VAN DAL
Je
Iglonium totaal
niet vernield
’Iglonium lijkt noodvoorziening
na een zware aardbeving’
Brieven van lezers
Textielmuseum
Praatavond
in het
Wandelbos
CITROËN
Waarom werd er niet iets voor
de hele bevolking neergezet
Kon. poppen
in het
Voorlichting
Middenstand
A
megensnv
Cursus ’geluidsonderzoek’
demonstratie Duvelhok
caiQinada
NU 135.-
ptember 1971 - Pagina 2
OPLAGE 55.025
ont
’TEDERE JEUGD’ TREFT GEEN SCHULD
LET
maat 42
I M
ARCHITECT FRANS BEDAUX
n goec
ifonds
ZWAAR BERBERTAPIJT
1904
Op ons verzoek om informatie
e pers
inde j
Foto van Aarle
inton van Oirschot
Bij iedereen zonder extra kosten thuis bezorgd bijv.:
motorgazonmaaim achine
yarte
2bruikt.
ïschreven. Het
5 niet zodanig
van
i, die
(ESIKHAAF,
EN NOORD.
jzonder
doel.
EEN
CITROEN
KOPEN
IS
BIJ
VAN
DER
SCHOOT
BINNEN
LOPEN
Nut zal nog blijken
Bij het secretariaat van Tilburg Totaal
was
snel
aan een
Totaal.
□-bouwsels
besproken
Totaal,
luidelijk,
Hoe de
wikkelt
echter
kwart
it doei
iur
rte;
in-
We
rote bomen
’verloren’
het geheel
len, te ver-
Modehuis
v. Gorp - v. Helvert
Koestraat 89
het Bouw
en vanzelf-
brandweer-
UITGAVE J. DE BEER
REDACTIE EN ADMINISTRATIE: N.S.-PLEIN 14 - TILBURG
TELEFOON 04250-30783 - POSTGIRO 1126745
Verschijnt in geheel Tilburg-Goirle-Dongen-Loon op Zand-Udenhout-Berkel-Enachot-Moergestel en Hilvarenbeek
..CÏÏ.X,,
Hing
E^weekblad voor het hart van koerie
Molenstraat 20-22 Oirschot Tel.04997-1255-1673
mobiele service dienst
;ning, dat alle commen-
wij moeten volhouden
:ht van de iglo’s gezien
spectaculaire
Iglonium in
materiaal
tectonische
Weinig inspirerend
Wij zijn van mei
taren ten spijt,
dat het aanzicl
fikt, al
toegeven,
kranten
brandbaar mate-
genoernde stoffen noemen
indbaar, misschien hebben
opvattingen
i op onze
materiaal
1 zijn met
irboren is,
Donderdag 7 oktober 1971
15e jaargang no. 734
PROTESTANTSE
BEGRAFENISONDERNEMING
Tijdeljjk
Tel. 25525 b.g.g. 33370
ire puien met deuren
kortom, ’n outsider
nog nauwelijks
Ionium er straks
zich zal houden.
Andere opzet
’Ik moet zp»
dat het mij t
maanden la
Iglonium
zag wat er van de
kwam de mei
ontwerp
"eweest
nu geb
ikt is
H AUTOMOBIELBEDRIJF B
I ANT. v d SCHOOT
VI.LDIIOVI M<IM, 69 III BI KG H
Op donderdag 14 oktober a.s. zal in DUVELHOK, werkcentrum voor
beeldende ekspressie, een bijzondere demonstratie worden gehouden.
Op die avond, welke start om 20.00 uur. zal de begeleider van de
kursus ’geluidsonderzoek’ de heer Huub ten Hacken (musicus) een
demonstratie geven van wat geluidsondèrzoek kan betekenen.
ipruir
geheel
'eld
en viariaat
verwantschaf
Ionium valt r
Elke week 'n nieuwe
W modieuze voorraad:
I Army-green 1
I Mobilisation-green I
Pantalons, I
T-shirts - Truien met kol]
en losse Badges om J
overal op te stikken I
Het ontwerp van de kindercrèche, in
maquettevorm, zoals het in februari
door de heer Bedaux werd ingediend bij
het secretariaat van Tilburg Totaal.
Enige verwantschap met het idee van
het Iglonium valt niet te ontkennen.
Door het bestuur van het NKOV is
dezer dagen voor de eerste maal de
’Ondernemers-Kroniek’ uitgegei
Door middel van de kroniek wil
bestuur de leden op
over hetgeen in Tilbt
voor de Middenstan
kunnen zijn. P;
vestigingsmogelijkhi
ningen, het beleid
Koopha
De kroniek wordt geredigeerd door de
heer Jan van Rijthoven.
Uiet
p de hoogte houden
burg gebeurt en wat
ind van belang zou
Bijvoorbeeld nieuwe
kheden, politieverorde-
,.d van de Kamer van
landel, de wekelijkse koopavond
Volzuivere scheerwol
6 tinten
Garantie wereldwolmerk
TAPIJTGROOTHANDEL
Enschotsestraat 27
Telefoon 04250-21904
TILBURG
MEUBELTOONZALEN
Koestraat 113 Tilburg
Tel. 04250-33484
Vrij toegang
heeft de Koningin ge-
bij haar buiten
zijn veel zeer fraaie
de meest verscheiden
iriginele klederdrachten.
sdeelte van de opbrengst der ten-
elling komt ten goede aan het
gin Wilhelminafonds voor de
i oestrijding.
toen ik een
plan van
kunststof
die de
igsruimte
ervolgens
uiteengenomen zouden worden om
over de buitenwijken van de stad te
worden verspreid als crèches voor
kinderen. En het ontwerp van dit
Iglonium was dan van de hand van de
bouwkundig adviseur van de Stichting
Tilburg Totaal.’
Toen de heer Bedaux
iglo’s terecht kwam, kwam de mening
bij hem op, dat zijn ontwerp in beton
dan toch bruikbaarder geweest zou zijn,
en dat kunststof zoals nu gebruikt werd
niet bijzonder geschikt is voor het
beoogde doel. De iglo’s doen volgens
zoals i
huisve
aar van het
loor
liet men de uitlatingen van de heer
Bedaux geheel voor diens eigen
rekening. Aldaar was men van mening,
dat de iglo’s hun waarde nog zouden
bewijzen, wanneer ze eenmaal waren
afgwerkt en konden gaan functioneren.
Enige relatie tussen de ontwerpen van
de heer Bedaux en van de heer Van
Oers werd nadrukkelijk ontkend: deze
vorm van bouwen was in zuidelijke
landen al wel meer toegepast en bewees
daar haar bruikbaarheid onaanvecht
baar. Tot zover Tilburg Totaal.
De vernielingen aan de Iglo-
worden elders in ons blad b
door de perschef van Tilburg
Uit een en ander blijkt wel dl
dat de Stichting er andere opvattingen
op na houdt omtrent spectaculaire
aspecten en soliditeit dan de redactie
van ’De Koerier’. Welnu,
zijn vrij, maar wij hebben
redactie vastgesteld, dat het
waaruit de iglo’s vervaardigd
een balpen makkelijk te door
en tevens, dat het, als men er een
lucifer bij houdt, toch aardig
brandt het, dat moeten wij tc
niet zo fel als celluloid of 1
papier. Ook minder
riaal dan de genoerndt
wij nog brai
wij dat mis.
Uit het Iglonium moesten stukken
worden gezaagd om de koepels aan
elkaar te kunnen hechten en op die
manier doorgangen te krijgen. Binnen
heeft men sterk de indruk zich in
onderaardse gewelven te bevinden.
De iglo’s die thans bij het Raadhuis worden opgericht zijn het gesprek
van de dag wat wel blijkt uit de talloze commentaren die over ën weer
worden uitgesproken en geschreven. Het gaat per slot om een kwart
miljoen, en het resultaat is niet zodanig dat het Tilburgs publiek er
bepaald enthousiast over is.
De heer Frans Bedaux, architect, is van mening, dat het
Iglonium-ontwerp aan elkaar kleeft van fouten. ’Ik heb zelf, voordat er
nog sprake was van een iglonium, een ontwerp bij Tilburg Totaal inge
diend, dat men zich uit publicaties van destijds nog wel zal herinneren:
een crèche voor kleuters, bestaande uit tunnels en koepels, waar de
kinderen wel en de volwassenen niet in konden, die in beton zouden
worden uitgevoerd zonder dat er scherpe hoeken en kanten aan zaten,
waaraan de kinderen zich zouden kunnen bezeren. Het ontwerp
het Iglonium zoals het nu wordt uitgevoerd bevat tal van nadelen,
in het ontwerp van de crèche werden vermeden, terwijl de voordelen
van het crêche-ontwerp niet werden gebruikt.’
Bij 'n overlijden in uw familie,
zowel 's nachts als overdag,
belt u eerst ons, wij nemen al
de zorgpn, betreffende de be
grafenis of eventueel crematie
van u over.
R.-K BEGRAFENISONDERNEMING
DENISSEN
Tel. 25525 b.g.g. 33370
OP HET JUISTE ADRES
WILHELMINAPARK 127
hem verontrustend veel denken aan de
bouwsels, die in 1957 in Peru verrezen,
toen het land door een aardbeving
geteisterd en de bevolking in
tempo moest worden geholpen
dak boven het hoofd.
De heer Bedaux meende niet te kunnen
nalaten aan zijn relaas toe te voegen,
dat hij het jammer vond, dat het
Iglonium, gebouwd als het was met het
belasting-geld van de Tilburgers, voor
namelijk ten goede zou komen aan de
industrie inplaats van rechtstreeks aan
de bewoners. Wat met de crèche wel
het geval zou zijn geweest.
Op maandag 11 oktober vindt e? weer
een grote praatavond (hearing) plaats in
het Wandelbos. Deze jaarlijks terug
kerende gebeurtenis wordt georgani;
seerd door de Wijkraad. De bedoeling is
dat de Wijkraad verantwoording aflegt
over wat zij gedaan heeft (of niet) ge
durende het afgelopen jaar. Daarnaast is
nog belangrijker, dat de bewoners met
de raad alle wijkproblemen kunnen be
spreken die zij van belang achten. Zo’n
praatavond maakt het dan mogelijk om
te bepalen wat er moet gebeuren.
De wijk Wandelbos is nu een van de
oudere nieuwe wijken in de stad. Het
verenigingsleven begint te draaien, maar
geleidelijk komen er allerlei noden en
tekorten boven waar iets aan gedaan
moet worden. Problemen liggen voor
het opscheppen, zoals op het gebied
van de huren en de huisvesting, sport en
spel, het gevaar van het kanaal, de
reukhinder door de J.F.F.-fabriek,
noden in gezinnen bijv, door ziekte van
moeder, voorzieningen voor bejaarden
en minder-validen, vervuiling, de bus
verbindingen, enz. Ook moeten er
nieuwe bestuursleden komen voor de
wijkraad.
Gedurende het afgelopen jaar is naar
vermogen veel werk verzet door de
wijkraad en haar werkgroepen, maar
ook door andere aktiegroepen, zoals die
voor de beveiliging van het kanaal. Maar
men is lang niet tevreden. De grootste
moeilijkheid is misschien dat er te
weinig mensen zijn die meehelpen om
de vele plannen te realiseren die er zijn
of nog zullen komen. Een andere moei
lijkheid is dat dikwijls onduidelijk is
welke problemen de mensen als belang
rijkste zien, en hoe men die opgelost
wil hebben. Daardoor is het niet gemak
kelijk
Maandagavond werd de wedstrijd op c
ijsbaan het voorwerp van belangstellii
van onze fotograaf, die bovenstaan
enthousiast plaatje schoot. De omcir
kelde persoon kan aan ons bureau de
volgende prijzen komen halen: f. 10,-
van de Tilburgse Koerier, een wwar-
debon van f. 10,- van Broer de Laat,
een waardebon van f. 10,- van de
Tropicane Bar, een waardebon van
f. 10,- van Chemisch Reinigen Gerrit de
Beer, een waardebon van het Finse
Saunainstituut, een waardebon van
f. 7,50 van Eetsalon Brekelmans en een
waardebon van Cafetaria ”t Rotter-
dammerke.
De winnaar van verleden week, de heer
P. J. van den Berg uit de Rob van
Spaendonckstraat heeft zijn prijzen al
ontvangen.
vanuit het Raadhuis weinig inspirerend
is. Misschien wordt dat anders als er
hoge bomen omheen komen staan die
de lelijke achtergrond een beetje mas
keren, maar hoe die hoge bomen op 27
oktober in volle gloria moeten prijken
is iets wat de meeste, nuchterdenkende
Tilburgers met ons wel niet zullen zien.
Eén ding is in elk geval te prijzen: na
onze publicatie heeft men zich
blijkbaar gehaast met het opruimen van
de rommel, zodat het geheel er niet
meer uitziet als een slagveld met ruïnes,
geschiedenis zich verdti pnt-
zullen we dan maar af machten.
Zoals het er nu uitziet maken wij
vooralsnog zonde van dat
miljoen.
Onder het personeel van het
Raadhuis is de Tilburgse
naam van het Iglonium al ge
vonden. Men spreekt daar
over de ’Tepelhof, als men
het heeft over de omstreden
bouwsels. Andere bena
mingen van dezelfde strek
king, maar iets minder publi
cabel, tonen wel aan, dat de
associatie bij meerderen te
gelijkertijd opkomt.
In het Textielmuseum aan de Gasthuis
straat wordt tot 8 november een ten
toonstelling gehouden van poppen uit
de kollektie van Koningin Juliana. Het
aantal geëxposeerde poppen bedraagt
ongeveer 100.
De poppen
schonken gekregen
landse reizen. 'Er'zij
exemplaren bij in c
maar originele kk
Een geds
toonstel'
Koningin
kankerbe
lang
kheid
mensen zijn die meehelpen
plannen te realiseren die er
zullen komen. Een andere moe
1 is dat dikwijls onduidelijl
"roblemen de mensen als bek
zien, en hoe men die opge
wil hebben. Daardoor is het niet ger
kelijk om bijv, bij de gemeente een
vuist te maken als dat nodig is.
Het is dan ook te hopen dat er deze
keer meer wijkbewoners komen dan
vorig jaar. Iedereen is uitgenodigd en
volledig vrij om mee te praten. De
avond begint om 8 uur, en wordt ge
houden in het wijkgebouw achter de
noodkerk.
Geachte redactie,
Met belangstelling, maar ook met ver
wondering heb ik uw artikel over de zo
genaamde ’slechte beurt’ van Tilburg
Totaal met het ’ernstig vernielde’ Iglo-
nium-in-aanbouw in de Koerier van 30
september j.l. gelezen. Het was wel zeer
prettig, dat u er een foto van een
’kapotte’ iglo bij plaatste, omdat dit
juist een van de koepels is, die keurig
afgesneden klaar stond om aan een
andere iglo vastgeschuimd te worden.
En dan is het ook meteen vanzelf
sprekend dat er - om doorgangen te ver
krijgen - stukken uit moeten. De ’tedere
jeugd’, van Tilburg, over wie u het had,
heeft zich inderdaad voor een heel klein
deeltje ontfermd over de uitgesneden
stukken hardschuim, die slordig genoeg
even buiten zijn blijven liggen, maar
voor de rest treft haar geen schuld. Van
De heer Bedaux zette ons dezer dagen
uiteen, dat hij het plan eind februari
indiende bij de secretaris van de
Stichting Tilburg Totaal. Het ontwerp
werd door de bouwkundig adviseur van
de Stichting behandeld, waarna de heer
Bedaux het enige weken later weer
terugkreeg met de bemerking, dat het
niet voor uitvoering in aanmerking
kwam, omdat Tilburg Totaal een bouw
werk beoogde in het centrum van de
stad, terwijl de kindercrèche was
ontworpen voor de Stokhasselt. Voorts
zou het de bedoeling zijn het bouw
werk van Tilburg Totaal te wijden aan
andere zaken dan aan kindercrèches.
Tenslotte werd de heer Bedaux meege
deeld, dat de bouwkundig adviseur van
de Stichting had opgemerkt, dat het
ontwerp wel leuk was, maar dat de
vorm zich meer leende voor het gebruik
van kunststof. Het ontwerp van de heer
Bedaux was in beton gedacht, en dat
was dus niet hetzelfde.
Omdat veel mensen niet duidelijk is,
wat deze kursus inhoudt worden tijdens
de demonstratie voorbeelden gegeven
van de manieren, waarop we met geluid
bezig kunnen zijn. Gevraagd naar de
inhoud van de demonstratie gaf de heer
ten Hacken ons het volgende antwoord:
’We vinden het belangrijk ons te
zeggen, aldus de heer Bedaux,
nij verbaasde, toen ik een paar
later het plan van het
vernam: kunststof als
materiaal voor halve bollen,
eerste jaren als tentoonstelling
zouden worden gebruikt en vei
:nomen 2
t buitenv;
verspreic
En he
vernielingen, laat staan ’ernstige ver
nielingen’ is geen sprake geweest.
Het is over het algemeen weinig zinvol
een gebouw in aanbouw te gaan be
oordelen. Dat gebeurt niet bij welke
ruwbouw dan ook, en als zodanig zou
men tot dusver het nog af te werken
Iglonium moeten bekijken. En dan nog
is het zo, dat voetbalkundige jongens
helemaal niet met een trap door de
ruwbouw heen komen. Sterke bouw
vakkers, die het ook wel eens wilden
proberen, zijn hen daarin al voorgegaan.
Het typische is overigens, dat iedereen
weet wat je met glas, hout en steen wel
of niet kunt doen, maar wanneer er
over hard polyurethaanschuim wordt
gesproken is alles nog vreemd.
Maar dat is dan tevens het
en futuristische aan het
Tilburg, omdat dit nieuwe
hier voor het eerst als architc
mogelijkheid wordt benut. Het zou
inderdaad heel erg zijn wanneer het
project een flop zou worden, maar de
Stichting Tilburg Totaal, noch degene,
die geacht mag worden ter zake kundig
te zijn, is over een nacht iglo-ijs gegaan.
Gtondig uitproberen van tevoren elders
was niet mogelijk, omdat hier juist
sprake is van een experiment (wat voor
de bouwkundigen vooral juist zo in
teressant is gebleken), maar ter plaatse
èn bij Bayer in Leverkusen èn bij
T.N.O. in Delft is het materiaal wel
volledig ’doorgelicht’, terwijl bovendien
nog intensief is samengewerkt met het
Ministerie van Volkshuisvesting, met
stichting ratiobouw en het Boi
centrum in Rotterdam,
sprekend met de
commandant van Tilburg.
Terecht vraagt de Koerier zich af wat er
met de achtergrond gaat gebeuren. De
half afgebroken zijgevel wordt tevoren
opgeknapt; er komen 16 gre
bij; er komen planten in
hoeken; het is de bedoeling 1
met lichtmasten, reclamezuik
levendigen; er komt een Burgemeester
Becht-fontein bij van 11,5 meter hoog;
er komen straatverlichtingsmasten van
3 meter hoog, een voorbode van de
nieuwe straatverlichting, die in de hele
binnenstad van Tilburg zal worden aan
gebracht; er komt een sprekende aan
duiding van het Iglonium aan de kant
van de verlengde Willem H-straat, waar
de hoofdingang zal zijn.
En dan moet men vooral niet vergeten,
dat het geheel nog enkele malen be
handeld zal worden, voordat het
Iglonium werkelijk opgeleverd wordt:
met pyrschuim, een verharde opper
vlaktebehandeling; daarover heen komt
dan nog schiffermehl, een extra brand
werend middel, dat ook in de mijnen
wordt toegepast, en dan nog een
twee-componenten-lak in mais-gele
kleur.
Er worden afsluitbar
in aangebracht. K<
kan op dit moment
beoordelen hoe het Igk
uit zal zien en hoe het z
Maar zelfs in dit stadium is er geen
sprake van vernieling.
Ai
bezinnen op enkele primaire eigen
schappen van wat hoorbaar is: bv. dat
het steeds een bepaalde plaats heeft in
de tijd. Het eerste voorbeeld gaat dan
ook over de tegenstelling tussen lange,
aanhoudende klanken en uiterst korte;
een situatie waarin geen bepaalde in
strumenten zijn voorgeschreven,
werken dan met geluidsvoortbren
die aan de in de partituur gestelde t
voldoen.
Het tweede voorbeeld heeft meer te
maken met het samengaan van klanken,
de wijze van opeenvolging, waarbij
binnen een bepaalde tijd op verschillen
de eigenschappen van de klank de aan
dacht wordt gevestigd.
In de voorbeelden wordt gebruik
gemaakt van versterkers en luid
sprekers, gecombineerd met eerder
genoemde geluidsaspekten.
In het algemeen wordt er géén gerichte
beleving opgedrongen; ieder kan op zijn
manier er (mentaal) mee bezig zijn.
Wandelend door het geluidenlandschap
wordt de een getroffen door iets op
vallends, iéts luidruchtigs, de ander
door een nauwelijks waarneembare
klanknuance of door een samenhang,
die al dan niet vooropgezet (uit de
partituur) is.
Ter plaatse zal een toelichting gegeven
worden en er is ook gelegenheid om
erover te praten.’
De demonstratie is voor alle belang
stellenden gratis toegankelijk. Het adres
is St. Josephstraat 133, Tilburg.
GI4
EK
/erse
X"
Besterdplein 37
■•11