J
:er
KJE
3'
koop UtRVAT
4,95
l,79
5,95
Tilburg
in de öorlo;
1
1
4
Ï4
j uKQiïKUKIWW 25
Folklore leeft voort
1
1
l
ROLLUIKEN
Nulplus even uit de nood
le!
met
Merktapijt
Karpetten
Smyrna
tafelkleden
/an
is
©koppelmans
MM
L..
7
©koppelmans
waktiel
Donderdag 5 januari 1984 pagina 7
DE TILBURGSE KOERIER
Driekoningen, driekoningen
ersonen
r*
V
***31
Duitse militairen, zojuist in Tilburg gearriveerd, staan vrolijk lachend in de rij voor Kartoflelsuppe mit Schweinbraten.
Vervolg van blz. 1
j
>4]
gealli
Polei
18.30 uur
Wt
1.30 uur
Laar
Wij komen vrijblijvend voor prijsopgave
Ook 's avonds
Tel. 013/423423 na kantoor 013/331759
Over de toekomst van een noodgebouw
De
De Werft
st. annaplein 16, tel. 430617
st. annaplein 16. tel. 430617
Volop parkeergelegenheid
genoegen nam met wat
Souvenir des Montag-
Rechtstreeks bij de fabriek
Enorm voordelig
Kas
Rolscreen Nederland b.v. Boogschutterstr. 10, Tilburg
Industrieterrein Oost (zijstraat Jules Verneweg)
Showroom dag geopend 's Zaterdags tot 13.00 uur
der. 1
brieks
Pul
be-
so-
>lein 16, tel. 430617
en geen probleem
zo n
f5487
EMRUM
96, Tilburg
I?!3’36 j3!9-
ingen
voor
gel-
rvan
1. In Til-
tief over
verzameld
werk van
zijn
len i
Kivi
ook enkele zelf-
-"luisvest. Behal
ve gewoon door.
.Ai
MOLENWIJK
CJtANCTECHNIEK)
$.00 uur
emschuur
iwe Nettorama Superstore
i voor 35 mensen, vertel-
tmeyer.
plannen van de beide
de gesviu.
„mzingen.
i herinnert
drie konir
Ichior 12 d
st. annaplei
Parkeren
Ter""
dus Wt»
14.00 u.
ren tere
Theresis
irlijk het drieko-
straten trekken,
Hart«Bfb«nÜaaa73nin>«iit.<M3-682358)
gediplomeerd tandprotheticus
ig 11 jan. a.s.
ag 14 jan, a.s.
Algemene mobilisatie
31 Augustus 1939. Zopas had de Ne-
r.dse regering de algemene mobili-
afgekondigd. Oftewel alle land-,
en luchtstrijdkrachten in staat van
iraatheid en op oorlogssterkte ge-
nogelijke vijandelij-
ichting dan ook het
Theresia
enig naar nu. Op 6 januari is het
weer zover, ’s Middags al, tussen
en 15.00 u. kunnen de kinde-
ïrecht in de Theresiakerk in de
siastraat in Tilburg. Er zal daar
Eiland van rust
Nederland als geheel leek in die da
gen een eiland van zelfvoldane kalmte
temidden van de woelingen der interna
tionale politiek.
Na de grote dep
helft van de dertiger
er
Zeer katholiek
Tilburg, een gemeer.t-
100.000 inwoners in 1939,
ruim 96% rooms-katholiek. S
I gezien was I
saaie bedoer
ard»
j
winkeliers het gebouw moeten verlaten en daarmee zouden er nogal wat
sktie, de gemeente en de Centrale Opbouwbelangen BV is besloten om
Ondertussen worden er plannen gemaakt en besproken.
Lokaties
Hieronder volgen nu de lokaties
waar de kinderen kunnen zingen. Let
wel op, er zitten vergeleken met vorig
jaar, enkele veranderingen in. Nieuw
zijn de Schans en het Laar en afgev
zijn de Saloen en de Hazelaar,
rietslaer is opnieuw begonnen.
De kinderen die als besten uit de
bus komen bij het straatzingen mogen
op 15 januari ook naar de schouwburg,
naar meneer Prikkebeen. De straatzan-
:n de da- geitjes worden gejureerd door de wijk-
jchtbaar- agenten uit Tilburg.
een levende kerstgroep aanwezig zijn,
en er zal een kerstverhaal verteld wor
den dat aangepast is aan deze tijd. De
muzikale omlijsting is van de Tüburg-
se muziekschool en de zangertjes van
de Theresiakerk. Er worden tussen 2
en 3 uur veel kleurrijk verklede ko
ninkjes in de Theresiakerk verwacht.
Geschiedenis
Wij duiken met u even de geschiede
nis in van het driekoningenzingen. Het
feest van driekoningen herinnert ons
aan het bezoek dat de drie koningen,
ispar, Baltasar en Melchior 12 dagen
de geboorte van Jezus, hem brach
ten.
De 0+
Het personeel van de Nulplus heeft
zich sterk gemaakt voor haar bedrijf
en zich niet zomaar neergelegd bij een
sluiting van de winkel. Zij hebben
sterk aangedrongen op besprekingen
tussen de belanghebbenden en in elk
geval hebben ze een korte adempauze
ten te bewerkstelligen.
gemeente heeft de bedoeling het
te slopen en er winkels, kantoren
woonruimte te maken. Het straat
beeld van de Schouwburgring zou dan
doorgetrokken kunnen worden.
De direktie van de Nulplus heeft nu
plannen ontwikkeld om de helft van
het noodgebouw te slopen. In het ge
deelte wat blijft staan wordt een Net
torama Superstore gevestigd (ook van
Deze week nog zal de direktie van Envema BV vn de Nulplus aan de Schouwburgring bij de gemeente plannen indienen
voor een Nettorama Superstore waarbij werkgelegenheid voor 35 werknemers gegarandeerd kan worden. De Nulplus is ge
vestigd in een noodgebouw dat daar verrezen is in 1965 om de V D tijdelijk onderdak te bieden na een brand in haar eigen
winkel in de Heuvelstraat.
Eind 1983 zouden de Nulplus en de zelfstandige w
arbeidsplaatsen verdwijnen. Na overleg tussen de direl
in elk geval de maand januari gewoon door te draaien.
derlandse
satie a
zee- er
paraat!
bracht om aan een m<
ke inval uit welke ric
hoofd te bieden.
Enkele dagen later brak de Tweede
irlog uit: Het Duitse Rijk, on-
Hitler door de annexatie van
en Tsjechië aangezwollen
Jeutsches Reichwas Polen
tallen om het binnen enkele
veroveren. Hierop hadden
ijk en Groot-Brittannië, gevolg
aan hun verdragsverplichtingen
len, op hun beurt Duitsland
verklaard.
jpressie in de eerste
„er jaren was het land
economisch gezien weer helemaal
bovenop gekomen en zonder ingreep
van buiten leek de verzuilde samenle
ving nog tot in lengte van dagen van
een bloeiend voortbestaan verzekerd te
kunnen zijn.
tgebroken maar In Brabant - en ook in Tilburg - was
middelen bij de van verzuiling eigenlijk geen sprake,
de ineenstorting van eenvoudig omdat alleen de katholieke
1 zuil hier prominent aanwezig was. Her
vormden, gereformeerden, liberalen en
sociaal-democraten kwamen hier
slechts als splintergroepjes voor, even
als nationaai-socialisten en communis
ten.
Envema BV zal binnenkort gepraat
worden en het personeel van de Nul
plus wacht ondertussen gespannen af.
«De motivatie bij ons is nog steeds
goed», aldus een werknemer van de
Nulplus.
In het
standige
ve de slijt
Wereldoorlo
der Adolf
Oostenrijk
tot «Groszdt
binnengev,
weken te
Frankrijl
gevend a
jegens Poler
de oorlog vei
De oorlog was uitf
werd, door gebrek aan i
geallieerden, na de ineensio
Polen voorlopig niet gevoerd.
Schemeroorlog
Ruim zeven maanden bleef het nog
rustig totdat eind april, begin mei 1940
Duitsland zonder oorlogsverklaring
Denemarken, Noorwegen, Nederland
en België veroverde om vervolgens
bliksemsnel ook Frankrijk uit te scha
kelen.
De Nederlandse strijdkrachten
ren
dig gemobiliseerd voordat de oorlog
echt uitbrak en hen binnen vier dagen
oprolde.
Wat voor land was Nederland in dat
jaar 1939 - en wat voor rol speelde Til
burg in dat land?
Op vrijdag 6 januari is het weer zover: driekoningen en natuurli
ningenzingen. Vele Tilburgse kinderen zullen dan weer door de straten treKKen,
bij de huizen aanbellen en hun liedjes zingen. Daarnaast zijn er weer diverse loka
ties waar de kinderen hun liederen ook ten gehoren kunnen brengen.
«Driekoningenzingen blijft een folklore waarvoor de Streek VW Hart van Bra
bant zich met hart en ziel ieder jaar weer wil inzetten», aldus Jos Wirken van de
Streek VVV.
«Zo wordt het hier nog onleefbaar-
Kijk eens naar die leegstaande fa-
kshallen, het parkeerterrein van
ublieke Werken en dan nog een groot
parkeerterrein erbij voor winkels of
kantoren Wat groen en speelgelegen-
heid voor kinderen daar is behoefte
aan, wij wonen hier ook tenslotte», al
dus een buurtbewoner.
Envena BV) met een winkeloppervlak
van 2000 m2. De Nettorama Supersto
re wordt een winkel met een erg breed
levensmiddelenaajbod. Op het gedeel
te wat gesloopt wiordt, zo’n 2000 m2,
gaat dan parkeergelegenheid gemaakt
worden voor de klanten van de winkel.
Volgens direkteur’Bastmeyer van En
vema BV is die parkeergelegenheid
hard nodig.
In de nieuv
zal er werk zijn
de de heer Bastr
Dit zijn de
partijen. Met name over het plan van
gebouw zijn
winkeliers gehu
lijter draaien deze
De buurt
Ook de buurt .wacht gespannen de
ontwikkelingen rond de Nulplus af.
De uitbreid’
hen een doo
In de meidagen van 1940 werd
ook de Noordstraat door een
Duitse bom getroffen. In de krui
denierswinkel van Vincent Stal
pers wist men met enige improvi
satie de verkoop weer snel op
gang te brengen: via de achter
deur.
I
I
I
volle
sselen’
I
I
«De nieuwe avonturen van meneer
Prikkebeen», van de speelgroep Fil-
liassi te gaan zien. Natuurlijk zal er
ook weer gezongen worden om de 15
Rabowisselbokaals.
Lokaties in Tilburg
Wijkcentrum Kasteelhoeve
Hasseltstraat 256
Van 16.00 tot 19.00 uur
Tel. 430618
Wijkcentrum Kievitslaer
Reinevaartstraat 55
Van 15.30 tot 17.30 uur
Tel. 673767
Verpleeghuis St.-Jozefzorg
Gerard van Swieterstr. 5
Van 17.30-19.30 uur
iestend parochiehuis
Poirterstraat 4 A
Van 16.00 tot 18.30 uur
Tel. 683414
Pelgrimshoeve
Pelgrimsweg 27
Van 17.00 tot 19..
Tel. 435974
Montfortkerk
Correllistraat 231
Van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. 550510
Drie koningenkerk
Wagnerplein
Van 16.30 tot 18.30 uur
Theresiakerk
Theresiastraal
Van 16.00 tot 18.00 uur
Aula bejaardencentrum
Anthonius van Padua
Paus Adriaanstraat 60
Zoals vaker het geval is met kerkelij
ke feesten schijnt ook het «Driekonin
genfeest» al eerder, zeg maar voor het
jaar 0, bestaan te hebben bij de
Germanen. De bronnen zijn hier ech
ter vaag over en nogal tegenstrijdig. Zo
zouden
tuari 1984 pagina 6
Wie krijgt de boon
De zangertjes kunnen meedoen a!
v een wedstrijd die mede wordt mogeli
over en nogal tegenstrijdig. Zo gemaakt door de Rabobank en Inte
de Germanen bang zijn ge- polis. Op 24 lokaties in en om Tilburg
weest voor geesten die in de 12 nach- zal aan de kinderen die daar zingen
ten tussen Kerstmis en driekoningen een koek gegeven worden. In enkele
rondwaarden. Het driekoningenfeest koeken, nou ja, wat meer dan enkele,
I wordt daarom ook wel Zwölften of zal een boon zitten. Degenen die zo ’n
Twelfthnight of Dertiendag genoemd, boon aantreffen in hun koek mogen op
s De Germanen sloegen in die nachten 15 >uari naar de Stadsschouwburg
B dan met zwepen om de geesten op de om daar naar het kindertoneelstuk:
B vlucht te jagen. Aangezien dat ’s «De niet
2» nachts gebeurde was er verlichting no-
dig waarvoor lantaarns en fakkels ge
il bruikt werden. De stap naar de ver
lichte sterren en de lampionnen die
kinderen nu met zich mee dragen is
dan niet moeilijk meer te maken.
De Germanen beschouwden de tijd
van driekoningen ook als het aanbre
ken van de tijd van de vruchtbaarheid,
crisis voorbij de langste nacht was voorbij en de da-
gen wenjen weer langer. Vruchtbaar-
heidsfeesten werden altijd aan een god
of godin van de vruchtbaarheid opge
dragen. Om zo ’n god of godin gunstig
te stemmen werden dan allerlei zaken
geofferd of aangeboden. De geschen
ken van de drie koningen, goud, wie-
Zoiets kost natuurlijk geld. De drieko-
ninkjes die mee willen doen om het
werk van de pater te ondersteunen
worden daartoe in de gelegenheid ge
steld. Als zij dat willen kunnen zij het
opgehaalde geld of een deel daarvan
afstaan voor het goede doel. Verplicht
is het niet.
leente met bijna
1939, was voor
wa- ruim 96% rooms-katholiek. Sociaal, re-
dus meer dan acht maanden volle- ligieus en cultureel gezien was het zo-
J 1 doende maar een saaie bedoening in
onze stad. Alleen het woord van de ka
tholieke geestelijkheid werd er ge
hoord, men las slechts katholieke kran
ten, luisterde naar de Katholieke Radio
Omroep (AVRO, VARA, NCRV en
VPRO zette je gewoon af: naar die al
lemaal even goddeloze kletsmajoors
hoorde een katholiek niet te luisteren)
en men was lid van katholieke sport- en
gezelligheidsverenigingen.
Geen hoogvlieger
In economisch opzicht was Tilburg
nooit een hoogvlieger geweest. Als ty
pische industriestad, gedomineerd door
de per traditie slecht betalende textiel
nijverheid werd de stad grotendeels be
woond door laag geschoold en karig be
taald industrieproletariaat.
Want al was de grote -
en floreerde de textielindustrie rede
lijk, de almachtige fabrikanten hielden
hun arbeiders zeer kort terwijl de paro-
chiegeestelijkheid en de «werkgevers-
vriendelijke» textielarbeidersvakbond
Sint Lambertus een werkelijke emanci- eo
patie van de wevers, spinners, twemers, ken van de drie koningen, goud, wie-
dradenmakers en duvelaars nog steeds rook en mirre doen ons daar in deze
hadden weten te verhinderen. tijd weer aan denken.
Goede doel
In Moergestel en in Diessen zing*
de driekoninkjes al enkele jaren Vu,
een projekt in de derde wereld. De g‘
delijke opbrengst of een deel daarvs
gaat dan naar een goed doel,
burg wordt dit jaar dat initiati
genomen. Het geld wat
wordt, is bestemd voor het
pater Theo Raaijmakers die sinds 1977
in India in Secunderabad werkt. Hij
vangt daar ’s avonds kinderen op die
meestal de nacht buiten doorbrengen.
Pater Theo Raaijmakers geeft ze een
bed om in te slapen, geeft ze te eten en
als ze ziek zijn probeert hij voor medi
camenten en verpleging te zorgen.
Wanneer we ons ten doel stellen een
vrij summier, journalistiek overzicht te
schetsen van het lot der Tilburgers en
hun stad gedurende de jaren van de
Tweede Wereldoorlog, zullen we toch
ook, zij het zeer kort, moeten aangeven
hoe de samenleving er hier bijna 45
jaar geleden uitzag.
Metaalindustrie
Naast de textielindustrie was ook de
metaalindustrie voor Tilburg van be
lang, waarbij vooral de hoofdwerkplaats
van de Nederlandse Spoorwegen met
zijn «rooie» arbeiders een zeer aparte
plaats innam. De hoofdwerkplaats,
waar juist in 1939 de voor Europa zo
ultramoderne diesel-elektrische trein
stellen werden geproduceerd, die naar
men zegt nu nog steeds in Roemenië
rondrijden...
Cultuur
Het culturele leven van Tilburg
perkte zich in 1939 tot hetgeen de
ciëteiten van fabrikanten, intellectuelen
en middenstanders aan concerten en
toneeluitvoeringen wisten te organise
ren.
Wie geen
Philharmonie.
nards en Harmonie te bieden hadden,
diende uit te wijken naar Amsterdam,
Den Haag of naar Antwerpen.
Onderwijs
Voor zo’n betrekkelijk grote stad be
zat Tilburg weinig onderwijsvoorzie
ningen: naast een aantal ULO-scholen
en de «ambachtsschool» waren er een
katholiek lyceum voor jongens en voor
meisjes benevens een Rijks-H.B.S.
Aan tertiair onderwijs bezat 1 ilburg de
R.K. Handelshogeschool en de Hogere
Textielschool, beide niet in de laatste
plaats bedoeld om de textielindustrie
van leidinggevend personeel te voor
zien.
In een zo arme en naar maatschap
pelijke klasse zo eenzijdig samengestel
de stad kon men nauwelijks een uitge
breide en bloeiende middenstand ver
wachten. Tilburg werd, zoals gezegd,
op alle gebieden beheerst door de tex
tielfabrikanten.
Van 17.00 tot 18.30 uur
Boerderij Vissers
Berglandweg 40
Van 16.00 tot 18.00 uur
,Tel. 360888
Passage van het winkelcentrum
in de Blaak
Van 16.30 tot
Tel. 632332
Aula verzorgingstehuis
De Kievitshorst
Beneluxlaan 101
Van 16.30 tot 18.30 uur
Tel. 673910
Basisschool «De Bijstere»
(voormalig terrein Besterdse kerk)
Daltondreef 8
Van 16.30 tot 18.30 uur
Tel. 423772
Wijkcentrum de Schans
De Schans 123
Van 17.00 tot.19.00 uur
Tel. 553800
Aula verzorgingscentrum Het I
Gen. Winkelmanstraat 175
Van 16.30 tot 18.00 uur
Tel. 633225
Regio Midden-Brabant
Lokatie
Diessen
Gemeenschapshuis
Rijkseweg 1
Vanaf 18.30 uur kinderen t/m. 3de klas
Vanaf 19.15 uur kindewren vanaf 4de
klas en ouder
Oisterwijk
De Weyenberg
Gemullenhoekenweg
Vanaf 16.00 uur
Hilvarenbeek
Hal gemeentehuis
Vrijthof 10
Van 16.00 tot 18.00 uur
Ixxvn op Zand
Ontmoetingscentrum De Hoorn
Van Rijkcevorselstraat 5
Van 16.30 tot 18.00 uur
Tel. 04166-2168
Goirle
De Heemschuur
Van 15.00 tot 16.30 uur
alsook
De Schakel - Verpleegtehuis
St.-Elizabeth - De Deel
Sporthal De Haspel
Van 17.30 tot 18.0
Finale in de Heen
Moergestel
Den Bogaard
St.-Jansplein/Moergestel/04243-1665
Vanaf 16.00 uur
Kaatsheuvel
Ontmoetingscentrui
Vanaf 18.00 uur
Haaren
Den Domp
Kerkstraat 26
Tel. 04117-2048
Vanaf 17.00 uur
Udenhout
Café De Sport
Kreitenmolenstr. 77
14.00-16.00 uur
nu de lokat
innen zingen. 1
;ken met v~
in. Nic
:val-
het
iM]