Ontmoeting met bemanning
van het Europese Spacelab
Kijkbuiskinderen...
zig - zag NAAIMACHINES
vanaf 319.-
roup
W ereldbevolking
groeit minder snel
i
Wetenschappelijke
arbeid in ruimte
dankzij de
29.sc
Bekroonde diamanten
NBIEDING
en
lo.
I
sfeld
y
v d kerkhof
vervoerdienst»
</C naaicentrum
JjnWmnpartyrnaker
nuM'78'79 WS
Shuttle -
-letters
o-
nps
vember 1978 paginal DE TILBURGSE KOERIER
Donderdag 30 november 1978 pagina 31
J
teit
alen
agnerplen 24
EMBER
I
)8
nzon
in
prei
ide d
MUZIEKSTUDIO
Reparatie-onderdelen van alle merken
TILBURG
TEL 013-435865
van o.a.
awenstein - Etna - Bernina - Vesta - Anker
100
140
150
140
de trots
iveld
Tivolistraat 67-69
Tel. 013-434762 b.g.g. 324115.
besterdring 63
Prijs
42.-
75.-
94.-
97.-
Deze hanger
email werd bc
De kreatie van
disci”
gOUGv
diama
gewei
aksen
De I
negen minuten tussen twee en kwart voor zeven,
twintig minuten van kwart voor zeven tot acht,
twaalf minuten van acht tot tien en twee minuten
Alleenverkoop v
Husqvarna - Le\
lijk is
lanci
Enkele prijsvoorbeelden:
Breedte Hoogte
80
140
180
200
(zo
in het midden
De ESA (Europees
martagentschap i heeft
ALUMINIUM ZONWERING v
RECHTSTREEKS VANAFDEFABRIEK
R-estoRint
lijk op-
imaakt voor
e tijd is dus
itige raket-
ar éénmaal
1950 was dat nog maar 2.5 In deze laatste twee landen
miljard. daalt het bevolkingscijfer al
In bijna alle ontwikkelde sinds 1950.
’’Partymaker"ritme unit
Ingebouwd (alleen bij Nowina).
Met één vinger speelt U gelijktijdig de
bas, drums en akkoordbegeleiding
(48 verschillende akkoorden lil!)
De bevolking van de wereld neemt minder snel toe, aldus het Amerikaanse Bureau voor Volks
tellingen. In de jaren zeventig was de groei 1,9 procent per jaar en in de vijftien jaren daarvoor twee
procent.
Behalve in Afrika nam de aanwas overal af, maar het bureau tekent hierbij aan, dat uit China
^tilburq tel 434325
Deze opname in het model van Spacelab geeft een idee van de
werkruimte van het tuig en de inrichting. Van 1. naar r.de drie
Europese payloadspecialisten Claude Nicollier, Ulf Merbold en
Wubbo Ockels.
ten plus de kapsi
kunnen worden
Cl Dit betekent het t
ware ruimtevervoer
«transportmiddel voor d
mos» is een feit dankzij
Over dat alles konden we pra- ven
ten met de drie Europeanen Ulf rika;
Merbold (Duitsland), Claude Ni
collier (Zwitserland) en Wubbo
(Nederland) van wie één
zal worden uitgekozen
eerste vlucht samen met
Amerikanen - Byron Lichtenberg
fichael Lampton - uit te voe
ren.
Elke sekonde worden er op
de bevol- de wereld iets meer dan vier
in vier Ian- king in 1976 toe noch af. De mensen geboren en sterven er
w__ nam af jn West_ |,5. Elke dag neemt de bevol-
(0,3 In Oost- king netto met 200.000 zielen
-.2 X, en in toe. Dat is meer dan 75 miljoen
Nieuw-Zeeland. perjaar.
Zoals reeds gemeld werden de re|dbevolking. bL"“
iS in Chi"a in 1953
meest uiteenlopende testen heb- g
ondergaan. Hun voorbe-
De helft van de wereld
bevolking woont i“ 1
den China. India, De
enigde Staten en de Sovjet-
Unie. Naar schatting waren er
in 1977 4.3 miljard mensen. In Australië
JS|g^iIU]rlWrtynu>ter
voor prijsbewuste muziekliefhebbers
Hierbij cadeau:
bijpassend houten orgelbankje met muziekberging.
Gaarne demonstreren wij U, geheel vrijblijvend, hoe
gemakkelijk en snel U op dit orgel kunt leren spelen.
Kom kijken en spelen bij
Tijdens een werkvergadering voor de bemanning van de eerste Spacelab-vluchtenvan I. naar r.O. Garriott
(NASA-astronaut), B. Lichtenberg (NASA-payloadspecialist), M. Lampton (idem), R. Parker
(NASA-astronaut), U. Merbold (ESA-payloadspecialist), C. Nicollier (idem) en Ockels (idem).
Rechtstaande: Dirk Frimout (België, ESA-koördinator voor de bemanning), D. Shapland
(ESA-gebruikerskoördinator) en J. Lewis (NASA-koördinator voor de bemanning).
dekoratief theaterorgel-model
prachtige, volle toonkwaliteit
3 voetmaten (16', 8'en4')
5 solostemmen
sustain op het bovenmanuaal
voegt een extra dimensie toe
aan de normale orgelklanken.
vibrato, nagalm enz. enz.
>oter
MULDERS
SPACELAB Gedurende zeven dagen
De Shuttle kan inderdaad een deze twee payloadspecialis
waar vervoermiddel worden ge-
;md, omdat hij tuigen «en zijn
laam kan meevoeren. Eigen-
is het toestel bestemd voor het
.ceren van ruimtetuigen, het
heen en weerbrengen van mensen
en materiaal enz. De tiende vlucht
van de Shuttle - midden 1981 - zal
voor Europa uiterst belangrijk
zijn. Immers dan voert het tuig
Spacelab mee, dat gebouwd werd
door veertig firma’s in tien Euro
pese landen waarbij VFW-Fok-
ker/ERNO de koördinerende
'’"'nam. (Nu reeds heeft de
:h ertoe verbonden nog
in Europa te
rs worden op ongeveer
ioogte afgeworpen en zij
_erekupereerd worden; de
;rote brandstoftank echter wordt
jas losgemaakt vóór het tuig in de
x.dbaan wordt gebracht en die
d dus opbranden bij terugkeer in
atmosfeer. De orbiter gedraagt
:h vervolgens als een ruimtetuig
i keert na zijn opdracht naar de
irde terug. Maar nu komt het
ivuwe: men heeft thans een
jchniek ontwikkeld volgens
/elke de Shuttle de atmosfeer
.i.i.endringt en als een reusachtig
zweefvliegtuig gaat landen op een
baan.
De Shuttle kan dadeli
nieuw worden klaargem
de volgende vlucht. De
voorbij dat de reusacht
*'T plus de kapsule maar
ti ingezet.
begin van de
erdienst; het collier
- de kos- Ockels
j de ex- zal wor
perimenten van de vroegere pro
gramma’s en nu kan de weten
schappelijke arbeid buiten de of Mi
maar aarde worden aangevat.
lapslui
reiding voltrekt zich in vijf fazen.
De eerste, namelijk het ver
trouwd worden met de doelstel
lingen van de missie, is reeds
achter de rug; de tweede faze
waarbij men toe is aan een nader
onderzoek van de diverse
proeven in samenwerking met de
researchmensen is nu aan de
gang. In de derde faze zullen de
payloadspecialisten zich ver
trouwd maken met het labomate-
riaal waarmede zij moeten wer
ken, waarna een vierde faze volgt
met simulatie van de vlucht-
omstandigheden. De vijfde en
laatste faze bestaat erin hen te la
ten deelnemen aan het assemble
ren van de hele uitrusting terwijl
dan ook simulatietesten worden
uitgevoerd waarbij de bemanning
samenwerkt met het weten
schappelijk personeel op de basis.
Spacelab is een stevig opzet, I
waarbij een Amerikaans-Euro- I
pese samenwerking is ontstaan, I
die natuurlijk niet meer zo sterk in
de publieke aandacht staat omdat
ruimte vluchten niet langer «sen- Model van de Shuttle: vooraan de orbiter (zoals een
sationeelzijn, maar die nu wer- startpositie met eronder de twee boosters en
kelijk diepgang heeft gekregen. brandstoftank.
Wij leveren tevens:
Aluminium jaloezieën
voor binnen en buiten
Jaloezie-gordijnen
Rolgordijnen
Zonneschermen
Aluminium raam-en
deurhorren
Alle maten - Vele kleuren - 5 Jaar garantie - Gratis meten - Snelle levering
Winkel Showroom Tilburg Goirkestraat 26 tel 013-425.180
Breda Haagdijk 52 tel 076-133.332
die onder het tuig worden beves
tigd. Tussen deze is dan nog een
grote tank met vloeibare brand
stof bevestigd die de motoren van
de orbiter moeten voeden. De
boosters worden op ongevt
45 km ho"
zullen gere
grote brani
pas 1<
aardt
zal
de
ziel
en’
aardt
niem
tec
■I a we»w
Na een korte uiteenzetting door Winner
Michel Bignier, programmadi-
rekteur, was er ruime gelegenheid
voor vragen en een gesprek met de
mensen die de pioniers zullen zijn
6ij de systematische exploratie van
de kosmos.
De «payloadspecialisten» i
geen astronauten, geen gespeci
seerde piloten zoals de mensen die
de programma's tot en met de
Apollo-vluchten hebben uitge
voerd. Deze laatste astronauten
heeft men voor de Shuttle natuur
lek ook nog nodig want zij vormen
de bemanning van het tuig,
41 voeren nu ook wetensche
mee die tot verdere studies in de
ruimte zullen overgaan. Voor de
eerste vlucht zullen dat één Ameri
kaan en één Europeaan z
zuilen even voor de vlucht gekozen
Worden uit de vijf geselektioneer-
den.
NIEUW RUIMTETUIG
In september van 1979 hopen
de Amerikanen een eerste vlucht
te maken met het ruimtetuig van
«en nieuwe generatie, de Shuttle
(of ruimteveer). Het bestaat uit
een orbiter (satelliettuig) en een r
voortstuwingsensemble. De or- ker/ERLw
biter gelijkt op een vliegtuig; het taak waarn;
zal starten met behulp van zijn NASA zich
raketmotoren en twee andere Spacelabs
«boosters (met vaste brandstof) bestellen.
met diamanten, geel goud, platina, hematiet en
bekroond met een Diamonds-International Award.
Fulvio Scavia, Italië, bestaat uit een halfronde
>cus, die opgehangen is aan zijdeachtige buisvormige
uddraadjes, die precies om de nek passen. Acht grote
imanten in bekende diamantvormen maken een boog rond de
“'elfde discus, terwijl kleinere stenen het roestkleurige email
..entueren. Het totale diamantgewicht bedraagt 16,85 karaat.
Diamonds-International Awards werden uitgereikt op 19
oktober in de Paradis Latin Club te Parijs.
en werken met de vier Ame- de atmosfeer, de ionosfeer en de
ikaanse astronauten die de magnetosfeer, de wetenschappen
Shuttle bemannen. Daarbij krij- van het leven zoah de biologie, de
gen de twee wetenschapslui biogeneeskunde, de menselijke
heelwat te verwerken want in het gedragingen, de waarneming van
om die eerste programma van Spacelab de aarde, de materialenstudie bij
één der zijn niet minder dan zesenzeven- gewichtloosheid enz.
tig wetenschappelijke experi
menten opgenomen, die betrek
king hebben op uiteenlopende
domeinen zoals de astrofysika, de
:n zullen astronomie in het ultraviolet, in-
listen le- frarood en X-stralen, fysika van ben
de jeugduitzendingen tg zijn. Daarna volgden
f ruime afstand buitenlandse avonturenserii
,t Nederlandse en buitenlandse amusement,
sportrubrieken en Nederlands kabaret. Tot
geen belangstelling toonden de jeugd
tjes voor godsdienst en aktualiteiten.
Voor de allerkleinsten werden de reakties
genoteerd door een van de ouders, over het al
gemeen door de moeder. Op deze wijze kwamen
er ook waarderingen per omroep van de gehele
vier groep uit de bus. Tussen kwart voor zeven en acht
kij- het hoogst voor de TROS, het laagst voor de
NOS, tussen acht en tien het hoogst voor de
A VRO en het laagst voor de VPRO en na tienen
t voor KRO en NCRV en het laagst
weer voor de VPRO.
Ruimte-
in haar
foofdkwartier te Parijs de jouma-
Iteten de gelegenheid geboden
tontakt te nemen met de
-payloadapecialisten -», de weten
schapsmensen die geselekteerd
irerden om de bemanning te vor-
iwen van de eerste vlucht van het
Spacelab (het ruimtelabo van
Europese makelij). D<t tuig zal
midden 1981 met het nieuwe Ame
rikaanse ruimtetuig Shuttle in een
baan rond de aarde worden ge
bracht voor het verrichten van
wetenschappelijke arbeid.
Uit een enquête door de afdeling kijk- en
luisteronderzoek van de NOS onder kinderen van
3 tot en met 11 jaar, is gebleken dat in Nederland
in het tweede kwartaal van dit jaar, gemiddeld ook nog daarna.
200.000 van de kleinste kijkertjes ook van acht tot
tien uur aan de beeldbuis gekluisterd zijn ge- Fav.oriet in°lle leeftijdsklassen bleken toch
weeüt. De grootste kijkdichtheid met ongeveer de JeukduitZendingen tg zijn. Daarna volgden op
350.000 kinderen was weggelegd voor de pro- afs!and b>J‘tfnlalndsf avonturenseries,
gramma’s op vrijdag- en zaterdagavond. Het Nederla.nds^ en bu'te"la,nd“ ^^nt, de
minst gekeken door de kleinsten werd op de sPortr^^ f n Nederlands kabaret. Totaal
woensdagavond. Maar ook dan zaten er altijd ¥en ^langstelling toonden de jeugdige kijker-
nog 100.000 kinderen voor het scherm.
Over het algemeen wordt in gezinnen met
een kleurentelevisie meer door de kinderen geke
ken dan in gezinnen met alleen een zwart-wit-toe-
stel. Ook de opleiding van de moeder speelt vol
gens het onderzoek een rol. Kinderen, wier
moeder een lagere opleiding heeft genoten,
ken meer dan kinderen met een hoger geschoolde
moeder.
Gemiddeld keken kinderen in dat kwartaal het hoogst
43 minuten per dag naar de televisie, te weten weer voor c
onvoldoende gegevens beschikbaar zijn.
Volgens schatting waren er
in 1977982.5 miljoenChinezen
°f bijna een kwart van de we- fn bijna alle ontwikkelde
De laatste landen is het aantal geboorten
r,k—" ,o<'1 minder dan twintig per
duizend per jaar.
In Engeland nam
10*74.
V?r- bevolking
Duitsland'
Duitsland (0,2
