j n Dè is Gooi - Dè was Gooi van industriedorp tot reservaat voor intellectuelen z IS ENS I I Jubileumuitgave - 35 GOIRLE Voorwoord h i 2 3 4 5 Wim van Boxtel- VABO s ff b F nring 90 *3781 De burgemeester van Goirle. A.H.M. van den Wildenberg In Gooi bruist ’t verenigingsleève, hier triomfeert nog steeds ’t guld. En wordt de kop van Sint Johannes, zomar op ons banier onthuld. Veèf en twintig jaor van 't Golse leève, dè is ’n kösteluk, schoon verhaol. Want wè in Gooi hier gepresteerd wordt, dè is miraokels, kolossaol! iappy ’n re bril. 25 ader di.- afgebeeld utiel en nu fbouw zijfi (een visie van de heemkundige kring «De Vyer Heertganghen») de voorafgaande «inspraak» weinig positief resultaat. srd op irdt i dan een greep uit 25 jaren chiedenis, opgetekend aan j van kiaiivvukaipsels. Nog vele rijke zaken en gebeurtenissen De hemeltjes, waor ge,dood, kost leève, dè is naaw industrie gebied Waor irst ’ne kikvors rond kos springen, doar kwèkt naaw vort ’n aander lied. Woensdag 3 maart 1982 isdag 3 maart 1982 ...iddenstandsbeurs, het Promconcert “l de Toneeluitvoering «De Moord op Johannes B.». De Haspel beantwoordt dan ook volledig aan zijn doel, maar het mag er niet te druk worden, want dan zijn er in de omgeving parkeerproblemen r, ondanks ering, best s begonnen i voor de bouw ïtoor, dat de Hier wonen de biste saaweleère, en zelfs de moppentapper kampioen. Ons dorp van lenne en jute weevers, rokt zo nog pront in goeien doen. terklooster op Nieuwkerk. Omdat dit kapelletje vrijwel op de Nederlands-Belgische in een idyllisch bosgebied, komen er nogal wat nostalgische dertig hoogtepunt hiervan is wel te merken met de kerstdagen, als het vrome vom uuuuuai protesten. Even >en had dat Het oude gebouwencoitipl manier aangepast aan de zijvleugel van het gebouw openbare bibliotheek. Eens verschafte de eigen textielindustrie vrijt is verleden tijd. Op deze foto uit 1960 zien w< In de jaren zeventig, na de ondergang van <U gevestigd, met rechts het «duvelhok». Een van de 2 fraai gerestaureerde Goirlese molens is die aan de kan de molen niet draaien omdat de hoge nieuwbouw aan de Moler Hier stampte ze in al die jaore, 'nen hoop noew huizen uit de grond. Van ’t aawe Gooi bleef nie veul over, ge keêkt er naor, mee open mond. en een kleurwedstrijd voor de jeugd. De fontein, het kostbare sieraad van de Hovel, moet het nogal eens ontgelden, en dat is jammer. Het geheel geeft een fleurige aanblili ook de exploitanten zijn er, de zorg om de dure invester tevreden mee. Inmiddels is I met de werkzaamheden van het nieuwe postkant entree gaat completer - In mei 1981 wordt Jantje Mallens gekroond tot de Beste Moppentapper van Nederland, en kan hij erfgenaam worden van Max Tailleurs Moppendoos. Bescheidenheid en plichtsgevoel, de ware Goirlenaar eigen, doen Jantje besluiten daarvan af te zien. Besluit: -Datisi- Goolse geschiedenis, opget de hand van krantenknipse De helle, mee z’n reèke ekkers, is in diejen teèd gecultiveerd. De straote kreège boóme naome, zodè; geniemend, die verleerd. En dan die dichters,schreêvers, angers, hier teékent Cees z’n schonsteprent. Hier draait ’t haontje op de toore. z’n eige nog nor elke wend. Zo gong ’t een en kwaam ’t ander, ons Gooi wier groot en eens zo schoon, ’t Heem 'n erf en zelfs twee meulens, wè voeren in veul d’n boventoon. Toch is er veul in Gooi veraanderd, veul schoon van vruger, is nie meer. En dikkels doen moderne dinger, ’nen aawe Golse héél veul zeer. Het kapelletje van het z* grens staat en is geleger heimwee vieren. Het h-“ vol wordt aangevoerd. Dès nostalgie, ik weet 't meénsen, en ik haaw van Gooi, zoals ’t is. Mar efkes moog ik toch wel zegge, dèk diejen goeien aawen teèd wel mis. Jieffenstraat is op een originele bevolking. In de hier afgebeelde ekschool, het Jan van Besouwhuis en de D’n els gerooid in deze tijjen, als burgemister van dees oord. Zaag op den wilden berg na groeien, de kruijen vur ’t irste Woord. van de fraters aan de KloosterstraatThomas van Dief! i des tijds en ten dienste gebracht aan de Goirlese bev< i van links naar rechts gehuisvest: de muziekschool, hc igingen I wordt de Heemkundige K t vierde Jan Hoogendoom. iraderie Jan Houtepen. J» een creatieve manier gebruik gemaakt van het bestaande om een celen» te scheppen. Als wachter bij de ingang zien we hier Café- -,t-..-lllg van de fanl.|ie pijnenburg. - Voor dit Cultureel Centrum wordt een ander Cultuurtempeltje, de osk» op het Oranjeplein, -J "rotesten van lEuuEit helpen niet. De -Jiebbende muziekverenig kijken ongeïnteresseerd toe. - Het winkelcentrum De Hovel v in 1980 in gebruik genomen, en v. zijn eerste verjaardag met een braderie Vijfentwintig jaar Tilburgse Koerier is be slist een hartelijke en welgemeende felicita tie waard. Graag wil ik van de gelegenheid gebruik maken om - mede namens de Goirlese ge meenschap - eens nadrukkelijk mijn waar dering uit te spreken voor dit weekblad voor het Hart van Brabant. Al sinds jaar en dag vervult de Koerier een belangrijke functie op het gebied van de verspreiding van regionaal nieuws op veler lei gebied. Een bijzondere plaats is daarbij steeds in geruimd voor de berichten van en over vere nigingen en hun activiteiten, die in het blad volop ruimte en aandacht krijgen. Alleen al daarom is het te hopen, dat de Koerier nog tot in lengte van jaren zal blij ven bestaan. Dat wens ik makers en lezers van dit blad in ieder geval toe. Bij het nieuwe winkelcentrum De Hovel is op i apart en prettige sfeer voor «recreatief winke Restaurant de Hovel staan, gehuistvest in de voormalige fa omschreven, is tot in de finesses uitgevoerd. Slechts het onderschrift van de bijbehorende prent van Cees Robben verdient enige correctie: «Vestiging van vreemdelingen, die hoofdzakelijk uit Tilburg zullen komen», zou moeten zijn: «Vestiging van vreemdelingen die hoofdzakelijk langs Tilburg zullen komen!» Thans leven wij in 1982 en oordeel zelf of plan B wel een goede keus is geweest. Er wordt gediscussieerd, dat we oppervlakte te kort komen om de 25.000 vol te maken. Bovendien wil men per se het Leydal gaan bebouwen, waarvoor dan de Ley verlegd moet worden en een stuk natuurschoon verloren gaat. Dit ontlokte bij een boerenraadslid reeds de opmerking: «Maak van het Leydal geen Broek-in- Waterland». De presentatie en uitwerking van plan B wordt een Wissing-syndroom. - Maar 1971 is ook op een ander gebied een belangrijk jaar voor Goirle. De kabel-TV doet zijn intrede, alle TV-antennes verdwijnen van de daken, en op 1 mei 1972 vindt de eerste uitzending plaats. Op 1 september 1972 wordt de «locale omroep Goirle» opgericht. Het Ministerie van CRM verleent een zendvergunning voor twee jaren, maar het werden er meerdere, en vandaag de dag staan wij er zelfs gekleurd op. - De jaren 1972 tot en met 1977 zijn B voor de Heemkundige Kring «De 3 Vyer Heertganghen» bijzonder drukke E jaren. De twee beltmolens worden B gerestaureerd en in beheer verkregen, B de voormalige wagenmakerij van de B familie Stads wordt museum, en het B Smiske krijgt zijn oude bestemming van «Wevershuisje» terug. In Rijen B wordt een oude schuur, met daarin de B gebinten van de voormalige 9 Schuurkerk, afgebroken om op 2 Heemerf weer te worden opgebouwd. 4 De Heemkundige Kring wil de identiteit van het oude dorp vasthouden. Als dan in 1978 het Molenpark wordt ingericht en B geopend, beschikt Goirle ove* B Cultuur-HistoriSch Centrum i E weerga niet kent! - De sportieve recreatie vond in 1974 zijn bekroning met het in gebruik némen van de Eve---- Haspel Naast vele sportevenementen vinden hier ook plaats: de jaarlijkse «Nacht van de Naastenliefde» ten bate van de I gehandicapten, de I Middenstandsbeurs, I en de Toneeluitvoerii I Johannes B.». De Ht Nog haaw ik van die aawe plekskes, Breehees, de Zaandschel, Baokertaand, De Vismert, Ketsheuvel, en 't Wildend, al zitten die vort in de lappenmaand. een lijn van de kerktoren naar de geld maar loste niets op. Na amper molen op de Rielseweg en breek alles honderd jaar betekende het wel het af wat ten z.w. daarvan ligt». Het einde van de fabriekmatige antwoord van Tiest Tra was toen: textielindustrie, terwijl de fabricage «Dan toch over mijn lijk!» Was het van kaatsballen het bijna 150 jaar had een profetie? Zijn naam is blijvend aan volgehouden. Resteren nog de Havep Goirle verbonden op het Wethouder van Besouw n.v., de Wijs en Forbo, -Vroom. Met inbegrip van Tra-plein. met tapijtveredeling en syntetische zs zal hier plaats zijn voor - De tijden verslechteren en in 1965 is produkten. Hopelijk blijven zij 1. Op 31 augustus 1963 er in Goirle de eerste bedrijfssluiting. overeind. Op het nieuwe tehuis in gebruik genomen. Textielfabriek De Kempen gaat dicht, industrieterrein vinden wij iruari 1964 overlijd in in 1967 gevolgd door Weverijen v. hoofdzakelijk bedrijven die ier Tiest Tra, een Enschot en Zn. en de Tilkawol, J art en nieren. Hij was vervolgens in 1968 Pijnenburgs -in de K.A.B.- Weverijen, in 1976 de Hollandse Textielindustrie en reeds een jaa- venementenhal «De - Het jaar 1976 kenmerkt zich vooral Grobbendonckpark. door het in gebruik nemen van het van Besouwhuis», een miljoenen-, operatie. De voormalige kweekschool van de Fraters wordt omgebouwd tot Cultureel-Centrum, waarin de bibliotheek, de muziekschool en vele verenigingen hun Home krijgen, en waarin verder een ontmoetingsruimte voor Jan en Alleman, De voormal St. Thomasschool wordt omgebot tot Instuif voor de jeugd en hobbyisten. Zoals steeds, had ook persoonlijkheden, die in Goirle geschiedenis maakten, niet genoemd. I* Aan vele anderen, die hun beste g| krachten hebben ingezet op kerkelijk, B onderwijzend, cultureel of B maatschappelijk gebied pasteen B postume hulde. B - Sommigen zullen het betreuren, dat B alle kenmerken van het vroegere B maatschappelijke bestel zijn Fj opgeruimd, ondanks eerder ingenomen standpunten, ondanks jg andere meningen enbf pro B goed als in andere plaatser B ook in Goirle anders geku B - Desalniettemin is Goirle B prachtige plaats aan het worden met B riante wijken,met vele voorzieningen B op het recreatieve en maatschappelijke E vlak, met een rijk-gêschakeerd en hoogstaande culturele beleving op het gebied van toneel, zang, muziek en andere kunstuitingen, en met een onvergelijkbaar Cultuur-Historisch Centrum op het Heemerf. - Ontwikkelende verwikkelingen of verkwikkende ontwikkelingen? Laat ieder na het lezen hiervan zijn eigen oordeel vormen. - Vast staat, Goirle, anno 1982, 179 jaren jong, bruist van aktiviteit uit de archieven van: u-‘-jndige Kring, - Voor een geboren en getogen Goirlenaar is, anno 1982, het schrijven van een «Geschiedenis van Goirle over de laatste 25 jaar» een zware opgave. Op elke gebied is er namelijk zo veel veranderd, dat de L «autochtone» zijn dorpke van weleer praktisch niet meer erkent. Als dan wordt teruggedacht aan de woorden van burgemeester Dr. G. Eisen bij de 150-jarige zelfstandigheid van Goirle: «Goirle, de nijvere plaats tussen stad en grens, verdient begrip.'Goirle moet Goirle blijven!dan moet, met enige pijn in het hart, worden vastgesteld, dat daarvan na 25 jaren maar weinig meer te vinden is. - Toen de Tilburgse Koerier in 1957 voor het eerst in de Goirlese straten verscheen, was de oude dorpskern nog een «Golf van groen», met daaruit I oprijzend de ranke torenspits van de St. Jan als het symbool van verbondenheid, alsook de rokende fabrieksschoorstenen; toen waren de straatmussen nog heer en meester waar een boerenpaard zijn sporen had achtergelaten, en was de rijke gemeenschapszin, die de oorlogsjaren en de tijd daarna kenmerkte, nog overal aanwezig. - Anno 1982 is Goirle een stenen kolos aan het worden, de Textielindustrie is verleden tijd, de boerenstand gedecimeerd conform de mededelingen in de nieuwsbrief van hm Gemeentebestuur van september 1971de oude bebouwing vrijwel geheel verdwenen of staat op het punt te verdwijnen, het stratenplan gewijzigd of vervallen, en is de Goolse taal voort vermengd met Hollands, I Fries en Twents. I- - Ondanks alles, moet toch worden I toegegeven, dat er veel verbeterd en I verfraaid is in het dorp. De bewering: I «conserveren is een schone zaak maar I vernieuwen en uitbreiden zijn ook I noodzakelijk» is dan wel niet in al zijn I facetten toegepast, het resultaat is I voor diegene, zeker voor die Goirle pas leren kennen, beslist bevredigend. - Er wordt hoog opgegeven over Goirles omgeving, vooral onze Rechte Hei. Toch is daar aan «heide» maar weinig meer te ontdekken. Het lijkt meer op een buntveld. De verzanding van de daar gelegen-hebbende vennen is daar zeker debet aan. Bovendien heeft dat de fauna sterk beïnvloed, zodat er maar weinig van het vroeger rijke dierenleven te bespeuren valt. - In de vijftiger en het begin van de zestiger jaren had Goirle op het dorpspolitieke vlak zo zijn eigen «aroma». Iedere maatschappelijke groepering probeerde zijn plaatsje in de gemeenteraad te bemachtigen. f.r werd gestreefd naar een «eenheidslijst» - werkgevers - arbeiders - middenstand - boerenstand Goirlenaren dikwijls op de been. - maar dat ging niet allemaal van een Dahk zij Huub kende de Ronde van leien dakje. Formatie en Contra- Goirle in die jaren ook een grote formatie waren strijk en zet. Vanaf belangstelling. r reeds sprake van inmenging - Met de bouw van het ndelijke politieke partijen, en Bejaardenverzorgingstehuis I bezetten die in de Vennerode wordt op 3 februari 1962 sraad de meeste zetels. Het gestart door de eerste-steenlegging .le element blijft echter niet door Wethouder mevr. G.v. t, en dat is alleen maar toe te Puyenbroek-Vroom. Me* !"l“ „aiows: 83 bejaarden. Op 31 augustus wordt het tehuis in gebruik get r„ of *?p 21 februari 1964 overlijd in in 1967 gevolgd door Weverijen v. hoofdzakelijk bedrijven die vanuit de Tilburg wethouder Tiest Tra, een Enschot en Zn. en de Tilkawol, dorpskom zijn overgeplaatst en enkele -o _j.j-.jGoirlenaar in hart en nieren. Hij was vervolgens in 1968 Pijnenburgs nieuwe industrieën. Ook hier is een 1961 de Ronde van Vlaanderen, neemt de grote promotor van de K.A.B.- Weverijen, in 1976 de Hollandse snel verloop van vestigingen te enkele keren deel aan de Tour de woningbouw, tegenwoordig de Sociale Textielindustrie en reeds een jaar later constateren. Missschien wel terecht l’Avenir, de Ronde van Frankrijk en Woningbouw genoemd. in 1977 zijn opvolger «Goirle Textiel heeft het gemeentebestuur in 1978 de H de Giro, en zijn prestaties brengen de Vermeldenswaard is de opmerking van b.v.». De miljoenen rijkssteun hebben betiteling «Goirle Industriegemeente» H uit de poststempel verwijderd. - Op 5 september 1966 neemt de heer A. Smits afscheid als gemeentesekretaris. 'ne Schööne B meens maar ook een sluwe vos op het dorpspolitieke vlak verdween uit het gemeentelijk bedrijf. Bijna veertig ':i f jaren was hij in funktie. Hoeveel In bruidsparen zouden bij hem onder de hamer zijn doorgegaan? En dat ging me met een vaartje...! - In september 1971 verschijnt dan de nieuwsbrief van het gemeentebestuur «Breken en bouwen, Goirle op naar 1985», met als ondertitel «Geef uw idee eens prijs!» Het is een vooruitlopen op eventuele besluiten van het de dato 28 november 1966 opgerichte Stadsgewest Tilburg, waarin Tilburg samen met Goirle en Berkel-Enschot de harde kern gaan uitmaken. «Het wachten op het stadsgewest duurt ons te lang», aldus de burgemeester. Maar op deze wijze worden de troeven wel uit handen gegeven. Provincie en Stadsgewest hoeven slechts goed te keuren, waar Goirle zelf om vraagt. De latere bewering «Opdracht van bovenaf» komt dan wel wankel te staan. Er liggen drie plannen ter discussie, en de gemeenteraad kiest voor plan B, dat een bevolkingsgroei tot 25.000 a 30.000 inwoners inhoudt. Toch staat in de nieuwsbrief te lezen: «Het is helemaal niet de bedoeling van het gemeentebestuur al deze veranderingen en uitbreidingen op eigen houtje door te voeren, zonder de daarbij zo nauw betrokken e Molenstraat. Alhoewel volledig bedrijfsklaar Goirlenaren er in te kennen», en het Jenstraat alle wind weghoudt. slot van de nieUwsbrief luidt: «Zeg er eens wat van. Het gemeentebestuur ?derlands-Belgische wil iedereen graag in de gelegenheid tigers en veertigers sle’len “V1 aJn “S te Seïen'Het 1S volk met huifkarren in het belan8 va" allemaal- dat daar een ruim gebruik van wordt gemaakt». Helaas, zij die ooit de moed hadden vrijwel heel Goirle een meer of minder dik belegde boterham. Ook dat huhn menin8 eggen of neer te n we het voormalige HTI-complex afgebeeld nog vóór de verbouwing. schnJ^en' *erden m!' het e,lket de HTI. draaide hierin Goirle Textiel en nu is er Spinnerij de Wijs in ‘n d® arcfuefkas‘ opgeborgen. 1 «Breken en bouwen» zoals werd - - „svers- riders - middenstand - boerenstand lar dat ging niet allemaal van een - a-..:- c-z;ontra. -1. Vans' formatie waren 1966 is er reeds sprake van inmenging van de landelijke politieke partijen, en van 1970 bezetten die in de gemeenteraad de meeste zetels. Het individuele element blijft echter niet ontbreken, en dat is alleen maar toe te Puyenbro juichen. Geruchten gaan, dat er in 14 bungal 1982 gekozen zal kunnen worden uit 83 bejaarc twaalf kandidatenlijsten. werd*, b-» - Op internationaal sportgebied staat - Op 21 de Goirlese wielrenner Huub Tilburg Zilverberg zijn mannetje. Hij wint in Gun ici - Op 21 februari 1974 neemt Goirle een stukje van «Tilburg- Onderwijsstad» over door de vestiging van het Mill-Hill-College aan de Venneweg, dat in de volgende jaren uitgroeit tot een Scholengemeenschap. «kiosk» op het C - In 1975 krijgt het Centrumplan, als ingeleverd Prote omschreven in het Ontwikkelingsplan, omwonenden he vastere vormen, en wordt besloten tot belanghebl realisering over te gaan. De koepelhal kijken or.g van Pijnenburg’s Weverijen wordt Het wink Gemeentehuis, vanuit de Tilburgseweg jn ]980 jn gcuIulK gCU komt een doorbraak en op het zijn eerste verjaardag i fabrieksterrein zal een winkelcentrum verrijzen. Tegen de afbraak van de kantoorpanden, het fabrikantenhuis en café De Gouden Leeuw komt veel verzet. Het mag niet baten. «Breken en bouwen» is het devies. Het bezwaar tegen de bouw van dure hoge huizen aan de Groeneweg en rond de molen wordt door G.S. wel erkend maar door ver een de raad genegeerd. De hoge n dat zijn bebouwing staat er, met als gevolg te .weinig windvang om de molen nog te id in 1974 kunnen laten draaien. oning met het in get in de Evenementen! ispel» aan het C last vele sp"*“

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 1982 | | pagina 35