Hkinia Meuheten Puba Wild-zien op de Hoge Veluwe GROOTSE UITVERKOOP Wij verkopen tegen elk aannemelijk bod J. KLOMP 1 DEGROOT, II DE TILBURGSE KOERIER Woensdag 13 juli 1983 pagina 9 ig 13 juli 1983 p2£ina8 Sporen herkennen i-fau- e op- van voor t zijn eigen lubliek-anj groeit en al n bali- cm van voor scl 'ko RICKEN van voor ode of NU BESTERDRING 73 T.1.3201M Broodroosters van 79,50 voor 55,- is er Aiwa cassettedecks van 2398,- Sansui tuner T7 voor Daarom op zaterdag 16 en zondag 17 juli Stwg. op Mol 187, Zwaneven, Oud-Turnhout, tel. 09-3214425976 Op ringbaan Turnhout 1ste stoplichten (Miko) links, daarna richting Oud-Turnhout 6 km) rechts. er i. De tlens ng. nu voor Wij moeten plaatsmaken voor onze nieuwe collectie kunétmeubelen groot tehout. thoek, t tafel, n me nu in uiming »tel 3- lassief ing. nu - voor natie. litvoe- met tlede- g. nu voor i-fau- losse ENKELE VOORBEELDEN Allessnijders Lijnsheike 45 Tilburg Telefoon 55 62 83 Nog steeds het juiste adres voor vakkundig aanmeten van komt. trend om de andere dieren iformatieve I -plezier tot STEUNZOLEN ELASTISCHE KOUSEN WANDELSTOKKEN 5M aar is, yilt entetuin te niet smaakt, ■vesting conclusie is, aldus deze woonconsumen- s op fabels berusten. Sansui tuner T9 zolang de voorraad strekt. s bieden l, in- be- TOTALE OPRUIMING digitale horloges met 30% KORTING Audiorack Rotel 400 zonder boxen, van 1558,- ELASTISCHE KOUSEN nu gevestigd onder de naam Rotel 500 zonder boxen van 1998,- WAAR KWALITEIT EN SERVICE TROEF IS. FEESTARTIKELEN SCHMINKEN FOPARTIKELEN ETALAGE-KADO JANSEN KORVELSEWEG 237 TILBURG - TEL. 43.08.01 Leverancier voor alle ziekenfondsen en instellingen voor 999,- Bijzondere dingen Toch z thuis kor duiz iets dir° gebi zijn natui Personen weegschalen van 29,50 voor 1 9,95 n /’W' d I o mode Wand keuken weeg schaal van 37,95 voor 26,50 miging weer te- over- lieren voorkomen «weet» loge Veluwe lijkt wel tomen dan ook vaak avontuur. Het z’n‘tienen moet krijgt thuis i, het is i dieren jmeu- malige nu in uiming voor 1 698," KLASSE-APPARATUUR TEGEN STERK VERLAAGDE PRIJZEN en dan. jkt ademloos □nker is, dat tr scheiden. Onkruiden t grond sc icht u fr Huurders I als eigen-woningt houding koophuiz heidsgel «verenig op basis van cijfers, d haar desgevraagd het tenorganisatie, dat van 139,-voor 85 Open maandag t/m zaterdag van 10.00-18.00 uur en zondag van 13.00-18.00 uur. te kijken ziet in het veld overal 1 grote. En wie uit aanwijzingen vergroot zijn kansen op het zien I, geheel in de 3695,- in ig 250 in de 15- 3 krijgen we Met stalmest dit produkt is s tren. Kunstme is een stuk Nederland, waar weliswaar o, „j_ en moeite aan wildbeheer wordt ge- maar waar het natuurleven zich betrekkelijk nor- ontwikkelen. Dat betekent, dat de reeën zich inders gedragen dan in Drenthe en dat de edel- - mer zijn dan die in de bossen bij Nunspeet. mogen, t, dat een dagje Hoge Veluwe niet altijd en omdi met het zien van wild. De ene dig is'dé 1- lag dat men wel moeflons, herten of reeën mooier door en een volgende dag nog HASSELTSTRAAT 137 - TILBURG Tel. 013-432648 ’s Zaterdags gesloten •oeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeoeo Mixers van 79,- voor 55,~ het «hertjes-kijken» bij het Bosje van Staf soms iets van een voorstelling, de edelherten zijn 1 genoeg om ook daar verstoord te kunnen worden. I iuto’s langs de weg, de batterij camera’s-met-telek talrijke, zij het fluisterende publiek roepen mis iet beeld op van regie en toneel, maar uiteraard is natuur niet te regisseren. Gelukkig niet. Een bezoek i de Hoge Veluwe is nog altijd een mogelijkheid om verrast te worden, om op een totaal overwacht moment letterlijk oog in oog te staan met enkele moeflons, om een ree achter een boom te zien wegschieten, een vogel met nestmateriaal of een snavel-vol-voer te observeren of plot seling achter je de harde roffel van een specht te horen. Er valt nog altijd een heleboel verrassends te vinden in dit ge weldige natuurgebied dat met zijn bossen, heiden, vennen en zandverstuivingen een staalkaart vormt van de hele Ve luwe. ‘oaTi^kt Vruchtbare tips '“nd voor de groentetuin Als de grond niet vruchtbaar er weinig plezier aan de groenen beleven. De gewassen willen groeien, allerlei insekten en ziekten grijpen hun kans en de kwaliteit van de produkten is ook niet om van te water tanden. Hoe jammer, want juist de weelderige groei en de rijke opbrengst kunnen de amateurtuinder zoveel vol doening geven. euren beper» gëïnteresseerJ ti hart naar i leeuwerik krijgen in dit begrotingsjaar dik 2‘/j maal zoveel geld van de overheid iningbezitters: 4,9 miljard tegen 1,89 miljard. Aangepast aan de ver- ig koophuizen (57%) - huurwoningen (43%) blijkt er tweemaal zoveel over heid naar huurders als naar kopers te gaan. Deze berekeningen heeft de ■iging eigen huis» direct na het goedkeuren van de Voorjaarsnota gein is van cijfers, die de departementen van Financiën en van Volkshuisv. ..ebben verstrekt. De andersluidende cijfers Er wordt de laatste jaren heel wat afgerekend bij belangengroeperingen en politici die met die cijfers het eigen «gelijk» willen bevestigen. Wij kin nen ons niet aan de indruk ont trekken dat daarbij het rekenwerk dienstbaar wordt gemaakt aan de presentatie, in plaats van andersom, aldus de «.vere niging ‘eigen huis». DaArom heeft de vereniging, met medewerking van en kele rekenmeesters van- de depa" menten van Financiën erï huisvesting een onversluierende stelling van overheidsposten sameng steld. Die maakt het mogelijk in één oogopslag af te lezen wat er van de voor 1 250," 349,- 399,- jaarlijkse miljardenstroom naar eigen- woningbezitters gaat en wat naar huurders. Uit de opstelling van de «vereni ging eigen huis» blijkt, dat huurders dit jaar aari Subsidie op het huis, huursubsidie, subsidie op de grond, stadsvernieuvaogssubsidies, yerbete ringssubsidies, isolatiesubsidies, rent- vrijstelling en verhuisvergoedingen to- de departe- taal 4,9 miljard krijgen. Eigen-wo- t van Volks- ningbezitters krijgen aan koopsübsi- lierende op- dies (premiewoningen), reptevrijstel- persgeld ten samenge- ling, subsidie op de grond, stadsver- miljard, - nieuwingssubsidies, vérbeteringssubsi- e;g“"’”c dies, aftrekregeling groot onderhoud jard. tende groep wandelaars wild kan verdrijven, maar dat ook een «kenner» dat kan doen. Door niet op de paden te blij ven kan die al struinend misschien wel wild zien, maar hij «drijft», alleen al door zijn aanwezigheid, dat wild toch zover de dekking van het dichte bos in, dat een ander het die middag niet meer krijgt te zien. Rustgebieden Men heeft daarom ook rustgebieden ingesteld. Daar kan het wild zich overdag dan toch nog even terugtrekken om te herkauwen en te slapen. Die rustgebieden moeten beslist gemeden worden. De (strenge) bordjes geven dui delijk aan waar een rustgebied begint, zodat men zich niet kan «vergissen». Hoe meer ruimte de dieren hebben om tot rust te komen, zo menen de deskundige faunabeheer- ders, hoe meer mogelijkheden bezoekers zullen hebben het wild inderdaad te zien als het uit die rustgebieden komt. Wie geleerd heeft met de natuur om te gaan ziet al gauw waar een kennelijk veel door wild belopen paadje («wis sel») het bos uitkomt en ook of er mogelijkheden zijn om zich daar in de buurt zo verdekt op te stellen dat de wind als geur-transporteur geen verrader kan zijn. Met geduld en het op de juiste tijd gaan «zitten» is de kans dan groot dat men het wild ziet «uittreden». Dat wachten wordt een spannend spreekt vanzelf dat men zoiets niet met doen. Hoe egoïstisch het ook klinkt, het meeste wild l de bezoeker te zien, die alleen is... (En de verhalen kunnen gelukkig nooit gecontroleerd worden...). Tips Hiermee zijn dan een paar «tips» gegeven, ze biec nooit garanties, zelfs niet als men ze met veel wijsheid, zicht, voorzichtigheid en ervaring toegepast. Met die l perking zijn er nog wel enkele te noemen. De beste kans op het zien van wild is ’s ochtends vroeg of tegen de avondschemering. De eerste aanbeveling is voor de Hoge Veluwe niet te realiseren omdat men er pas na acht uur ’s ochtends in mag. De tweede is gemakkelij ker. Draag wat men noemt «gedekte kleding». Gedekt van kleur. Dat hoeft geen jagersgroen te zijn, maar wel moeten helle, lichte kleuren in de kleding vermeden worden. Wie met een (klein groepje op pad is moet niet hardop praten, hooguit fluisteren. Het is goed om achter elkaar te lopen, langs de rand van het pad, zodat men zich zo nodig met een enkele zijstap achter boom of struik kan verschuilen. Verrassingen De Hoge Veluwe heeft genoeg mogelijkheden voor ver rassingen. Want het park huisvest inderdaad veel wild. Het wild dat de meeste bezoekers graag zien, het zogehe- voertuig ten <tgrofwii(j>> de edelherten, de reeën, de wilde zwijnen i en de moeflons, heeft dank zij enkele binnenrasters eigen gebieden. In het zuidelijke deel, de Kemperberg, komen den’ alleen maar reeën voor. Het middendeel, de uitgestrekte «Wildbaan» huisvest edelherten en moeflons (resp. plm. en 130) en het noorden, het «Noordelijk Cultuurge- ied», is het gebied voor wilde zwijnen en reeën. Maar menigeen heeft daar uren gewandeld zonder een hert, ree of zwijn te zien. En met de aantallen uit boekjes of jaar verslagen in gedachten, heeft hij zich afgevraagd waar al het wild dan wel zit. Dat wordt ook vaak gevraagd aan de mannen-in-het-groen, die voor iedereen «boswachter» zijn. Waar zit nou al dat wild van jullie Alsof de jachtop ziener of wildschut een opgave heeft gekregen van het ---hoofd-hert waar het roedel die dag zal lopen. De jachtop- lelhjk op af. Dreigend genoeg ziener kan hoogstens vermoeden in welke buurt er zich Het pubhekjgemet van deac- hee[ m;sschien wj|d kan ophouden. Maar ook dat is geen garantie voor de bezoeker dat hij inderdaad wild krijgt te zien. Belangrijk is dat eventueel aanwezig wild geen «verwaai ing» krijgt, oftewel «mensenlucht» in de neus opvangt. Men moet dus proberen tegen de wind in, of met de wind opzij, zijn tocht uit te zetten. Probeer ook de zon in de rug te houden. Vermijd zoveel mogelijk op dode takken te traj krakend de nadering van de mens aangp’ moeilijk, maar bij het voortdurend scherp naar rechts kijken kan men ook bij elk even de blik op de grond werpen, ’t «onhoorbaar» door het bos te lopen. Wanneer men wild ziet kan men het best heel stil blijven staan en alleen heel langzaam bewegingen maken om bij voorbeeld de kijker te hanteren. Stilstaande figuren «ziet» het wild niet zo gauw als bewegingen. Het lijken allemaal, hoe theoretisch ook, «natuurlijke» dingen. Men maakt ze zich dan ook makkelijk eigen wan neer men echt geïnteresseerd is en vanuit die belangstel ling meer wil weten over het wild en zijn gedragingen. Als men sporen leert zien en herkennen, weet hoe edelhert, ree of wild zwijn zich gedragen, dan past men eigen gedrag al gauw zo aan, dat men het wild niet verstoort en «dus» ziet. Dan leert men ook, dat na een dag met veel regen het wild eerder op de middag uit de dekking komt en dat er in het vroege voorjaar tot eind mei betere kansen zijn dan in het zomerseizoen. Maar er zullen weinig mensen zijn die zich zó fanatiek tot wild-speuren beperken, dat ze niets anders zien. Juist wie echt is geïnteresseerd ziet meer. Veel meer. Wie met open oog en hart naar de Hoge Veluwe gaat ziet altijd wat. Die ziet hoe een leeuwerik de lucht in schroeft en daar ein deloos blijft tierelieren, hoe een torenvalk op een prooi duikt, dat een havik een duif heeft geplukt. Die raakt ook verwonderd over de ni^ aflatende ijver van rode bosmier, die staat stil bij een heidepol in het zand waar kleine brui ne vlinders dartelen, die hoort in het bos de zangvogels concerteren... ’t Is een opsomming die veel groter kan zijn. Want vo gels, insekten en planten kunnen in hun samenhang, maar ook als onderdeel van het geheel een groot aantal boeien de waarnemingen opleveren. Daar mogen dan ook nog wel edelherten of reeën bij zijn. Maar dat is dan al lang geen «voorwaarde» meer voor weer een unieke dag in ons nationale park «De Hoge Veluwe». Nova frituurpannen van 149,- voor 99,- igeven. :rp naar links paar passen i Is een hele kunst om Het publiek heeft zijn plaatsen ingenomen. De voorstel ling kan beginnen. Een enkeling, die zich verlaat heeft, schuift nog in de rij. Langzaam dooft het licht. Heel lang zaam. want de zon heeft geen haast. Sommige bezoekers blijven in de auto zittenandere staan tegen hun geleund te wachten. Aller ogen zijn gericht op het toneel dat nog leeg is: een in het late avondlicht okerkleurig" donkergevlekte vlakte tegen een decor van donkere c nen, waarin de openingen duidelijk «coulissen» zijn. Als de eerste speler op komt gaat er een lichte fluistering door de rijen. Kijkers gaan voor de ogen. De acteur kijkt bied) zijn bewonderaars recht in het gezicht. Hij heeft totaal menj geen plankenkoorts. Degenen, die na hem opdoemen ook niet. Ook zij kijken even naar de toeschouwers, maar be ginnen dan aan de bezigheid waarvoor ze zijn gekomen eten. Het toneel is nu gevuld met een tiental spelers en het wordt duidelijk wie de hoofdrol heeft als uit de coulissen «de mededinger» te voorschijn l Het grote hert dat voortdur heen loopt draaft er onmiddell om de ander te doen afgaan. Het publiek genie tie, die wordt gevolgd door een soort brullen, dat merk waardig genoeg «burlen» heet. Er zit weinig gang in het verhaal. De edelherten drentelen wat, de hoofdpersoon draaft heen en weer, verjaagt bruut mededingers en burlt nu en dan. Toch heeft het gezelschap succes. Het publiek kijkt ademloos en neemt met moeite afscheid als het al zo donker is, dat de spelers nog maar met moeite zijn te on der 1 J kunt u zelf maken. In een tuin wordt een plekje voor thoop gereserveerd. Tuin- grasmaaisel der heeft ge- )m de 20 cm laagje PARK-composter igebracht dat wordt afge- n laagje tuingrond. PARK- “,ter bevat alles wat voor een compostering noodzakelijk is: ■sbacteriën, schimmelsporen en jdzakelijke voedingsstoffen voor rganismen. Zorg er voor dat het iste van de composthoop aitijd Hoe krijgen we de grond vrucht baar? Met stalmest zal men zeggen. Maar dit produkt is schaars en lastig te vervoeren. Kunstmest is geen alterna tief want het levert wel de mineralen maar niet de organische bestanddelen. Toevoer van organische stof is noodza kelijk om het humusgehalte op peil te houden. Gelukkig zijn er alternatieven voor stalmest: compost en groenbe- mesting. Compost Compost l hoek van de tuin wordt een de composthoop gereserveer en keukenafval, bladeren, gr! en alles wat de natuur verde. produceerd kan er in. Om c moet een laagje PARK-comj worden aangebracht dat wordt dekt met een composts snelle cc rottingsb de nooda deze org binnenst r H Huurders krijgen dubbel zoveel geld van rijk als eigen-woningbezitters wat vochtig aanvoeit. Groenbemesting Voor het zaaien van groenbemesters is nu de tijd aangebroken. Alle hoekjes grond die u dit jaar niet meer nodig heeft, zijn geschikt. De grond licht om spitten, zaaien, inharken en licht aan drukken. Dan doet u hetzelfde als wat de professionele land- en tuinbouwers in toenemende mate doet, namelijk het telen van een groenbemestingsgewas om de bodemvruchtbaarheid van de grond op peil te houden. Bovendien wordt de grond be schermd tegen structuurbederf door regen en wind. Onkruiden worden on derdrukt zodat de grond schoon blijft. Als u nu zaait, wacht u bovendien nog een verrassing. Een fraaie bloemen pracht in het najaar die volop wordt bezocht door bijen en andere honing- verzamelaars. Het zaadbedrijf Barenburg dat zich specialiseert in groenbemes- i voor professionele gebrui- t nu ook een speciaal meng- sel( voor de tuin samengesteld. zijn er mensen die altijd iets zien, die altijd weer amen met verhalen. Toch zijn er vele honderden, lizenden mensen die elke keer weer op de Hoge Veluwe ,ts bijzonders zien. Want het park zit vol met bijzondere ingen. Die mensen lopen met open ogen en oren door het ebied. En vooralmet open hart. Ze stellen zich open, zij ontvankelijk voor elk klein of groter wonder van de lur. Ze zien bij een ven libellen paren, ze zien een blau we vlinder op een gele bloem, ze zien de slang-achtige ha zelworm goudglanzend in de zon wegschieten, ze zien de insekten die op de bloeiende heide af- en aanvliegen, maar ook de grillig gevormde boom, die zijn eigen verhaal ver telt. Die mensen zien ook wild. Niet altijd, wel vaak. Ze zien altijd de sporen pootafdrukken in het zand, uitwerp selen, veegschade aan een boompje, een krabplek, een woelplaats. Die mensen hebben geléérd te zien. Want dat kun je leren. Niet uit een boekje of met schriftelijke lessen van een jachtopziener, maar door echte en blijvende be langstelling voor alles wat leeft en groeit. Met die interesse wil men steeds weer gaan kijken en al kijkend leert men zien. Informatieve boekjes en boeken verlengen vervolgens het kijk-plëzier tot in de huiskamer. Wie zo geleerd heeft te aanwijzingen, kleine en conclusies kan trekken van wild. Kenner Niet iedereen bezit een geduld om al struinend de na tuur de «kenner» te worden die toch iedereen wel zou wil len zijn. Veel mensen willen meteen, liefst direct na het kopen van het kaartje aan een der toegangen, wild zien. Om die bezoekers (een beetje) tegemoet te komen, heeft men op de Hoge Veluwe «voorzieningen» gemaakt. Een wildkansel, die het mogelijk maakt op voedsel uit zijnd wild te bespieden. Ook is er, op een andere plek, niet ver van een voerplaats, een rietmat waarachter men zich kan verschuilen om voorzichtig dóór enkele gaten naar het wild te kijken. Hoewel de jachtopzieners ook daar de die ren niet aan een touwtje hebben is de kans op het zien van wild toch vrij groot. Maar wie met veel lawaai van praten en roepen en stommelen achter dé rietmat gaat staan zal toch niets zien. De Hoge Veluwe is geen dierentuin. Het lijkt allemaal vanzelfsprekend, als je bedenkt dat edelherten, reeën, wilde zwijnen en konijnen, schuwe, schichtige dieren zijn, die bovendien begiftigd zijn met een zeer scherp gehoor en een uitstekend gezichts- en reukver- -Ze horen en ruiken de mens al van grote afstand „...dat die «gevaar» betekent zijn ze vaak al weg voor dé lawaaierige en on-attente mens ook maar -een staartje heeft gezien. De ervaring van de jachtopzieners leert overigens dat niet alleen een drukpratende en eigenlijk nergens op let- Geen wildpark Dat er in dit gebied veel dieren iedereen zo langzamerhand wel. De Hc synoniem met «wild». Veel mensen k< naar het park «om wild te zien». Maar de Hoge Veluwe is geen wildpark. Ook al zit er een groot hek om heen en moet men entree betalen, geen safaripark waar je maar in hoeft te rijden om i te zien. De Hoge Veluwe met veel zorg, tijd daan, niaai maal kan c hier niet anc herten niet tammer Dat betekent, wordt bekroond i™ andere niet. De dag ziet wordt er des te avontuurlijker. Bosje van Staf De schouwburg heet «Bosje van Staf» en hij is het hele jaar open. Maar er zijn niet elke avond voorstellingen. Dan komt het publiek voor niets. Overigens gebeurt dat maar zelden. Meestal is er ’s avonds wel iets te doen op dit plekje van de Hoge Veluwe. Maar hier treedt een «vrije groep» op, die zijn eigen wil doet en ondanks alle gewen ning genoeg publiek-angst over heeft om weg te blijven, daarmee aantonend dat de natuur niet naar de hand te zetten is. Al heeft inderdaad wild rij ai en het ta schien het de r aan en schilderwerk, isolatiesubsidies en fiskale aftrek van hypotheekrente to taal 4,3 miljard. Zowel aan huurders- als aan koperskant is dan rekening ge houden met wat er van subsidies te rugkomt aan belasting en premies volksverzekeringen. Weer terug Tenslotte berekende de «verer eigen huis» wat er van kopers we ruggaat naar de overheid: drachtsbelasting, verhoogd huurwaar- deforfait, meeropbrengst onroerend- goedbelasting ten opzichte van huur ders, verschil in grondprijs ten opzich tte- te van huurhuizen en het BTW-ver- i(e- schil over gemiddeld 20% duurdere koophuizen in het bouwprogramma van dit begrotingsjaar. Deze posten betekenen een ledlgslu.zen .van ~rsgeld naar de overheid^van. 2^3ren 7 1, zodat de overheid totaal aan tin<adenF eigen-womngbezit kwijt is 1,89 nul- ke° heeft

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 1983 | | pagina 9