DE
TE
IK!
KOERIER
Een andere aanpak
JEANS
GENTRI
Zwakzinnigenzorg: na oudjaar
weer terug in de vergeethoek?
JEANS
CENTRE
60
"5. S
Prijswinnaars
St.-Nicolaas-
puzzel
<AN
r rN/t= i
Tuincentrum 1
-de gunst-
WEEKBLAD VOOR HET HART VAN BRABANT
Verschijnt in geheel Tilburg - Goirle - Riel - Loon op Zand - Udenhout - Berkel Enschot - Oisterwijk - Moergestel en Hilvarenbeek.
ien bijna
ïnt bedlej
ie kijl
lijk f
(Foto van Aarle)
lurger
mplex
en bij alle andere
kolberts
HEERLIJK! OLIEBOLLEN
t.w.v.
Na vier jaar terug op de Heuvel
W. Brinksma Gebakkraam Den Bosch
Specialiteiten: oliebollen, krentebollen: appelflap-
BONTMANTELS
BEGRAFENISONDERNEMING
zie pag. 23 en 25
ig van de
tGRJNG 99
K0Ï1K1
Koestraat 89, Tilburg
Programma
2e rondgang
St.-Nicolaas
pen en slag room wafels, enz...
OLIEBOLLEN NU 10 voor f 4,-
Donderdag 26 november 1981
25e jaargang nr. 1238
Met
*3» doublé
kast
J en band
F f195-
/aart
t op-
door
inager-
GRATIS
PANTALON
toet) vindt
In de
om
INDUS
QUARTZ
nen
denir
Di-
In chroom met edel-
stalen band f 175,-
JUWELIERS
óók voor reparaties
Westermarkt 21
Tel. 673072
Stirumla;
jrg. v.d. 5
:nbui
g door
irg Noord,
ajorettenkorps
DENISSEN
Wilhelmlnapark 127
Tel. 42.55.25 b.g.g. 43.33.70
begeleiding
Tilburg
en majoivn
Rechtstreeks van eigen farm naar klant altijd voordeliger
300^ a 400,- HERFSTKORTING
Wij verkopen ook l?osmetika en schoonheidsmiddelen op basis van 60% zuivere nertsolie ver-
Bij aankoop van een bontmantel uw reiskosten vergoed.
NERTSFARM BRASPENNINCX
IJpelaarstraat 38, Breda, tel. 076-652285
u'kunt aWn»^ koopavond.
Voor baby
vindt u bij BABY-HOME
alles wat uw hartje begeert Een verant
woorde baby-uitzet, grappige modieuze
schoentjes, baby-kindermeubeltjes, de
nieuwste kinder-wandelwagens, bug
gy's, kinderstoelen, boxen en naast
goedgekeurde autostoelen nu ook baby-
kinderspeeltjes.
Ja, inklusief, bij F*
een vakkundig
5 1970 in
s gevolg
id inw«-
Muzikale
Showband
Drumband
Prins Johan Friso.
wijde jeans in denim
wol rib met vleugelzak
en bandplooi 89,-
Tot 5 december
Bij
herenblazer
donkerblauw - zwart
de onaar
ingen
t» hier
figuur kan on
i Plantenkas
aartjes voor P
nworst, P.v.
debon voor ijs
oodje Jantje, NS-r.
inkel Wolbert, Bes
Bij 'n overlijden in uw familie,
zowel 's nachts als overdag, belt
u eerst ons, wij nemen al de zor
gen, betreffende de begrafenis of
eventueel crematie van u over
er nu in aanmerking voor
in een gezinsvervangend te-
's huize Piusoord er een is?
in de eerste plaats kinderen
■n tot de categorie van ern-
:p geestelijk gehandicapten
imige gevallen bijvoor-
J daartoe
ig geeste-
l TEL. 013-421605 a?
'-1 BABY-HOME
lundige en vriendelijke
begeleiding.
Komt u gerust vrijblijvend kijken naar al
dat liefs op meer dan 450 m2
bedrijfsruimte
BABY-HOME
Alleen Willem ll-straat 88-90
TILBURG
die de
opgebouwd
/an mede-
i ook ze-
rheid op
rapport dat
ir. P.J.C.
hoofdafdeling
van publieke wer-
M-g.
STADHUISPLEIN
Katterng
TILBURG
Telefoon: 43.21.35
Munt- en
postzegelhandel
DEN BESTERD
Besterdring 54 - Tilburg
Tel. 430053
Opgelet
Ten behoeve van uw St. Nicolaas -
pen zijn wij in de week van
30.11 t.e.m. zaterdag 5.12
geopend
maandag - dinsd:
12.00 tot 20.00
woensdag - donderde
van 10.00 tot
zaterdag van 10.00
ingenaam
«debiel»,
trvoor ge-
STADHUISPLEIN 2S&
Katterng
TILBURG
mber 1981 pagina 34
jn?
ippehjke
luidt:
die door
:eling van
igaand
:h niet zonder
lappij kunnen
straat,
tenlaar
straat,
tenlaï'
tistr
Mode Besterdplein 37
ponmo
Bijzondere Zie 1
dus in feite door
Volksgezondheid,
dere instelling die 1
telijk van overheidssteui
is, merkt men ook bij Piu
in Den Haag tegenwoor
beitje twee keer omdraaien voordat ze
het besteden. Zo zijn, om een voor-
UITGAVE: DE TILBURGSE KOERIER B.V.
OPRICHT ER J.H. G. DE BEER UplSge 74.800 ex.
DIR T DE BEER-DOUWES
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE: N.S. PLEIN 14 - 5014 DA TILBURG
TELEFOON 013-430783 - POSTGIRO 1126745
Het jaar 1981 heeft niet zo lang meer te gaan. Het is het jaar van de gehandicapten geweest. Veel
gehandicapten en mensen, die op de een of andere manier bij hun problematiek betrokken zijn, vrezen dat
met het jaar der gehandicapten ook de belangstelling voor de gehandicapten afgelopen zal zijn. Immers,
zulke min of meer van bovenaf ingestelde <jaren van(de vrouw, het kind, etc.) brengen meestal een
heleboel plichtmatige publiciteit met zich mee, terwijl het werkelijke meebeleven dikwijls achterwege blijft.
Tevens verzorgen wij de begrafenissen
voor de protestantse begrafenison
derneming.
Tel. 42.55.25, b.g.g. 43.33.70
Aankomst 13.30 uur) in wijk-
gebouw De IJpelaer, Corellistraat
10.
Einde (en ontbinding stc
plaats nabij wijkgebouw
Boomtak, Boomstraat 81
16.00 uur.
Wijzigingen voorbehouden.
NODACON B.V.
Hasseltstraat 195a
Tilburg
Tel. 013-425487
KOOPAVONDEN
GEOPEND
Itruin. v
manneli;' v-
ftijd van 7 tot 81 jaar.
’n 480 personeelsleden
:n zeer uitgebreid com-
wat het aantal ge-
‘’•'••eken van
i op een
hectare
Op zoek naar
een antwoord
heer Romme wendt zich bij het
;n naar antwoorden vooral tot de
jmische wetenschappen en komt
iaaruit tot een aantal suggesties
trakt - theoretisch en konkreet -
■ach nivo.
inkele suggesties hebben als on-
;rp een wijziging van de ge
telijke beleidsvoorbereiding.
1 ambtelijk alswel bestuurlijk
-* J- heer Romme nodig te ko-
e noodzakelijke herwaar
dering van vroeger genomen be
sluiten. Ook pleit hij voor het invoeren
van gevonden nieuwe mogelijkheden.
Bij die invoering zal men ook meer
gebruik moeten maken van de niéuwe
ontwikkelingen binnen de informatica
m.n. om effectanalyses te kunnen ver
richten en feitenmateriaal te verza-
..isdag van
0.00 uur
ierdag - vrijdag
t 20.00 uur
50 tot 17.00 uur
De l
ziin zoeker
nz'J" ekonor
van da
op abstr
praktisc
Ei
derwer
..-lijke or- ™en tot de
dering van
i van zowel
of ruimere
noemt die ver
zen tot het op- ontwikkelinKer
-rm,, melen en te ordenen.
1 nourgse Hjer ook merkt de auteur op dat het
van de ekonomie als basis-
tp in de opleiding voor (ste-
’ige als een tekortkoming
ikkelen van ruimtelijke
en moet worden. Tevens
de bestaande opleiding
aandacht be-
;n aan het toepas
stedelijk nivo.
loudt het boven
in
c zou
Vertrek vindt plaats vanaf wijk
gebouw de Saloen, Schout Back-
straat 33 om 14.30 uur.
Route: Antoine Artsplein, van
Limburg Stirumlaan, Heinsius-
straat, Burg. v.d. Mortelplein, R.
van Norenburgstraat. J. v. Zan-
tenstraat, Churchilllaan, Coba
Pulskenslaan, Berdijksestraat,
Korvelplein, Oerlesestraat,
Kaapkoloniestraat. Gen. Smuts-
laan. Gen. Kockstraat, Oerlese
straat, Trouwlaan, Nieuwstraat,
Korveldwarsstraat, Korvelse-
weg, Paterstraat, Meelstraat,
Kalverstraat, Zilverlindestraat,
Lindeplein, Lindestraat, Kas-
tanjestraat, Boomstraat.
Muzikale begeleiding
Drumband de Jantjes, Teei
band Prins Bernard met Texas
Girls.
Vrijwel altijd, in ongeveer 90% van de
gevallen, gaat de geestelijke handicap -
gepaard met een lichamelijke, die ook Als men bovendien weet dat alle be
er van licht tot zwaar kan variëren. woners op een heel zorgvuldige ma-
betekent o.a. dat een deel van de nier individueel worden begeleid, zal
- - ":-soord permanent het aantal personeelsleden 480, op
.rigens heden ten ruim 500 be woners ook minder ver-
dage een minderheid, terwijl 25 jaar bazing wekken, zeker als men zich
geleden bijna alle bewoners per- realiseert dut dit personeel er 24 uur
manent bedlegerig waren.
95% van de mensen die in Piusoord
komen wonen, blijft daar voorgoed.
ontbreken i
wetenschap
de)bouwkundig
bij het ontwik!
plannen gezien i
zou binnen c_
voor ekonomen meer
steed moeten wordei
sen van ekonomie op f
Konkreter gesteld hc
5 het volgende L
,.<,der onderzoek zou verricht
moeten worden naar de wenselij!
heid om te werken vanuit uv
schaarste.
Het Struktuurplan Oude Stad zou
Na een rustpauze wordt per
touringcar verhuisd naar onze
tweede startplaats aan de Schout
Backstraat.
Het spreekt bijna vanzelf dat de wer
kers in de zwakzinnigerizorg zich niet
“-zomaar bij deze sombere toekomst
visie neerleggen. Zo hebben een aantal
personeelsleden van Huize Piusoord
een tentoonstelling samengesteld on
der de titel «Zwakzinnigenzorg: mij ’n
zorg!», die vanaf 1 december a.s. min
stens een jaar lang gaat rouleren door
stad en regio Tilburg. Een duidelijke soneel,
aanval dus op het keurslijf dat het of- ploma’s
fïciële jaar van de gehandicapten om
de belangstelling voor de problema
tiek heen heeft gevormd.
Park
Huize Piusoord, gelegen aan de Bre-
daseweg, een flink eind buiten de be
bouwde kom van Tilburg, is een van
de grotere tehuizen voor geestelijk ge- geen
handicapten. Het telt ruim vijfhonderd Geer
voornamelijk mannelijke bewo- leke.
ners in de leeftijd van 7 tot 81 jaar. zijns
Samen met zo’t
bevolken zij een zeer uitgebiv.
plex je kunt wat het acr
bouwen betreft, gerust sprek
een heel dorp, dat gelegen is
parkachtig terrein van 72 I
groot.
Veel Tilburgers kennen het ge
bouwencomplex overigens nog steeds
als «De Klokkenberg» ofschoon dit
sanatorium voor longziekten alweer
ruim twintig jaar geleden verhuisd is
naaf Breda.
Gezinsvervangend
Piusoord is een van de v’:~
vervangende tehuizen voor geestelijk
gehandicapten in Midden-Brabant (de
andere drie zijn ’t Hooge Veer in Til
burg en huize Assisië en «Vincentius»
in Udenhout).
Met dit viertal tehuizen is onze regio
ruim voorzien van dit soort accommo-
daties, zeker in vergelijking met b.v.
West-Brabant. dat dan ook heel wat
bewoners aan de Middenbrabantse te
huizen «levert».
Tehuizen als Piusoord worden geheel geest
gefinancierd via de Algemene Wet immt
Bijzondere Ziektekosten (A.W.B.Z.),
het ministerie van
En Jet als elke an-
helemaal of gedeel-
afhankelijk
loeten
n kon-
lorgelegd
aan het bestuur.
i zijn dan harde
bij het opstellen
Jannen. In de
ui ook de uit-
momen.
Vertrek vindt plaats vanaf het
wijkgebouw aan de Schans om
12.00 uur. Route: de Schans,
Leharstraat, Offenbachstraat,
Borodindstraat, Bartokstraat, Si-
beliusstraat. Elgartstraat, Vlas-
hoflaan, Strausslaan. Beetho
venlaan, Stokhasseltlaan, Diri
gentenlaan, Bellinistraat, Tartini-
straat, Mascagnistraat, Dirigen-
.’.aan, Puccinistraat, Scarlatti-
°at, Puccinistraat, Componis-
.laan, Perosistraat, Donizet-
traat, Rossinistraat, Verdiplein
(oversteek Componistenlaan).
Correllistraat.
Dat is de titel van een rapport dat meenschap efficiënter te doen funk-
samengesteld is door ir. P.J.C. tioneren
Romme, direkteur
ruimtelijke ordening
ken gemeente Tilbur;
niet herzien maar bijgesteld
moeten worden. Deze wijziging
wordt afhankelijk gesteld van de
meningen omtrent het werken
vanuit de schaarste. Het inte-
resszate hiervan is gelegen in het
feit dat bijstelling een minder tijd
rovende zaak is dan herziening. Dit
zou kunnen betekenen dat, in het
gunstigste geval, het nieuwe kol
lege van B en W en de nieuwe raad
eind 82 hun beleidsplannen hierop
kunnen richten.
De auteur vraagt aan het kollege
van Ben W een uitspraak te doen
omtrent het al of niet instemmen
om te gaan werken volgens de
methodiek van globale bestem
mingsplannen en uitwerkingsplan-
nen. Hierbij tekent de heer Romme
aan dat de globale plannen met
ruime inspraak gemaakt moeten
worden. De alternatieven en kon-
sekenties worden dan vot
ter beslissing
Deze beslissingen
randvoorwaarden l
van de uitwerkingspla
beslissingen zijn dan
werkingsregels opgei
- Tenslotte dringt de auteur erop aan
dat een nader onderzoek nodig is
naar de personele en organisatori
sche konsekwenties van de voor
stellen en suggesties van zijn rap
port.
In zijn nawoord merkt de heer
Romme op dat hij probeert een rich
ting aan te geven om te komen tot een
"limtelijke ontwikkeling van de stad
Je gebaseerd is op de huidige samen
leving en de voorhanden zijnde of te
voorziene mogelijkheden.
Zondag 29 november a.s. vindt de
tweede en laatste rondgang van
St.-Nicolaas plaats, ditmaal door
nieuw-noord en de oude zuidwes
telijke stadswijken. Hieronder
volgt het programma met de
routebeschrijving.
De cirkelfoto van deze week werd zondagmiddag gemaakt in de Hasseltstraat. De omcirkelde figuur kan op ons buro de
volgende prijzen afhalen f 10,- van de Tilburgse Koerier plantenbon t.w.v. f 7,50 van Plantenkas Groenewoud,
Stappegoorweg Kruikenzeiker Streek - VW Hart van Brabant, Spoorlaan 416-A twee kaartjes voor Poppentheater
Dionysiusstraat 11 A; een waardebon voor een slinger echte boerenworst, P.v. Amersfoort,
119 waardebon voor jaarabonnement Openbare Bibliotheek, Koningsplein waardebon voor ijstaart voor 12
srsonen, Ad Bertens, Ringbaan Oost 16 een waardebon voor 4 broodjes van Jan van Broodje Jantje, NS-plein een blik
«i.tiekwas t.w.v. f 12,50 van De Kast -, Tuinstraat 34 waardebon t.w.v. f 7,50 Kadowinkel Wolbert, Besterdring 79
waardebon voor haarverzorging a f 10,-, dameskapsalon Ter Rele, Bernardusplein 22 waardebon f 10,- voor noten of
aanverwante art., Marius Notenshop in de Familia waardebon f 10,- Boer de Laat, Oerlestraat 20 een waardebon voor het
slijpen van een handzaag, gereedschap en profielslijperij GPS, Ringbaan Oost 144A. De winnaar van vorige week Max
Polak, Bessie Smithrode 17, Zoetemeer.
beeld te noemen, bij Piusoord de toe-
gestane onderhoudskosten per bewo
ner sinds medio 1979 al met 20% ge
kort. Zo wordt er ook bij Piusoord op weer
last van hogerhand een letterlijk «pin- Dit t
nig» personeelsbeleid gevoerd: geen bewoner^ van Piusc
personeelsstop, maar wel zoveel mo- bedlegerig is, overij
gelijk jongeren in dienst nemen, en ze- J
ker geen «overgekwalificeerd» per
sei, mensen dus die meer di
ploma’s hebben dan waarover ze voor
hun werk hoeven te beschikken.
Geen^pstandigheid
Toch zijn de werkers bij Piusoord nog
redelijk te spreken over de subsi
diegever. Van de opstandigheid die
het welzijnswerk dezer dagen zozeer
kenmerkt, is in de zwakzinnigenzorg
;n sprake.
■Jeen wonder zeggen ze, want verge-
Jken met bijvoorbeeld datzelfde wel
zijnswerk, hoeft de zwakzinnigenzorg
ook nog betrekkelijk weinig in te leve
ren.
De reistentoonstelling,
Piusoord-mensen hebben _r
rond de treffende foto’s vi
werker Ruud La Haye, is dan i
ker niet bedoeld om de overt
haar plicht te wijzen en al evenmin om
«reclame» te maken voor het eigen te
huis, want de wachtlijsten voor
Piusoord en de andere tehuizen zijn
ellenlang.
Onopgesmukt
Het doel van de expositie is aan zoveel
vier gezins- mogelijk mensen onopgesmukte za-
•or geestelijk kelijke informatie te verschaffen over
geestelijk gehandicapten in het al
gemeen en in dit geval in het bijzonder
over hun manier van leven, leren en
werken in Huize Piusoord. En door
die informatie hoopt men dan weer een
deel weg te nemen van het onbegrip,
wat er bij velen nog steeds over de
geestelijk gehandicapte medemens
heerst.
Zwakzinnigen (een andere naam voor
geestelijk gehandicapten) horen er
in.mers evengoed bij en het zou zowel
voor hen als voor de niet-gehandicap-
ten alleen maar positief zijn als zij een
wat geïntegreerder deel van de sa
menleving zouden uitmaken, er wat
un afhankelijk meer gewoon zouden bijhoren, in
iusoord dat ze plaats van te worden weggestopt in
jrdig elk dub- een reservaat ergens ver weg in de
bossen.
Wat zijn eigenlijk zwakzinnigei
Laten we eerst de wetenschap)
omschrijving geven. Die
«Zwakzinnigen zijn mensen d’
tekorten in aanleg of ontwikkel.,
de intelligentie, al of niet samenj
met andere gebreken, ziel
steun in onze maatscha
handhaven.
Wat betekent dit, in minder weten
schappelijke taal? Dat zwakzinnigheid
meestal ontstaat tijdens, vlak voor of
vlak na de geboorte, en wel door een
hersenbeschadiging. Meestal, want er
zijn ook andere oorzaken, waardoor
hersenbeschadiging kan ontstaan,
zoals door een ongeval.
Betere begeleiding
Ofschoon de medische begeleiding
van de zwangerschap steeds verbetert
waardoor afwijkingen bij het ongebo
ren kind steeds vaker kunnen worden
opgespoord en soms ook verholpen, is
toch nog ongeveer 3% van de levend
geborenen door een hersenbeschadi
ging in meerdere of mindere mate
geestelijk gehandicapt te noemen. Van Uitgangspositie
dit aantal is weer het overgrote deel te De heer Romme richt vanuit zl
beschouwen als «licht geestelijk ge- funktie de blik op de toekomst en pro-
handicapt» (89% van het totaal), 6% beert vanuit het nu lijnen te trekken
van deze kinderen noemt men «matig naar wat komen gaat, rekening
geestelijk gehandicapt», 3'/i% «ern- houdende met een ekonomie en maat-
stig» en 1 'h% «diep geestelijk gehan- schappij die aan veranderingen onder-
dicapt». hevig zijn. Veranderingen die zich de
Vroeger werden wel de onaangenaam laatste tien a twintigjaar in snelle vj
klinkende aanduidingen «debiel», aandienen en die zo goed als niet
«imbeciel» en «idioot» hiervoor ge- genomen (konden) zijn in allerl
bruikt. nen betreffende de ruimteiijl
Wie? dening.
Wie komen er nu in aanmerking voor f D.everanderingen zijn
opname in een gezinsvervangend te- stedeljjke als landelijke
huis, zoals huize Piusoord er een is? aard' De hee[ Romtme 1
Dat zijn in de eerste plaats kinderen anderingen de motievt
die behoren tot de categorie van ern- stellen van’ wat h,J .noe[
stig en diep geestelijk gehandicapten ”.ee" andere aanPak
en in sommige gevallen bijvoor- ZIJ" aaa
beeld als de gezinssituatie daartoe t*e ncerganj
aanleiding geef. - ook matig geeste- stadsuitbrei-
l„k gehandicapten. dingen recenVïer|eden
3. het besef van schaarste aan mid
delen en grondstoffen
4. de trendbreuk omstreeks
het aantal geboorten met als
een nog nauwelijks toenemend inwo-
nerstal en een rigoreuze wijziging in
bevolkingssamenstelling
J wens naar demokrati" u::
het bestuur als de bev
deze gegevenheden stelt hij
zich de vraag Hoe zou gehandeld
moeten worden c.q. gehandeld kun
nen worden om de Tilburgse ge-
/elijks
n een rigorei
jssamenstelli
5. de wi
zowel het
Met
_:ch de
bezig-zijn en niet op het maken van
winst.
Als men bovendien
t heel
..„rden c
het aantal personeelsleden -
ruim 500 bewoners ook m
bazing wekken, zeker als
realiseert dut dit personeel
per dag, 7 dagen per week, dient te
zijn.
De tentoonstelling «Zwakzinnigenzorg
mij ’n zorg» die een zeer verhel-
Verspreid derende kijk biedt op de wereld van de
De bewoners leven verspreid over de geestelijk gehandicapte en die wij Stappegoorweg
vele paviljoens en hebben in het tehuis daarom in uw aandacht aanbevelen, is Sapperlipopet,
een breed scala van sport- en ontspan- gedurende de hele maand december te Insulindeplein
ningsmogelijkheden tot hun beschik- zien in de volwassenenbibliotheek van personen, Ad E
king. Ook velerlei soorten onderwijs wijkcentrum ’t Sant en in de niaand antiekwas t.w,
worden hier gegeven terwijl Piusoord januari 1982 in het noordelijke biblio-
beschikt over een werkplaats voor ar- theekfiliaal de Lyndacker.
beidstherapie, waar maar liefst 250 De daaropvolgende standplaatsen zul-
mensen tegelijk terecht kunnen, ien tijdig worden bekendgemaakt in de
Overigens ligt hierbij het accent op het Tilburgse Koerier