92
99.50
928
I
5 JAAR MEUBELCENTRALE
AN
Late bevrijding van Tilburg het
gevolg van mislukking van de
Slag bij Arnhem?
O
o
5
F I
van
Dankzij uw vertrouwen en onze lage prijzen, zijn wij in vijf jaar tijd gegroeid
60 m2 tot 2000 ITT 2 showroom aan de Hart v. Brabantlaan 27 in Tilburg.
In deze feestvreugde laten wij u delen, door onze prijzen nog eens extra te verlagen!
s»rn'
:kën om teruggaaf
resaxsK
tosten, reiskosten,
tosten e.d. Kantooruren
ids van 7 tot 9. Van Kempen I
Pcviiodji'
695,-
Ontberingen werden opgevangen ÏX
door hartelijke onderlinge hulp
ff
I oktober 1974-pagina4
DE TILBURGSE KOERIER
Donderdag 24 oktober 1974 - pagina 19
BIJ DERTIGSTE HERDENKING VAN 27 OKTOBER 1944
R
KONINGSPLEIN 203-204 TILBURG
TEL. 42 02 99
Ontruiming
nog
Duitse troepen door de binnenstad.
welkom!
Vernielingen
25.000 man
totaal
’Frontstad’
Hilvarenbeek wel
Twee maanden
Verwoesting
Grave
OKTOBER
JUL. v. STOLBERGSTRAAT 5
IKENS-
ES m. b.
3,50
35 ct
SPECIALE
SPECIALE FEESTPRIJS
FEESTPRIJS
DN 421186
b.v.
Fe huur gevraagd
Personeel b.z.a.
Auto's/motoren
donders de wil
PROFITEER ER VAN.
MIES BOUMAN
CRISTINE DEUTEKOM
in stond
en wands
Lieutenant
commandant
id oktober tenslotte
i opmars voort te
De grootste keus in
EIKEN WANDMEUBELEN BANKSTELLEN EETHOEKEN
Financiering en reservering mogelijk
SPCCfllAAN 33S
TEL. 436220 TILBURG
9 tot 6 uur
Het is weer tijd voor
HANDSCHOENEN
en SJAALS
trachtten achter de Duitse grens te
len.
sn licht
lemaal
zwaar
:t meer
andere
is en
tijd
ERWORST
100 gram
Waar zou u beter slagen
dan in een
SPECIAALZAAK?
hadden
hebben
Hollandse hongerwinter hebben zich hier
dan ook niet voorgedaan.
general Sir
it van de 15e
gaat
i Tilburg. I
eeleer i
Op het Piuspleii
verlucht met eer
MOOIE HUISKAMERTAFEL
Met afschroefbare poten
Hi Normale prijs 150.-
Collin Barber,
Schotse divisie.
egen eer;
versterkt
operatie
■België bij
tijd werd opgerukt
ijl afleidingsaanval-
buurt van Mol
ember
MASSIEF EIKEN
ZADELZITSTOEL
Pak mee!
SPECIALE FEESTPRIJS
zolang de voorraad strekt
MEUBELCENTRALE
Hart v. Brabantlaan 27 Tilburg bij het station
"*r de be vrij-
:t zo maar een
dat zich over
iurig bestond
i zouden
Duitsers
plan
den grote advertenties
at een lo'kartikel maar
prijzen 1,50 tot 8,—
per kilo beneden
like Supermarkt b.v.
3ER RIBSTUK 4,50
3ANDO (Ham) 4,75
ergiebronnen van alle
iutomatische telefoon-
i bedrijven werden
^ndigheid. waardoor
't alvorens alles weer
vindingrijkheid van
slaagde er gelukkig
:e, wat nodig was om
ig enigszins gaande te
te sparen, maar deze
met groot gevaar voor
i leven; als de Duitsers het 1
lerkt zouden zij hen zeker I
iisilleerd.
JENNY AREAN
en nog vele artiesten kwamen bij ons!
WAAROM
omdat wij een goede coup en kleur maken
DAAROM kleuren en knippen wij zoveel
te huur gevraagd plm.
a 250,— per mnd.
inregenstraat 16.
STEBROODJES 4 voor I
Super 'De Rosmolen’,
jlenplein 27,I
JHAANTJE per stuk
Super ’De Rosmolen’,
jlenplein 27, I
EIKEN WANDMEUBEL
met t.v. ruimte bar en besteklade
een zee aan bergruimte
Normaalprijs 1495.-
HAMADAN
VLOERKLEDEN
van 310x210 tot 320x225
zeer mooi
en van een ongekend
zware kwaliteit
norm, prijs 2495,— en hoger
NU UITZOEKEN
1995,-
ngadvies bureau,
otsestraat 195, Tilburg,
HOUDER met ervaring
tan uw administratie
’ARABIES Van uw
i^OWI3m0"V74leVW
Eindhoven - Grave - Nijmej
doorstoöt realiseren, die werd
door luchtlandingstroepen. De
begon op 1 september in Noord-1
Leopoldstad. In korte tijd
naar Eindhoven, terwijl afl
len werden volvoerd in de
en Arendonk. Op 4 september was het
gebulder van de kanonnen aldaar in
Tilburg te horen.
De Duitsers waren door de snelle optocht
van de geallieerden in Frankrijk en België
volkomen onder de voet gelopen en zij i
kregen dan ook order om zich terug te
trekken achter de grote rivieren in Noord
Nederland. De uittocht liep vooral in de
richting Den Bosch - Nijmegen. In Tilbur"
en in meerdere andere plaatsen nam
uittocht de vorm aan van een panische
vlucht.
We wonen tegenover
het postkantoor.
en dat bevrijding van Brabant das
niet bij kon komen. Een heel
lende bijzonderheid was zeker, dat
“emeente Hilvarenbeek bevrijd kor
I, maar dat het wekenlang r
vooraleer het front zich verpk
’De Westrik’ tot voorbij T”
grote krachtsinspanning v
leger bij Arnhem moest 1'.:
stelsel weer in orde breng—
worden verder getrokk^,,
meer dan een maand.
en de wereldvrede zich in deze tijd geplaatst zien,
brengen in brede kringen grote bezorgdheid
teweeg; het ziet er naar uit, dat de westerse
welvaartseconomie zich zal hebben te beperken
ten behoeve van de Derde Wereld-landen en dat
idee brengt alom verontrusting teweeg. Het zou
daarom goed zijn, als het Westen, en met name
Nederland, zich nog eens te binnen brachten met
wat voor ontberingen de bevolking zich destijds
moest vergenoegen; niet om duidelijk voelbaar te
maken hoe erg het toen was, maar eerder om in
de herinnering te brengen dat toen de bevolking
zich heeft weten heen te slaan door onvergelijke
lijk veel grotere moeilijkheden zonder daardoor
blijvende schade op te lopen.
De eerste troepen, die de stad binnentrok
ken waren de ’Scots Fuseliers’ die het eerst
werden verwelkomd op Koningshoeven.
Maar in totaal trokken meer dan 25.000
man in die twee dagen de stad in, uitgerust
met een hoeveelheid transportmateriaal,
waarvan de omstanders de adem verging.
Dag en nacht trokken de transporten
zonder ophouden de stad door in de
richting van ’s Hertogenbosch.
Bijzonder diepe indruk maakte het, dat de
Nederlandse Irenebrigade, als haar eerste
taak op Nederlands grondgebied, deelnam
aan de bevrijding van Tilburg, waarbij het
wel wat tegenviel, dat uiteindelijk de
brigade toch niet de stad introk, maar
werd ingezet voor de verovering van het
vliegveld Gilze Rijen.
In het noorden werd dit een dag later pas
vastgesteld, zodat toen de uitdrukking
ontstond ’Dolle Dinsdag’ op 5 september
1944, de dag waarop de Duitsers en de met
hen verbonden Nederlandse NSB-ers
ral de kluts kwijtraakten en hals-over-
RSTEBROOD 29 Ct
van onze worstmaker:
E klant boven 15,
GWORST t.w.v. 3,—
met name in de buurten, waar allerlei
comités als paddestoelen uit de grond
rezen en elke avond al dan niet samen met
geallieerde soldaten party’s aanrichtten.
Er was een verordening van het gemeente
bestuur nodig om er een redelijk einde aan
te maken en de bevolking weer te laten
terugkeren tot de orde van de dag. Dat was
een zware taak, want de vernielingen
herstellen vereiste aller handen.
De droevige slotsom van de oorlogshande
lingen in 1944 was 78 personen gedood,47
personen zwaar en 103 personen
gewond. 22 huizen werden hek
vernield, en 284 huizen werden zo i
beschadigd, dat ze zonder herstel niet
te bewonen waren. Nog veel meer and
huizen liepen zware schade op aan glas
pannen; en het weer was guur voor de t
yan het jaar, wat met glasloze ruiten zeker
geen pretje was. En glas was zo vlug niet te
krijgen.
Een ander slotsom is, dat de mensen voor
elkaar het leven draaglijk maakten en dat
ook het idee, dat het einde van de oorlog in
zicht was, de mensen de moed gaf om de
laatste loodjes van de ontberingen te
doorstaan. Naar men dacht. Geen mens
heeft zich kunnen voorstellen, dat het nog
tot 7 mei 1945 zou duren voor de Duitsers
ermee ophielden, wat een ramp werd voor
Holland.
Inmiddels ging de opmars in Oost-Brabant
wel zijn gang, maar de daarvoor bestemde
troepen hadden alleen de opdracht de
flanken van de saillant te beschermen en
niet veroveringen te maken ten Oosten of
ten Westen daarvan; daarvoor waren zij
ook niet toereikend. Toen de aanval op
Arnhem mislukt bleek, kwam naar vorer
dat de geallieerden al hun handen
hadden aan de verdediging van de sailk
De bevrijders werden ingehaald met een
enthousiasme dat geen grenzen kende en
dat voor mensen, die het niet hebben
meegemaakt onvoorstelbaar is. De feeste
lijkheden bleven wekenlang aanhouden,
1 bij de bevrijding een gastankstation, dat door C. J. Koster werd
ischildering ter herdenking van de gevallen stadgenoten.
Onze stadgenoot, de heer J. Simons, over wie wij een tijd geleden schreven naar
aanleiding van zijn omvangrijke verzameling van materiaal uit de laatste wereldoorlog,
en met name van een unieke collectie foto’s van de bevrijding van Tilburg, is door het
Cultureel Centrum, naar aanleiding van onze publicatie van destijds verzocht deze
verzameling ter beschikking te stellen voor een expositie, die op de benedenverdieping
van het Cultureel Centrum wordt gehouden t/m 10 november. Het zou goed zijn, als deze
tentoonstelling voor een of andere historische ’instantie’ aanleiding was om zich te
bezinnen op middelen om deze waardevolle collectie waarvoor de heer Simons alle eer
toekomt, voor de toekomst te bewaren. Op bovenstaande foto het terugtrekken van de
Intussen gaat 27 oktober over
ding van Tilburg. Dat was niet zc
dag, maar veeleer een proces, c
twee maanden uitstrekte. Gedt
er onzekerheid of de Duitsers
terugtrekken of niet, en oök de 1
zelf veranderden voortdurend van pl
nen; dit vond zijn oorzaak, zoals bespie
linge
Al die tijd was Tilburg ’frontstad’, wat
betekende, dat alle verkeer naar buiten
verboden was. Dit had catastro-
iaic gevolgen voor de voedselvoorziening,
en duizenden, zo geen tienduizenden
begaven zich dagelijks, uitgerust met de
meest primitieve vervoermiddelen -langs
allerlei achterweggetjes de boer op om het
allernoodzakelijkste te kunnen krijgen. Bij
een herdenking als deze moet één punt
zeker worden rechtgezet.
Tijdens de Hollandse hc
misschien terecht -
dat de boeren, die Gaai paiiivuucicn van
voedsel voorzagen, dit deden tegen moor- Beschieting
dende prijzen, waardoor tal van gezinnen
gedwongen werden hun allerlaatste bezit- Het Britse leger was einc
tingen van de hand te doen. In Brabant, en sterk genoeg om zijn
nen. zeker in de omgeving van Tilburg, is
vol die twee maanden nooit sprake
lant, geweest: de boeren verkochten
hadden, en dat was gelukkig nog veel,
tegen de geldende distributieprijzen. ter
wijl ze makkelijk veel meer hadden kunnen
vragen. Zij waren er diep van doordrongen
hoe belangrijk hun taak was en die hebben
zij met ere vervuld. De toestanden van de
Iburg
deze De eerste ontmoeti lieerde soldaten; vooral kinderen voelden zich sterk tot de
bevrijders aangetn nog iemand van onze lezers, die zich herinnert waar deze
foto werd genomen, en wie erop staan?
verove-
ihem en
..vuv.landse gebied
tember, toen
em begonnen,
bedoeling was van
t Brabant, en gemc
geallieerden den,
i op te rukken
cfl en
En dat kwam eigenlijk alleen omdat de
onderlinge rivaliteit tussen de mensen
nagenoeg totaal was verdwenen; een zwaar
stuk spanning, waardoor onze samenle
ving zich kenmerkt bestond toen niet, en
de andere spanning, die van de terrorise
rende bezetting, betekende lang niet zo’n
zware belasting. Inderdaad, het is jammer,
dat die tijd niet veel duidelijker wordt
bestudeerd en dat de lessen die eruit
kunnen worden getrokken niet veel gron
diger terharte worden genomen.
ibant daar nog
■■vel ergteleurstel-
zeker, dat wel de
bevrijd kon wor-
ilang moest duren
'^,uatSte Van?f Dat de Duitsers welhaast twee maanden de
TLlburg: na de tijd kregen om Tilburg tegen de geallieer-
>ng va." het Britse dente verdedigen, is een ramp voor de stad
st dit zijn transport- gebleken. Zij richtten merendeels zinloze
ngen alvorens kon vernielingen aan, die het hele centrale
en. Dit duurde voorzieningenstelsel vrijwel lam legden.
Nagenoeg alle bruggen werden vernield,
de elektrische centrale, de gasfabriek, de
watertoren, de centrale werkplaats van de
Spoorwegen, de energiebronnen
grote fabrieken, de automatische t
centrale en tal van bedrijvt
verwoest met een grondigh
het jaren gekost heeft alvor
was als vroeger. De v
het bedrijfspersoneel Si
in om het alleruiterste,
het leven in de stad nog
kunnen houden,
mensen deden dit
hun
geme
gefus
Bij de Dertigjarige herdenking van de bevrijding
van Tilburg op 27 oktober 1944 is het wel een
beetje weemoedig te constateren, dat dit jubi
leum toch maar erg tam wordt herdacht. Er is
een tentoonstelling van foto’s uit de bevrijdings
dagen - uit de omvangrijke collectie van de heer
J. Simons, die er zijn hobby van heeft gemaakt
allerlei over de Tweede Wereldoorlog te verza
melen - opgesteld in de benedenverdieping van
het Cultureel Centrum, en er is een herdenking
van de gevallenen op Broekhoven, maar verder
verloopt zondag het leven in onze stad naar de
orde van de dag.
Toch is het jammer, dat de herinnering aan die
stormachtige dagen in de vergetelheid verdwijnt.
De moeilijkheden, waarvoor de wereldeconomie
De Duitse legerleiding had op die datum
geen idee van de plannen tot t
van de Rijnovergang bij Arnl
overwoog het hele Zuidnederlar J~
te ontruimen. Pas op 17 septe
de luchtlandingen bij Arnhem
werd duidelijk welk de bedoel;
de geallieerde saillant in Oost
ook, hoé het kwam, dat de f
geen aanstalten maakten om op
in de richting van Midden en West
Brabant. Dit eenmaal inziende werden de
Duitse verdedigingsplannen Veranderd;
men bleek toen toch blij kbaar weer waarde
te hechten aan een verdedigingslinie aan
het Noord-Kempisch kanaal in België. Het
gevolg was, dat de Tilburgers, die een paar
weken lang niet anders hadden gezien dan
terugtrekkende en vluchtende Duitsers, nu
weer goed georganiseerde troepen zagen
terugkeren, die uitgerust met pantsers
trachtten de vijand uit het terrein ten nraktkêh^vc
zuiden van Riel en Alphen in de richting Pa]e Kevo|ge
Turnhout te verjagen. Gedeeltelijk lukte en r
dat en daarmee werd de bevrijding van
Tilburg voor onbepaalde tijd opgeschove-
n.
(Tapijten
Wij hebben de naam
dat we niet duur zijn.
Dat zijn we ook niet, en datl
willen we graag zo laten. I
De absolute toppers van onzel
SPECIALE AANBIEDINGEN
Zijn
SHIRAZ
VLOERKLEDEN
300 x 200
zware kwaliteit
van 995,—
NU UITZOEKEN
tongerwinter is -
- het verhaal ontstaan,
daar particulieren van
dit deden tegen r
..-door tal van gezinnen
i hun allerlaatste bezit-
nt,en
daar
van
wat ze
zetten. De Duitsers bleken beter geïnfor
meerd dan hun tegenstanders en zagen in,
dat een moordende verdediging van
Tilburg geen zin had. Zij trokken hun
troepen dus vrij snel uit de stad terug op 26
oktober en lieten alleen achterhoedeenhe-
den op bepaalde plaatsen achter. De
Britten wisten daar echter niet van. In een
herdenkingsboekje, dat de gemeente over
oorlog en bevrijding uitgaf in 1949, wordt
wel gezegd, dat de Britse bevelhebber
overal van op de hoogte was, maar dan is
het toch onverklaarbaar waarom de ’lege’
stadswijk Broekhoven door de oprukken
de troepen zo zwaar moest worden
beschoten. Wijkbewoners, onder wie
Toon Verhagen, Toon de Kwak’ ge
naamd, en Piet Jongen, begaven zich
onder het vuur door naar de Engelsen om
te vertellen, dat ze ’op een lege zak sloegen’
en dat de Duitsers Tilburg geëvacueerd
hadden. Vermoedelijk bespaarde deze
melding de stad een verdere beschieting.
Jongeren, die ouderen nog eens van ’den oorlog’ horen vertellen, merken altijd op, dat in
die relazen vrijwel altijd het vermakelijke overweegt: hoe de Duitsers bij de neus werden
genomen, hoe men - tegen de controleurs van de voedselcontroledienst in - toch altijd
weer kans zag om het te karige rantsoen van de distributie aan te vullen, hoe men op
allerlei onverwachte manieren erin slaagde improvisaties uit te voeren voor transportpro
blemen, voor herstelwerkzaamheden aan de huizen, voor het vinden van logiesgelegenhe-
den voor mensen, die geëvacueerd waren of moesten onderduiken, en dat allemaal in een
geest van de grootste eensgezindheid.
Mensen, die elkaar nauwelijks of niet
kenden, en alleen door verwijzing duide
lijk van elkaar wisten, dat ze politiek
betrouwbaar waren, vertrouwden elkaar
hebben en houden toe, soms tot en met de
kinderen. Er is wat afgelachen in die tijd!
voor 1,98
en oorlog’ horen vertellen, merken
jke overwe - - -
eurs van d
rs bij d
iienst
GEWELDIG MOOI BANKSTEL
Met een fijne zit Normaal 1198.-
-