92 99.50 928 I 5 JAAR MEUBELCENTRALE AN Late bevrijding van Tilburg het gevolg van mislukking van de Slag bij Arnhem? O o 5 F I van Dankzij uw vertrouwen en onze lage prijzen, zijn wij in vijf jaar tijd gegroeid 60 m2 tot 2000 ITT 2 showroom aan de Hart v. Brabantlaan 27 in Tilburg. In deze feestvreugde laten wij u delen, door onze prijzen nog eens extra te verlagen! s»rn' :kën om teruggaaf resaxsK tosten, reiskosten, tosten e.d. Kantooruren ids van 7 tot 9. Van Kempen I Pcviiodji' 695,- Ontberingen werden opgevangen ÏX door hartelijke onderlinge hulp ff I oktober 1974-pagina4 DE TILBURGSE KOERIER Donderdag 24 oktober 1974 - pagina 19 BIJ DERTIGSTE HERDENKING VAN 27 OKTOBER 1944 R KONINGSPLEIN 203-204 TILBURG TEL. 42 02 99 Ontruiming nog Duitse troepen door de binnenstad. welkom! Vernielingen 25.000 man totaal ’Frontstad’ Hilvarenbeek wel Twee maanden Verwoesting Grave OKTOBER JUL. v. STOLBERGSTRAAT 5 IKENS- ES m. b. 3,50 35 ct SPECIALE SPECIALE FEESTPRIJS FEESTPRIJS DN 421186 b.v. Fe huur gevraagd Personeel b.z.a. Auto's/motoren donders de wil PROFITEER ER VAN. MIES BOUMAN CRISTINE DEUTEKOM in stond en wands Lieutenant commandant id oktober tenslotte i opmars voort te De grootste keus in EIKEN WANDMEUBELEN BANKSTELLEN EETHOEKEN Financiering en reservering mogelijk SPCCfllAAN 33S TEL. 436220 TILBURG 9 tot 6 uur Het is weer tijd voor HANDSCHOENEN en SJAALS trachtten achter de Duitse grens te len. sn licht lemaal zwaar :t meer andere is en tijd ERWORST 100 gram Waar zou u beter slagen dan in een SPECIAALZAAK? hadden hebben Hollandse hongerwinter hebben zich hier dan ook niet voorgedaan. general Sir it van de 15e gaat i Tilburg. I eeleer i Op het Piuspleii verlucht met eer MOOIE HUISKAMERTAFEL Met afschroefbare poten Hi Normale prijs 150.- Collin Barber, Schotse divisie. egen eer; versterkt operatie ■België bij tijd werd opgerukt ijl afleidingsaanval- buurt van Mol ember MASSIEF EIKEN ZADELZITSTOEL Pak mee! SPECIALE FEESTPRIJS zolang de voorraad strekt MEUBELCENTRALE Hart v. Brabantlaan 27 Tilburg bij het station "*r de be vrij- :t zo maar een dat zich over iurig bestond i zouden Duitsers plan den grote advertenties at een lo'kartikel maar prijzen 1,50 tot 8,— per kilo beneden like Supermarkt b.v. 3ER RIBSTUK 4,50 3ANDO (Ham) 4,75 ergiebronnen van alle iutomatische telefoon- i bedrijven werden ^ndigheid. waardoor 't alvorens alles weer vindingrijkheid van slaagde er gelukkig :e, wat nodig was om ig enigszins gaande te te sparen, maar deze met groot gevaar voor i leven; als de Duitsers het 1 lerkt zouden zij hen zeker I iisilleerd. JENNY AREAN en nog vele artiesten kwamen bij ons! WAAROM omdat wij een goede coup en kleur maken DAAROM kleuren en knippen wij zoveel te huur gevraagd plm. a 250,— per mnd. inregenstraat 16. STEBROODJES 4 voor I Super 'De Rosmolen’, jlenplein 27,I JHAANTJE per stuk Super ’De Rosmolen’, jlenplein 27, I EIKEN WANDMEUBEL met t.v. ruimte bar en besteklade een zee aan bergruimte Normaalprijs 1495.- HAMADAN VLOERKLEDEN van 310x210 tot 320x225 zeer mooi en van een ongekend zware kwaliteit norm, prijs 2495,— en hoger NU UITZOEKEN 1995,- ngadvies bureau, otsestraat 195, Tilburg, HOUDER met ervaring tan uw administratie ’ARABIES Van uw i^OWI3m0"V74leVW Eindhoven - Grave - Nijmej doorstoöt realiseren, die werd door luchtlandingstroepen. De begon op 1 september in Noord-1 Leopoldstad. In korte tijd naar Eindhoven, terwijl afl len werden volvoerd in de en Arendonk. Op 4 september was het gebulder van de kanonnen aldaar in Tilburg te horen. De Duitsers waren door de snelle optocht van de geallieerden in Frankrijk en België volkomen onder de voet gelopen en zij i kregen dan ook order om zich terug te trekken achter de grote rivieren in Noord Nederland. De uittocht liep vooral in de richting Den Bosch - Nijmegen. In Tilbur" en in meerdere andere plaatsen nam uittocht de vorm aan van een panische vlucht. We wonen tegenover het postkantoor. en dat bevrijding van Brabant das niet bij kon komen. Een heel lende bijzonderheid was zeker, dat “emeente Hilvarenbeek bevrijd kor I, maar dat het wekenlang r vooraleer het front zich verpk ’De Westrik’ tot voorbij T” grote krachtsinspanning v leger bij Arnhem moest 1'.: stelsel weer in orde breng— worden verder getrokk^,, meer dan een maand. en de wereldvrede zich in deze tijd geplaatst zien, brengen in brede kringen grote bezorgdheid teweeg; het ziet er naar uit, dat de westerse welvaartseconomie zich zal hebben te beperken ten behoeve van de Derde Wereld-landen en dat idee brengt alom verontrusting teweeg. Het zou daarom goed zijn, als het Westen, en met name Nederland, zich nog eens te binnen brachten met wat voor ontberingen de bevolking zich destijds moest vergenoegen; niet om duidelijk voelbaar te maken hoe erg het toen was, maar eerder om in de herinnering te brengen dat toen de bevolking zich heeft weten heen te slaan door onvergelijke lijk veel grotere moeilijkheden zonder daardoor blijvende schade op te lopen. De eerste troepen, die de stad binnentrok ken waren de ’Scots Fuseliers’ die het eerst werden verwelkomd op Koningshoeven. Maar in totaal trokken meer dan 25.000 man in die twee dagen de stad in, uitgerust met een hoeveelheid transportmateriaal, waarvan de omstanders de adem verging. Dag en nacht trokken de transporten zonder ophouden de stad door in de richting van ’s Hertogenbosch. Bijzonder diepe indruk maakte het, dat de Nederlandse Irenebrigade, als haar eerste taak op Nederlands grondgebied, deelnam aan de bevrijding van Tilburg, waarbij het wel wat tegenviel, dat uiteindelijk de brigade toch niet de stad introk, maar werd ingezet voor de verovering van het vliegveld Gilze Rijen. In het noorden werd dit een dag later pas vastgesteld, zodat toen de uitdrukking ontstond ’Dolle Dinsdag’ op 5 september 1944, de dag waarop de Duitsers en de met hen verbonden Nederlandse NSB-ers ral de kluts kwijtraakten en hals-over- RSTEBROOD 29 Ct van onze worstmaker: E klant boven 15, GWORST t.w.v. 3,— met name in de buurten, waar allerlei comités als paddestoelen uit de grond rezen en elke avond al dan niet samen met geallieerde soldaten party’s aanrichtten. Er was een verordening van het gemeente bestuur nodig om er een redelijk einde aan te maken en de bevolking weer te laten terugkeren tot de orde van de dag. Dat was een zware taak, want de vernielingen herstellen vereiste aller handen. De droevige slotsom van de oorlogshande lingen in 1944 was 78 personen gedood,47 personen zwaar en 103 personen gewond. 22 huizen werden hek vernield, en 284 huizen werden zo i beschadigd, dat ze zonder herstel niet te bewonen waren. Nog veel meer and huizen liepen zware schade op aan glas pannen; en het weer was guur voor de t yan het jaar, wat met glasloze ruiten zeker geen pretje was. En glas was zo vlug niet te krijgen. Een ander slotsom is, dat de mensen voor elkaar het leven draaglijk maakten en dat ook het idee, dat het einde van de oorlog in zicht was, de mensen de moed gaf om de laatste loodjes van de ontberingen te doorstaan. Naar men dacht. Geen mens heeft zich kunnen voorstellen, dat het nog tot 7 mei 1945 zou duren voor de Duitsers ermee ophielden, wat een ramp werd voor Holland. Inmiddels ging de opmars in Oost-Brabant wel zijn gang, maar de daarvoor bestemde troepen hadden alleen de opdracht de flanken van de saillant te beschermen en niet veroveringen te maken ten Oosten of ten Westen daarvan; daarvoor waren zij ook niet toereikend. Toen de aanval op Arnhem mislukt bleek, kwam naar vorer dat de geallieerden al hun handen hadden aan de verdediging van de sailk De bevrijders werden ingehaald met een enthousiasme dat geen grenzen kende en dat voor mensen, die het niet hebben meegemaakt onvoorstelbaar is. De feeste lijkheden bleven wekenlang aanhouden, 1 bij de bevrijding een gastankstation, dat door C. J. Koster werd ischildering ter herdenking van de gevallen stadgenoten. Onze stadgenoot, de heer J. Simons, over wie wij een tijd geleden schreven naar aanleiding van zijn omvangrijke verzameling van materiaal uit de laatste wereldoorlog, en met name van een unieke collectie foto’s van de bevrijding van Tilburg, is door het Cultureel Centrum, naar aanleiding van onze publicatie van destijds verzocht deze verzameling ter beschikking te stellen voor een expositie, die op de benedenverdieping van het Cultureel Centrum wordt gehouden t/m 10 november. Het zou goed zijn, als deze tentoonstelling voor een of andere historische ’instantie’ aanleiding was om zich te bezinnen op middelen om deze waardevolle collectie waarvoor de heer Simons alle eer toekomt, voor de toekomst te bewaren. Op bovenstaande foto het terugtrekken van de Intussen gaat 27 oktober over ding van Tilburg. Dat was niet zc dag, maar veeleer een proces, c twee maanden uitstrekte. Gedt er onzekerheid of de Duitsers terugtrekken of niet, en oök de 1 zelf veranderden voortdurend van pl nen; dit vond zijn oorzaak, zoals bespie linge Al die tijd was Tilburg ’frontstad’, wat betekende, dat alle verkeer naar buiten verboden was. Dit had catastro- iaic gevolgen voor de voedselvoorziening, en duizenden, zo geen tienduizenden begaven zich dagelijks, uitgerust met de meest primitieve vervoermiddelen -langs allerlei achterweggetjes de boer op om het allernoodzakelijkste te kunnen krijgen. Bij een herdenking als deze moet één punt zeker worden rechtgezet. Tijdens de Hollandse hc misschien terecht - dat de boeren, die Gaai paiiivuucicn van voedsel voorzagen, dit deden tegen moor- Beschieting dende prijzen, waardoor tal van gezinnen gedwongen werden hun allerlaatste bezit- Het Britse leger was einc tingen van de hand te doen. In Brabant, en sterk genoeg om zijn nen. zeker in de omgeving van Tilburg, is vol die twee maanden nooit sprake lant, geweest: de boeren verkochten hadden, en dat was gelukkig nog veel, tegen de geldende distributieprijzen. ter wijl ze makkelijk veel meer hadden kunnen vragen. Zij waren er diep van doordrongen hoe belangrijk hun taak was en die hebben zij met ere vervuld. De toestanden van de Iburg deze De eerste ontmoeti lieerde soldaten; vooral kinderen voelden zich sterk tot de bevrijders aangetn nog iemand van onze lezers, die zich herinnert waar deze foto werd genomen, en wie erop staan? verove- ihem en ..vuv.landse gebied tember, toen em begonnen, bedoeling was van t Brabant, en gemc geallieerden den, i op te rukken cfl en En dat kwam eigenlijk alleen omdat de onderlinge rivaliteit tussen de mensen nagenoeg totaal was verdwenen; een zwaar stuk spanning, waardoor onze samenle ving zich kenmerkt bestond toen niet, en de andere spanning, die van de terrorise rende bezetting, betekende lang niet zo’n zware belasting. Inderdaad, het is jammer, dat die tijd niet veel duidelijker wordt bestudeerd en dat de lessen die eruit kunnen worden getrokken niet veel gron diger terharte worden genomen. ibant daar nog ■■vel ergteleurstel- zeker, dat wel de bevrijd kon wor- ilang moest duren '^,uatSte Van?f Dat de Duitsers welhaast twee maanden de TLlburg: na de tijd kregen om Tilburg tegen de geallieer- >ng va." het Britse dente verdedigen, is een ramp voor de stad st dit zijn transport- gebleken. Zij richtten merendeels zinloze ngen alvorens kon vernielingen aan, die het hele centrale en. Dit duurde voorzieningenstelsel vrijwel lam legden. Nagenoeg alle bruggen werden vernield, de elektrische centrale, de gasfabriek, de watertoren, de centrale werkplaats van de Spoorwegen, de energiebronnen grote fabrieken, de automatische t centrale en tal van bedrijvt verwoest met een grondigh het jaren gekost heeft alvor was als vroeger. De v het bedrijfspersoneel Si in om het alleruiterste, het leven in de stad nog kunnen houden, mensen deden dit hun geme gefus Bij de Dertigjarige herdenking van de bevrijding van Tilburg op 27 oktober 1944 is het wel een beetje weemoedig te constateren, dat dit jubi leum toch maar erg tam wordt herdacht. Er is een tentoonstelling van foto’s uit de bevrijdings dagen - uit de omvangrijke collectie van de heer J. Simons, die er zijn hobby van heeft gemaakt allerlei over de Tweede Wereldoorlog te verza melen - opgesteld in de benedenverdieping van het Cultureel Centrum, en er is een herdenking van de gevallenen op Broekhoven, maar verder verloopt zondag het leven in onze stad naar de orde van de dag. Toch is het jammer, dat de herinnering aan die stormachtige dagen in de vergetelheid verdwijnt. De moeilijkheden, waarvoor de wereldeconomie De Duitse legerleiding had op die datum geen idee van de plannen tot t van de Rijnovergang bij Arnl overwoog het hele Zuidnederlar J~ te ontruimen. Pas op 17 septe de luchtlandingen bij Arnhem werd duidelijk welk de bedoel; de geallieerde saillant in Oost ook, hoé het kwam, dat de f geen aanstalten maakten om op in de richting van Midden en West Brabant. Dit eenmaal inziende werden de Duitse verdedigingsplannen Veranderd; men bleek toen toch blij kbaar weer waarde te hechten aan een verdedigingslinie aan het Noord-Kempisch kanaal in België. Het gevolg was, dat de Tilburgers, die een paar weken lang niet anders hadden gezien dan terugtrekkende en vluchtende Duitsers, nu weer goed georganiseerde troepen zagen terugkeren, die uitgerust met pantsers trachtten de vijand uit het terrein ten nraktkêh^vc zuiden van Riel en Alphen in de richting Pa]e Kevo|ge Turnhout te verjagen. Gedeeltelijk lukte en r dat en daarmee werd de bevrijding van Tilburg voor onbepaalde tijd opgeschove- n. (Tapijten Wij hebben de naam dat we niet duur zijn. Dat zijn we ook niet, en datl willen we graag zo laten. I De absolute toppers van onzel SPECIALE AANBIEDINGEN Zijn SHIRAZ VLOERKLEDEN 300 x 200 zware kwaliteit van 995,— NU UITZOEKEN tongerwinter is - - het verhaal ontstaan, daar particulieren van dit deden tegen r ..-door tal van gezinnen i hun allerlaatste bezit- nt,en daar van wat ze zetten. De Duitsers bleken beter geïnfor meerd dan hun tegenstanders en zagen in, dat een moordende verdediging van Tilburg geen zin had. Zij trokken hun troepen dus vrij snel uit de stad terug op 26 oktober en lieten alleen achterhoedeenhe- den op bepaalde plaatsen achter. De Britten wisten daar echter niet van. In een herdenkingsboekje, dat de gemeente over oorlog en bevrijding uitgaf in 1949, wordt wel gezegd, dat de Britse bevelhebber overal van op de hoogte was, maar dan is het toch onverklaarbaar waarom de ’lege’ stadswijk Broekhoven door de oprukken de troepen zo zwaar moest worden beschoten. Wijkbewoners, onder wie Toon Verhagen, Toon de Kwak’ ge naamd, en Piet Jongen, begaven zich onder het vuur door naar de Engelsen om te vertellen, dat ze ’op een lege zak sloegen’ en dat de Duitsers Tilburg geëvacueerd hadden. Vermoedelijk bespaarde deze melding de stad een verdere beschieting. Jongeren, die ouderen nog eens van ’den oorlog’ horen vertellen, merken altijd op, dat in die relazen vrijwel altijd het vermakelijke overweegt: hoe de Duitsers bij de neus werden genomen, hoe men - tegen de controleurs van de voedselcontroledienst in - toch altijd weer kans zag om het te karige rantsoen van de distributie aan te vullen, hoe men op allerlei onverwachte manieren erin slaagde improvisaties uit te voeren voor transportpro blemen, voor herstelwerkzaamheden aan de huizen, voor het vinden van logiesgelegenhe- den voor mensen, die geëvacueerd waren of moesten onderduiken, en dat allemaal in een geest van de grootste eensgezindheid. Mensen, die elkaar nauwelijks of niet kenden, en alleen door verwijzing duide lijk van elkaar wisten, dat ze politiek betrouwbaar waren, vertrouwden elkaar hebben en houden toe, soms tot en met de kinderen. Er is wat afgelachen in die tijd! voor 1,98 en oorlog’ horen vertellen, merken jke overwe - - - eurs van d rs bij d iienst GEWELDIG MOOI BANKSTEL Met een fijne zit Normaal 1198.- -

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 1974 | | pagina 19