Os
ïtü#
een vaste plaats weten te verwerven
Kerst-
kruiswoordraadsel
Kerstboomtraditie helpt in
ons land verbetering van
landschap financieren
SSSS Kerstins hebben in Tilburgs programma
ze tijd in de miljoenen en dit goed dat zo’n kersts,tal iets
nd
Niet zelf takken gaan snijden!
ge
we
Samen dingen doen en beleven
3e
en
EN
j MHd ÜHDI
■....ill
idï
dl
aa mm aa—
aaaa aa aaa aa aaaa
ÜF
Denkkursiejje
Kerstgebeuren als vroeger in de Heuvelse kerk
De nostalgische stal komt weer in de aandacht
Donderdag 22 december 1977 pagina 19
r 1977 pagina 18
zen,
■Xl
.Mj
in
half zeven.
35
Open Huis
42
58
83
)5
56
109
'110
143
trum
uit-
het
rT^tili
van het licht
is
nnr
45
sderec
kersi
film
Het
voor
voerig
neen, c
konjjne
Verlosser
intaan aanmeldden om bij de voorbereidir
1 wil dus duidelijk zeggen, dat een kerstin ni
ste pro-
J om ne-
vaalf de
?hisch welzijn,
verspannen,
i. Het is een
★p
Als die nostalgie doorzet, kan misschien
gehoopt worden, dat de industrie er
zich toe gaat zetten
stalgroepen
een minimur..
nog prachtige porseleinen beek,
die tussen de twee wereldoorloger
Duitsland werden gemaakt die
goede s
nature onderschei
dersj
voor i
omaai uoa van je nouat,
waardelijk en onvoorstelba
Dat durven en kunnen gelo
lakt de eigenlijke vrede
voor het
e gewone
int daar-
irbehoud op grote
ker, de
vooral
pleger
Har- gezeik,
n het één u -
t the F
i de kerstboom gaat in
>p drie oorzaken, die
caar te maken hebben. In
'-atsen van
de woon-
'shet toen
n.v»is. Door
:ld de mens
ii tijd ook de
ien,
ko-
mid- Europa om
ingen maken wat van\
letak- tie, die zoals ge
rassend goec
eerste wer 'J
m huisrr
n.tistboom l
loopt in onze tijc
komt allemaal t
bouw.
Kerstvieringen
24 december:
19.30 uur dienst v;
23.30 uur nachtmis
beschoren
mijnstutt»"
bosbezit
een bos
jonge
verkopen. I
voor ons ooi
i, onze lezers -
toch weer even de kans hun I
prijsje mee te verdienen.
Er zijn drie prijzen te winnen, nl.:
eerste prijs f 25,tweede prijs f 20,derde prijs f 15,
De uiterste datum van inzending is zondag 8 januari.
De uitslag drukken wij af in ons blad van 12 januari 1978.
worden,
B gaat zetten weer kerst
en te leveren, die voldoen aan De kerstin is de laatste jaren niet alleen in Tilburg
...urn van goede smaak. Er zijn plaatsen een begrip
;en in in
die van
smaak getuigen en die zich
b onderscheiden van gewoon k...-
speelgoed. Als de handel zich daar-
r inzet, zal het niet moeilijk zijn hier
een grote afzet te scheppen.
gmis
:bedsdienst op het mid-
ket land Israël, dat °P het ogen-
blik weer volop in het wereldnieuws
legroeten de mensen elkaar
l «sjalom». Wij vertalen
iet «vrede». Dat is kor-
Mynstukken
De derde oorzaak van de populariteit
van de kerstboom ligt veel dichterbij.
Verandering
Overigens ziet het ernaar uit, dat in de
wat meer verwijderde toekomst de
kerstboom toch niet zo’n gunstig lot
beschoren zal zijn, omdat er geen
mijnstutten meer nodig zijn en een
itter het niet in zijn hoofd haalt
s aan te planten, alleen om de
boompjes als kerstbomen te
Bovendien is, al ziet het er
iok anders uit, een denne- of
geworden dat in de kerstviering al niet meer is T
denken. Het blijkt, dat samen zijn en samen doen van eenzamen c_
mensen, die behoefte hebben aan ruimere omgang dan het besloten gezin,
inspirerend werkt op de deelnemers, en groot is dan ook het aantal
de tilburgse koerier
dit jaar spontaan aanmeldden om bij de voorbereidingen te worden be- in de Corellistraat, het Open Huis aan het Colimbusplein,
trokken. Dit wil dus duidelijk zeggen, dat een kerstin niet alleen bedoeld is centrum voor Baanlozen, in de Goirkestraat en Posjet aan de
voor degenen, die op geen andere manier Kerstmis zouden kunnen vieren, laan.
van sterk inspirerend werkt op de deelnemers, en groot is dan ook het aantal en van diverse vermelden wij dan ook het overzicht van het prograi
kin- mensen, die van vorig jaar zo ’n goede indruk hebben bewaard, dat zij zich De voornaamste kerstins van de stad zijn toch wel die van de Montfor
-uj-ui -1-!Jingen te worden be- - - -
niet alleen bedoeld is
OPGAVE
HORIZONTAAL: 1. lied ter gelegenheid v. p— J---
houdsmaat; 11. iemand die foto’s maakt; 18. karakter;
soort populier; 24. soort nietje; 25. wintervoertuig; 27. riv. in Italië; 28. ruzie;
31soort weefsel; 34. Engels voorzetsel; 35. dierengeluid; 36. Noorse godin; 38.
Ned. eiland; 39. bijwoord; 40. boomloze vlakte; 43. Engelse ontkenning; 44.
grootmoeder; 45. meisjesn.; 46. bangig; 48. natuurkundeterm; 50. rijksgrens;
52. selenium; 53. de somma van; 54. briefaanhef; 55. eenh. v. kracht; 56.
nimmer; 58. water in Friesland; 59. verdriet; 61. in oprichting; 63. deel v.h.
kippenhok; 65. op dit moment; 66. gebak; 68. afstandsmaat; 69. metaal; 71.
moderne kommunikatietechniek; 76. navigatiemiddel; 79. klein beetje; 80.
rondhout; 81zuivelprodukt; 82. onooglijk; 83. tochtje; 85. gedeputeerde stater
86. deel v. Amerika; 87. klaar; 89. koren; 91. voorzetsel; 92. inhoudsmaat; 94
korte zinspreuk; 96. onmeetbaar getal; 97. geleerd; 99. eind (Eng.); 100. Duits
pers, vnw.; 101. meisjesnaam; 103. voegwoord; 105. herkauwer; 106. ontste-
kingskoord; 108. reinigingsplaats; 109. water bij Denemarken; 111. familielid; d
112. dek van ijs; 114. kledingstuk; 116. water in Utrecht; 118. voorzetsel; 119.
deel v.e. bijenkorf; 120. mandje; 121. voorzetsel; 123. delfstof; 125. Frans
lidwoord; 126. huid; 127. soort zwijn; 130. spoorstaaf; 132. godheid; 133. pers.
vnw.; 135. militaire opleidingsschool; 137. plaats in Drente; 138. land in Azië; ëf'j
139. behoeftig; 140. soort schip; 141. rivier in Duitsland; 142. mesthoop; 143. Z/
herkauwer; 144. spetter; 145. zangnoot; 146. watering; 148. verlichtingsartikel;
149. landgrens (afk.); 150. NV (Franse afkorting); 153. gelukkig nieuwjaar (afk.); c
154. Evangelische Omroep; 155. glijer; 157. uitroep; 158. sierkleding; 160.
dieregeluid; 161. bevel; 162. jong varken; 163. beangstigend; 164. ijzerhou
dende aarde; 165. zangnoot; 166. boom; 168. drinkgerei; 169. gevangenis. 'houi
sparrebos in onze streken nietin-
ems; ons landschap vraagt eigenlijk
meer hei met struiken en jeneverbes
sen of lage bossen met loofhout. Men
daarop let, allerwege
zien, dat de bosbezitters jaar op jaar
bezig zijn het vroegere landschaps
beeld te herstellen en de coniferen te
vervangen door berken, eiken en el-
waardoor het algemeen beeld le
vendiger wordt. Dit gebeurt natuurlijk
geleidelijk aan, maar berekend kan
worden, dat over ongeveer veertig jaar
dit renovatieproces zal zijn voltooid.
Dan zal het niet zo makkelijk meer zijn
om aan een kerstboom te komen als
nu. Maar misschien is er tegen die tijd
wel een helemaal andere traditie ge
groeid.
25 december:
10.30 uur dagr
14.00 uur geb
daguur.
19.30 uur gebedsdienst op het avond
uur.
maar in allerlei en voor wie dan maar een noodoplossing moet worden gezocht. Ook
weg te degenen, die in gezinsverband vieren zijn een paar uur bij een kerstin
of van hartelijk welkom en ook van die zijde bestaat dan ook veel animo. Talrijk
zijn de instellingen, die op een of andere manier een kerstin organiseren,
amma.
jrtkerk
het Tref-
Academie-
het beperkte aantal plaatsen
U aangeraden van te voren even
..lovl. kuïitakt op te nemen.
tuniteit, Poststraat
13-322502.
In de wintervakantie gingen ze in de kerken kijken naar de grote kerststallen, die plaats meer is, zelfs niet voor een reporter, waar de bakker het zo druk heeft, dat
van de kerk op den Heuvel vond Isidoor elk jaar de mooiste.... zijn vrouw nu mee moet helpen, waar de herders met hun vee, schapen, konijnen,
Zo schrijft Norbert Heerkens in «de Wolwevers». Nog steeds probeert d’n Heuvel geiten en bokken, de nacht op de koude vloer doorbrengen, waar de
het kerstgebeuren zo schoon te brengen. Ook dit jaar is er weer een mooie stal op geboren wordt, ook voor ons.
stal introdu- geslagen in de kerk. De leiding van de jeugdbeweging de Heuka deed zijn best. Zaterdagavond om tien uur wordt dit ook al gevierd in de H. Mis, waarin prof,
acht te Grub- Ook de jongeren doen wat: om vijf uur in de namiddag beelden zij dat grote wonder Lescrauwaet preekt en het gemengd koor o.l.v. Jan Jansen de Paukenmesse van J.
uit op hun manier. Ze zullen terugkeren naar Bethlehem, waar in de herberg geen Haydn m.m.v. het Tilburgs Symphonieorkest uitvoert.
Montfortkerk ker, de film «Sound of music», waar
Het programma van de Montfortkerk vooral de kinderen veel plezier aan
begint op eerste kerstdag om twee uur plegen te beleven. Van zeven tot acht
’s middags met de Nieuwe Kon. Har- gezelschapsspelen en van negen tot
monie. Verder is er optreden van het één uur dansen met muziek van AH in
Gemengd Koor o.l.v. Jan Buil het the Family.
Ambonnezenkoor o.l.v mevr. Patty, o tweede kerstd om twee
Al kunnen we dit jaar niet genieten van extra-vrije dagen, samengebundeld met W voor Kinaeren speciale attraKties entreef3,Voor de kinderen is er op
de kerstdagen, onze lezers - puzzelaars hebben met dit kerstkruiswoordraadsel bedacht zijn, o.m. een poppenkast om tweede kerstdag optreden van een
toch weer even de kans hun hersens te pijnigen en meteen de kans er ook nog een “a*f zeven. clownsduo, van Ome Frie met de pop-
f. penkast, de kerstman komt met ka-
dootjes en tenslotte wordt er een film
gedraaid van Charlie Chaplin. Er is
Het Open Huis houdt zaterdagavond een crèche,
om tien uur tot één uur kerstnacht met
een koffiemaaltijd. Er zullen verhalen
worden voorgelezen door Thea Dries
sen en Louis de Jong, en verder wor-
den de aanwezigen verzocht mee te
Kerst; 7. op deze wijze; 9. in- zjngen ,n een kerstliederenrepertoire.
- Het programma op eerste kerstdag be-
- om trek
Is in huis halen van een kerstboom schadelijk voor het milieu? Bij alle spar
wenken en raadgevingen op het gebied van milieubehoud raakt een mens heei
wel eens de kluts kwijt, en zodoende wordt zelfs de jaarlijkse traditie van
de kerstboom een probleem. Duidelijk is, dat bossen geschaad worden, als OI ‘age DOSS5n mei 1
iedereen maar op eigen houtje gaat takken snijden of bomen omzagen. Een
bosbestand wordt aangehouden en gepland door deskundigen, die strikt bezig zijn het vroegen
omschreven bedoelingen hebben met hun aanplanting. Als een ondes
kundige daarin gaat rondzagen, liefst om de mooiste boom mee te nemen,
dan wordt de planning van zo’n bos op die plek met een jaar of tien
vertraagd. Hetzelfde geldt voor afsnijden van dennetakken. Een conifeer,
zoals een den of een spar is ontwikkelt geen takken vanuit de stam, snijdt
men een tak af, dan komt er geen nieuwe voor in de plaats. Over het
algemeen zitten in een houtopstand de takken, die de leek op zoek naar
kerstversiering het beste aanstaan, precies op de plekken, waar de
houtvester ze wil hebben, worden ze eraf gezaagd of gesneden of nog
erger gebroken dan komen er geen nieuwe voor in de plaats en de boom
staat er tot in lengte van jaren geschonden bij.
Daarentegen is het allerminst schade- Zowat honderdvijftig jaar geleden be-
Ijjk, maar eerder bevorderlijk voor het gon men in ons land systematisch het
boswezen, als de mensen via de gewone bosbestand te onderhouden en te ver
handel kerstbomen kopen, want daar- nieuwen. In de mijnbouw was een
door steunen zij het natuurbehoud op grote behoefte aan mijnstutten, die erg
een belangrijke manier. Verkoop van geschikt uit denne- en sparrestammen
kerstbomen is een belangrijke bron van gezaagd konden worden, en zo was
inkomsten voor een bosbezitter die hef voor bezitters van bosgronden
daardoor de kosten van onderhoud kan aantrekkelijk grote arealen te
bestrijden. ten met juist deze bot
De traditie van de kerstboom gaat in worden, 1
wezen terug op drie oorzaken, die tien keer zov
weinig met elkaar te maken hebben. In zet dan er volwassen wor
de vroegste tijden had het plaatsen van zo’n bosbestand geregeld moet wor-
eeuwig - groene takken in de woon- den uitgedund. P
huizen, of woonstulpen, zoals hettoen boor
waren, een magische betekenis
groen in huis te halen hield J
zichzelf voor, dat over een tijc*
buitenwereld weer groen zou worde
wat dan gelukkig ook uit placht te k
men. Vele eeuwen later, in de m
deleeuwen werden in de behuizir"
tijdens de wintermaanden dennet,
ken opgehangen, omdat men in die tijd
meende dat geuren, en met name de
geur van dennehars een heilzame hy- geen
giënische werking had. Waar de be- kerst
krompenheid van de huisvesting des
tijds en het op elkaar leven van een
voor de ruimte te groot aantal mensen
de atmosfeer binnen bepaald niet fris
maakte, was deze dennegeur natuur
lijk een welkome verfrissing, die toen
nog duidelijker ervaren werd dan nu,
nu wij ook in de winter over een as
sortiment van bloemen en kamer
planten beschikken: dat was er toen
niet bij.
iviit; 55.
linklijke
88.
-;97.
'n\.de alle
*v< se- 'X
verstand; sjalom:
9. kwajon- omdat
De kerststal
Gedurende een tiental jaren is de
kerstboom in de woonhuizen het cen
trum geweest van de kerstviering,
maar de laatste tijd ziet men de men-
isgronden sen weer nostalgisch teruggrijpen naar
tebeplan- aloude kerststa! met be«Mjes van
juist deze bomen. Maar er het heilig huisgezin, van de herders
tegen het verlies, altijd wel met hun schapen en van de engelen en
zoveel jonge boompjes uitge- de d"e?oni"ge"- trad,t,e ‘s inge.?
er volwassen worden, zodat ™erd door St.-Franciscus van Assisie
sbestand «eregeld moet wor- die ^°°F.?et ®er,st de s7 -
De verwilderde ceerde tijdens de kerstnach -
boompje^waren eigenlijk nergens ge^ bio en de twaalfde eeuw. Er is veel aan
schikt voor tot men zich realiseerde, ge egen’.dat de °uders erop oezien,
dat zij heel goed bruikbaar gemaakt dat de ,k!nderen de samenstelling van
konden worden als kerstbomen. Van- de ^.eld®ngr°®p,met enlge zinuvo?J
zelf dus, dat men trachtte, niet aHeen trad,t,e b*handel£' e" ^voorbeeld
in Nederland, maar in heel West- geen smurfen of Donald Duck tussen
Europa om de kerstoom populair te de s^thaPen of de ka™e 1 zetten’
maken wat vanwege de latente tradi- waartoe b\kle,uters de "eiglng
Is gezegd al bestond, ver- vaak/root bljjkt Met zorg vertellen,
Bd lukte. Al wel sinds de wat de beeldjes betekenen is hier de
ten goede aan de bos- meer 1S dan zo maar speelgoed.
Posjet
Posjet brengt het uitvoerigst
gramma, dat op zaterdagavond
gen uur begint, van tien tot twaalf de
film «Heavy Traffic» brengt en dan tot
twee uur de aanwezigen trakteert op
een verzorgde kerstmaaltijd.
Op eerste kerstdag is er tussen elf en
één uur ontvangst met koffietafel
waarna poppenteater Nabuchodono-
sor. Na een gezamenlijke maaltijd
omvat het avondprogramma de film
«La Grande Bouffe», de fakir Raja
Sindra en de Cobra Modrock Band.
.eer „ere^s
staat begroeten de mensen elkaar van hetJclownsdu8o en ’s avonds The
iet het woord «sjalom». Wy vertalen Incubes Rockshow and Theater Laat
tmees,al me ^de{- Datls k?.r: op de avond is er dan session voor
rekt maar sjalom betekent eigenlijk iedereen. Voor de kinderen is op eerste
veel meer: het drukt vrede uit op alle kerstd jn de Kruitkelder een teken.-
vlakken van het menselijk leven. film enKeen djashow over Tj
dom betekent je thuis voelen in je Het programma van het Trefcentrum
haam: intens genieten en blij zijn voor Baanlozen geven wij elders uk.
dom betekent pychisch voerig in ons blad.
et gespannen, niet ove
niet nerveus of gedrukt zijn,
houding van evenwicht.
Sjalom is ook het diep gevoel van
VERTIKAAL: 1. kern v.e. kaars; 2. rondhout; 3. vruchtenat; 4. stipt vasthou- vrede< dat een goed geweten met zich
aend aan beginselen; 5. Gode zij lof; 6. telwoord; 7. lust; 8. geogr. aanduiding; 9. r^f,ren.8t;..
uitroep; 10. vocht verliezend; 12. vrouwelijk schaap; 13. in orde; 14. koren; 15. sJalonj biJ uitstek sociaal, 't Is de
knaagdier; 16. deel v.d. dag; 17. etentje t.g.v. een feest; 19. soort vogel; 20. vriendschap, het respekt, de sym-
sompig; 22. verbintenis; 23. deel v.h. oog; 26. snelheidsrit; 28. lichaamsholte; Patie’ dieJe maS ontvangen uitje om-
29. meterton; 30. bevestiging; 32. lager onderwijs; 33. zware hamer; 35. soort gevmgen dieje zelfgeeft aan anderen.
metaal; 37. Noord-Holland; 41. verwijderdheid; 42.j)laats in Frankrijk; 45. en Sjalom zal er kunnen groeien tussen
omgekeerd; 47. voorzetsel; 49. pers, vnw.; 51loods; 54. muziekinstrument; 55. landen en volken in een sfeer vanver-
riv. in Italië; 57. bid (Lat.); 59. min.; 60. naaigerei; 62. ons insziens; 64. Ned. draagzaamheid en geweldloosheid.
vliegveld; 65. de onbekende; 66. soort hagedis; 67. volksoverlevering; 69. B'J de profeten van het oude Israël
nouaing; /O. wintervoertuig; 72. voorzetsel; 73. boom; 74. Hare Koninklijke wordt de Messias aangekondigd als de
Hoogheid; 75. bar; 77. titel; 78. bouwval; 81. zijde; 84. deel v.e. tafel; 88. Vorst van de Sjalom. Zo zingen de
zangnoot; 90. interest.91bejaard; 93. haarkrul; 95. vogel; 96. riv. in Italië; 97. engelen in de kerstnacht: sjalom voor 26 december:
soort ouderwets hoofddeksel; 98. kerkelijk lied; 100. op dat moment; 101. de alle mensen, van wie God houdt. Dat 10.30 uur eucharistieviering,
jongere; 102. duur v. eb en vloed; 104. modegek; 106. inhoudsmaat; 107. se- is de diepste betekenis van het woord 14.00 uur gebedsdienst op het mid-
konde; 108. verdedigingssteHing; 110. onder andere111volgens het verstand; sjalom: de vrede die je mag vervullen, daguur.
113. huidopening; 115. pl. der oudheid; 117. in de meeste gevallen; 119. kwajon- omdat God van je houdt, onvoor- 19.30 uur gebedsdienst op het avond-
gen; 120. deeg v. pannekoeken; 122. onderricht in taal; 124. nu en dan; 128. waardelijk en onvoorstelbaar veel. uur.
dikwijls; 129. drank; 131. geheel ontwikkeld insekt; 134. dunne; 136. gegroet; Dat durven en kunnen geloven: dat I.v.m.
139. de somma van; 140. sluis; 147. rekbaar materiaal; 151. uitroep; 152. pos- maakt de eigenlijke vrede van het wordt U aangera
terijen; 155. deel v.e. toneelstuk; 156. bescheiden, beknopt; 157. elfenkoning; kerstfeest uit. telefonisch kont
159. nakomeling; 166. lidwoord; 167. deel v.e. Franse ontkenning; 168. uitroep ^'e sjalom wens ik u van harte toe: St. Maartenkommi
v. kou. zalig Kerstmis Bijl 31, Tilburg, tel. 013