Goudschat van Eldorado in Londen te zien I II «Che» ook dood als voorbeeld r s SRfi£ 1 I Nieuw boek over het veelzijdige leven de astmalijdende dokter-revolutionair van Eens de trots van bü van Boesschoten en 1595,* 948,- 298,- 1295,- 198. 995,- 198,- 1598. 298,- i VAN BOESSCHOTEN >pgroep I.95 1 Indiaanse priesters krijgslieden I Speciale witte kerst prijzen bü van Boesschoten J| I iber 1978 pagina 26 DE TILBURGSE KOERIER Donderdag 14 december 1978 pagina 27 -ï ing die Noch de 95 p/set vild-schaar. is heden ten dage nog zeer goed Cassette decks Vanaf Informeer naar onze speciale prijzen! kaanse en Britse verzamelaars. Alle koopavonden geopend tot 21.00 uur. 2SÈL aal I Reeds vanaf Grandioze prijzen op ’t gebied van Alles werd er op geheel in een zo nati :he schotel •dekoratie. tische n en 23 x 33 een reeks socialistische revoluties in Latijns-Amerika. o toren Watt Hoefstraat 145, TILBURG - Telefoon 013-432163-421271 Instelbare iti-reuk s 149.50, 99.95 S fabrikaat lazen in voor «We zijn ichtballon zelfde slechte dood. i jnse dol :1de in Stereo 2 x 25 VI inkl. rack cassettedeck platenspeler M.D. element ïllen frontleiders ogen ïrden die bo den, in- igezien. LEN div. model boven en 1 van de Spanjaarden in Columbia werd gehouden en waarbij het In dianenstamhoofd met goudpoeder bestrooid (vandaar El Dorado) in het Guatavitameer offers bracht aan c meer en zich daarna, in het water van Guevara jonge Zui niet aan te binden Sansui Audio-rack Geheel compleet reeds vanaf Kleuren-T.V. 51 cm elektronisch blackstripe beeldbuis Platenspelers Rotel, Philips-As Garrard-Technics Sony - Wega - BSR Sansui inkl. element. Guevara was een van hen. Zijn hoopt werd zijn dood. Gemakkelijke betalingsregeling. Ruime keus Bezoek voor de beste informatie geheel vrijblijvend onze showroom. Eigen technische dienst voor de beste service koffie-apparaten, stofzuigers, klokradio’s, cassetterecorders, koelkasten, drogers, gasfornuizen. it, oranje. iet ’’kluit” in Jsa95 Portable TV 31 cm TV met 6 voorkeu rtoetsen met FM-MG-radio accu kabel i oewonueren, waar ae apaans bloedigste militaire expedities Eldorado (Spaans ledoradode stampte a vergulde man) is sinds het begin dak hun van de 16e eeuw de naam van het goudland, dat in de binnenlanden van Zuid-Amerika zou gelegen zijn en daaruit ontwikkelde zich de betekenis van «land van be lofte». Een luitenant van Pizarro zou het eerst de naam van «El Dorado» aan Peru gegeven heb- ben- moest als koninklijke cijns De sage dankt haar ontstaan Spanje verscheept worde... 1 aan verhalen over een of- hier ook kwamen de voorwerpen ferplechtigheid d£e voorde komst en sieraden zeer dikwijls in de u.„ smeltkroes terecht. De inpalming en aldus het tra- Ikoper ook Kleuren-TV 66 cm grootbeeld module systeem 12 kanalen volledige garantie Kleuren - TV 36 cm portable model 8 elektr. toetsen inkl. 8 mnd. gar. met diktators en korrupte regimes. In stitutioneel geweld kweekt geweld, doet de slachtoffers guerrillero’s wor den, waardoor het zijn «gelijk» be wijst. In die helse cirkel zitten vele Latijns-Amerikaanse landen al decen nia gevangen. De Cubaanse revolutie was de laatste van grote opstanden tegen een Che i «caudillo» een diktatuur. Velen Gent hoopten dat het de eerste zou zijn van Keuze uit vele wildspeclalitelten Restaurant ALBERTVILLE Alpheneebaan 14 - CHAAM Tel. 01619-1586 Keuken open van 12.00 tot 21.00 uur Tafelreservering gewenst. de idee dat «het geweld een instrument voor historische vooruitgang kan zijn»; integendeel, zijn geschrifte daarover (met die van Régis Debray) werden heilige teksten voor een deel van de intelligentsia. VARGAS LLOSA Die fascinering lijkt thans het grootste deel weggeëbd, wel zover gekomen dat die luc is doorgeprikt. Theorieën als de guerrilla-kem, de gewapende propa ganda, en het revolutionair geweld als enig antwoord op het ingebouwde ge weld van de ekonomische strul - van de Latijns-Amerikaanse L bleken niets dan illusies te zijn. Zij vermochten de revolutie in dat we relddeel niet verder te brengen. In- 1, zij hebben de afstanden tussen de politieke voor- trijders en de brede lagen van /olking die naar verandering ikeren. Noch de boeren, noch de arbeiders, noch de (kleine) mid denstand namen, in enig land van dit werelddeel, in enige betekenisvolle mate, stelling voor de guerrillero’s». Een lang citaat van de Peruaanse auteur Mario Vargas Llosa; die «ana lyse» schreef hij onlangs in het Spaanse blad «Cambio 16», een ana lyse die ontgoocheling weerspiegelt, maar anderzijds toch nog een sluime rend vuurtje onder de asse van de de sillusies verraadt. En dat is wellicht bij velen zo. Che Guevara is nog altijd meer dan de naam van die astmalij dende Argentijnse dokter die een leidende rol speelde in de Cubaanse ukturen revolutie. Het gevoel heeft hem niet landen, afgeschreven maar de verstandelijke overwegingen verklaren hem wel dood als voorbeeld. STEUN BLEEF UIT In een recent verschenen biogra fie wordt nog eens een poging onder nomen die fascinering te verklaren. Maria C.J. Snethlage publiceerde in 1973 «Cuba op weg naar het so cialisme», een toen wel vrij veel ge prezen boek dat ze nu heeft willen aanvullen met een biografie van Guevara omdat ze vindt dat Che een heel grote invloed heeft gehad op Ca stro en op het gebeuren in Cuba. Het is in hoofdzaak kompilatiewerk met soms een al te hagiografische inslag. Maar er verschijnt wel stupieder werk. En bovendien is Snethlage ze ker niet blind voor de fouten en gebre ken van Guevara. Zijn ellendig en fa taal eindigend Boliviaans avontuur schrijft ze voor een groot deel toe aan het feit dat Che de voorschriften ne geerde die hij in zijn eigen handleiding had gegeven! Versterkers 2 x 15 Watt RMS alle aansluitings- mogelijkheden Bovendien heeft Guevara maar al te makkelijk geloofd dat het Sierra Maestra-sukses herhaalbaar was in Bolivia. Zijn zogenaamde «foco- teorie» is er afgestraft; op Cuba slaagde een kleine groep, gesteund door de volkswil, erin het repressief regime te verdrijven. In Bolivia pro beerde Guevara de guerrilla weliswaar te lanceren in het meest «rode» gebied maar de onmisbare steun van de plaat selijke bevolking bleef uit. Castro en Che begonnen in 1956 op Cuba met twaalf man, hadden twee jaar later driehonderd en driejaar later drieduizend guerrillero’s. Che startte in Bolivia met zeventien Cubanen en kelen. Che werd, gewond maar le vend, gevangen genomen maar al snel terechtgesteld omdat men een herha ling vreesde van het Debray-proces dat kort voordien de aandacht van de hele wereld had getrokken en het re gime in een slecht daglicht had gesteld. Het trieste einde van Guevara in Bolivia heeft duizenden jonge Zuid- amerikanen nochtans niet ervan weerhouden de strijd t derde Pizarro van mening en hij slachtoffers omkwamen. De bres igen. is heden ter. r.r~ zzzz J :ht had de zichtbaar. Sepulveda Jiad genoeg gev tot ladatzijer ging te doen i, dat V het vc- B-o--tden» noordwaarts om in het regering tot beschermd gebied t «meer van de gouden man» zijn geheim voor immer kan bewaren. Onder de in Londen tentoon- nidschatten, die nog elders gestelde voorwerpen bevindt zich waren om van die een afgietsel van een te Bogota gebleven gouden vlot, met minus- kên. cule figuurtjes, die aan een In 1803 rekende de Duitse ont- plechtigheid deelnemen. Het be- dekkingsreiziger von Humbodt treft waarschijnlijk de inhuldiging uit, dat een duizendtal Indianen van de gouden man. Voorts ligt jaarlijks 5 gouden voorwerpen in er een reeks juwelen, die onder de het Guatavitameer wierpen en schatte de aldus in het meer te- id op 300 _.ige dollar. Maar volgens recentere berekeningen, zou de schat buiten zijn kunst waarde veel kostbaarder zijn. In 1545 begonnen door hun goudzucht overstuur geraakte avonturiers methetleegmakenvan het meer. De eerste was een Spanjaard, die daarvoor een groep Indianen aanwierf om met emmers het water weg te voeren. JUWELEN, WANDELSTOKKEN EN ONTHARINGSTANGETJES Later in 1580 zou een andere maar dit keer rijke Spaanse han delaar, Antonio de Sepulveda, 8.000 Indianen inzetten om een aen,.v< bres te graven in de oevet van het welijj^ in een krater liggende meer. Het Spanjaarden hel waterpeil zakte 20 meter maar het mens het goud ni werk begaf het, waarbij veel “U bezat. IN SMELTKROES TERECHT gezet om het tuurlijk moge v lijk kader te plaatsen. Zo werd Pizarro er in slagen door verraad bijv, meer dan 500 kg echt Co- de Inca-keizer Atahualpa gevan- lumbiaans gras per vliegtuig aan- gen te nemen. Als losgeld eiste hij gevoerd om een Indianenwigwam een met goud gevuld vertrek van zo echt mogelijk na te bootsen. 88 kubieke meter. Vanuit alle Aldus werd een schril kontrast hoeken van het rijk kwamen kud- geschapen met de primitieve le- den met goud beladen lama’s naar vensomstandigheden van deze het Spaanse legerkamp, maar Indiaanse kunstsmeden die op ge- toen het vertrek vol was, veran- De beroemde goudschat van Eldorado, die eeuwen lang tal van ontdekkingsreizigers en avonturiers heeft aangetrokken, is voor het eerst buiten Zuid-Amerika te bekijken. De schat is inderdaad naar Londen overgebracht, waar hij vier maanden lang ter bewondering uitgestald zal liggen in de zalen van het Royal Academy Museum. De organisatie ervan zal niet minder dan 1.300.000 dollar kasten. Maria C.J. Snethlage: «Ernesto Guevara 1928 1967», uitg. Van tnep, Amsterdam, paperback, 222 Pag. Verwacht wordt dat ongeveer 500.000 mensen de schat zullen komen bekijken en bewonderen, waar de Spaanse conquistadores één van de koenste en bloedigste militaire expedities voor over hadden. aarde en onder een rieten ..„.i kunstwerken tot stand brachten. Het spreekt vanzelf, dat heel Spanjaarden te wat van deze kunstschatten de expedities niet overleefd hebben. Inderdaad deden de conquistado res de gouden voorwerpen smel ten om de buit met hun knechten te delen. Een vijfde moest als koninklijke cijns naar Spanje verscheept worden. Maar Vx 1 Z-» r- Z-X/ 1 negenentwintig Bolivianen, van wie er al snel vijf deserteerden; nog geen jaar later was de groep gedecimeerd tot ze ventien man. Geen enkele Boliviaanse boer had zich aangesloten, integen deel. Voor de speciaal in Panama door Amerikaanse experten opgeleide guerrillabestrijders van het Boli viaanse leger was het uiteindelijk een koud kunstje de hele groep uit te scha- De Latijns-Amerikaanse schrij vers blijven onze Westerse belang stellingssfeer binnenrukken. Maar ook zonder hun literaire prestaties komt hun kontinent voortdurend in het nieuws: Chili, Argentinië, Cuba, Bolivia, Peru, Nicaragua, El Sal vador, en zelfs Guyana. Cuba is en blijft echter een bijzonder geval: op het moment dat Westerse ogen wat uitgekeken raken op het suikereiland stuurt Fidel Castro krachtens het «proletarisch internationalisme» Cu banen naar een ander kontinent, naar Afrika om er te vechten in Angola, in een regelrechte oorlog. Jaren voordien had hij al eens landgenoten naar Afrika laten ver trekken: in 65 begon zijn vriend Che Guevara met een honderdtal man een relddeel n guerrilla in Zaïre die echter een ont- tegendeel, zettende flop werdEn toch vertrok hij vergroot kort daarop naar Bolivia om daar het- hoedestr: '"'e te proberen. Het eindigde nog de beve iter, want een jaar later was hij hunl 1En toch stierf toen niet met hem liet de keizer ombreng Maar de goudzucl.. pakken gekregen. Sepulveda Jiad genoeg goud Na de Incahoofdstad Cuzco te gevonden om andere avonturiers hebben verwoest, trokken Pi- tot in de 20e eeuw een nieuwe po- zarro en zijn mannen, nadat zij er g>nête doen wagen. Maar telkens lucht hadden van gekregen, dat was het vergeefs. In 1965 werd lands- elders nog meer goud te «vinden» f>et meer door de Columbiaanse was, noordwaarts om in het regering tot beschermd huidig Columbia te belanden. Al- verklaard waardoor het gemeen wordt ook aangenomen, J dat de Indianen allerlei vertel seltjes de wereld inzonden over dezegou.L/.JL te vinden waren om gisch einde van de Zuidameri- Spaanse geweldenaars af te gera- kaanse Indianenrijken werd een Guatavitameer kwarteeuw na de landing van de god van dat Christoffel Columbus in 1492 in meer en zien oaama, in het water gezet. Een ander kwarteeuw was afg,^dJ^ voldoende om een handvol 'erpen van Spaanse soldeniers, die vrees »ereeds''k'”' Je trots wa- iriesters en Ongeveer 500 voorwei. zuiver goud. allerlei gereedschap noch gewetensbezwaren kenden, en juwelen, die eens de trots wa- Om eerst het Aztekenrijk in rechtgekomen partij goud op 3 ren van Indiaanse priesters en Mexico en later dat van de Inca’s, miljoen toenmalige dollar. Ms krijgslieden liggen aldus tentoon datzichover4.000kmaande voet in de Royal Academy. Het groot- van de besneeuwde Andes uit- ste deel ervan komt uit het mu sterkte, van de aardbol weg te ve- seum van het goud van Bogota, gen. Dooi de Indiaanse keizers en die de mooiste kollektie ter we- hun onderhorigen, die hun c reld is. Andere stukken zijn af- niet konden geloven, wei komstig van Spaanse, Ameri- deze gebaarde invallers, l. i vendien schoten afvuurdi derdaad als half-goden aange; GOUDZUCHT TE PAKKL Profiterend van een broeder twist in het Incarijk zou Francisco gouden man. Voorts ligt eeks juwelen, die onder de neus en op de borst werden ge dragen. Het betreft stukken in de halvemaan vorm, eigen aan de Precolumbiaanse kunst, en een masker, ter grootte van een gelaat dat uit een enkel gouden blad is vervaardigd. Voorts zijn er wandelstokken met een vogelvormige knop en ontharingstangetjes te zien, als mede potten die door de Indianen werden gebruikt om cocablade- ren te kauwen (de bladeren waar uit cocaïne wordt gehaald), een gebruik dat nu nog door de An- desindianen in ere wordt ge houden. De Indianen hadden zo veel goud, 'dat de meest een voudige voorwerpen voor dage lijks gebruik van dat metaal wei den vervaardigd, vooraleer gn ”’Y te ervaren, dat voor c 1 ït leven van e< iet goud niet waard was d

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 1978 | | pagina 27