Tilburg en de kunst: een blik in de
kaleidoscoop
F
5
VIND DE VIJF VERSCHILLEN
jnze
b
1
r
jl
Jongeren-
projekten
»ek
akers
ns
'inl
A.S. ZATERDAG, BANDENDAG BIJ OBAM
ise en
Wevo
BELLAIR
:ic,
OBAM BANDENCENTER pnontagel
150.-
39.-
ÏO/ÉS
DE TILBURGSE KOERIER
Donderdag 17 november 1983 pagina 9
Vervolg van blz. 1
i:
en is dit ook kunst?
het
voor
299,
93,-
0 mtr.
1155/13
339,
105,
Volvo.
snten
3elen
Ook kunst?
De Muze
ting
iota i
Stichting Musische Vorming
De projekten
van
Ie
m staan
Wat ligt dan meer voor de hand, als
Zie blz. 1
foto's: Fotex Flying Camera
A genploeg s
ringplaatse
Hen van
elkom.
ikje en
ian voor
laar!!
jereiken
Bruinkanon
maat
155/12
ings in
>m waar
ovember 1983 paginal
i Brabant-
let zo:
de
:rge-
Geef een Kuur-Kado
(t/m 31 december a.s)
Totaalbruinen
Dus zo dikwijls bruinen als u wil
op de modernste apparatuur
Nu 7 5fper mnd.
Zonnehemels-zonnebanken
Verhuur aan huis
10 dagen voor
de
be
a rrsu m.u,'
k.UUl UXK-
b.kU&KK
die zich
r mee te
ien.
TUINMEUBELEN EN
ZONNE-APPARATUUR
Enschotsestraat 133
Tel. 422769 Tilburg
h0r>o
gen
Tilbi
ren.
o.a.
1185/70-13
175/14
155/70-13
165/13
135,-
105,-
cept-ki
komt.
Kultur
sche
443-
365,-
129,-
114,-
422,-
369,-
benadering v
een boekhout
overgoten met
lusje».
de SüJk -US1
van Miuutu
verwijten de
men de f<
verminkt
(financieel)
politieke oog
te behagen t
pen».
de raads-
n de vol-
ival, Sportie-
iruimte voor
uitvoe-
en Vrij-
rand-
drie res-
tie op c
.meer het
beleidsui
worden 1
gen; dat
leid».
ontwikkeling, een weinig
zelfs een nuchter aan-
;ring waar niemand
/aar wel over gevallen
P in de con-
mtwikkeling
De Stichting Musische Vorming Til
burg formuleert het bij monde van
haar direkteur Jan Doms wat bondi
ger: «Dit wat we lezen in de concept-
kunstnota is een puur technokratische
van kunst
udkundig sat
Verbreed
In 1862 deed Thorbecke in de t
de kamer de volgende uitspraak
kunstbeleid: het is geen
de regering. De regering is g<*<
laar van wetenschap en kur
die tijd echter heeft de
aktief getoond in het 1
:bied van de kunst i
O:nwoordig spreekt
toegepaste kunst, een
Synagoge in de Wilier
nabije toekomst gaat
waarover we u bij deze
bare tijd een artikel bek
Kunst is ook de infr
een stad, een wijk,
den. Kunst is in ont\
twee-
c over
zaak van
geen oorde-
inst». Vanaf
regering zich
kunstbeleid. Het
is ook verbreed,
t men ook over
onderdeel wat de
:m II-straat in de
belichten en
binnen afzien-
loven.
frastruktuur van
een buurt gewor-
itwikkeling.
voor o.a. Fiesta, Escort (vorig type),
Honda Civic, Kadett.
Escort (nieuw type), Audi 80, Datsun
Cherry, Honda Civic, Mazda 323, Kadett,
Extra breed, zelfde types auto's.
Taunus, BMW 3-serie, Datsun Stanza, Ascona,
Manta, diverse Toyota’s, VW Passat-Santana.
Extra breed, zelfde types auto's.
Granada, Mercedes, Opel Rekord,
Peugeot 504, Renault 20-30.
Spoorlaan 175, Tilburg, 013-350045 L-gratlsf J
Steel Radiaal tubeless banden. Prijzen inklusief BTW.
ïiwacht de ge- De Tilburgse Muziekschool
De Tilburgse Muziekschool, in dit
stuk nog niet eerder vernoemd, heeft
als het ware deze woorden van wet
houder Krosse aan voelen komen en in
elk geval voorzien in de concept-kunst-
nota. De school stelt namelijk dat
kunstzinnige vorming eigenlijk nooit
af is en zeker niet na het bereiken van
een bepaalde technische vaardig
en een artistieke ervaring. Scholing
voor theoretische en artistieke bef
vorming behoort evenzeer tot
zinnige vorming.
ziekschool stelt dat
in kunstzinni
tieke erve”-
is. Een
burgse
de c
(De konklusie, verwoord in het
laatste stukje onder het kopje
«Made in Taiwan» is geheel voor
rekening van de redaktie).
Voor opmerkingen houden wij
ons aanbevolen.
Verkoop vanaf 1.400.-
fout dat men iets kwalitatiefs
t om een kwantitatief effekt
te bereiken en/of om uit
igmerken bepaalde groepen
ten koste van andere groe-
Een
uiterst
ons. Want hoe ui ik
bestaande instelling'’
gesubsidieerd worder o
te omdat zij er (nog steeds) niet in sla
gen het hoofd zelfstandig boven het fi
nanciële water te houden, als voor
beeld moge gelden: de Stadsschouw
burg! Wethouder Hans Krosse hier
over: «Wij zijn natuurlijk gebonden
aan de financiële mogelijkheden en die
de concept-kunstnota onder
:t volgende: «Voor ons moeten
ritgangspunten geformuleerd
vanuit artistieke ontwikkelin-
dat is inherent aan een kunstbe-
de Efteling).
sl) links af. Deze weg
seds rechtdoor blijven
ht oversteken naar de
Kunst is in ontwikkeling
Het is met name het eerste aangrij
pingspunt dat in de gemeentelijke con
cept-kunstnota nauwelijks aan bod
De Stichting Stadsschouwburg/
ireel Sentrum, de Stichting Musi-
Vorming Tilburg, de Stichting
Ennu en de vereniging van Midden
Brabantse Kunstenaars
gemeente deze omissie.
Want, zo stellen zij, de een wat dui
delijker dan de ander: op deze wijze
wordt de kunst onthoofd. Kunst ,is in
ontwikkeling en het is juist deze ont
wikkeling die de gemeente in haar con-
cept-nota over het hoofd ziet. Die ont
wikkeling heeft alles te maken met de
kunstbeoefenaar, veel minder met de
amateuristische kunstbeoefenaar,
maar veel meer met de professionele
kunstbeoefenaar.
Zo stelt de Stichting Stadsschouw
burg/Kultureel Sentrum in haar reak-
Kunst is in
verrassende,
doende konstater
over zal vallen. Wi
wordt is de manier waarop
cept-kunstnota aan die on
de ruimte geboden wordt.
Sprekende voorbeelden van ontwik
kelingen die de das omgedaan worden
met het gevolg van mogelijk overlijden
:n schilderij, een
tekening, een muziekstuk, een gedicht,
een beeldhouwwerk, een ets, een boek,
een voorstelling, een performance, een
gebouw, een abri, enzovoorts waarbij
vermeld wordt «Made in Taiwan».
De vereniging van Midden
se Kunstenaars formuleert he
Maar aan het fundament van deze
amateuristische kunstbeoefening, te
weten de kunst die vakmatig beoefend
wordt, wordt in de nota veel te weinig
aandacht besteed. Bij het lezen van de
nota kwamen wij tot de ontdekking
dat deze nauwelijks iets nieuws te bie
den heeft».
Een verslag of een nota?
«Een verbrokkeld geheel is vastge
legd», aldus wethouder Hans Krosse.
Een verslag dus? Of een nota over
kunstbeleid?
In essentie raken we hier de kern
van de nota «Uitgangspunten voor het
kunstbeleid».
Hooggespannen verwachtingen bij
een aantal instellingen op het gebied
van kunst, gewekt door de al jaren
aangekondigde Kunstnota, bleken te
hoog gespannen. Waar de verwachtin
gen (terecht of onterecht) waren dat
“hurg zich beleidsmatig zou profile-
met alle hoera’s en ach en wee’s
van dien, volgde een teleurgestelde
konstatering van «déja-vu», van niets
nieuws.
Nieuwe initiatieven en experimen
ten, zoals bijvoorbeeld van de Stich
ting Ennu en de Stichting de Muze,
waarvoor ook een stichting als de Mu
sische Vorming Tilburg meer dan een
normale belangstelling aan de dag leg
de (zij het om uiteenlopende redenen)
kunnen aan de Kunstnota geen zeker
heid en reden tot voortbestaan ontle
den.
Maar ook de stichting Musische
Vorming Tilburg, de beeldende kun
stenaars, verenigd in de Midden Bra
bantse Kunstenaars Vereniging en de
Stichting Stadsschouwburg/Kultureel
Sentrum, om er enkele te noemen,
hebben op verschillende gronden fikse
kritiek op de Kunstnota.
zijn de Stichting de Muze en de Stich
ting Ennu; stichting voor de kunst.
Het verhaal van Stichting de Muze
mag als bekend worden verondersteld.
Maar toch: de Muze houdt (of hield?)
zich bezig met dramatische/theatrale
expressie in cursusverband. Daarnaast
biedt (bood?) de Muze cursussen aan
die samen het gehele theatrale veld zo
veel mogelijk bestrijken. Tenslotte
biedt (bood?) de Muze ruimte aan
experimentele groepen. Mag en kan de
Stichting de Muze door blijven gaan
met haar aktiviteiten? Nee, vond wet
houder Krosse en de gemeenteraad
stemde tegen een verdere subsidiever
lening aan de stichting. Inhoudelijke
argumenten kwamen echter nauwelijks
op tafel; het draaide om de centen. En
als er een «inhoudelijk» argument ge
hanteerd werd dan was dat wel dat
Stichting de Muze hetzelfde zou doen
als de Stichting Musische Vorming
Tilburg dat onder meer doet. Maar
blijkbaar voorziet (voorzag?) de Stich
ting de Muze in een behoefte gezien
het grote aantal meldingen voor de
cursussen. Daarbij komt dat de Stich
ting de Muze goedkoper kan werken
dan de Stichting Musische Vorming op
dit gebied.
Meer vernieuwingen dus in de
Stadsschouwburg en het Kultureel
Sentrum? «De unilokatie van de
Stadsschouwburg en het Kultureel
Sentrum is al een vernieuwing. In dat
gebouw vindt een integratie plaats van
kunstvormen. Meer mensen worden
met meer verschillende kunstvormen
gekonfronteerd», aldus Hans Krosse.
In het verlengde hiervan merkt
Krosse verder op dat in het verleden
de aanbodkant in de kunst teveel gesti- gebit
muleerd is en te weinig rekening is ge- teger
houden met de vraagkant. «Het aan- -
bod heeft in het verleden de vraag be
paald, dat is fout en dat moet bijge
steld worden».
Om de kritieken wat te struktureren
maken we gebruik van de aangrij
pingspunten voor een kunstbeleid zo
als dat door de Stichting Stadsschouw
burg/Kultureel Sentrum in haar reak-
tie op de concept-nota «Uitgangspun
ten voor het kunstbeleid» van 25
augustus 1983 werden gepresenteerd.
Die aangrijpingspunten worden ook
door de Stichting de Muze onderschre
ven zoals in haar reaktie «Theater in
Tilburg» te lezen valt.
Het gaat om vier aangrijpingspun
ten. Een kunstbeleid zou zich moeten
richten op het scheppende proces en
het produkt ervan; een kunstbeleid zou
zich ook moeten richten op de distribu
tie, de spreiding en de conservering van
kunstprodukten; een kunstbeleid zou
aandacht moeten hebben voor de pre
sentatie en de uitvoering van kunstpro
dukten en tenslotte zou een kunstbe
leid aandacht moeten hebben voor
vorming, begeleiding en informatiever
schaffing in zake kunst. (Richten op en
aandacht hebben voor hebben dezelf
de waarde).
Uitgangspunten
kunstbeleid
De 16 projekten waarover c
commissie gaat praten, zijn
gende. Cultureel jeugdfestival, 1
ve recreatie overdag, oefenrui..
popmuziek, Buurtwerkplaats,
ring van de nota Werkloosheid
willigerswerk, Stedelijk platform
groepjongeren, Lekenbouw,
tauratieprojekten Bokhamerstraat 13
en 51 en Rugdijk 5, Regionaal oplei
dingscentrum bouwnijverheid, Leerlin-
genploeg stratenmakers, praktijkerva-
igplaatsen, doorstromingsprojekten,
positieve discriminatie jongeren bij ex
terne werving, en een «jeugdfabriek»
(waarin jongeren voor bepaalde tijd
het teveel aan werk van de Dienst So
ciale Werkvoorziening overnemen).
De projekten bieden een breed pak
ket aan activiteiten op het gebied van
stadsvernieuwing, cultuur, sociaal cul
tureel werk, volkshuisvesting, scholing,
enz. De gemeente wil, als het aan B
W ligt jaarlijks 436.500,- voor het
jongerenplan beschikbaar stellen.
Dat is echter te weinig om alle pro-
jekten doorgang te laten vinden. Daar
om zal er gekozen moeten worden en
enkele projecten zullen af moeten val
len. Die keuze wordt gemaakt door het
college van B W.
«Made in Taiwan»
Daarmee dient iedereen
voor kunst interesseert of er
maken heeft, rekening te houde
Kunst is in ontwikkeling.
Een verbrokkeld geheel vastleggen is
de weergave van een momentopname.
Uitgangspunten voor een kunstbeleid
vastleggen is vooruitzien, anticiperen,
gemotiveerde keuzes durven te maken
op grond van ideeën over kuituur en
kunst, niet op grond van financiën en
politieke haalbaarheid.
Want daar wordt, niet alleen op het
-ebied van de kunst, alles toe herleid:
inciën en politieke haalbaarheid.
Als kunst daaraan ondergeschikt ge
maakt wordt gaan we gekonfronteerd
worden met een puur arm kunstkli-
maat waarin het woord bezieling,
drijfveer in de kunst, als een kanker
zwel behandeld wordt.
De Stichting Musische Vorming Til
burg aan het woord: «Het is niet een
kunstnota, maar een nota «amateuris
tische kunstbeoefening in edukatief
verband». «De nota gaat nauwelijks in
op de professionele kunst». De diverse
galeries in Tilburg hebben zo ook hun
opvattingen over de plaats van de pro
fessionele kunstbeoefenaar in de
kunst. Galerie Kokon over de kunst
nota: «Kunst is meer dan een sociale
noodzaak, de beroeps moeten de ruim
te kunnen krijgen om hun aktiviteiten
te blijven doen en om zich te ontwik
kelen: er moet tenslotte kwaliteit blij
ven. Kunst mag niet te makkelijk zijn.
De gemeente Tilburg moet oppassen
dat ze de plaatselijke professionele
kunstenaars niet vertrapt. Zoals het er
nu naar uitziet gaat het merendeel van
het geld naar de amateuristische
kunstbeoefening en de professionele
kunstbeoefenaar blijft 'met lege handen
achter, zeker als de gemeente de kunst
uitleen blijft stimuleren. Aan dat laat
ste zouden grenzen gesteld moeten
worden, bijvoorbeeld inkomensgren
zen».
Stichting Ennu
De Stichting Ennu, stichting voor
kunst is ook zo’n voorbeeld van initia
tieven die niet gehonoreerd worden.
De Stichting Ennu is een multidiscipli
naire kunstorganisatie die zich als
hoofdtaak stelt de service-verlening
aan de professionele kunstbeoefenaar:
het uitgangspunt daarbij is de bevor
dering van het experiment.
Een initiatief dat in brede kring ge
waardeerd wordt en zelfs door het col-
zijn niet ruim. Maar toch: initiatieven
als van de Stichting Noorderligt, de
Synagoge, het Carré komen van de
grond, al dan niet met gemeentesubsi-
die». In zijn toespraak bij de opening
van de Stadsschouwburg/Kultureel
Sentrum op 10 september van dit jaar
noemde Krosse daar nog o.m. de
Stichting Ennu bij. Verder is de wet
houder van mening dat de Stads
schouwburg en het Kultureel Sentrum
zich soepeler op moeten stellen t.a;v.
vernieuwingen «want met een leegloop
is niemand gebaat».
Als alles loopt zoals de gemeente het
gepland heeft dan wordt er op 1 decem
ber in de raadscommissie sociale en
culturele zaken gepraat over een aantal
jongerenprojekten die in 1984 moeten
gaan draaien. Het gaat om 16 van die
projekten en de bedoeling ervan is dat
jongeren zich verder kunnen scholen
en arbeidservaring op kunnen doen.
de centen inderdaad een belangrijke
rol spelen (en dat doen ze!), dan een
nieuw initiatief in de vorm van de
Stichting de Muze van gemeentewege
financieel te ondersteunen?
Nee! roept de Stichting Musische
Vorming Tilburg, dat is ons geld.
Maar laten we wel zijn: het gaat om
kunst en vernieuwingen in de kunst.
Daarbij behoren evengoed vernieuwin
gen op het gebied van de kunstzinnige
vorming en wanneer duidelijk is dat
een bestaande instelling een aspekt
laat liggen, dan is er niets op tegen dat
dat aspekt door een nieuwkomer inge
vuld gaat worden. Kunst is niet op de
eerste plaats een kwestie van verwor
venheden, het is vooral een kwestie
van ontwikkelingen en vernieuwingen.
lege van B&W beaamd wordt maar
wat niet leidt tot een financieel onder
steunende beaming.
Want wat blijkt? De Stichting Ennu
wordt door de gemeente anders gezien
dan dat de Stichting zichzelf ziet, gebc
Daarbij kan niet ontkend worden dat kuns
ie gemeente-ogen last hebben van een
zeslagen bril.
Want zou een bril niet beslagen ra
ken van de hete wasem van termen als
(houdt u vast!) expliciteren van doel
stellingen, evaluaties, beleidsuitgangs
punten, het te verwachten effekt, pres
tatiegegevens, procesgegevens, afzon
derlijke basiseenheden, prestatie-een-
heden, begin- en eindsituatie, de rela
tieve waarde van de karakteristieken.
Met dit soort termen ver1o_
meente de efficiency te bevorderen.
Helaas: aan vernieuwingen worden
slechts weinig regels gespendeerd. Een
citaat over vernieuwingen in de kunst
uit de concept-kunstnota: «Een start
subsidie uit het Cultuurfonds zal mo
gelijk moeten zijn om vernieuwingen
in Tilburg van de grond te krijgen. Als
het gezelschap na een vooraf vastge- een
stelde periode van bijvoorbeeld drie en c„. o. o
jaar afhankelijk blijft van subsidie zal voor theoretische en artistieke begrips-
dat door andere overheden moeten vorming behoort evenzeer tot kunst-
worden versterkt». zinnige vorming. De Tilburgse Mu-
ziekschool stelt dat er geen plafond is
De Stadsschouwburg jn kunstzinnige vorming en dat artis-
E" uiterst willekeurig getal en een tieke ervaring op elk niveau denkbaar
willekeurige benadering dunkt is. Een citaat uit de reaktie van de Til-
e zit het dan met tal van burgse Muziekschool van 17 juli 1983
rgen die al jarenlang op de concept-kunstnota: «In een glij- gebi<
den door de gemeen- dende schaal van ontwikkeling is elk finar
at zij er (nog steeds) niet in sla- gekozen punt willekeurig: voor geen
hoofd zelfstandig boven het fi- enkel punt is een eigen-aardige reden
- ---- houden, als voor- te bedenken. Elk gekozen punt is worden met een puur
Stadsschouw- voorts ook wille-keurig, omdat men maat waarin het woor
om een vreemd-aardige reden (bijvoor- drijfveer in de kunst, al
beeld een financiële of een politieke) zwel behandeld wordt,
een punt wil kiezen. Maar dan begaat Het wachten is op eer
een muziekstu
11 juwwerk, een r
ling, een perfi
t abri, enzovc
igheid
holinp
W
4
