Sterrenkunde als hobby
/£-
s
1
“b
J
VIND DE VIJF VERSCHILLEN
IGOP
NIKE
Skfla
39.95
TRUIEN
WANDTEGELS
Tilburg vanuit de lucht
SPORT
VENDET
TEGELHAL
GOIRLE
Lijstenmakerij J.v.Dun
Een kleine greep uit onze grote sortering
AUDIO- en VIDEOAPPARATUUR met de
LAAGSTE PRIJZEN en de BESTE SERVICE!
LOTOX
VIDEO
RECORDERS
Wasjes
/$-
17?s
5®'
lecember 1983 paginal
Donderdag 1 december 1983 pagina 9
DE TILBURGSE KOERIER
•ten
teletekst
teletekst
2.995,-
HIFI platenspeler
Betamax
Video 2000
Compl. HIFI-lnatall.
298,-
298,-
L750 3 stuks
ninKS, l.
422534.
89,-
79,-
Pantomime Klassiek
Baanlozencentrum Farce Theater
a
1,1
-Wr-J
genoegen en succes bij
Merde!-zwei in
Theater ’t Heks
69,-
75,-
Deze
week
lste soort inclusief decors
n lersel
maan L
de ver-
voor
20.00
Til-
gratis E 120
- gratis L 500
atis VCC 240
Wllhelminapark 132, 013-430979
Industriestraat 6,
tel. 013-346147
a. 1.695,-
a. 1.395,-
Va 1.895,-
op l
In i
klei
In
een
ge-
Nu
o
Sinterklaas-
tr krijgt u
n kinder-
i in een dure
utex
i de
hik’
groot
DIVERSE MERKEN
VIDEO-BANDEN
E1803stuks
IEDEREEN WEET HET
LOTOX-SPORT HEEFT HET!
er werkt het
ad. Er zijn
avonden,
laatste jaren zijn telescopen erg
e pantomiinv
iringlevend is, als nooit tevo-
AKA! CASS.-DECK
Dolby FL-meter
STEREO
RADIO-RECORDER
Philips 6 W van 449,-
G 7000
Nu
G7400
incl. spelcass.
ATARI
(incl. 2 spelcass.)
PHILIPS-
(Pacman)
PHILIPS 3 PACK
3 spelcass.
Nu voor
Besterdring 19 - Tel. 432306
Oflenbachstraat 153 - Tel. 555807
weer flink tegen in
weinig heldere, onbe
te voren
interesse
PHILIPS TELETEKST K.-TV
20 kan afst.-bed. 2.295,-
PHILIPS COMPUTERSPEL
198,-
398,-
Keuze uit meer dan 20
verschillende modellen voor
extra lage prijzen
VHS
K-OüSES
dige sterrenkunde is het
leer zo dat een astronoom
i grote telescoop hemellicha-
jkt en nieuwe ontdekkingen
Terugloop
'r~'.h is de amateur-astronomie de
jaren erg teruggelopen. Daar
iverse redenen voor aan te voe-
SANSUIRACK-SYSTEEM
2X30W 1098,-
STEREO RACK-SYSTEEM
2X20W COQ
compl. met boxen Otftf,-
STEREO RACK-SYSTEEM
2xiow .nn
compleet met boxen ^UU,-
AKAI RACK-SYSTEEM
2X20W mOC
incl. boxen IUUD,-
PHILIPS RACK-SYSTEEM
tiX.,, 995,-
heheiv
^ENcehs
de mensheid observeerden de mensen de sterren. Zo is
1. Men ging regelmaat ontdekken in de loop van de he-
per m2
VIDEO PORT-SET
Sharp VHS (C)
Compl. Incl. camera
Openingstijden:
maandag 13.30-18.00 uur
dl.t/m dohderdag 9.00-12.30 - 13.30-18.00 uur
vrijdag 9.00-12.30 -13.30-21.00 uur
zaterdag 9.30-16.00 uur
Ook het adres voor al uw sanitair. Alle prijzen incl. B.T.W.
uur binnen zijn
burgse Koerier.
N™> een tip onzerzijds u maakt het uzelf
s het gemakkelijkst, wanneer u een
twee foto’s in de Koerier uitknipt en
t met daarop duidelijk de vijf ver-
aangegeven.
vensen ,u veel
speurwerk
De winnaar van vorige week is Conny v.d.
Bogaard. Buurmalsenlaan 22, 5043 XG Til
burg.
UNIEKE en VOLLEDIGE
GARANTIE op KTV
tot 5 jaar mogelijk.
PHILIPS KLEUREN-TV
^kanaien 1.248,-
PHILIPS KLEUREN-TV
12 kanalen 1.498,-
PHILIPS KLEUREN-TV
20 kan. afst.-bed. 1.795,-
KLEUREN-TV TELETEKST
32 kan. afs.-bed. 1.995,-
deskundige adviezen
vakbekwame service
hoogste inruilwaarde
enorme keus uit alle grote merken
zoals: Philips - Grundig - Akai -
Saba - Technics - Panasonic -
Sansui - Marantz - Fisher - Sony -
Braun - Mitsubishi - Sharp, etz.
computer astronomische programma’s
maken. Ze laten de computer bereke
nen hoe laat een bepaalde planeet op
komt, of waar de maan ergens aan de
hemel staat.
originele, dus geen namaak
van 64,95
alléén donderdag, vrijdag, zaterdag
Op donderdag 1 december om 20.30
uur brengt Cor van GefTen zijn nieuw
ste theatervoorstelling «Pantomime
Klassiek» op de planken. Dit optreden
vindt plaats in het Farce-Thea'
Baanlozencentrum, Voltstraat 18
Tilburg. De zaal is open vanaf 20.00
uur.
TECHNICS
?Ac^srSTEEU 1099,-
DRIE-IN-EEN-COMBINA TIE
In div. uivoeringen 4OQ
compleet v.a.
PHILIPS HIFI-TUNER-VERST.-
CASS.-COMBINATIE
2 x 20 W van 1100,- DUU,-
199,-
199,-
997,-
gen die alleszeggend zijn. De toeschou
wer van dit programma zal wel over
enige verbeeldingskracht moeten be-
schikken. Desondanks bewijst Cor van
sater, Geffen met dit programma dat de
8 in klassieke pantomime beslist niet dood
maar spr
ren.
De
door
kleine momenten van rust tussen
zullen opgevuld worden door
speelse aanduidingen voor het er op
volgende onderdeel.
Toch
laatste
zijn div
ren.
Allereerst is het, vanwege het helde
re stadslicht ’s avonds niet meer zo
donker buiten, en we zien dus minder
sterren. De melkweg is in de stad vrij
wel helemaal niet meer te zien. Wie
herinnert zich nog de donkere avonden
van vroeger en vooral tijdens de oor
log?
Verder
ons land,
wolkte i
De k
Wega
Ook in een vereniging kan men veel
advies krijgen. Ook in Tilburg is er
zo’n vereniging. Dat is de Tilburgse
Astronomische Vereniging «Wega»,
dat is de Tilburgse afdeling van de Ne
derlandse Vereniging voor Weer- en
Sterrenkunde.
s, de pool- E
Mars, de blJe
tg van Sa- tent
Deze foto is gemaakt op 22 februari van dit jaar door Peter van lersel en Ton
Spaninks. De foto toont de overgang van licht naar donker toen de maan half ver
licht was. Als wede foto bekijken zien we de kraters en grote donkere gebieden. De
ze donkere gebieden worden zeeën genoemd, omdat men vroeger dacht dat er water
de maan was. Tegenwoordig weten we dat de maan een zeer droge bodem heeft,
de zeeën zien we op sommige plaatsen dunne lichte en donkere lijnen. Dit zijn
tine heuvelruggen en breuklijnen.
de grote kraters rJ---
veel kraters te zien zijn, zijn erg o-----
zeeën, waar weinig kraters te zien zijn, zijn erg jong: dit wil zeggen dat ze altijd nog
verscheidene miljoenen jaren oud zijn. Veel van de oppervlaktestructuren van de
maan kunt U ook al zien met een verrekijker. Zelfs een toneelkijker laat ons al kra
ters op de maan zien.
Al vanaf het begin van
de sterrenkunde ontstaan,
mellichamen.
Vooral na de uitvinding van de telescoop in de 17de eeuw, door de Italiaanse
geleerde Galilei heeft de sterrenkunde grote opmars gemaakt.
ring en lage prijzen voor klokradio's, autora-
ibare tv's, videotapes, cassettebanden kop-
licrofoons, audio-accessoires.
TECHNISCH BUREAU JOOSEN BV/RADIO-TV H
■«■■BW HENELUXLAAN 61 5042 WK TILBURG TELEFOON 013-670537 OP KOOPAVONDEN GEOPEND
Het programma van Cor van Geffen
«pantomime klassiek» is grotendeel
gebaseerd op de werkwijze van Debu-
reau en later Marcel Marceau. Met dit
larop hij ze programma brengt Cor van Geffen
baal geweld pantomime voor de ware liefhebber,
i langdurige Pantomime die nog ontdaan is vande
hedendaagse invloeden. Met andere
woorden, het uitbeelden hetgeen be
doeld wordt, geschiedt louter en alleen
met een door het lichaam. In de pure
stilte zijn het de nauwgezette bewegin-
Grote sortering en lage prijzen voor klokradio's, autora
dio's, draagt J
telefoons, mi
In Theater ’t Heks, Cannerstraat 1
in Tilburg, treedt op vrijdag 2 en zater
dag 3 december Paul van Soest op met
zijn solo-programma «Merde!-zwei».
Aanvang telkens om 20.30 uur.
Uit zijn eerste «Merde!»-produktie
kwam Paul van Soest tevoorschijn als
een schrijver/acteur die uiterst eigen
zinnig zijn visie op de wereld gestalte
gaf in een theatervorm die het midden
hield tussen cabaret en toneel. De tek
sten waren even verrassend en onvoor
spelbaar als de manier waa
speelde. Minutenlang verba
kon plotseling overgaan in langdurige
stilte. Een zin werd halverwege afge
broken om nooit meer te worden afge
maakt.
In «Merde!-zwei» is - in samenwer
king met regisseur Henk van Straten -
meer een verhaallijn aangebracht, al
hoewel er weer veel zelf in te vullen
blijft. Het gaat om ene Frits,
straatmuzikant, die slachtoffer is
worden van een daad van agressie,
weer uit het ziekenhuis, probeert hij te
achterhalen wat er precies gebeurd is.
Omdat zich geen getuigen hebben aan
gemeld roept hij er een op in zijn ver
beelding. Die speelt hij zelf evenals de
leider van de groep agressievelingen.
i zien we op sommige plaatsen nog kleine kraters. De gebieden Hij slaagt er echter niet in tot een op-
tien zijn, zijn erg oud. Soms wel ouder dan 4‘/> miljard jaar. De lossing te komen.
(raters te zien zijn, zijn erg jong: dit wil zeggen dat ze altijd nog Hij relativeert ook zoveel, deze mil
de, wat dromerige man, die ze «verge
ten hebben geweld bij te brengen», zo
als hij zelf zegt.
In de huidi
echter niet me,
achter een
men bekijk
doet.
Nee, er zijn veel meer en modernere
methoden gekomen voor onderzoek.
Als men door een telescoop kijkt,
dan blijven sterren puntjes omdat ze
zover weg staan, zelfs met de grootste
telescopen van de wereld kam men
geen details zien op sterren. Om toch
iets meer over de sterren te weten te
komen, onderzoekt men het Echt dat
die sterren uitzenden.
Boven de dampkring die zoveel ster
renlicht tegenhoudt worden waarne
mingen gedaan met satellieten zoals de
IRAS, of vanuit de Space Shuttle. De
waarnemingen worden dan bewerkt
door computers.
Op aarde wordt ook onderzoek ge
daan ondermeer door radiotelescopen,
zoals in Westerbroek. Deze ontvangen
radiosignalen van de sterren.
Waar worden nu precies waarne
mingen gedaan?
Gewone sterren zijn voor astrono
men niet zo interessant, ze bestuderen
sterren, die uit gasnevels aan het ont
staan zijn, of specifieke sterren, zoals
ontploffende sterren, zwarte gaten, of
pulsars, dit zijn sterren die heel snel
knipperen.
Maar ook worden waarnemingen
gedaan aan sterrenstelsels, die heel
snel van ons af bewegen, en die ook
heel veel straling uitzenden: dit zijn
quasars.
De professionele astronomie staat in
schril contrast met de amateur-astro
nomie. Amateurs hebben niet veel geld
om de dure apparatuur aan te schaf
fen.
Ze zijn er ook niet op uit om weten
schappelijke ontdekkingen te doen, Ze
willen de «schoonheid» van het heelal
Zien.
Informeren
Als men wil beginnen als amateur-
astronoom, dan is het erg raadzaam,
om eerst goed te informeren.
Er zijn veel mensen die beginnen
met de aanschaf van een telescoop,
meestal weten zij niet dat voor elk type
hemellichaam een ander type tele
scoop erg geschikt is. Als ze een dure
telescoop
gedurende korte t
;n en daarna wordt
In januari volgend jaar zal de eerste
jeenkomst van een serie bijeenkom-
worden gehouden die zullen gaan
de opbouw van het heelal. Op de-
bijeenkomsten worden op begrijpe-
<e manier onderwerpen behandeld
i het Space Lab, de sterrenhemel, de
lan, de zon, de melkweg etc. Regel-
itig zullen deze onderwerpen behan-
'1 worden door gastsprekers. Dit
meestal professionele astronomen
sterrenwachten. Ook wordt er op
jeenkomsten aandacht besteed
gebruik van de telescoop en
ningstechnieken. Voor de meer
rde amateur-astronomen zijn
er waamemingsprojecten.
:oop op- Om deze bijeenkomsten te kunnen
i. Dat is volgen, heeft men geen voorkennis no
dig van sterrenkunde, ze zijn op begin
nen afgestemd. Iedere maand is er zo’n
bijeenkomst.
Ook zijn er kijkavonden, dit zijn
avonden waarop met telescopen, er
gens buiten de stad, ver weg van het
storend stadslicht, wordt gekeken.
Jongeren
Voor jongeren onder de 16 jaar zijn
er aparte bijeenkomsten. Ze zijn spe
ciaal op jongeren afgestemd. Ook hier
worden op eenvoudige manier astro
nomische onderwerpen behandeld.
Ook wordt er op jongerenbijeenkom
sten veel aandacht besteed aan het
waarnemen. Op een heldere avond
gaat de telescoop naar buiten. Dit is
voor jongeren helemaal boeiend, voor
al omdat de meesten te weinig geld
hebben om zelf een telescoop te kun
nen betalen.
a a Voor meer informatie over de ver-
Vereniging voor Weer- en eniging Wega kan men terecht bij Pe-
ide. ter v. lersel, van Goorstraat 50, Til;
Deze vereniging houdt regelmatig burg, tel. 013-425411 en bij Ton Spa-
jeenkomsten, kijkavonden, excursies, ninks, Gen. de Welstraat 31, tel. 013-
itoonstellingen en dergelijke. 422534.
bijee
sten
over de opb<
ze bijeenkor
lijke
alsl
maa
ma tij
deld
zijn i
van t
zij niet dat voor elk type deze bije
een ander type tele- aan het
geschikt is. Als ze een dure waamemii
hebben aangeschaft, wordt gevordera.
er gedurende korte tijd intensief geke
ken en daarna wordt de telescoop
geborgen, en blijft opgeborgen.
erg jammer van het geld.
Men kan zich beter van
goed oriënteren en als men
begint te krijgen in astronomie eens bij
een verening gaan kijken of wat boe
ken lezen over astronomie. Een bijzon
der goed boek is in dit geval «De ster-
rengids». Deze verschijnt ieder jaar en
daarin staat welke hemelverschijnselen
er plaatsvinden, waar men een planeet
kan vinden, er staan vele mogelijkhe
den in beschreven om zelf waarnemin
gen te doen met het blote oog, met een
kleine kijker, en ook met grotere kij-
kers.
prijzig geworden, en ook dat schrikt af.
Tenslotte: wie heeft er nog zin, om
’s avonds dikwijls in de ijzige kou, bui
ten waarnemingen te doen, terwijl het
binnen zo mooi is op de televisie?
Amateurastronomen
Een kleine groep trotseert al deze
dingen en dat zijn de amateur-astrono
men. «Astronomie als hobby» wordt
door elke amateur-astronoom anders
uitgelegd.
Er zijn er die achter de kijker waar
nemingen doen. Met een amateurkij-
ker is al best veel te doen, men ziet
kraters en gebergten op de maan, de
sikkel van de planeet Venus, J-
kappen van de planeet h
maantjes van Jupiter, de rug «>«-
turnus en nog vele nevels en sterrenho
pen in de melkweg.
Andere amateurs, die meer fotogra
fisch zijn aangelegd, proberen deze ob
jecten op de gevoelige plaat vast te leg
gen. Dat valt dikwijls niet mee, want
bijvoorbeeld bij een zwakke nevel uit
de melkweg moet men dikwijls een
kwartier belichten, totdat hij erop
staat! En in dat kwartier loopt de ne
vel verder, dus de telescoop moet mee
bewegen met die nevel, dat gebeurt
met een volgmotor, die aan de tele
scoop is gemonteerd. Met een volgkij-
ker controleert de amateur ofdat de te
lescoop de nevel goed volgt.
Andere amateurs tellen iedere dag
de zonnevlekken en maken daar gra
fieken van, of doen waarnemingen aan
meteoren (dit zijn «vallende sterren»).
Er zijn ook amateurs zonder tele
scoop. Dit zijn de zogenaamde theore
tische amateurs. Ze lezen veel in astro
nomische boeken, en sinds enkele ja
ren zijn er ook amateurs die achter de
349,-
3-HAPPELAAR
Een ietsie pietsie moeilijker, de tweede af-
levering van onze fotoreeks' Niet alleen is
het aantal inzenders wat geringer dan vorige
week - ook zijn er nogal wat lezers die een
streepje hier of een vlekje daar ten onrechte
hebben aangeduid als één van de vijf ver-
schillen, die luchtfotograaf Karei Tomeï op-
zettelijk op zijn plaatje had aangebracht. De
vijf verschillen op de foto van het complex
Huize St.-Josefzorg («Fatima») waren als
volgt ie vinden bij het bovenste raam links
in het flatgebouw boven, rechts van het
vierkant bloemenperkje vóór die flat, op het
W binnenplaatsje boven de verbindingscorri-
dor, de luifel voor het raam rechts op de
eerste etage van het linker flatgebouw en
a tenslotte de bankjes in het prieeltje midden-
5* in het carré onder in het centrum van de fo
to’s.
U merkt het al welhet zoekwerk is toch
ingewikkelder dan u denkt - wij zijn be
nieuwd naar uw oplossingen van deze week.
U kunt met uw oplossing een aantrekke
lijke prijs verwerven.
Elke week stelt Foto Frans van Aarle een
wardebon van 25,- ter beschikking. Onder
de goede inzenders van aflevering 1 t/m 10
wordt bovendien door dezelfde firma een
Polaroid camera ter waarde van 275,- ver
loot.
Bovendien stelt Karei Tomeï’s Fotex
Flying Camera, de vervaardiger van dc
luchtfoto’s eveneens onder de inzenders va®
de eerste 10 afleveringen een prijs beschik
baar. Deze bestaat, naar keuze van de v
naar, uit een rondvlucht boven de plek
uw gading in het Hart van Brabant
waarde van 250,- ofwel een fraaie gr
formaat luchtfoto in kleuren van uw eigen’
woonomgeving, opgeplakt en ingelijst,
eveneens ter waarde van 250,-.
K* Uw oplossing moet, voorzien van de ver-
melding «Tilburg vanuit de lucht», voor
g dinsdag 6 december aanstaande om 20.00
uur binnen zijn bij de redactie van de Til-
jurgse1
Noge
en ons
van de t
instuurt
schillen t
Wij wensen
uw s~-
De
