Woongroepen in Tilburg
io;-i
a
J
NODACON
KOSTUUMS
100,-
SF
51
Gevonden in een geschiedenisboek van hetjaar 2360
J
Gemeente Tilburg
1998,-
A Iternatief voor een groeiende minderheid
.MITSUBISHI
2895,
NODACON z<
ruimt echt op
in ons magazijn
1498.
1998.
2
3
VERF-BEHANG
ASA
2995,-
3795,-
3395,-J
audio-video
Versteegs Wildpaleis
Groenvoorzieningen
in Tilburg-Noord
Koerier
luan 1984 pagina 32
r"
7
Oplage: 78.480 ex.
aanl
de
De Burgemeester van Tilburg maakt op verzoek
van de Feldkommandatur te Tilburg bekend
Vanaf 15 Mei 1940 zijn de hoofdverkeerswegen
van Tilburg voorzien van borden, ingevolge
waarvan
een
het verboden is die wegen
met voertuigen
te
berijden.
Eveneens is aan het publiek verboden zich
zonder dringende noodzaak op die hoofdverkeers
wegen te bevinden.
Tilburg, 14 Mei 1940.
De Burgemeester van Tilburg,
J. VAN DE MORTEL.
SCHOENEN
)rentsche kast
Op dit
Grijp deze kans
zijn
kant
VERZAMELAARS VERENIGING TlLBURG
KREMERS ALUMINIUM RAMEN EN DEUREN
Tel. 42.60.42
Jules Verneweg 104.
«De gestaalde perfectie»
personenwagens bv
Doelenstraat 42
HILVARENBEEK
Tel.: 04255-2901
KORTING
Verder nog vele koopjes
srkeer
MODERN LICHT
het centrum
ivond.
net massief
ront
»n massieve
lijden
iradox houdt in dat de zenders
gaven aan de ontvangers en
Vrijdag en zaterdag
Room-
tompoezen
5 halen
4 betalen
voor
slechts
i en daar-
gemeente
ïlijke woongroepen zien we meestal ontstaan
studenten. Het hoeft dan ook geen verbazing
te wekken dat in Tilburg, een studentenstad bij uit
stek, het verschijnsel «woongroep» steeds vaker
voorkomt.
ïval toe het
s «De Vre-
wonin-
gesubsi-
laire,
had-
burg.
zou
Hasseltstraat 195a,
Tilburg Tel. 013- 425487
officieel dealer
Bols en Kooijman
HOOGSPOOR
NS.-Pleln 10, Tilburg, 013-425182
ip affau.
laakt
i»n tocht
INTERNATIONALE
MUNTENBEURS
Zaterdag 28 januari
V. Lieshout’s
Bakkerijen
Hoefstraat 151 - Rozenstraat 54
Reeds meer dan 100 /aar
J. VAN LOON-OTTEN
Hasseltstraat 178
OPRUIMING - KOOPJES
in laarzen, schoenen en lederwaren
SCHOENHANDEL TROMMELS
Hasseltstr. 174, tel. 432126 - Donderdag koopavond.
De
-fa* fa**
Donderdag 26 januari 1984
27e jaargang nr. 1348
Specta
het de
een
milit
strater
raat,
ïthov
Redactie-adve'rtentie-afdeling en administratie:
N.S. Plein 14- 5014 DA Tilburg
Tel. 013 430783-430898
Sluitingstermijn voor advertenties
en redactie dinsdagavond 22.00 uur.
Off. dealer voor Tilburg e.o.
De Hoogt 12, LOON OP ZAND
Tel.: 04166-1991
Uitgave: De Tilburgse Koerier bv
Dir. T. de Beer-Douwes
Oprichter: J.H.G. de Beer
VOORDEELPAKKET
r
a
w
L
in rundleder
tn achterruggen I
OPRUIMING
Showroommodellen
tot 50
vanaf nu tot 31 Jan.
alle niet afgeprijsde
verlichting 10
KRASSNACKSHOPA
uw broodjeszaak
tuinstraat I6, tilburg 7
rechtstreekse verkoop af fabriek enkele of dubbele beglazing (10 j. gar.)
worden op maat gemaakt eigen vakkundige montageteams
dubbele dichting tegen tocht ook in elke kleur leverbaar
vragen geen onderhoud raadpleeg ons vrijblijvend bij u muis
Renoveer en isoleer voor eens en altijd
genoemde straten zal.de ge-
bewonersbrieven rondbrengen
aangegeven om welke ver-
het gaat. De bewoners
in mening geven over de
plannen van de gemeente door kontakt
op te nemen met de afdeling beplan
ting van publieke werken. De plante
keningen liggen ter inzage in het wijk
centrum Ypelaar, Corellistraat 10 in
Tilburg.
Ruime parket
gelegenheid.
Ki-
ogenblik horen zo’n drieduizend stadsge
noten oftewel 2% van de bevolking bij een dergelij
ke groep.
Uw koffie
slaat klaar!
ECHTE OPRUIMING BIJ
,q:!~
Besterdring 87-91. Tilburg, 013-431489
Winkelcentrum 'DE HOVEL Goirle
Woongroepen - een van die nieuwe woorden die
de laatste jaren (vanuit het Duits) onze taal zijn
binnengeslopen. Van een woongroep spreekt men
wanneer op één en hetzelfde adres drie of meer per
sonen wonen die niet tot hetzelfde gezin behoren.
Dergel
onder
verschijnt In geheel Tilburg,
Goirle, Rlel, Loon op Zand, Udenhout,
Berkel Enschot, Olaterwljk,
Moergestel en Hllvarenbeek
Windstilte
Het was zoals het in dergelijke ge
vallen vaak verloopt: op de Neder
landse (en Franse) terugtocht was een
soort windstilte gevolgd. De mensen
wachtten gelaten af wat komen zou na
tegen vaste
lage prijzen p
steeds Wt allernieuwste
modeschoenen
donderdag
Ml koopavond
DR. NOLENSSTR. 2
alléén Hasseltstr. 295, Tilburg
2 malse piepkuikens B
2 flinke hanebouten
1 bakje lever
2 zak jes kipkruiden
Bezet - dat klonk dramatisch en dat was het natuurlijk ook. Alleen, die indruk
zou de argeloze toeschouwer nauwelijks krijgen wanneer hij in de vroege middag
van 12 mei 1940 toevallig in Tilburg had rondgewandeld. Het was opvallend rustig
in de straten van «de schonste stad van ’t laand».
ichte lezer houdt de tekst op.
om precies te zijn
geleerd dat in het
van de informa-
al-overheersend
rest van het bo
venstaand verhaal eenvoudigweg door de
centralecontrole instantie uit oogpunt
van ongewenstheid van kennisneming
niet ingevoerd is in de centrale computer
van het wereldinstituut voor documenta
tie.
stoottroepers, soldaten dus die het to
neel moesten verkennen o.a. om te
zien of er mogelijk hier en daar nog
verzetshaarden nagloeiden. Maar nee.
Strand-restaurant
Recreatiepark Beekse Bergen
Zaal open 9.00 tot 17.00 uur
Inlichtingen tel. 013-432392
Entree 2,50 p.p.
Kinderen tot 15 jaar ƒ1,-
richte nieuwbouw. Maar vooral kan
dit gebeuren - en vaak met betrekke
lijk eenvoudige ingrepen - door het
voor groepswonen geschikt maken van
bestaande en nog in goede staat verke
rende gebouwen, die door leegstand
juist dreigen te verkrotten.
Huisvesting voor duizenden
Daarbij denken wij in de eerste
lts aan niet of nauwelijks meer ge-
ters, schoolgebouwen,
fabrieksruimtes en leeg-
celpanden: hier in de stad
zou alleen in dit „genre bouwwerken
huisvesting voor duizenden te schep-
zou trekken, op weg naar het front in
België, richting Frankrijk.
Lees verder op blz. 7
Er waren wel mogelijkheden tot
trole op J' L -‘-
burgers,
overdraw
het aanbod van
maar ook veelzij_.o
slag van het bestuursapparaat - zowel
qua taal als qua afspiegeling van het for
meel burocratisch functioneren van dat
apparaat - zodat de bevolking inder
daad formeel op de hoogte kon zijn van
allerlei besluiten, maatregelen, plannen
en overeenkomsten zoals door het be
stuursapparaat regelmatig benadrukt
werd in geval dat de burgers onwetend
heid voorwendden.
Die waarheid werd dé waarheid; een
allesoverheersende ideologie die we moe
ten zien in de lijn van de historische ont
wikkeling vanaf - laten we zeggen - het
begin van het feodale tijderk dat nog
steeds niet opgehouden had te bestaan.
Terug naar de avond
Op die avond werden intentieverkla- forr
ringen van goede wil afgelegd door de
gemeentevertegenwoordigers en de bur
gers en onder het genot van een zwak al
coholisch drankje - bier genaamd - wer
den de geschilpunten besproken.
De gemeentevertegenwoordigers, met
in achtname van hun bestuurlijke ver
antwoordelijkheden, deden enkele toe
zeggingen in de geschilpunten. Zij gave
toe de belangen van de bewoners enig
zins veronachtzaamd te hebben en u,
loofden de bezwaren van de bewoners
betreffende handhaving van de chroom-
lederfabriek Schenkers in de woonbuurt
over te brengen aan de provinciale be
stuurders, hoewel een besluit tot handha
ving van die fabriek in de woonbuurt
nauwelijks terug te draaien leek. Ook
zegden de gemeentevertegenwoordigers
zonder betaalde baan. Bijna 90%
de woongroepleden blijkt nog te sti
ren en dus ook een laag inkomen te
hebben (rond de 1000,- per i
waarvan ruim een vierde aan
nen wordt besteed. De meeste wc
groepsleden vallen in de leeftijdsc
goris^ussen 18 en 25 jaar.
Het motief voor deze jongeren om
een woongroep te prefereren boven
andere woonvormen is voornamelijk
dat men niet gebonden wil zijn aan
toezicht of bemoeienis van de kant van
hospita/hospes of ouders.
Veilig nest
Op basis yan de financiële toe
komstverwachtingen (steeds minder
banen voor afgestudeerden, dalende
uitkeringen, stijgende
vooral voor nieuw gebouwde eenj
zinswoningen), verwachten de I\
onderzoekers eerder toe- dan afname
van de animo voor het leven in woon
groepen. Gaat het er hierbij om dat
werkeloze afgestudeerden en anderen
eenvoudig de huur en andere woonlas
ten voor een eigen huur- of koopwo
ning nauwelijks meer kunnen opbren
gen, ook een sociaal element speelt
hierbij een rol: de maatschappelijke
jungle drijft lotgenoten bij een in de
veilige bescherming van de gezamenlij
ke woonstede.
van eerder ge-
Jr bevolking steeds
confronteerd met informatie af-
van en geweldige hoeveelheid
waarbij het woord zender zowel
tterlijke zin als in de figuurlijke
e vatten is. Het meest duidelijke
'c van deze vervalfase: de para
de zender, was duidelijk aan te
Bejaarden
Andere maatschappelijke groepen
zoals bijvoorbeeld bejaarden of gehan
dicapten, zullen steeds vaker tot de
conclusie komen dat ze liever met een
beperkt aantal vrienden een huishou
ding willen vormen dan zich te bege
ven in de toch wat onpersoonlijker
omgeving van een bejaardenflat of een
verpleegtehuis.
Het is dan ook te verwachten dat de
belangstelling voor het leven in woon
groepen «over een breed front» de ko
mende jaren zal toenemen. Gemeente
en woningbouwcorporaties kunnen op
deze groeiende behoefte inspelen,
evenals particulieren en particuliere
instellingen. Dit kan gebeuren door
het stichten van op groepswonen ge-
dit korte vacuüm. Geen verbeten ge
vechten van man tegen man om elk
huizenblok en elke straat. Geen sluip
schutters op de daken.
Maar ook geen juichende menigten
om de militaire vertegenwoordigers
van het alleredelste der rasverwante
volken te verwelkomen. Ofschoon al
tijd wordt gezegd dat in Nederland
tussen de twee wereldoorlogen en
daarvoor de Deutschfreundlichkeit
wijd verbreid was, zou je dat uit de uit
gestorven straten van Tilburg tijdens
de Duitse intocht niet opmaken.
Wel wat anders dan de deels jube
lende, deels wanhopige menigte die we
op oude foto’s uit steden als Praag
zien.
Nee, voor de meeste Nederlanders
en ook voor de meeste Tilbürgers was
de oorlog voornamelijk een frustre
rend ongemak. Een belemmering voor
de dagelijkse (economisché) gang van
zaken.
zijn nu de belangrijkste consta-
igen en uitkomsten van dat rap-
over Tilburgse woongroepen en
dient er volgens de onderzoekers
met en voor die groepen te ge-
(want dat is meestal de reden
je zo’n rapport officieel aan-
ii een gezagsdrager).
Geschiedenis
Wanneer we de eerder vermelde om
schrijving van het begrip «woon
groep» eens nader bekijken: het samen
wonen in één pand van tenminste drie
personen die niet tot hetzelfde gezin
behoren, kunnen we ongetwijfeld stel
len dat Tilburg op dit gebied een lange
en bloeiende traditie heeft: al sinds
mensenheugenis woonden er in Til
burg duizenden mannen en vrouwen
die geen familie van elkaar waren in
een en hetzelfde huis: we bedoelen de
kloosters, waarvan er hier vele tiental
len waren en nog heel wat zijn met hun
bevolking van zusters, paters, fraters
denken
van plaats aan niet of ns
tude- bruikte klooste
kantoor- en f
maand), staande winke
het wo-
voon-
leeftijdscate- pen zijn.
Inschrijven
Heeft u belangstelling voor het wo
nen in groepsverband? Laat u dan als
werkzoekende groep inschrijven bij ge
meente en woningbouwvereniging.
Wilt u meer weten over het wonen in
groepsverband? Inlichtingen hierover
kunt u onder andere verkrijgen bij De
Woonwinkel, Tuinstraat 49-01, tel. 43
1115.
Het rapport «Wonen in groepsver-
woonlasten, band in Tilburg» tenslotte is te verkrij-
mge- gen bij het IVA, instituut voor sociaal-
IVA- wetenschappelijk onderzoek van de
Katholieke Hogeschool.
Voor een interview met een Tilburg
se woongroep verwijzen wij u naar
pag- 3
en broeders. Het zal echter duidelijk
zijn dat we bij het begrip «woon
groep» niet (meer) aan kloosters den
ken.
In het jaar dat voor een Engelse
schrijver, George Orwell genaamd, een
inspiratiebron vooraf bleek te zijn en
waar hij een zeer leesbaar boek aan
wijdde met als titel *1984*, besloten
vier Tilburgse wethouders en de burge
meester van (tie stad op 18 januari 1984
des avonds om 20.00 u. een gesprek aan
te gaan met een vijftal bewonerscomités
uit de buurt Goirke-Hasselt. Dit met de
bedoeling om gerezen geschilpunten tus-
beide partijen inzake het experiment
mrt aanpak* uit de weg te ruimen.
De geschilpunten vonden vooral hun
aanleiding in de steeds krapper worden
de financiële situatie van Rijk en
Gemeente; een situatie die de bewoners
niet zonder meer accepteerden
om - en'om andere zaken - de
ter verantwoording riepen.
Andere zaken betroffen: het door de
gemeente handhaven van een milieu-on-
vriendelijke chroomlederfariek - Schen
kers geheten - in de woonwijk; het on
voldoende onderzoeken van chemisch
verontreinigde grond (veroorzaakt door
eerder genoemd bedrijf); het zich van
gemeente- en rijkswege niet houden aan
eerder gedane toezeggingen inzake wo
ningbouw en medewerking van de ge
meente in deze ten behoeve van de bewo
ners. Kortom, zaken die eigenlijk gere
geld en besproken hadden moeten wor
den in gezamenlijk overleg.
Helaas bleek er in die tijd een en an
der te mankeren aan het gezamenlijk
overleg, niet in de laatste plaats veroor
zaakt door een tamelijke onbekendheid
van gemeente (en rijk) met inspraak van
bewoners in eigen woon- en omgevings-
situaties.
Lezers van nu moeten zich realiseren
dat in die tijd politici en ambtenaren,
werkzaam voor de bevolking langzaam
aan een invloedrijke plaats verworven
hadden in de samenleving en vrij zelf
standig konden handelen. Burgers wa
ren het echter niet altijd eens met de be
sluiten die politici en ambtenaren na-
Maandagavond. 23 januari 1984 het
sneeuwt nog steeds. In grote vlokken
dwarrelt de sneeuw naar beneden en
legt alles onder een witte laag. De grau
we winterkleuren verdwijnen en een
stemmig wit komt ervoor in de plaats.
Het is allesbehalve de meest gelegen
tijd om over groen en groenvoorzienin
gen te schrijven tijdens deze eerste
sneeuw van het jaar 1984.
Een bestuursapparaat zal zich deze
weersomstandigheid weinig gelegen la
ten, (misschien maar goed ook), want
bij publieke werken en met name de af
deling beplantingen, heeft men het plan
het een en ander te gaan veranderen in
zake het groen in Tilburg-Noord.
In het voorjaar wil de gemeente na
melijk in Tilburg-Noord wijzigingen
aanbrengen in de groenvoorzieningen.
Op diverse plaatsen daaf zullen de be
plantingen worden vervangen of aan
gevuld en een aantal speelruimtes zul
len opnieuw worden ingericht.
Over het algemeen komen de veran
deringen er op neer dat diverse bomen
gerooid gaan worden en vervangen
worden door nieuwe. Dat rooien is
volgens de afdeling beplantingen no
dig vanwege ziekte, zwakte of ouder
dom van de bomen. Bovendien staan
een aantal bomen te dicht langs de be
bouwing waardoor de bewoners weinig
uitzicht en weinig licht in huis hebben.
De nieuw te planten bomen komen in
de plaats van de gerooide bomen of ter
aanvulling van de bestaande beplan
ting.
Deze veranderingen gelden voor de
volgende stratenMascagnistraat,
Puccinistraat, Perosistraat, Strauss-
laan, Beethovenlaan, Eilenbergstraat,
Haydnstraat, Bachlaan en Debussy-
laan.
In de
meente 1
waarin staat
anderingen
kunnen hut
plannen van c
op te nemen
Ideologie
Voor de ideologische aspecten van
de Duitse expansiedrang had 99 van
de bevolking geen belangstelling - en
voor de militaire consequenties ervan:
Nederland moest onderworpen wor
den teneinde Frankrijk beter te kun
nen aanvallen én omdat men de haven
van Rotterdam nodig had - voor die
militaire aspecten had de gemiddelde
Nederlander weinig begrip.
Voorbodes
De eerste, weinig spectaculaire,
voorbodes der Duitse bezetting had
den dus bezit genomen van Tilburg.
Spectaculair, als schouwspel dan, zou
de volgende dagen worden toen
voortdurende stroom van Duitse
itairen, twee colonnes breed in
zuidwestelijke richting door de stad
Dit is het vierde artikel in een
serie over de lotgevallen van het
Hart van Brabant en zijn bewo
ners gedurende de jaren van de
Tweede Wereldoorlog. Tilburg in
de oorlog: een vlag, die overigens
de lading niet helemaal dekt aan
gezien het in de bedoeling ligt, ook
het «oorlogsverleden» van Til-
burgs direkte omgeving aan bod te
laten komen.
«Tilburg in de oorlog» wordt
geproduceerd in samenwerking
met de Gemeentelijke Archief
dienst.
Uw opmerkingen, aanvullingen
of persoonlijke bijdragen blijven
overigens welkom, bij de redactie
van de Koerier, maar vooral bij de
heren G. Kobes en R. Peeters van
de archiefdienst.
'ren wel mogelijkheden tot con-
dat bestuursapparaat door de
Maar in die tijd van informatie
overdracht en dalende conjunctuur was
'n informatie bijna totaal,
tijdig en vormde een weer-
Studentenflats
Uit recenter jaren, de jaren zestig
om precies te zijn, stammen de studen
tenflats, wat later gevolgd door andere
studenten- en dispuuthuizen. In prin
cipe voldoen deze studentenwoningen
aan de criteria die men aanlegt om te
kunnen spreken van een woongroep:
de bewoners beschikken alle over een
privé-kamer, meestal een zit-slaapka-
mer terwijler voorts per groep of
groepje een of meer gemeenschappe
lijke ruimtes ter beschikking staan:
meestal een keuken, douches en soms
ook een gemeenschappelijke huiska
mer.
Of de hier zojuist genoemde woning
en woontypen nu al of niet tot het gen
re «woongroepen» kunnen worden ge
rekend, blijkt niet helemaal uit hét on-
dezoek van Goessen en van de Kar.
Tijd dus om die opkomende bevol
kingsgroep eens in kaart te brengen.
En welke instelling is beter toegerust
om zo’n «kaart» door middel van een
onderzoek samen te stellen dan het
IVA, Instituut voor sociaal-weten-
schappelijk onderzoek aan de Katho
lieke Hogeschool Tilburg?
Het IVA Heeft dit dan ook, in de
personen van Bert Goessen en Piet van
der Kar gedaan en haar bevindingen
neergelegd in een raport van 83 blad
zijden. Weliswaar is dat rapport, met
de titel «Wonen in groepsverband in
Tilburg - een inventarisatie» al in ok
tober van het vorig jaar verschenen,
maar pas gisteren - ’s ochtends om
10.00 uur - is het officieel «onthuld»
door het aan te bieden aan wethouder
P. van Hasselt van volkshuisvesting.
Uitkomsten
Wat
terinj
port
wat
verder
beuren?
waarom je
biedt aan
Minder ideaal
Wel hoort daar in elk gev
voormalige bejaardentehuis
denburcht» waarin momenteel drie
«groepen» zijn gehuisvest. De grote
meerderheid van de Tilburgse woon
groepen huist echter in ruimten die
eigenlijk minder ideaal zijn voor bewo
ning: vaak wat oudere panden die bo
vendien oorspronkelijk in gebruik wa
ren als winkel of als kantoor. Daar
door zijn ze dikwijls niet berekend op
de nieuwe (woon)functie, er ontbreken
bijvoorbeeld grote keukens en goede
sanitaire ruimtes.
Lage inkomens
Uit het IVA-onderzoek blijkt dat
woongroepen in Tilburg voornamelijk
«bemensd» worden door personen
Vooral snel was het allemaal ge
gaan: in de ochtend van 10 mei waren
de Duitsers Nederland (en België) bin
nengevallen en nog geen twee dagen
later, eigenlijk de volgende zaterdag ’s
avonds al, werd er om Tilburg niet
meer gevochten. Zondagsmorgens trok
er nog een enkele Nederlandse mili
tair, haast symboisch per rijwiel, west
waarts en pas enkele uren later ver
schenen de eerste Duitse militairen,
1985 zou beginnen en zou eindigen in
1987. In totaal zouden daar 150
gen gebouwd gaan worden in de g
dieerde sfeer...
De bewoners verklaarden zich tevre
den met deze toezeggingen, met de uitleg
van „stadsburgemeester’’ dat de finan
ciële positie van die stad nijpend was en
dat van gemeentewege grote waarde ge
hecht werd aan een positieve opstelling
van de bevolking i.c. de buurt.
Wel waren er tijdens die verzoenings
bijeenkomst zo nu en dan over en weer
verholen beschuldigingen te vernemen
die echter meestal gesmoord werden
door de burgemeester en geen afbreuk
deden aan de intentieverklaringen va/t
goede wil die beide partijen afgelegd
hadden.
Deze avohd vormde het begin van het
einde van het feodale tijdperk: immers
de avond had alle ingrediënten in zich
Voor de laatste fase, de vervalfase van
het feodale tijdperk: de fase van de in
formatica geheten.
In deze laatste fase
noemd tijdpérk werd de i
meer gecc r
komstig
zenders, v
in de lett
zin op te
ven kfnmerk
Hgs- doxvant
wijzen.
Deze par
informatie o
aan zichzelf...
Hier, geachte ',e^.
Recent onderzoek,
uit 2714, heeft ons gel
laatste deel van de fase
6btica de burocratisering
toe een nader onderzoek te starten in al- geworden was zodat de
le openheid en met overleg van de bur
gers' naar de chemisch verontreinigde
grond, veroorzaakt door eerder genoem
de fabriek. Benevens dat werd de buurt
op het terrein DroMoF jaarlijks 50 wo
ningen gegund, waarvan de bouw in
kstel