s.
ut
Kerstmis 1983
xlGEN
c -
5’ 5
I
.111 1 I
Veel kleur
rondom de kerst
Een
Kerst
verhaal
Nieuwe opgravingen in het Heilige Land
Heikes Mannenkoor
met kerstnacht op t.v.
Noot van
de redactie
Wacht
zonder
macht
s
LPOORT
ecember 1983 pagina 8
Donderdag 22 december 1983 pagina 9
DE TILBURGSE KOERIER
zesc
;r in
van deze coupon
tg de voorraad strekt.
9TORS
ig van deze coupon
tng de voorraad strekt.
ERTJE
ig van de coupon
■MM
Denkcursiefje
-
w
G. Witlox.
grilde
i
ren 50,- aan
kNDEL
kN
eerde
I van de
>r onder
komen de
Fields - net
samen voor hun
lische
ert
eerlijke Franse brie
t de
'tem
bezoekers
noordelijk
hoe
«kleding
n inlevering
htmuts (voor
reld!) op
brengen
ren.
kunnen nu recente
ien, nl. de
in de oude
gen geven een extra s
;hem, de geboortepla
e sfeer, het koor-concert en de nacht
groot aantal bezoekers in de Kerstnacht wordt ger
en met 28 december
raad strekt.
en met 24 december
rraad strekt.
Het jaar is bijna om. Sinterklaas is
weer vertrokken en de Kerstman staat
al voor de deur. Aan het brede planten-
assortiment is echter niet te merken
dat de winter met rasse schreden na
dert. Het grote aanbod in bloemenwin
kels, tuincentra, supermarkten en op de
markt laat duidelijk zien dat het in huis
bepaald geen winter hoeft te zijn. Een
veelheid van kleuren en vormen kan het
ook in de winter in huis gezellig maken.
1
Deze nieuwe opgravinger
Ie Kerstviering in Bethlehe
feestelijke
bijzonder g
spirituele dimensie aan de traditione-
laats van Jezus, waar, mede door de
atdienst in (en om) de basiliek op een
- - :ht wordt gerekend.
Archeologisch park
Het gedeelte dat voor de
is opengesteld, omvat het i
zijgedeelte. Schetsen die laten zien
de kerk er oorspronkelijk moet hebben
uitgezien, alsmede een foto van de in
scriptie zijn tentoongesteld. De zuid
hoek van de Nea-Kerk kan worden be
zichtigd in het archeologisch park bui
ten de oude stadsmuur. Alhoewel de
Byzantijnse Cardo
De Nea-Kerk bevond zich aan de
zuidkant van de Byzantijnse Cardo.
De Cardo was een hoofdweg waarover
veel verkeer ging. Vele Romeinen, By
zantijnen en ook kruisvaarders hebben
van deze weg gebruik gemaakt om Je
ruzalem te bereiken. In de zuilengan
gen, aan weerszijden van de weg, be
vonden zich winkels. De recente op
gravingen hebben de Byzantijnse Car
do en de in de twaalfde eeuw door de
kruisvaarders aangebrachte verbete
ringen aan het licht gebracht. De Car
do is gedeeltelijk weer herbouwd, com
pleet met de enorme massieve zuilen
en Byzantijnse straatstenen eiï geeft al
dus een goede indruk van de situatie
van weleer. In een van de wijken van
de Cardo vindt men de oude en de mo
derne tijd vermengd: hier zijn zeer veel
winkels waar men vrijwel alles kan ko
pen of het nu gaat om antiek, juwelen,
kunst of mode.
Voor verdere gewenste informatie
bent u welkom bij: Israëlisch Natio
naal Verkeersbureau te Amsterdam,
tel. 020/
Hiernaast is ook de combinatie lila
en wit overal te vinden. De Azalea is
een echte nathals. Verwijder uitge
bloeide bloemen met steeltjes en al.
Azalea’s die nu binnen worden gezet
kunnen eind mei in de tuin of op het
balkon worden gezet.
Tenslotte iets over de Cyclamen.
Hoewel het hele jaar door te vinden, is
de vraag naar deze bloeier toch in de
cember op haar maximum. Cyclamen
worden in ons land in velerlei kleuren
geteeld. De meeste planten hebben
bloemen met gave randen, maar ook
Cyclamen met gefra njerde of gek roes
de bloembaden zijn verkrijgbaar. Koel
neerzetten en plantenvoedsel gebrui
ken bevordert de bloei.
Een vrouw en een man lopen op
het einde van de middag in de rich
ting van een alleenstaand huis. De
man draagt een mitrailleur en een
tas vol munitie. De hoogzwangere
vrouw heeft over haar schouder een
riem hangen waaraan een tiental
handgranaten bevestigd zijn.
Zo nu en dan klinken in de verte
geluiden van beschietingen en ver
weg zijn enkele rookpluimen te
zien.
Met zijn mitrailleur in de aan
slag loopt de man naar het bouw
vallige huis en trapt de deur open.
Er blijkt niemand binnen te zijn.
De man en de vrouw besluiten de
nacht in het huis door te brengen.
’s Nachts bevalt de vrouw van
een zoon, onder het onregelmatig
gedreun van ontploffingen in de
verre omgeving.
Diezelfde nacht zien enkele
rondtrekkende soldaten licht bran
den in het bouwvallige huis. Van
vier kanten besluipen zij het en
doen een inval.
De man heeft geen tijd om zijn
wapen te grijpen: totaal overrom
peld wordt hij ingesloten.
Bij het zien van het kind ver
dwijnt er bij de overvallers iets van
hun krijgshaftige houding. Ze be
sluiten de man, de vrouw en het
kind te sparen maar nemen alle
wapens mee.
De man en de vrouw durven
voorlopig het huis niet te verlaten
en proberen de indruk te wekken
dat er niemand in is. Geen licht,
geen geluiden, geen teken van le-
Enkele dagen later, rond zes uur
's avonds horen zij het geluid van
naderende jeeps. De man en de
vrouw met het kind verstoppen zich
in een kleine ruimte die vroeger
Wellicht is u de gelijkenis opge
vallen in de strekking van de re
dactionele artikelen op de voorpa
gina van deze week.
Onafhankelijk van elkaar zijn
de redacteuren tot de conclusie
gekomen dat met Kerstmis dit jaar
geen enkel ander onderwerp be-
langrijker kon zijn dan de hoop op
vrede - en de angst voor het te
loorgaan van de vrede.
Vandaar deze twee teksten op
de voorpagina - en geen andere.
dere onderzoekingen door archeolo
gen, eerst vrij recent ontdekt. Door het
grote aantal opgravingen die sinds
1969 onder leiding van archeoloog-
professor Nahman Avigad in het jood
se gedeelte van Jeruzalems oude stad
plaatsvonden, slaagde men erin een
belangrijk deel van de enorme kerk
(115 meter lang en 57 meter breed) te
ontdekken. Dat het hier de in 543 in
opdracht van keizer Justinianus ge
bouwde Nea-Kerk betrof, werd beves
tigd door een inscriptie, ontdekt bij
‘een tot een gewelf behorend waterre
servoir.
«Op wacht bij hun kudde»,
zo begint een kerstlied over de herders.
Wachten» is een woord,
dat een vaste plaats in de bijbel heeft.
Wacht» is een woord van geduld,
van bereidheid, klaar staan, zorg.
De wegenwacht brengt je weer op gang,
als je langs de weg bent vastgelopen.
De zuster van de wacht staat klaar,
om op een sein de zieke bij te staan.
Een herder houdt de wacht
en grijpt in, als er gevaar dreigt,
en wijst de goede weide.
De wacht betrekken is de taak van ieder,
die de naam van Christus
belijdt en beleeft.
Hijzelf is in de wereld gekomen,
om met ons samen de wacht te betrekken
tot heil van diezelfde wereld.
Jammer, dat in bepaalde tijden
en bepaalde personen een machtsgevoel
het wint van de wachtbereidheid,
want macht is in lijnrechte tegenspraak
met de wacht, die met Kerstmis
is betrokken door Godzelf
in onze wereld, hier en nu.
Wacht zonder macht,
daartoe roept Kerstmis ons op.
ooit dienst deed als w.c. Ze horen
dat de deur opengemaakt wordt en
klakkende laarzen klinken kil op
de tegels in het lege huis.
Het geluid van stappen beweegt
zich in de richting van de w.c. en de
deur wordt opengerukt. Een donke
re soldaat met een schietklaar ge
weer staat voor de man, de vrouw
en het kind.
De soldaat doet een stap achter
uit en roept zijn kameraden. Zij
naderen.
Een man met een ster op zijn
borst, een soort medaille, wijst met
de loop van zijn geweer naar de
man in de w.c., gebaart hem op te
staan en uit de w.c. te komen.
De man staat op en stapt de ka
mer in.
De rechterwijsvinger van de man
met de ster zèt kracht op de trekker
van zijn geweer.
Jankende knallen breken het le
ven van de man, die krampend op
de koude vloer valt.
Vervolgens wenkt de man met de
ster de vrouw de w.c. uit.
De vrouw staat op en wankelt de
kamer in, het kind in haar armen.
De man met de ster legt zijn geweer
weg en trekt het kind van de vrouw
af. Zij krijst en valt de man met
ster aan. Een vuistslag van he
doet haar vallen.
De man met de ster geeft het
kind aan de donkere soldaat,
knoopt zijn broek open en ver
kracht de vrouw op de koude vloer
van het bouwvallige huis.
Dan is het de beurt aan de solda
ten...
Rond half zeven vertrekken zij
het bouwvallige huis dat leeg lijkt te
zijn, twee jeeps met vijf soldaten in
uniform, waaronder een met een
ster op de borst, als een soort me
daille.
Nachtmis
Kwart voor twaalf ’s nachts is het
plechtige en vreugdevolle hoogtepunt
van de dag: dan begint de nachtmis in
de geboortebasiliek die rechtstreeks
naar het Plein van Manger en per sa
telliet over de gehele wereld zal wor
den uitgezonden. Pelgrims die toegang
tot de kerk willen, moeten van te voren
een toegangsbewijs aanvragen bij 1
Franciscaanse Pelgrim Kantoor, Po
bus 186 te Jeruzalem.
Vanuit Jeruzalem, Tel Aviv, Haifa
en Netanya, de stad aan de Middel
landse Zee, gaan speciale bussen naar
de kerk. De straten, winkels en huizen
van Jeruzalem zijn speciaal voor deze
feestdag versierd en de cafés en restau
rants zijn dag en nacht geopend, even
als het postkantoor waar de pelgrims
hun post kunnen laten voorzien van
speciale kerststempels. Het informatie-
kantoor van het Plein van Manger
blijft tot na de nachtmis geopend. Ook
in Jeruzalem, Nazareth en andere ste
den in het land zullen speciale kerst
diensten worden gehouden.
Na de viering van Kerstmis door de
katholieke en protestantse kerkgenoot
schappen op 24 en 25 december, gaan
de festiviteiten door met de orthodoxe
kerkelijke beschouwingen op 6 januari
en die eindigen op 18 januari met het
Armeense kerkgenootschap.
Pelgrims die dit jaar Kerstmis in het Heilige Land vieren,
ontdekkingen bezoeken die betrekking hebben op een religieus verteder
Byzantijnse Cardo en de overblijfselen van de Nea-Kerk, beide gelegen in
stad van Jeruzalem.
ulbr
Een juist in de kerstperiode bijzon
der populaire kamerplant is de kerst
ster, ook wel Euphorbia pulcherrima
of Poinsettia genaamd. Al in oktober
was deze om zijn fraaie schutbladen
bekend staande plant in de winkels te
zien. Het gros van de aanvoer op de
bloemenveilingen vindt echter deze
maand plaats. De kerstster is verkrijg
baar in de kleuren rood, wit en roze.
Ook tweekleurige variëteiten behoren
tot de mogelijkheden.
Kerststerren verlangen een lichte
standplaats, maar geen direct zonlicht.
Het verdient aanbeveling een kerstster
niet in de nabije omgeving van een ka
chel of radiator te zetten. Hij houdt
Kerstmis begint in het Heilige Land
’s middags om kwart vóór een, als de
Latijnse Patriarch de mensen bij het
klooster van Mar Élias, ten zuiden van
Jeruzalem, begroet en zich vervolgens
met zijn gevolg naar de Tombe van
Rachel en het Plein van Manger be
geeft voor de processie die vanaf de
kerk van de Heilige Catharina vertrekt
naar de ondergrondse grot die de
naam Grotto draagt.
Om vier uur ’s middags
protestanten in Shepherds F
even buiten de stad - s£
Kerst-avonddienst. ’s Avonds om half
negen begint, onder zeer grote belang
stelling, het Kerstkoor Assemblee (be
staande uit koren vanuit de gehele we-
het Plein van Manger met het
van kerkelijke en kerstliede-
kerk in 640 tijdens de verovering van
Jeruzalem door de moslims werd be
schadigd, bleef hij in gebruik tot in de
negende eeuw. Om welke reden de
kerk toen werd verwoest, blijft een
raadsel.
Deze basiliek, die in de oudheid
werd verwoest, werd in de zesde eeuw
in opdracht van de Keizer in Jeruza
lem de Nea-Kerk (Nea nieuw) bou
wen. Het bestaan en de vermoedelijke
ligging van deze kerk werden bekend
door de geschriften van de historicus
Procopius en de kaart van Madeba,
doch de ruïnes zijn, ondanks veel eer-
Het Heikes Mannenkoor, aan
gevuld met 25 dames, zal in de
Heikese kerk om 24.00 u. de
nachtmis muzikaal verzorgen.
Het Heikes Mannenkoor en de
25 dames zullen daarvoor wor
den bijgestaan door ongeveer
20 musici en de organist Johan
Koch. Het geheel zal onder lei
ding staan van Paul van Hoek.
Het koor zal de «Messe de mi-
nuit» van M.A. Charpentier uit
voeren met o.a. «Minuit Chré
tien» van M. Koekelkoren.
Daarnaast zal het koor diverse
meerstemmige kerstliederen
zingen. Solisten zijn: de dames
M. Schrijner en H. Simons en
de heren L. v.d. Werf en M. v.
Herwaarden. De nachtmis en
de prestatie van het Heikes
Mannenkoor, met zijn 180 jaar,
een van de oudste koren van
Nederland, zullen in de kerst
nacht rechtstreeks op de televi
sie te volgen zijn. Op kerstdag
zal het koor dezelfde mis nog
maals ten gehore brengen en
wel om 11.00 u., wederom in de
Heikese kerk.
namelijk van vochtige lucht. Liefst be
gieten met lauw water met daarin pot-
plantenvoedsel.
Een tweede echte «kerstplant» is de
Azalea. Evenals de kerstster is deze tot
de Rhododendrons behorende kamer
plant in vele kleuren verkrijgbaar. Be
kend zijn de rode, roze en witte varië
teiten.