r
I
30«s
Topkwaliteit
woriets meer centen.
IS
Een rijk boek
Tilburg
in de öorlo;
fc
1
Ji
5
il
lSilleke-2ult
1
il!
hr
Verordening
Harten Twee: vereniging
voor harttransplantanten
HARTEN TWEE
a
wijk
■nbv
ituw
art
eken
"W1M
IkoasboMcc
Ikaasbolldca
Tkaosboiteka
44
UICCAR
I
DE TILBURGSE KOERIER
Donderdag 5 april 1984 - pagina 7
il 1984-pagina 6
4f-
ir
3"
Vervolg van blz. 1
de
eik! OPGELET!
Volksvoedsel
over het verbod betreffende de verhooglng der prijzen.
wij als volgt:
1.390,-
De Opperbevelhebber der Legergroep
(wordt vervolgd)
Vervolg van blz. 1
Vervolg van blz. 1
Regelingen
Hartweek
Piet en Leo Heerkens
'9*
i diunrmiKUJE
VAN NAAIMACHINE
“i
etc.
I-
kelprijs: 1.995,-
1.695,-
’n
i is
KIES NU
VOOR JKéI
'T STOKPAARDJE
Als
van
I, of teneinde onbillijke hardheid te ver-
jke „Oberfeldkommandant" of het door
len waren al-
toenemende
Is we eerder heb-
Volksmuziek en hulde
«Doedelier», waarvan auteur
Rolf Janssen deel uitmaakt.
1.895,-
x80
die
Til-
ins slaagt
valitert’!’
g uit-
\.n.n
?n
et
s
die
:ven
ge-
o Iers
'ij hebben hun
als tekstdich-
hoe welvarender,
voor de oorlog v
en des te
ten verschaften hem
r monni-
Janssen,
toege
it: het
Twee jonj
Tilburg l
Heuvel,
de achtei
van de Koerier.
,onge straatartiesten met
kermis bij de overweg
Koestraat. Rechts op
tergrond de burelen
bestaan
geur uit
dus ook
eding t
statie, in het I
■ardigde weii
rlandse
lichting
tn de hartstichting
ilO
s-Gravenhage
dewerking van enigerlei overheid: ge
meentelijk, stadsgewestelijk of provin
ciaal.
Onze prachtauto van de week: een Ford-gesloten bestelauto met af
geschermde koplampen en ingewikkelde brandstofinstallatie. Waar
is deze foto genomen?
Besterdring 155, Tilburg
«Harten Twee»,
wordt door de
cardioloog N.J. Holwerda, wil
1 helpen. U kunt natuurlijk
t het werk van «Harten
>t bijvoorbeeld donateur
ticulier, als bedrijf, als
Willem Bavinck constateert dat het
met de kosten zeer
geld is. «Sor
terug te betalen, ar
lisch bedr
taalt het 2
om: er
die fint
willen
willen
in het
Het hart van de textielfabriek: de weverij bij
A. N. Mutsaerts. In 1943 draaide zij op
volle toeren. Zo hoefden er maar weinig ont
slagen te vallen.
logen uxv
1 in he‘
lantanten. vzv»
e informatie
lische voor
zal moeten
atiënt voor een
gezonden kan
A ge-
j u aan
zal de
het
zal
tgezet.
steed aan
ivt Neder-
jfessionele
.tenschap-
- vorden.
’Home-made1,
alleen bij
Besterdring 155, Tilburg
tijden, in vre-
i mensen dan de gele-
toed en dapperheid ten
jreiden die in sommige geval-
t op overmoed en roekeloos- dighe
ook het kwade kon in zulke we n
drijt
ijke
De hoogte van de prer
van het gewas dat men er
n v. d. kerkhof
naaicentrum
^1 besterdring 63 tilburg.tel 434325
Besterdring 155, Tilburg
J-40680
O uur A
en gesloten,
sten zeer verschillend g<
..„ommigen hoeven geen c
betalen, anderen een sym
irag, voor iemand anders
ziekenfonds weer alles. Kort-
zit totaal geen uniformiteit in
ranciële regelingen. Ook daar
wij ons mee bezighouden. We
proberen de harttransplantatie
ziekenfondspakket te krijgen,
verbouwde: de maatregek
lemaal afgestemd op de
;mie hing af voedselschaarste zoals we
ïr vervolgens ben gezien; hierbij diende de veestapel
Meehelpen
De vereniging
o.a. geadviseerd
burgse card
graag goed
meehelpen met
Twee». U kunt t
worden, als parti
vereniging, enz.
U kunt u richten tot het secretariaat
van de vereniging «Harten Twee»:
Postbus 334, 5060 AH in Oisterwijk,
tel. 04242-16977. Het bankrekening
nummer van de vereniging is
10.70.31.000, Rabobank Best, giro
bank 110.88.00 t.g.v. «Harten Twee».
vrouw, er juist niets voor voelden om
hun geliefde karbonaadje, speklapje,
biefstukje, kippeboutje of eitje te moe
ten missen door de druk der omstan-
-heden. Dat «gewone man» moeten
natuurlijk wel een beetje nuance
ren. Vlees kwam, nog tot lang na de
oorlog bij die gewone man slechts spo-
lisch op tafel. Een half eitje per kind
de sadisti- per week was in de kroostrijke arbei-
>erkt tot fa- dersgezinnen van Tilburg normaler
dan elke dag een «kotelet».
Vrije handel
We raken hier dan aan de kern van
het «vrijehandel»-probleem: hier in
Tilburg ging de gewone arbeider of
kantoorbediende nauwelijks de boer
op om wat extra vlees te verschalken;
die kende in zijn vooroorlogs best««n
vlees ook hoofdzakelijk van de gm"
andermans keuken, die miste dua
niet wat hij amper kende.
Het was de gegoede burgerij van
Tilburg, die, nadat de eigen voorraad-
kelders waren uitgeput de boeren gin
gen opzoeken om.te zien of daar nog
een zijde spek, een mandje eieren of
een kwartier rundvlees te matsen viel.
méér kunnen tellen. Die honderd blad
zijden heeft Rolf Janssen er nu uit
moeten halen omdat het financiële ri
sico, voor de uitgever anders al te om
vangrijk zou worden. Immers, nu
draagt Boekhandel Gianotten als enige
de niet geringe last die de uitgave van
zo’n boek nu eenmaal betekent. Uitge
ver Theo van Meyel verdient dan ook
een pluim op de hoed voor de durf om
deze onderneming aan te gaan.
Monnikenwerk
Het is trouwens een waar
kenwerk geweest, dat Rolf
met hulp van een trouwe schare t
wijden, jarenlang heeft verricht
boven water halen van de levensverha
len van muzikanten en componisten -
maar vooral ook het achterhalen van
met name de oudere liedjes. Daarvoor
heeft Janssen niet alleen tientallen
langdurige gesprekken gevoerd met
oudere Tilburgers. Omdat de melo
dieën natuurlijk zeer belangrijk zijn
liet hij ze zijn informanten ook zoveel
■mogelijk op de band inzingen. Op die
Tafelzilver
De boer in kwestie zal deze - tame
lijk frekwent voorkomende - bezoeken
met gemengde gevoelens hebben on
dergaan. Weliswaar bood de stedeling
in ruil voor de smakelijke produkten
van het platteland in het algemeen be-
Staatsieportret
van de familie
Mutsaerts in 1942.
Behalve de geestesprodukten van
ons regionaal zangtalent maken we
dus ook kennis met een aantal van de
belangrijkste voortbrengers daarvan,
eertijds en ook nu nog befaamde mu-
ziekmakers als Jan Viool, Mie de Fie
del en Dere Meens, Jan Leenaerts, Jan
de Kater. Dit waren echte volkshelden,
razend populair bij de Tilburgers en
graaggeziene alsmede goed betaalde
gasten op bruiloften, partijen en open
bare volksfestijnen.
Tevreden
Schaamte past Brabantia. Doordat
er bij wethouders en gedeputeerden
geen cent afkon is het boek aanzienlijk
dunner geworden dan oorspronkelijk
de opzet was. Niet dat we nu ontevre
den zijn met het toch nog lekker dikke
boek dat voor ons ligt, maar het had
met wat steun van onze overheden, de
beheerders van het algemeen belang
tenslotte, nog zo’n honderd bladzijden
Karbonaadjes
In de landbouw zag men een aantal
tendenzen tegelijkertijd: enerzijds
werd er door de overheid alles aan ge
daan om het houden van alle soorten
vee - van kip tot koe - zoveel mogelijk
te beperken terwijl aan de andere kant
de consument, de gewone man en
manier zijn ook bijna honderd uur Til-
burgse volksmuziek op de band verza
meld - een kostbaar stukje archief,
waar we even zorgvuldig mee moeten
omspringen als met de weinige oude
oorkonden die we nog bezitten.
«We hebben gezongen en niks ge
had» is een rijk boek, een must voor
iedereen in stad en streek die in de ge
schiedenis en in muziek is geïnteres
seerd. Voor de prijs hoeft u het niet te
laten: iets meer dan vier tientjes vraagt
uw boekhandelaar voor dit rijk geïllu
streerde prachtboek in groot formaat -
moge het vele herdrukken beleven!
§3
Voorzoover. uit gerechtvaardigden ekonomischen grond,
den, bevorderlik is, kan de plaatselijk-verantwoordelijl
aangestelde bureel uitzonderingen toelaten of verordenen.
Kunstmesttekort
Vanaf 1942 werd de scheuring van
weidegronden verplicht gesteld, zodat
degenen die tot op dat ogenblik rund
vee waren blijven houden hun premie
én hun vleesopbrengsten konden ver
geten. Overigens werd kort daarna de
schaarste aan kunstmeststoffen steeds
acuter, hetgeen weer een veel lagere
opbrengst tengevolge had en kwalita
tief slechter wordende landbouwpro-
dukten.
meer dan in «normale»
destijd, krijgen
genheid hun me
toon te spreiden
len erg lijkt c;
heid. En ook
tijden boven komen drijven. Zoals
mensen een avontuurlijke geest heb- -
ben, zo hebben ze vaak een aantal an- radi
dere neigingen, waarvan
sche, in gewone tijden beperk, ««-
miliekring of bordeel, onder de Duitse
bezetters volop kansen kregen tot ont
plooiing.
Normale mensen
Hoe dan ook, aan beide kanten van
de maar al te vaak op de wijkende ho
rizon lijkende scheidslijn tussen goed
en kwaad konden we ook tijdens de
oorlogsjaren voornamelijk «normale»
mensen signaleren, erop uit, hoe dan
ook te overleven en zo mogelijk op
comfortabele wijze.
Automatisch komen we zo aan het
economische leven, de vraag, hoe het
onder de oorlog ging met het bedrijfs
leven, de handel en de landbouw.
Een andere categorie mensen
voor het Tilburgse volksmuzieklex
van onschatbare betekenis zijn L
weest, vormen lieden als de gebroede
Piet en Leo Heerkens. Zij hebbr
sporen vooral verdiend a,a
ters, componisten en restaurateurs van
Tilburgs muzikale erfdeel. En hoezeer
het ons, werkelijk, aan het hart gaat
dat telkens weer te moeten herhalen:
toch is ook dit monument voor Til
burgs cultuur er gekomen zonder me-
dan is er wat dat betreft al heel wat
opgelost. En het argument dat een
harttransplantatie te duur is, is niet vol
te houden als je narekent wat het kost
om bijvoorbeeld zeven weken op de in-
tensieve-care-afdeling te liggen».
Voorlopig is de operatie nog niet in
het pakket opgenomen. Zolang er in
Nederland geen harttransplantaties
uitgevoerd mogen worden, zijn a.s.
harttransplantanten op het buitenland
aangewezen met alle gebrekkige rege
lingen vandien.
Tussenpersoon
Veel gerenommeerde cardiologen en
cardio-chirurgen bevelen het initiatief
van de vereniging «Harten Twee» van
harte aan en diverse beroepsmedewer
kers hebben zich reeds belangeloos
aangemeld om de vereniging te helpen.
Voor alle duidelijkheid zij gesteld dat
«Harten Twee» zich niet op het me
disch vlak beweegt. Wel wil de vereni
gingen als tussenpersoon optreden tus
sen die medische begeleiders die a.s.
harttransplantanten onder hun patiën
ten hebben en die cardiologen die al
ervaring hebben opgedaan in het ver
wijzen van harttransplantanten. Ook
zal «Harten Twee» nadere
verstrekken over niet-medi:
waarden waaraan voldaan
worden, alvorens een pat
harttransplantatie uitge
worden.
In de komende week zal van 9 tot en
met 11 april uw aandacht weer ge
vraagd worden voor de Hartweek. De
Hartweek wordt georganiseerd door
de Nederlandse Hartstichting die dit
jaar twintig jaar bestaat. In die twintig
jaar hebben vele bekende Nederlan
ders het werk van de stichting onder
steund. Oud-minister-president C^als
was in het eerste jaar, 1964, voorzitter
van de stichting. Oud-minister Veld
kamp, oud-minister-president de Quay
en andere prominenten verleenden
hun medewerking aan de activiteiten
van de Nederlandse Hartstichting.
Uw medewerking wordt ook
vraagd, er zullen kollektanten bij
de deur komen. Mogelijkerwijs 2
opbrengst van de kollekte die van
vorig jaar overtreffen. Daarmee
dan een traditie worden voortj
Uw bijdrage zal worden beste
patiëntenvoorlichting aan het
landse publiek en aan profe
groepen en er kan verder wete
pelijk onderzoek door gedaan wor
U weet dus waarvoor u geeft.
hart spreken,
twintigjarige
erlandse
stichting.
2 strijd teger
vaatziekten
ng niet ge-
ook al is er in
□pen 20 jaar
ooruitgang
’boekt.
kzij U en
giften.
deze keer de
t niet vergeefs
lankloppen,
bijdrage is dit
Ier nodig dan
ooit.
daarom de
aan de deur
>p straat
uw bijdrage
300 of bank
0.70.600.
H9-A5aprt
J nationale
hartweek
I Niet alleen
geven wij tijd
I 70,- voorde
I maar u koopt bovenal een naaimachine
I die steek voor steek betrouwbaar is
I en van alle praktische steken is
I voorzien. RICCAR, een naaimachine
I met een wereldreputatie.
I Kom even langs bij:
als vleesleverancier voor weinigen
waarvan het fokken buitengewoon veel
voedsel kostte dat anders voor mense
lijke consumptie geschikt gemaakt kon
worden. Op de akkers konden bijvoor
beeld aardappelen worden gepoot,
waarvan je een hoge opbrengst kon
verwachten tegenover een forse. Als
volksvoedsel bood de aardappel ook
toen veel voordelen als voedsel- en vi-
taminebron.
schrikwek
kend voorbeeld van collaboratie
noemden we ook een Tilburgse ge
meenteambtenaar, de politieman
Gerrits.
De collaboratie nam overigens vele
vormen aan. Een der meest voorko
mende daarbij was de economische
collaboratie, het meewerken aan de
oorlogsinspanningen van de vijand.
Wijd verbreid en in veel gevallen moei
lijk na te gaan, zowel tijdens als na de
oorlog, was deze vorm van landver
raad de lucratiefste van allemaal.
Winstgevend niet alleen in materieel
opzicht: honderden, zo geen duizen
den hebben zich immers tijdens de be
zetting op grove wijze verrijkt door le
veranties aan de Duitsers, terwijl ze
zich tegelijkertijd via contacten met
delen van «het verzet» verzekerden
van een geldig alibi voor na de bevrij-
ding. In zeer veel gevallen wist dit
soort figuren zichzelf inderdaad na de
oorlog voor te doen als verzetshelden,
die hun winstgevende handelsrelaties
met de Duitsers alleen maar hadden
onderhouden als dekmantel voor hun
dappere verzetsdaden.
Extreme elementen
Het klopt, in extreme omstandighe
den, zoals in oorlogs- en bezettingstijd,
komen ook de extreme elementen uit
een samenleving bovendrijven. Veel
gerenswaardige zaken aan zoals zwaar
tafellinnen, en in het laatste stadium
voor de oorlog zelfs hele porseleinen
serviezen, kristal en tafelzilver. De lin
nenkast op de boerderij raakte op die
manier dus goed gevuld - al wist de
nieuwe eigenaar niet altijd even goed
raad met deze attributen van een heel
andere leefwereld.
Bij machtiging van den Opperbevelhebber der Duitsche Ween
§1
De op het oogenbllk der bezetting geldende prijzen en vergoedingen voor alle levensnoedwendige
artikelen, voor de gansche landbouw als voor de nijverheidsvoortbrengselen, evenzeer voor het
goederenverkeer van eiken aard in de door het Duitsche Leger bezette gebieden, en in het verkeer
van deze gebieden met het Duitsche Rijksgebied, mogen niet verhoogd worden.
Verdragen die door de beide verdragsluitenden vervuld zijn, vallen niet onder deze bepaling.
§2
Het is verboden handelingen te verrichten door dewelke rechtstreeks of onrechtstreeks, de voor
schriften, vastgelegd in I, ontduikt worden, of kunnen ontduikt worden.
Als verhooging van prijs of vergoeding wordt ook beschouwd elke rechtstreeksche of onrecht-
streeksche vermindering der tegenprestatie, in het bijzonder voor wat betreft de betalings- of leverings
voorwaarden. evenals de ongerechtvaardigde weigering, waren te fabrikeeren of te leveren.
Strafbaar
Maar de boer was zwaar in overtre
ding bij deze transacties - en zijn straf
bare handelen was gemakkelijker aan
te tonen dan dat van zijn stadse klant;
op een dorp hou je het als boer niet
lang verborgen als je opeens een paar
koeien minder in de wei hebt staan -
evenmin trouwens als het feit dit je
nog weiland in gebruik hebt terwijl de
overheid juist heeft gelast dat zoveel
mogelijk landbouwgrond voor de ak
kerbouw dient te worden aangewend:
vlak voor de oorlog al loofde de rege
ring «scheurpremies» uit aan boeren
die hun weidegrond omploegden om er
akkergrond van te maken.
Keuterboer blijft arm
Samenvattend kunnen we bij de
boeren in het Hart van Brabant het
zelfde beeld signaleren als bij de stads
bevolking: hoe welvarender, «groter»
de boer al voor de oorlog was, deste
meer vee bezat hij, en des te meer wei
land: beide elemente
een rijkelijk vloeiende bron van neven
inkomsten tijdens de oorlog. Kleine
boeren, keuterboertjes met minder dan
10 hectare bouwland, bezaten nauwe
lijks vee en produceerden dus bijna
uitsluitend de voorgeschreven hoeveel
heden vlees en zuivelprodukten tegen
vastgestelde prijzen aan de overheid.
Zij profiteerden dus in vrijwel geen en
kel geval van de zes- tot zevenmaal zo
hoge prijzen die particulieren «in ’t
zwart» voor vers vlees wilden betalen.
Tot slot nog een opmerking terzijde
over het «raadsel» van vorige week: we
drukten toen een foto af waarop enkele
zwaar door oorlogsgeweld beschadigde
huisjes te zien waren.
Een aantal briefschrijvers meende te
weten waar deze woningen geplaatst
moesten worden: de heer van Oirschot
meende de huizen te kunnen situeren
in de Oerlese Zijstraat, bijgenaamd het
Körvels Huukske, een mevrouw meen
de dat ze in de huidige Tivolistraat ge
staan hadden, vlakbij de Heuvel. Dr.
Ruhe uit Hilvarenbeek plaatste het
blokje woninkjes een eind verder, op de
hoek Bosscheweg/Ringbaan Oost,
voorbij het viaduct. Deze mening werd
gedeeld door enkele functionarissen
van het gemeente-archief. Een even
eens zeer geloofwaardige veronderstel
ling werd geopperd door de heren Vi
scher en de Kroon, nl. dat het huizen
zouden zijn op de hoek van de Bredase-
weg en de voormalige Schapenstraat.
Deze huizen zijn, evenals de hele ver
dere omgeving van Bredaseweg en Beis
Lijntje aldaar, op 10 mei 1940 door de
4 Duitsers gebombardeerd. Hierbij viel
Wie handelt tegen de voorschriften dezer verordening, of tegen de tot hare doorvoering uit- no8 een dode te betreuren en wel de
gevaardigde voorschriften en aanwijzingen, zal bestraft worden met geldboeten tot 30000 .AM heeur Konings, die woonde inhet huisje
en met gevangenisstraffen tot 6 weken of met een dezer, inzooverre niet andere wetteksten met °P de ’oto- Uiteenlopende me-
ogere straffen bedreigen. Ook kunnen de tegen de. voorschriften in prijs verhoogde artikelen ningen genoeg dus over dit «plaatsings-
beslag genomen worden. probleem» - een kluif voor onderzoe
kers!
V.D.KERKHOF