KOERIER
DE
EU
I
Industriële monumenten
alle tilburgers een zorg huisvesting van de Tilburgse Musea.
Grootste rechtsvoorziening
bedreigd in kwaliteit hulpverlening
IG
rten
Rechtswinkel presenteert haar jaarverslag
45
75
25
75
95
95
50
90
90
75
I
75
25
98
I
I
95
89
59
1.89
SPARIDANS
IG0ED..1
LOOS
60
99
0,75
1,50
1,95
ustus 1981 pagina 16
WEEKBLAD VOOR HET HART VAN BRABANT
■•mi
Oplage: 74.450 ex.
ddruk
Donderdag 13 augustus
25e jaargang nr. 1223
setkarton
Verschijnt in geheel Tilburg - Goirle - Riel - Loon op Zand - Udenhout - Berkel Enschot - Oisterwijk - Moergestel en Hilvarenbeek.
i
i
Bezorger gevraagd
(Foto van Aarle)
Bijstand
Gemeentelijke diskussie
ment
Op d
e acht
Sloop Pieter van Dooren»
NEDERLAND OKÉ
m
ÉN!!
1921
lG
interieurverzorgers
het
de Zeeuw
tapijten
nsvlees
inder
Restauratie
C. Mommers Co
g heeft de gemeente-
ie noodzaak van uit-
- ogen heef v
van de
fraktievc
ïtterlijk:
Let op nieuw
adres
Korvelseweg 259-261
tel. 013-424754
Perzenhuis
Van Broekhoven;
Koningsplein 246
Tilburg
Tel. 013-421084
ize uit 10 kleuren 1
5 kleuren
Voor de wijk Oisterwijksebaan -
Pelgrimsweg vragen wij voor
donderdagmiddag een bezorger, wonende
in deze wijk.
Aanmelden NS-plein 14 of tel. 560593.
paterstraat 39
1 parkeerruimte
ir de gang v
sloop van
iDooren», okt
centrum voor beter wonen
tilburg, telefoon 013-421513
meelatraat 31-33-35. p
lift aanwezig en eigen
t rapport var
:h minstens een indicatie zou
')ben gegeven
van het comple
r in een vergadt
aan de orde ges
tderend moet ik
yuwen van de
'Urg in de Lin-
pp. 11-95.
GEZONDHEIDSAKTIE
OOK IN TILBURG
1981
plannen in die richting
zijn- Integendeel. Het
i record-
msiasme
:rker werkt
sit van de ge
volge ns de
acceptabel,
kan.
k te
wèl
mwe-
ïchts-
WEET U
waar U Tilburgs grootste en
goedkoopste behang-kollektie
vindt, met verkoop
DIRECT PARTICULIER
volop parkeerruimte
BEHANG MARKT
Smidspad 64.
De grootste rechtsvoorziening van de stad, de Rechtswinkel/Juridische EHBO heeft zojuist
haar jaarverslag gepubliceerd. «De stroom van bezoekers die de voorafgaande jaren hun weg
naar de winkel vonden is in het verslagjaar nog sterker toegenomen. De verslechterde situatie
op de arbeidsmarkt en in de woningbouw was daar debet aan. In totaal werden er maar liefst
3661 zaken afgedaan. Dat betekent dat er per (werk-)dag 15 mensen uit Tilburg en direkte
omgeving op zijn minst verlegen zaten om advies met betrekking tot financiën, sociale
verzekering, arbeidsaangelegenheden, belasting, huisvesting, konsumentenzaken enz. Met
veel enthousiasme werd door veel vrijwilligers veel werk verzet, waarbij het niet alleen een
opboksen was tegen de veelvoud aan gevallen, maar ook tegen het verzet van gemeentewege
om de kwaliteit van de rechtshulp te blijven waarborgen.
Het verzoek om een extra coördinator om het werk van de over de vijftig vrijwilligers goed te
kunnen blijven begeleiden, werd bij herhaling afgewezen.
Voor baby
vindt u bij BABY-HOME
alles wat uw hartje begeert. Een verant
woorde baby-uitzet, grappige modieuze
schoentjes, baby-kindermeubeltjes, de
nieuwste kinder-wandelwagens, bug
gy's, kinderstoelen, boxen en naast
goedgekeurde autostoelen nu ook baby-
kinderspeeltjes.
Ja, Inkluslef, bij BABY-HOME
een vakkundige en vriendelijke
begeleiding
Komt u gerust vrijblijvend kijken naar al
dat liefs op meer dan 450 m2
bedrijfsruimte
BABY-HOME
Alleen Willem ll-straat 88-90
TILBURG
Dit voorjaar nog
.raad eveneens de
en De
ater uitgegeven
;n zij dat de ge-
yrisch dokument
.g van het werk
en arbeiders, van
Iers, van stokers en
een afspiegeling van een
/ooral tussen ca. 1820 en
J- sociaal-ekonomische
daarmee ook het Til-
in de Tilburgse regio
:ren».
Spoor
intenbon t.'
*>rlaan41<
irgse
tningo
:rken tot de grote
Op de eerste
itergron-
i Dooren.
breiding bevestigd, maar tevens dat ze
pas in het najaar bij de begrotingsbe
handeling een beslissing kon nemen.
Deskundig advies
eigen import en atelier
ijvende informatie en
zendingen
week verschenen er artikelen
ewegen en voeding, twee basis-
-.jond en daardoor
Ik zal mjj hier beperken
industriële monumenten.
plaats zal ik ingaan op de
den van de sloop van Pieter van
In De Tilburgse Koerier van 9 juli jl.
hoofdartikel over de betekenis van Ii
Ter inleiding sprak ik over de sloop
van Dooren. Hierin heeft de heer J.l
augustus te reageren. Ik ben verht
gelegenheid een en ander duidelijker te formuleren.
ïdeelte van het monumentale fabriekscomplex C. Mommers en Co aan de Goirkestraat, waarin het Textielmuseum
yestigd. Maar er kunnen in Tilburg alleen levende en historische monumenten en dokumenten ontstaan, wanneer
ondernemers en arbeiders, bazen en boekhouders, stokers en machinisten ons verhalen van de omstandigheden
cr zij werkten. Er moet bij de restauratie en invulling van het industriële monument C. Mommers Co niet
eenzijdig naar de fabrieksarchitektuur en de techniek worden gekeken-. Aldus Ton Wagemakers in het nevenstaande
artikel Industriële monumenten alle Tilburgers een zorg»De dubbelzinnig gekozen titel is van zijn hand, (foto: Dré van den
Boogaard).
BEHANG - BEHANG
LAKVERF 3 kg 10.
J. VAN LOON - OTTEN
Hasseltstraat 178
Het tweede gedeelte van het artikel gaat
over de restauratie en invulling van het
complex C. Mommers Co. In het
najaar zal ik mijn ideeën over en onder
zoekingen naar kleine industriële mo
numenten, de weverswoningen, pu-
bliceren in Actum Tilliburgis, tijd- t£
schrift van de Heemkundekring Til-
borch.
Wat hier gezegd wordt over Pieter van
Dooren kan ih grote lijnen ook gezegd
worden van het op de Monumen
tenlijst geplaatste complex C. Mom
mers en Co (met uitbreidingen van
George Droge). Zie het voortreffelijke
rapport van de werkkommissie textiel
industriële archeologie, uitgebracht
door de Gemeentelijke Monumen
tenkommissie (3). Inmiddels heeft de
gemeente het complex aangekocht en
is er eenstemmigheid in de gemeente
raad over de bestemming nl. het Tex
tielmuseum. In het interview heb ik
willen zeggen dat bij restauratie en in
vulling van het industriële monument
C. Mommers Co niet eenzijdig naar
de fabrieksarchitektuur en de techniek
gekeken moet worden. Het moet mo
gelijk worden om de bezoeker een
historisch dokument, zoals Bos en De
Natris het omschrijven, te laten zien.
Het gaat niet om de machine en de
technologische veranderingen op
zichzelf, doch om ze te plaatsen in hun
historisch-maatschappelijke context.
UITGAVE: DE TILBURGSE KOERIER B'.V.
OPRICHTER: J.H. G. DE BEER
DIR T DE BEER-DOUWES
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE N S. PLEIN 14- TILBURG
TELEFOON 013-430783 - POSTGIRO 1126745
start weer eind augustus op
maandag
van 17 30 - 18.45 uur (direkt na uw werk)
£SJS??.ï5uruur
Naast de yogahoudlngen, ademhalingsoefe
ningen, ontspanningsoefeningen en medita
tie wordt in deze cursus ook aandacht besteed
aan gezonde voeding - gezonde leefwijze. De
cursus wordt geleld door een ervaren en opge
leide yogalerares en er wordt met kleine
groepen gewerkt Ter kennismaking eerste les
5534.2
^vX^Xï^/^gT
Tot en met 5 september wordt er in ons
land een grote gezondheidsaktie ge
houden. De aktie NEDERLAND
OKÉ».
Ook Tilburg l
In de Tilburgse Koerier staan nuttige
artikelen over gezondheid op pagina 7.
De moeite die U neemt om ze te lezen
wordt beloond met een prysvraag op
pagina 8 waarmee grandioze prijzen
zijn te winnen.
Het gaat natuurlijk niet om die pryzen,
maar om een bewustere leefstijl. Ge
zondheid is een kostbaar bezit en U
kunt zelf veel doen om gezond te blij
ven.
Vorige
over bet
punten voor een gezor
plezierig leven.
Deze week komen geneesmiddelen en
veiligheid aan bod. Artikelen waarin
veel informatie is te vinden en waar U
uw voordeel mee kunt doen. Knip ze uit
en bewaar ze.
Een ge<
wordt geve
Tilburgse o
waaronder
enzijdig
rtikelli
In dit verband deed het CDA-ge-
meenteraadslid W. Nuijens een inte
ressante suggestie tijdens de gekom-
bineerde vergadering van de
raadskommissies voor Sociale en
FBI "I1 Culturele Zaken en voor Financiën en
F Hij opperde het idee om in C. Mom-
verscheen een interview met mij als raad blijkt dat «monument-overwe- wil slechts toevoegen dat het college "jere Co ook een «Histonschover-
Industriële Monumenten in Tilburg, gingen» een te verwaarlozen rol van B. en W. (in 1975) op gebrekkige zicht van Tilbu g> p
»p van het unieke fabriekscomplex Pieter ^Peelden. Ikmeendatookde Tilburgse wijze de samenhang tussen sloop en
J.D.A.Strijersaameidinggezie^mopb
■teugd om deze reaktie, tiet geeft mij de ment zag Kortom het gemeentebe- zien. Het rapport van de onder- j(jee van W. Nijens zou nader
zoekskommissie van fraktievoorzit- ujtgewerkt kunnen worden. In eerste
ters schrijft hierover letterlijk: instantie denk ik aan een uitwisseling
van ideeën hoe bouwwerken uit ver-
«Bij de besluitvorming is onvoldoende schi|lende perioden van het complex
£e C. Mommers Co en de machine-
kollektie van het Textielmuseum ge
plaatst kunnen worden in een sociaal-
ekonomisch kader. Dit is een vraag
aan alle Tilburgers: ondernemers en
arbeiders, bazen en boekhouders,
stokers en machinisten...
Alleen door een dergelijke diskussie
aan te gaan, kunnen er in Tilburg le
vende historische monumenten en do
kumenten ontstaan
g Zware klap
De volgende week verschijnen de laatste
twee artikelen, gecombineerd met een
grandioze prijsvraag, waarna de prijs
uitreiking zal zijn op 2 september.
g neemt deel aan deze aktie.
irgse Koerier staar
gezondheid op
C neemt om ze
bijstand, het aantal regelingen daar
rond omheen wordt steeds ingewik
kelder. Zeker nu er op alles nog ster
ker wordt bezuinigd en de touwtjes
maar wat stevig worden aangetrok
ken. Zo stevig dat ze onrechtvaardig
hard knellen. En daar, waar dat on
recht wettelijk kan worden aange
toond, probeert de rechtswinkel haar
deel te leveren: het konsekwent juri
disch ondersteunen van die mensen in
de maatschappij die in onderliggende
posities verkeren.
Mede door de verwikkelingen rond
Pieter van Dooren is het besef bij de
Tilburgse bevolking gekomen dat Til
burg juist als industriestad monu
mentaal op kan tegen elke stad in Ne
derland. In de raadsvergadering direkt
voorafgaande aan de sloop liet een van
de gemeenteraadsleden zien dat hij de
betekenis van een fabriek als monu
ment begreep. Naar zijn mening waren
de fabrieksgebouwen de neerslag van
de gehele Tilburgse textiel-geschiede-
nis. Ongetwijfeld zal zijn inzicht mede
ontleend zijn aan het industrieel-ar-
cheologisch rapport van de reeds ge
noemde deskundigen Bos en De Na
tris. In hun rapport, later
als artikel (2), schrijven
bouwen ook een histori
zijn: «een afspiegeling
van ondernemers t
izen en boekhoudt
achinisten;
tuatie die v<
i. 1930 de
struktuur en dt
burgse leven, i.
deed verander'*'-
TON WAGEMAKERS, schrijver
van het artikel, houdt zich als lid van
de Gemeentelijke Monumen
tenkommissie bezig met industriële
monumenten. Dit artikel is echter op
persoonlijke titel geschreven.
Op 1 april 1974 werd het raadbesluit
genomen tot aankoop van Pieter van
Dooren over te gaan, met de intentie
het complex te slopen en de terreinen
bouwrijp te maken. Slechts één ge
meenteraadslid sprak uit dat hij met de
aankoop akkoord wilde gaan mits het
als bestemming het Textielmuseum
zou krijgen. Uit deze opstelling van de
Indien niet tot uitbreiding zal worden
besloten (de investering vergt het re
latief kleine bedrag van f 40.000) krijgt
niet alleen de sociale rechtshulp in de
stad een zware klap te verwerken,
maar zal ook het vertrouwen in het
gemeentebestuur een nog steviger
knauw krijgen. Zoniet bij de duizen
den die hun rechtshulp de afgelopen
jaren al verkregen hebben, dan wel bij
de vele duizenden die daar de ko
mende jaren recht op hebben.
Vertrouwen
Vooralsnog vertrouwt de rechts
winkel er echter op dat de gemeente
raad zal verhinderen dat er een derge
lijke klap valt en dat de gemeenteraad
haar principiële uitspraak over de
noodzakelijkheid ook materieel ge
stalte zal geven.
Niettegenstaande blijkt ook het me
dewerkersbestand over 1980 gegroeid
te zijn. Dat maakte het werk er voor de
ene coördinator (tijdelijk is er een
tweede aangesteld) overigens niet ge
makkelijker op. Steeds meer mensen
doen een beroep op sociale (rechts)
lo vnige bvstvui-
De heer J.D.A.
Strijers laat op overtuigende wijze de
samenhang zien tussen sloop Pieter
van Dooren en nieuwbouw zieken
huis. Ik wil daar niets aan afdingen. Ik
Yogacursus voor
beginners
(1) Eindrapport van de kommissie van
onderzoek naar de gang van zaken
betreffende de sloop van het com
plex Pieter van Dooren», oktober
1975.
(2) J.M. Bos en W. de Natris, Tex
tielfabriek Pieter van Dooren» te
Tilburg 1825-1975, in P. Nijhof
e.a.. Monumenten van bedrijf en
techniek. Zutphen 1978, pp. 133-
147.
(3) De industriële gebouwi
wolnüverheid in Tilburg
deboom, 1979-1980, pp.
Tweede beroepskracht
Dat vereist zekerheid in kwaliteit van
het door de vrijwilligers gedane werk,
die alleen gewaarborgd kan worden
via de aanstelling van een tweede be
roepskracht.
Het uitblijven van de benoeming van
die tweede beroepskracht leidt in het
jaarverslag tot sombere bespiegelin
gen over een eventueel wegvallen van
de rechtswinkel.
Niet dat de
alarmerend zijn- Integenc
aantal vrijwilligers is tot een
hoogte gestegen. Het enthoi
van de doorsnee-medewerkct
inspirerend en de kwaliteit ',Q'
boden rechtshulp is
rechtswinkel alleszins
hoewel kwaliteit altijd beter
Maar om het rechtswinkelwerk
kunnen blijven uitvoeren moeten v
de materiële omstandigheden aan*
zig zijn. Wie het beleid van de rechts
winkel gedurende de afgelopen jaren
gevolgd heeftweet dat de vrijwilligers
organisatie steeds het standpunt
heeft gehad, dat het aantal be
roepskrachten absoluut geminimali
seerd moet blij ven, juist om de vrijwil
ligersorganisatie overeind te hquden.
Wanneer dan toch een dergelijke
vraag om een tweede beroepskracht
naar de gemeente uitgaat, moet dat
voor de gemeente het signaal zijn, dat
de nood werkelijk aan de man is.
De groei van het klanten- en mede
werkersbestand, de toenemende snel
heid van veranderingen in wetten en
regels, het ingewikkelder worden van
problemen, mede gezien in de kon-
tekst van de algehele economische te
ruggang, dat alles maakt die nood
zaak.
I Het leeuwendeel van het werk wordt
I vetricht door rond de vijftig vrijwil-
I ligers. Het zijn bijna allemaal jtfridi-
sche studenten, die er al enige jaren
I van hun studie op hebben zitten.
I Van die vrijwilligers wordt verlangd
I dat zij minimaal voor 2 jaar aan de
I rechtswinkel verbonden blijven en be-
I reid zijn tweemaal per maand spreek-
I uur te draaien, de wekelijkse werkver-
l gaderingen bij te wonen en verder alle
I tijd die het ingenomen werk eist, vrij
f maken voor de rechtswinkel. Zware
1 eisen, zeker als men ze vergelijkt met
I andere vrijwilligersorganisaties en als
I men het zwaardere studieprogramma
I in ogenschouw neemt.
t dat «monument-overwe-
n» een te verwaarlozen rol
speeldenIk meen dat ook de Tilburgse
bevolking op dat moment een fabriek
nauwelijks als een industrieel monu-
-zag. Kortom het gemeentebe-
stuureenslechtmonumentenbeleidaan
te rekenen zou onjuist zijn, uit boven
staande blijkt dat bij de Tilburgse be
volking kollektief het besef van de
aanwezigheid van industriële monu
menten ontbrak. In 1974 was de aan- waarde van het complex. De inhoud
koop alleen bedoeld om bepaalde pla- van het rapport van Bos de Natris,
nologische problemen voor de stad op die toch ..üu,
telossen. Het ging toen nog niet alleen moeten hebben gegeven voor de
om de vestiging van een nieuw zieken- waarde van het complex, werd nl.
huis, er werd bijvoorbeeld ook ge- nimmer in een vergadering van het
dacht aan een bungalowpark... Pas college aan de orde gesteld».
gaandeweg 1974 en eerste helft van Konkluderend moet ik stellen dat te-
1975 krijgt de grond van het complex recht op de samenhang tussen sloop
Terecht merkt de heer J.D.A. Strijers Pieter van Dooren als enige bestem- Pieter van Dooren en nieuwbouw
in zijn reactie op dat ik verzuimd heb mjng j,et ziekenhuis. De heer J.D.A. ziekenhuis is gewezen, maar dat ten
de sloop van Pieter van Dooren te be- Strijers laat op overtuigende wijze de onrechte (een belangrijk deel) van het
schouwen in samenhang met een be- samenhang zien tussen sloop Pieter college in 1975 (ik zeg niet 1974) alléén
langvandehuidigebevolkingnl.de van Dooren en nieuwbouw zieken- die samenhang in haar besluitvorming
volksgezondheid c.q. de nieuwbouw huis. Ik wil daar niets aan afdingen. Ik heeft willen meenemen,
van het St. Elisabethziekenhuis. Ten
onrechte heeft hij begrepen dat het in
mijn bedoeling lag naar aanleiding van
deze sloop het gemeentebestuur een
slecht monumentenbeleid aan te reke
nen. Laat ik proberen aan de hand van
het toendertijd uitgebrachte rapport
van een onderzoekskommissie, be
staande uit fraktievoorzitters van de
gemeenteraad, de gang van zaken be
treffende de sloop te beschouwen (1).
De cirkelfoto van deze week werd gemaakt maandagmiddag aan de Spoorlaan. De omcirkelde figuur kan op ons buro de
volgende prijzen afhaien: f 10,- van de Tilburgse Koerier; plantenbon t.w.v. f 7,50 van Plantenkas Groenewoud, Stap-
pegoorweg; Kruikenzeiker Streek - WV Hart van Brabant, Spoorlaan 416-A; twee kaartjes voor Poppentheater Sapperiipo-
pet, Dionysiusstraat 1 IA; een waardebon van een slinger echte Tilburgse boerenworst, P. v. Amersfoort, Insulindeplein 19;
waardebon voor ’n boeket of plant t.w.v. f7,50, Bloemensalon Flamingo, Hasseltstraat; waardebon voor jaarabonnement
Openbare Biblioteek, Koningsplein; waardebon voor ijstaart voor 12 personen. Ad Bertens, Ringbaan Oost 16; een
waardebon voor 4 broodjes van Jantje van Broodje Jantje, NS-plein; een blik antiekwas t.w.v. f 12,50 van De Kast-,
Tuinstraat 34; waardebon t.w.v. f 7,50 Kadowinkel Wolbert, Besterdring 79; waardebon voor haarverzorging a 10,-,
Dameskapsalon Ter Rele, Bernardusplein 22. Waardebon f 10,- voor noten of aanverwante art., Marius Notenshop in de
Famila. De winnares van de vorige week: mevr. v. Gils-Persoons, Tob Asserstr. 27, Goirle.
ALI
ZONDAG 16
AUGUSTUS
Circuit Koningshoeve
Aanvang 13.00 uur A
IMIKXATIOWII
AUTOSPEEDWAY