Die ideeën i vaak niet uitgewerkt. Het is de be- xling dat de regionale ideeënbank ideeën opspoort. De ideeënbank gaat dan met projectgroepen aan de slag om die ideeën verder uit te werken. In de ideeënbank, die nog opgericht moet worden, zullen mensen vertegenwoor digd zijn van het Buro Kleinschalig Werk, een afgestudeerde van de Tech nische Hogeschool, eventueel twee mensen uit het bedrijfsleven en mis schien de arbeidsconsulent van de Ka mer van Koophandel. De Katholieke Hogeschool en de Technische Hoge school Eindhoven zullen voor de we tenschappelijke ondersteuning zorg dragen. Daarna zal er een stuurgroep ingesteld worden met betrekking tot de ideeënbank. Welvaart De Franse Tijd, eerst in de vorm van de Bataafse Republiek (1795- 1806), later onder het Koninkrijk Hol land (1806-1810) en tenslotte tot 1814 als onderdeel van het Franse Keizer rijk, bracht Tilburg behalve politieke en religieuze vrijheid ook een verhoog de welvaart. De Fransen voerden nog al wat oorlogen en de Tilburgse textiel bedrijven leverden prima uniformstof voor al die soldaten. Onze. lokale textielfabrikanten stootten Tilburg ook hoog op in de vaart der dorpen. Pieter Vreede was een vooraanstaand lid van de Nationa le Vergadering en Martinus Van Doo ren, van v. Dooren en Dams, werd de eerste burgemeester van de stad Til burg. Tilburg werd tot stad verheven vanwege haar betekenis als industrie- dorp. ccn beetje aan de J nog stadsrechten hun krachten ge- orpen. Stadsrecht, dat was middeleeuws, iets wat een graaf of hertog, min of meer iwongen toestond aan een ver- ng welvarende burgers in ruil xn flinke jaarlijkse belastingsom. In 1809 was het belastingstelsel op een heel andere leest geschoeid. Kleine landsheren kwamen niet meer voor en de belastingen werden geïnd door re geringsambtenaren. Langzaamaan verschijnt er meer en meer groen om ons heen, het is ir lente. De zon laat het momenteel wat weten, maar de temperatuur stijgt De natuur reageert daarop: het hoefblad bloeit al een tijdje, de krokus sen doen er niet voor onder en de narei sen, de paasbloemen, doen verwoede gingen hun knoppen te openen. Aan struiken en bomen vormen zich weer heel voorzichtig knopjes, sommige zijn daar al verder in dan andere. Ook de paardebloemen zorgen voor een groener aanzien. Kortom: het begin is gemaakt, er komt weer leven in wat tijdelijk dood leekvtszijar-^^ Daarmee begint ook de groei van wat men onkruid pleegt te noemen. We noemden al de paardebloem. De brand netel, het klaver, verschillende grassen: de een noemt het onkruid, de ander zal gewoon over planten spreken. Die verzamelnaam onkruid is eigen lijk een vreemde naam. Met wordt over het algemeen bedoelt, uu. om planten gaat die niet gewe Zo is in een fraai, goed onderho zon het voorkomen van klaver een bron van ergernis voor menig gazonbezitter. Hij zal het klaver onder de toegevoegde benaming «onkruid» de oorlog verk ren en alles in het werk stellen die oorlog te winnen. Hoe hij dat doet, komt zo meteen. De trotse eif. I vriendelijk gen zal har tend gras het gras d Zo zie kruid is, i Maar hoe het ook zij: iemand voor wie een onkruid een doorn in het oog is, wil dat verdelgen, liefst grondig. Vroeger (en soms nog) ging men dan aan het wieden, maar steeds meer neemt men zijn toe- I vlucht tot onkruidbestrijdingsmiddelen. I Vooral grotére bedrijven, waaronder ook gemeentes, bedienen zich daarvan. Niet tot instemming van iedereen. In Lekker- kerk is er een groep, de Werkgroep Na- tuurverrijking, die diverse gemeenten heeft aangeschreven met de vraag of zij zich willen bezinnen op het gebruik van bestrijdingsmiddelen. De gedachtengang is dat bestrijdingsmiddelen nooit milieu vriendelijk zijn; dat per definitie niet kunnen zijn. Dat ze altijd de microflora en -fauna aantasten en dat sommige in meerdere of mindere mate giftig zijn, ook voor mensen. Zo wordt door de ge meente Tilburg een onkruidbestrijdings middel gebruikt dat Round-Up heet en glyfosaat bevat. Publieke werken geeft er de volgende beschrijving van: «Een niet giftig onkruidbestrijdingsmiddel voor gebruik op braakliggende terreinen. Het middel wordt verspoten toegepast op plaatsen waar overlastsituaties dreigen te ontstaan. Voorzichtigheid bij de ver werking is geboden vanwege kans op drift». Uit onderzoek in verband met de toe- latingsbeschikking van Round-Up blijkt onder meer dat het spul irriterend is voor de ogen, dat het buiten bereik van kinde ren moet worden bewaard, dat huidcon tact vermeden moet worden, dat tijdens het gebruik van Round-Up er niet ge rookt, gedronken of gegeten mag wor- I den, dat het niet gebruikt mag worden in I weilanden waar vee graast en dat, als het gebruikt wordt bij consumptiegewas- sen, die gewassen pas vier weken daarna geoogst mogen worden. Voorts is het di rectoraat-generaal voor de milieuhygië ne van mening «dat Round-Up als ma- tig-giftig voor waterorganismen moet worden beschouwd en dat de optredende bodemverontreiniging weliswaar niet on aanvaardbaar schadelijk is te achten, doch ook niet zonder bezwaren». Onkruid: een onmogelijke benaming, net zoiets als ongedie r’ nagedacht over onm onzin? door Paul Vroom

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 1984 | | pagina 1