KOERIER
DE
I
J
I
Moest de meerderheid van bewoners van
Paduawijk andere woonruimte zoeken
SR\RID\NS~LOOS
hop
dijn
9
abel
eicer
ling
Eerste Boddaert-centrum
in Tilburg geopend
I
U Tilburgers schrijven
ook mee?j~^ pyer hun stad
X
ver
5,25
0,
5,
Tilburg in de sneeuw
vX 4,90 1
anuari 1979 pagina 30
WEEKBLAD VOOR HET HART VAN BRABANT
Oplage 70.800 ex.
Verschijnt in geheel Tilburg - Goirle - Riel - Loon op Zand - Udenhout - Berkel Enschot - Oisterwijk - Moergestel en Hilvarenbeek.
Vanwege in de huur verrekende vernieuwingskosten
Enorm gestegen bouwprijzen maken renovaties onbetaalbaar
liteit) if
ie"
Doet U
DENISSEN
Tel. 42.55.25 b.g.g. 433370
Begeleiding
voor
ouders
en kind
13-431308
iseur svm.
FUK?
KREMERS ALUMINIUM RAMEN EN DEUREN
Renoveer en isoleer voor eens en altijd Jules vemeweg 5. Tei. 42.60.41 - 42.60.42
INTERIEURVERZORGING
Koestr.138 Tilburg Tel.425197
Donderdag 1 febr. 1979
23e jaargang nr. 1099
niet g
gehot
met de
i veronti
zodat ze
jn om er
ant-
ilburg
tl.) t~
sroeic
7.90
voor
fieapparaten,
iten, enz., enz...
mi
di
CENTRUM VOOR BETER WONEN
Meetstraat 31-33-35,Paterstra^39. Tel. 01 3t42.,1 5..J3-43.38.60. Tilburg
Lift aanwezig Eigen parkeergelegenheid
43.64.01
innen.
lat onder
i samen-
sport-
JOS is
'riendelijke De-leer,
tevens
eier anti-vries
GROOTSTE
ANTIEKMARKT
VAN NOORD -
BRABANT IN DE
SPORTHAL TE
HAAREN.
(3 km van Oisterwijk).
Op zaterdag 3 februari
1979 van 10.00 tot 17.00
uur.
«.en wat
o om zo
het eten
niets te
er een
“maakt maand?01'-
olgende prijzen
iebon voor een slir
enkele of dubbele beglaz
eigen vakkundige montac
ook in kleur leverbaar
raadpleeg ons vrijblijvend bij u thuis
ïn
i''
PROTESTANTSE
BEGRAFENISONDERNEMING
A.S. MOEDERS 4
Uw en ons belang
Prijs -Service-Kwaliteit AS
BABY - HOME
Alleen:
Willem ll-straat 88,
Tilburg
i op het ijs, in 't Zand. De
Koerier; een verrassing van
Vier landen gedupeerd door
KNSB-NOS-protest bij schaatsbond
het voornaamste
elk Boddaert-cen-
banden tussen
niet verbroken
UITGAVE: DE TILBURGSE KOERIER B.V.
OPRICHTER: J.H. G. DE BEER
DIR. T. DE BEER-DOUWES
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE: N.S. PLEIN 14 - TILBURG
TELEFOON 013-430783 - POSTGIRO 1126745
wegen U
jsgeld»
verbeterin-
akt, zonder I
te ver-
toch
van za-
kam-
het af-
/enter wer-
ielijk sprake van
splein opvallend
1 nog een
iet spoor
ïtrouwd; er zijn
1ERA)
Bij ’n overlijden in uw familie,
zowel 's nachts als overdag
belt u eerst ons, wij nemen al
de zorgen, betreffende de
begrafenis of eventueel cre
matie van u over.
BEGRAFENISONDERNEMING
izing (10 j. gar.)
ageteams
dag tijdens de school^
ifhalen:
ervop af fabriek
gemaakt
I tegen tocht
derhoud
«Kinderen moeten in natuurlijke omgeving blijven»
Tel. 42.55.25 b.g.g. 43.33.70
LET OP HET JUISTE ADRES
WILHELMINAPARK 127
trui
OUG
w<
O(
Boddaer
eerste v
derdag 1
van Hog
trum dat nog i
vestigd in de
Normaal
In het Boddaert-centrum aan de van
Hogendorpstraat praten we met de
coördinator van het centrum de heer
Wim Vugts en de coördinator van de
Sociaal Agogische Samenwerking
Tilburg, de heer Bert van Leeuwen,
over de gang van zaken in en rond het
pas geopende centrum, en natuurlijk
in de eerste plaats over de kinderen.
Die zijn allemaal afkomstig uit de leef
tijdsgroep van 5 tot 15 jaar. Over het
algemeen zijnd at doodnormale kinde
ren, die door omstandigheden waar
iedereen in terecht kan komen, in
moeilijkheden zijn geraakt. Zulke om-
het korte u
zijn er al g
jngekomen die
Vanuit de g
eageerde men erg er
ie buurtbewoners lijk
eerringen -
- alle soor-
ortwielen -
plaatmate-
ulische ap-
hogedruk-
i - metaal-
enz. - kom-
begeleiding in het centrum in i
king komt. Als dat het geval i
ingedeeld in één van
die op het moment
de van Hogendoi
geremd I
gelijk als I
insen in I
nu over verleden, I
handelt. Ook het I
logelijk.
artikel in I
i, krijgen een I
rikt. Er zal 1
itie mogelijk
riaatsen van een j
ïk zullen |l
m terug- I
ihitektuur
«De ervaringen in de Paduawijk», al- vraag,
dus deze woordvoerder, «wijzen uit, kinger
dat het overgrote deel van de oorspron
kelijke bewoners niet meer in de gere
noveerde huizen is teruggekeerd. Dit is
een gevolg van de huidige subsidie- en
financieringspolitiek, waardoor de
huurkosten van de gerenoveerde pan
den zo sterk stijgen, dat de oorspron
kelijke bewoners het niet meer zien zit
ten».
burg komen de laatste jaren
centra van de grond. Het
ïge centrum werd don-
luari jl. geopend aan de
logendorpstraat 117. Een cen-
iat nog niet volledig draait is ge-
Nazarethstraat 20.
jrgeten dat er ook in onze
moeilijk hebben. Kinderen die
men komen en voor wie het erg door twee groepsleid(st)eri
mheid weer uit te komen. Zulke stagiaire, leder kind krijg
opvoedbaar» genoemd en vaak grootst mogelijke persoon!
'ke instellingen. Maar ondanks de
ties, waren dat toch lang niet
id.
de verschillende landen begir
De NOS is van mening, dt
zulke omstandigheden een
werking met een Nederlandse sport
bond niet wel mogelijk is. De NOS is
onder de gerezen omstandigheden niet
bereid het aanvankelijk overeenge
komen bedrag aan de KNSB te beta
len.
In de week van 29 maart tot en met 7 april wordt weer de jaarlijkse boekenweek
gehouden. Het Komitee Boekenweek Tilburg in samenwerking met het Kultureel
Centrum heeft ter gelegenheid van deze manifestatie voor dit jaar een apart thema
genomen: «Schrijvers en Tilburg». Het boekenweekkomitee wil hiermee zowel
schrijvers over en uit Tilburg naar voren halen als schrijvers uitnodigen die voor
Tilburgers bekend zijn. Een van de aktiviteiten die in dit kader nu al van start gaat
is de inwoners van Tilburg oproepen om mee te werken aan de uitgave van een
boekje.
De cirkelfoto van deze week werd gemaakt maandagnamiddag tijdens de schoolgymnastiek
cirkelde figuur kan aan ons buro volgende prijzen komen afhalen: f 10,van de Tilburgse 1
jzen Optiek, Koestraat; een waardebon voor een slinger echte Tilburgse boerenworst van P. v. Amelsfoort snackx,
Insulindeplein 19; waardebon voor een saunabad van Studio Sylphide, Goirkestraat; vier broodjes Jantje van Broodje
Jantje, N.S.-plein; waardebon voor een boeket of plan t.w.v. f7,50 van bloepiensalon Flamingo, Hasseltstraat; waardebon
voor een jaarabonnement van de Openbare Bibliotheek, Koningsplein; waardebon voor een ystaart voor 12 personen van
diepvriescentrum Ad Bertens, Ringbaan Oost; een kado van f 5,van boetiek Den Uil, Antoniusstraat; een waardebon voor
een zonnebad van 30 minuten van Eflï, LJzerstraat 5; een transistorradio van Uni-Sales, Stadhuisplein; een waardebon voor
een koude schotel t.w.v. f 10,van Catering Service Veldkamp, Esdoornstraat 13 en een waardebon van wink. Ven. de
Hasseltstraat t. w.v. f 10,De winnares van de cirkelfoto van vorige week, Karin v. Amelsfont, Andennenlaan 26, heeft haar
prijzen reeds opgehaald. Foto van Aarle
De NOS zal bij de KNSB een scherp
protest indienen over de gang
ken tijdens de Europese
pioenschappen schaatsen, die
gelopen weekeinde in Devc
den gehouden.
Met de KNSB was overeengekomen
voor de op zaterdag en zondag uit te
zenden samenvattingen in Nederland,
voor de rechtstreek
Noorwegen alsmede voor uitzending
naar Oost-Duitsland en de Sovjetunie
een naar verhouding aanzienlijk be
drag te betalen, onder meer onder de
voorwaarde dat de reklame in over
eenstemming zou zijn met de door de
Europese televisie-organisaties vast
gestelde regels.
Ondanks een regelmatig overleg bleek
een deel van de in het IJsselstadion in
Deventer opgestelde reklame daar
zaterdag niet aan te voldoen. Mon
deling en telegrafisch overleg werd
belemmerd door de omstandigheid dat
de eerst verantwoordelijke funktiona-
ris van de KNSB voor dit overleg bij
gen in de woningen mogelijk
maakt, zonder dat dat leidt tot gi
gantische huurstijgingen;
zoeken naar alternatieve v
om «goedkoop verbouwingsgi
te vinden, dat andere verbete~~
gen toch mogelijk maak.,
geweldige financiële offers
langen van de doorgaans toch al
niet zo sterk bij kas zittende
huurders.
feit dat één van
de ouders alleen komt te staan c
overlijden of een scheiding. In
situatie kan de ouder vanuit de pro
blemen vaak niet de aandacht aan het
kind geven die het nodig heeft, zodat
het zich al gauw in de steek gelaten zal
voelen. Of een kind kan problemen
hebben in het gezin of op school en als
de ouders die problemen niet zien,
kunnen zij het kind daar ook niet mee
helpen.
Wim Vugts zegt hierover: «Dat zyn
dingen die ieder kind in ieder gezin kan
gebeuren. Het is dan ook zeker geen
schande om eens met mensen van een
Boddaert-centrum te gaan praten, die
dagelijks te maken hebben met derge-
lijke problemen. Het is alleen maar ver
standig wanneer mensen tijdig contact
met ons opnemen, zodat wij ook op tijd
de problemen zien en er iets aan kunnen
gaan doen»
Het initiatief voor een gesprek met
medewerkers van het Boddaert-cen
trum hoeft echter niet van de ouders
uit te gaan. Als bijvoorbeeld een
huisarts, een onderwijzer of een maat
schappelijk werker merkt dat er iets
aan de hand is met een kind of in een
gezin, kan hij de ouders adviseren
eens met de medewerkers van het
Boddaert-centrum te gaan praten. Of
andersom kan men het centrum op de
situatie in het gezin opmerkzaam ma
ken en kan het centrum dan aan de
ouders vragen of zij misschien eens
met hen willen praten.
Na een overlegprocedure wordt dan
besloten of een kind al dan niet voor
Het is wel eens aardig om de Tilburgse binnenstad eens vanuit de lucht te bekijken, als alles onder de sneeuw zit. Onze j»n^u.'
luchtfotograaf, Karel Tomei, van Fotex Flying Camera, maakte bovenstaande opname, en daarop is dus duidelijk sprake van !e Cl
sporen in de sneeuw Het zal de bedachtzame beschouwer opvallen, dat het verkeer langs het Stadhuisplein opvallend vlng’n
schaars was: men bleef kennelijk liever binnen. Verder lijkt het of, als er sneeuw ligt, de bebouwing van de binnenstad nog een wor er
meer onoverzichtelijke troep is, dan iedereen al dacht. Maar er is ook een verheugend verschijnsel vast te stellen: het spoor Kew°m
voor de ingang van het Paleis Raadhuis laat zien, dat ook tijdens de sneeuwdagen gestaag wordt doorgetrouwd; er zijn moes e.n s‘-’
kennelijk toch altijd mensen, die het nog wel ergens zien zitten! (FOTEX FLYING CAMERA) jaèrtcèn^rur
Op peil houden van het woningbestand is een van de taken, waarvoor de
samenleving zich gesteld ziet: een huis is een waardevol bezit niet alleen
voor degene, die erin woont, of die het exploiteert, maar voor de hele
samenleving.
Er zijn, ook in Tilburg, tal van mensen, die er de dupe van worden, als er
genoeg huizen zijn, of als ze niet in goed bewoonbare staat worden
inden. Onderhoud en renovatie van woonhuizen is dus een algemeen
maatschappelijk belang. Intussen moeten de zaken ook weer niet worden
omgekeerd; als renovaties zodanig worden uitgevoerd, dat de oorspron
kelijke bewoners de daardoor gestegen huurkosten niet meer kunnen
betalen en naar goedkopere woongelegenheid moeten omzien, omdat hurt
huis gerenoveerd werd, wordt het paard achter de wagen gespannen: het
woningbestand van de samenleving gaat erop vooruit, maar de oorspron
kelijke bewoner wordt het kind van de rekening.
Het is de vraag of bij de snel stijgende kosten van renovatiewerkzaam-
heden deze ontwikkeling nog wel zal kunnen worden vermeden. Een
uitlating van een woordvoerder van de Bond van Huurders en Woning
zoekenden, tijdens een bespreking van het buurtkomitee van de schil-
dersbuurt, achter de Kromhoutkazerne, met de gemeentelijke woning-
dienst, klonk in dit verband uitgesproken verontrustend.
I «Samenwerking zo
I niet mogelijk
■"""g, of de uitvoerige voorbespre-
gen waarmee het plan destijds in
zee is gegaan, wel zin hebben gehad.
Destijds zullen de mensen toch wel
niet gedacht hebben: wij zullen de ge
meente eens precies vertellen, hoe het
moet, maar dan niet voor onszelf,
want ons wordt de zaak te duur.
«Moeten we», aldus de woordvoerder
van BHW, «wel doorgaan met allerlei
groots opgezette verbeteringsplan
nen, waarvan de uiteindelijke kosten
vele tienduizenden guldens bedragen?
En waarvoor dan nog grote kans be
staat, dat het ministerie ze in een later
stadium zal afkeuren, waardoor weer
opnieuw met ontwerpen moet worden
begonnen».
herhaling niet bereikbaar bleek. Im
provisatie ter plaatse leidde er zater
dagmorgen toe, dat daarvoor in aan
werden verplaatst, zodat met aanpas-
werden verplaatst, zodat de aanpas
sing van de kameraregie de recht
streekse uitzending naar Noorwegen,
„oode uitzendingen naar Oost-Duitsland
tingen in Nederland, en de Sovjetunie ter elfder ure door-
:kse uitzending naar gang konden vinden.
5de voor uitzending De verwijderde reklameborden bleken
'i zondagmorgen weer op hun oorspron-
,v- kelijke plaats te zijn teruggebracht,
de Opnieuw ingrijpen van de NOS leidde
:r- niet tijdig tot resultaat als gevolg
waarvan om 12.30 uur niet recht
streeks naar Noorwegen kon worden
uitgezonden, geen uitzending kon
plaats vinden naar Oost-Duitsland en
de Sovjetunie en van dit deel van de
wedstrijden evenmin een samen
vatting voor de Nederlandse kijkers
d kon worden gemaakt. Eerst nadat de
it betreffende reklame onder sterke aan
drang van de NOS opnieuw was ver
plaatst, konden de uitzendingen naar
Rechtstreekse verkoop
worden op maat c
dubbele dichting l
vragen geen ondt
Iedereen in Tilburg kan hier aan mee
werken door in de periode van nu tot 1
naart aanstaande verhalen en ge-
iichten op te sturen naar de redaktie
van dit boekenweekboekje.
De verhalen mogen over allerlei on
derwerpen gaan als ze maar betrek
king hebben op Tilburg. Zo kan men
schrijven over het oude Tilburg, het
werken in de wollenstoffenfabriek,
over hoe men vroeger woonde of men
denkt te gaan wonen in de toekomst,
over gebeurtenissen in wijken of stra
ten, bij verenigingen of buurthuizen,
over de kermis, carnaval etc.
Naast deze verhalen en gedichten
kunnen tekeningen worden opge
stuurd (van 10 bij 15 cm) of foto’s die
verduidelijkend kunnen werken of ter
illustratie bij de tekst dienen.
ALLES KAN
Om zoveel mogelijk schrijvers aan bod
te laten komen in het boekje is er een
maximum gesteld aan de lengte van
een verhaal tot ongeveer 1500 woor
den.
Uit het aanbod zal een keuze worden
gemaakt waarbij voornamelijk zal
worden gelet op de oorspronkelijk
heid. Zowel geschreven als getypte
tekst kan worden ingeleverd.
Weinig mensen zullen zich g
hoeven te voelen; alles is moge
het maar over Tilburg en mens
Tilburg gaat, of het nu over verivu
heden of toekomst handelt. Ook
schrijven in het dialect is mof*'“'
De schrijvers waarvan het &ium.
het boekje zal verschijnen,
gratis exemplaar uitgerei
echter geen correspondent
zijn over het al of niet pl
verhaalf of gedicht. Op verzoel
artikelen na de selektie worder
gestuurd.
Het redaktieadres waar verhalen, ge
dichten, tekeningen of foto’s naar toe
gestuurd kunnen worden is:
«Redaktie Tilburgse boekenweek
boekje», Kultureel Centrum,
woordnummer 128, 5000 wb Til
(een postzegel is niet nodig).
Achter de gevels
Van dat laatste punt gaf de BHW-
woordvoerder als voorbeeld het feit
dat de gemeentelijke welstandskom-
missie van mening is dat de gevels van
de Schildersbuurt gehandhaafd
moeten blijven omdat zij een goed
beeld van het vroegere Tilburg geven.
«Wanneer dat de gemeente van me
ning is, dan moet zij er ook maar voor
zorgen dat er extra geld komt om het
leven achter die gevels mogelijk te v
maken», aldus Kox. Omdat de laatste omcj
mogelijkheid nergens geregeld is, zal Gijzt
die niet uit de lucht komen vallen, jnsu|
maar afgedwongen moeten worden
door de bewoners. Een manier van
werken die in het verleden ook in Til
burg al voor diverse suksessen heeft
gezorgd.
«Belangrijkste is echter» aldus de
BHW-voorzitter, «dat men niet in
dagdromerij vervalt en van mening
raakt dat De Overheid wel zo vriende
lijk zal zijn om alle wensen van de
bewoners in te willigen voor een
schappelijk prijsje. Voor werkelijke
verbeteringen schieten de huidige
subsidiërings- en financieringsregelin-
gen ver tekort»
Het zal overigens tal van mensen inte
resseren, hot dat precies zit met die
oorspronkelijke bewoners van de gere
noveerde woningen in de Paduawijk.
Waar zij naar toe zijn gegaan, en wie
voor hen in de plaats zijn gekomen. En
of inderdaad gesproken kan worden
van «het overgrote deel van de oor
spronkelijke bewoners». Die belang
stelling zal zich zeker niet beperken tot
mensen en instanties in Tilburg, want
het verschijnsel zal zeker ook landelijk
de aandacht trekken.
Andere aanpak
In elk geval, aldus de BHW, moet
worden vermeden, dat het bij de reno
vatie van de 86 woningen in de schil
dersbuurt, die daartoe op de nominatie
staan, dezelfde weg opgaat. En
daarom is het zinvoller een andere
aanpak te kiezen die neerkomt op de
volgende punten:
een snelle en efficiënte verhelping
van dringende onderhoudsge-
breken, die volgens het burgerij,
wetboek voor rekening van de ver
huurder zijn;
een goedfunktionerend klach
tenregistratie- en -verhelpings-
systeem bij de verhuurder, zodat
huis-, tuin- en keukenklachten
meteen verholpen kunnen worden;
een renovatieplan dat de
hoogstnoodzakelijke veranderin-
Dit jaar, het Jaar van het Kind, wil extra aandacht besteden aan alle begeleiding in het centrum in aanmer-
kinderen over de hele wereld en eigenlijk meer speciaal die uit de derde king komt. Als dat het geval is wordt
wereld. Want dat zijn de kinderen die het in deze tijd het zwaarst te het kind ingedeeld in éen van de twee
verduren hebben. Daar worden we ons de laatste tijd steeds meer van Hogendorpstraat
bewust en juist daarom willen we nog wel eens vergeten dat er ook in onze draaien Die groepjes bestaan elk uit
directe omgeving kinderen zijn die het erg moeilijk hebben. Kinderen die acht kinderen en worden begeleid
op alle mogelijke manieren in de knel kunnen komen en voor wie het erg door twee groepsleid(st)ers en een
moeilijk is om daar op eigen gelegenheid weer uit te komen. Zulke stagiaire, leder kind krijgt zo de
kinderen werden vroeger «moeilijk opvoedbaar» genoemd en vaak grootst mogelijke persoonlijke aan-
1 weggestopt in tuchthuizen en dergelijke instellingen. Maar ondanks de dacht.
A x goede bedoelingen van de toenmalige instanties, waren dat toch lang niet Spelen
altijd de beste omstandigheden voor het kind. u
In het centrum is voor elke groep een
groepsruimte ingericht, waar met de
kinderen gepraat en gespeeld wordt.
Daarnaast is er nog een aparte speel
kamer en een handenarbeidsruimte,
n van waar het kind zelf kan ontdekken wat
het kan doen met gereedschap
zelf iets te maken. Ook wat he
betreft komen de kinderen er n
P. kort, want in het centrum is
'n e flinke ruime keuken gebouwd, waar
kinderen en kok dik tevreden mee zijn.
In de tijd dat de kinderen niet in het
centrum aanwezig zijn onderhouden
de medewerkers van het centrum
contact met de ouders, maatschap
pelijke werkers of andere betrokken
instanties of personen om een zo goed
mogelijk beeld van de situatie te krij
gen. In het Boddaert-centrum wordt
niet alleen uitgegaan van het kind maar
van de hele gezinssituatie.
Positief
Ondanks het korte bestaan van het
centrum, zijn er al genoeg reakties
binnengekomen die positief wa
ren. Vanuit de gezondheidszorg
reageerde men erg entoesiast en ook
de buurtbewoners lijken in hun sas te
zijn met het centrum. Sommigen van
hen hielpen op de openingsdag zelfs
mee met het serveren van drankjes aan
de bezoekers.
De kinderen uit de buurt blijven hier
niet bij achter, want een paar komen af
en toe zomaar binnengelopen om ge
woon mee te spelen.
Dat was het misschien wat wethouder
mevrouw M. van Puyenbroek bedoelde
toen zij bij de opening van het centrum
niet alleen de deur opende, maar ook de
drempel eruit haalde. Het Boddaert-
centrum niet als een centrum dat ergens
buiten de maatschappij hangt, maar er
daarentegen juist middenin.
standigheden kunnen bijvoorbeeld
zijn, een langdurige ziekte van de
moeder, waardoor het kind in een on
zekere situatie komt.
Dat kan zijn door het f
ouders alleen komt te
:rlijden of een scheidit
5 kan de ouder var
Eén van de eersten die dit besefte was de
Jonkvrouwe E.C. Boddaert, die op 11
maart 1903 in Amsterdam het eerste
idaert-tehuis opende. Het tehuis
g uit van het beginsel dat kinderen
het moeilijk hadden met hun omge
ving, niet uit die omgeving weg moesten
an gehaald, zoals dat tot dan toe de
mte was geweest. De kinderen
gewoon in hun natuurlijke
kunnen blijven en het Bod-
li um zou de kinderen moeten
helpen in hun moeilijkheden,
later zelf in staat zouden zijl
tegen op te kunnen.
In de praktijk is dit 1"
uitgangspunt voor elk
um. De natuurlijke
jders en kind mogen
/orden.
)ok in Tilbur»
ert-ce»u
volledig
18 jam
Heeft dit wel zin?
Nu is de renovatie van de Paduawijk
een voorbeeld van vernieuwing van
woonmilieu, dat in wijde kring wordt
geprezen. Het is zeker waar, dat deze
vernieuwde wijk zich kan laten zien,
maar als het waar is, dat de oorspron
kelijke bewoners, als gevolg daarvan,
terugdeinzen voor de zozeer gestegen
huurkosten, wordt het toch wel de
vriend helpen met
4et deze^aife^
r met deze De-Icer
t. Grote bus
