OPRUIMING MODEHUIS DE LEEUW
•p
m
Lange wandeling door schilderachtige stad Brugge
voert toerist terug naar lang vervlogen tijden
INSULINDEPLEIN 18
STAD VOL MIDDELEEUWSE
SFEER
ri»
i’ll
Pagina 9
Woenadag 12 juli 1967
DE TILBURGSE KOERIER
Pagina 8
MANTELCOSTUUMS
ZOMERJAPONNEN
ASTRALON PAKJES
MEISJESBLAZERS voor de helft
MEISJESROKKEN alle maten
NU koopje» reeds vanaf 69.75
NU 29,75 - 24,75 - 19,95
Restanten NU 69,75 - 59,75
kleuren NU 89,75
van de prijs.
NU 9,95 7.50
De bakermat der stad
Onze-Lieve-V rouwe
Een „dode” die
het best maakt
dab
Gruuthuse
De eerste kathedraal
De Grote Markt
‘iTva
Bruggen en kaden
langs
iar de
*de
Kuierend door de
straten
ko:
Brugge een droom...
Het hart
(Vervolg op pagina 19)
HV
ASTRALON JAPONNEN diverse
575.
met
de
leidt
eschiedenis die eerst trek voor trek
laglijke ballade welke men avonds
^NU*
De XJXe eeuw en
de Industrie sullen
ins9T i
neum
doe
>ent de
s andére
idt ook uit 1
handelsdok,
een der stenunigste
i Brugge 1» gewordei
KINDERPU
12 jaar, dlv«
’ULLOVERS badstof tot
kleuren
1 uitzoeken 4,95
voort-
ganisatie van
gesteld dioor 1
pel en i'
pierre,
keuren 1
de stad
nir
If
is de
trant en
amitieve
luik van Pourbus, portretten, ornamenten, ter
i aanvallen
keizerrijk
Brugge dat
het verval
se pr__
deH.
de H. Ca.
luik, dat
1479 schiep,
me werken:
Nicuwenhov
voor Jan Flc
In dit kanaal monc
ter, een vroeger 1
dien
oude
ingien waren actieve
voeren het Zwin
i handel te
Weldra
sn tot
i stad
Van St.-Silvator voert de levendigste
straat van Brugge naar het hart der stad.
)d onaermeiu vormen.
sbetrekkingen tijdvak
in vol bedrijf rende t
eken vermelden
te Brugge in 958
En die zeearm droeg de naam van Zwli
verbonden is welke, zoals U reeds ger
meubel schuilt Toen de burcht bij de
het Mtanewa-
->k, dat sedert-
te hoekjes van het
en. Ook op dat wa-
nabijheid
i Zuidzand- I
Memling en anderen...
Ntonewater, bij
het juist
Na 'tr
gaat U langs de tegenoverliggende-
Vrouwekerk om de brug over de Reie over
te steken. Zodoende bereikt U het Gemeen-
temuseum dat een lang en aandachtig be- schil
zoek verdient omdat U hier een overvlioe- da B
dig rijke verzameling doeken v
Vlaamse schilderkunst aantreft. \..j
wonderen eens te meer Memling met zijn
beroemde triptiek „St.-Christoffel tussen
St.-Maurus en St.-Gillds", vervolgens het
hoofdwerk van Hugo van der Goes „De
dood van de H. Maagd", een meesterwerk
van Jan van Eyck, de ,,H. Maagd met het
Kind Jezus" en het portret van de vrouw
van de schilder, de twee kostbaarste stuk
kien van het museum, vervolgens nog de
werken van Jeroen Bosch, Rogier van der
Weyden, Pourbus, Gerard David (de trip
tiek „De Doop van Christus" en de twee
panelen „Het Vonnis van Cambyses"). Om
te eindigen: talrijke andere Brugse m<
tors van de 17e tot de 20e eeuw. Het L
meentelijk Museum van Brugge Is zonder
overdrijving een museum dat wel tien mu
sea waard is.
Het museum, ondergebracht in het nieuwe
kapittelgebouw bij de kerk, bevat merk
waardige stukken: reliekhouders, bis
schopsstaven, fresco's, talrijke schilderij
en w.p. het vermaarde „De Marteldood van
de H. Hippolytus" van Dirk Bouts en de
„Mater Dolorosa" op gouden achtergrond
van Jan van Eeckelen. Vervolgens ook de
kostbare relikwieschrijnen van St.-Donaas
I en van St.-Eligius, meubelen en geborduur-
de gewaden, triptieken, een prachtig veel-
en de tedere loofgordljnen van de door de
wind van overzee gebogen bomen het oog
streelt, die uithoek van Vlaanderen, wel
eer overspoeld door de golven en thans
groenend weilandDe tijdruimte «telt
een periode van twee eeuwen voor, van
1300 tot 1500, gedurende welke op deze
bevoorrechte plaats een stad werd ge-
sticht, die luisterrijk en mystiek was, op-
standïg de metten luidde, een vorst gevan
gen nam en toch Ingetogen was zoals de
klunst der primitieven, waaronder enkele
der grootsten hier werden geboren. Dit I
alles is niet veranderd zoals U dadelijk zult
merken.
Een bezoek aan Brugge legt men niet
in tien minuten noch in een uur. U kunt er i
zonder U ooit één ogenblik te vervelen
een hele dag aan wijden van 's morgens
tot 's avonds om dan langs de dromende
kaden de sprookjesachtige klleuTbelichting
van het oude monumentenschoon te be
wonderen. En U komt hier beslist nog I
terug want wie het ontroerend schone
Brugge éénmaal zag, vergeet het nimmer.
Te voet langs plein en straat, in een bootje
op de reien, zó dient Brugge te worden
bekeken, kalm en rustig, zoals haar ritme
n voortdurend deze en de haast religieuze sfeer van de stad
en de oorlog brengt dit vragen. Want todden er één stad in
--België bestaat waar het werkelijk zonde
Is al het schone per wagen te bezichtigen
is het wel Brugge. Men geniet alleen hon
derd procent van Brugge, wanneer men het
wandelend, kuierend bezoekt. Daarom
stippelen wij voor U deze wandeling uit.
Wij veronderstellen dat U uit het station)
komt. De automobilisten komen trouwens
langs dezelfde weg te Brugge aan. Boven
de mooie tuinen die U verwelkomen, ont
vouwt zich voor Uw blik het panorama
van Brugge met de toren. Waar nu al dat
mooie groen het oog streelt, strekten
zich enige tijd geleden nog op de balast
de spoorbunels uit van het vroegere sta
tion, in nagebootste gotische stijl, dat op
het emplacement van de oude Vrijdag
markt verrees, waar wij ons nu bevinden.
Na het zuiden van de stad te hebben be
zocht, gaan wij thans kennis maken met
het noordelijk en oostelijk gedeelte. Door
de Vlamingstraat komen wij in de buurt
van de stadsschouwburg, waar zich ten
8 van de bloei van Brugge het zaken-
trum bevond. Via de Kraanplaats, de
St.-Jansplaats en de St.-Janstraat bereiken
wij de St.-Walburgakerk, in 1619 gebouwd
1 door de Jezuïeten, die hier een vermaard
college bezaten waarvan de gebouwen
thans in beslag zijn genomen door het A-
theneum en de Rijks Middelbare school.
In het schip van de kerk: een prachtig
drieluik van Pieter Claessens, de Oude en
een mooie gebeeldhouwde communiebank
uit de 17e eeuw.
Aan de Verwersdijk, dicht in de buurt:
het Museum voor Moderne Kunst met
schilderijen uit de 18e en 19e eeuw. Een
brug over de Reie leidt ons naar de St.-’An-
land slijt een teruggetrokken
de XVIIIe eeuw Is de vermaar-
idustrie welke voorheen de
van de stad uitmaakte, ten prooi
verval. Reders rusten dam een
schepen uit met het doel de
te doen bloeien. Doch nieuwe
oortdurend de
Tot in zijn kleinste hoekjes biedt het mid- 1
déleeuwse-Brugge ons de heerlijkste wan
delingen. Volg de St.-Katelijnestraat om
te genieten van het verrassend mooi uit
zicht op de St.-Katelijnepoort en de tuinen
van de oude vestingen, afgebakend door
een romantisch kanaal met zwanen en kar
pers dat, zoals de vestinglanen, de gehele
stad omringt.
de
de
r---met
ie hoekjes, het perspectief van 1
bruggen, haar hangende tijde
bomen die naar het stille £entr
neigen en al die oude
odshuis „De Pelicaen"
ming moet worden opgeheven. Eerst in
het begin van de XXste eeuw zal zijn plan
eindelijk worden uitgevoerd en met wel
slagen bekroond Intussen hoopt Brugge
dat de redding van Keizer Karei zal ko
men. Maar hoe kan de toestand nog wor
den verholpen als de vreemde kooplieden
Antwerpen tot thuishaven hebben verko
zen en de Antwerpse tonnenmaat reeds
honderdmaal deze van haar vroegere ri
vale overtreft.
De ene slag op de andere treft de onge
lukkige stad: de economische ineenstor
ting gaat gepaard met de furie der beel
denstormers die de kerken plunderen, de
santen en relikwieën ontwijden, de klok
ken smelten en de geestelijken doden.
Brugge slaapt de dodenslaap. Het Zwin
dat, sedert lang onbevaarbaar, geen reden
van bestaan meer heeft, wordt officieel
gesloten.
Het ommek
bestaan. In c
de lakenlnc
rijkdom i
aan het
vijftigtal
visvangst
moeilijkheden komen
plannen verhinderen t
de genadeslag toe. Twee Franse a
een in 1794 en een onder het l
brengen nieuwe slagen toe aan Br
tevergeefs tracht op te staan uit h
en de schijndood.
Langs.de Paardebrug en de Korte Hoog
straat naderen wij het hart der stad: de
Burg. Op dit plein verrijzen verschillende
wonderen van Brugge.
Voor alles vermelden wij het Stadhuis dat,
voltooid in 1420, het oudste profaan go
tisch monument van België is. Het is niet
groot maar zijn gevel valt door zijn sier
lijke achthoekige spitse torentjes en door
Deze Bruggeling
pere Meden. Zij -
de Noordzee om handel te drijven
naburige havens. Weldra trokken
vreemde kooplieden tot zich door beurzen
en markten in hun stad tot stand te bren
gen. In 865 verlaat Boudewijn de eerste
burcht om juist daarnaast, met de stenen
van de reeds vervallen gebouwen, een
nieuwe „burcht" te stichten, op dezelfde
plaats die met het huidige plein de „Burg”
overeenkomt. Vanaf die tijd onderhield
Brugge voorname handedst
vermits het een eigen Munt
bezat. Naar oude kromieke:
werd de eerste jaarbeurs te
georganiseerd.
Niet» zal voortaan de opgang der stad dar
kunnen beletten, noch de invasies der ka^
Noormannen, noch de eerste voortekenen
van de langzame doch onverbiddeli
verzanding van het Oude Zwin. Het i
de Xle eeuw dat de Brugse handel de
grondslag legt voor zijn toekomstige
macht. In de Xlle eeuw onderhoudt J*
»tad belangrijke economische betrek!
gen met Duitsland, Engeland, Frankrijk
met de kuststeden van de Baltische zee.
Brugge wordt meer en meer de grote me
tropool voor het handelsverkeer tussen
Nowgorod en het Oosten. De schepen mo
gen het definitief onbevaarbaar geworden
Oude Zwin verlaten, werken in uitvoering ware:
trachten tussen 1175 en 1200 zelfs het thans vujd
ook bedreigde Zwin te redden, de vloot van
van Philips-August, die twaalfhonderd
schepen telt, vindt in 1213 niettemin een
veilige en ruime schuilplaats in de b"‘
welke enig
>rdzee i
hten tussen
bedreigde
Philips-August
schepen telt, vindt
veilige en ruime schuilplaa
welke enige eeuwen voor <j
Noordzee wend uitgegraven.
Doch niet alleen de aangehaalde
droegen het hunne bij tot de ontwikkelt
van Brugge. Toen het er op aankwam dt
•trijd tegen de verzanding van het Zwir
aan te binden, werd de Reie ingedijkt er
een dam gelegd bij haar uitmonding ic
het Zwin. Op diezelfde plaats ontstond
Damme, dat een tijd lang de gedroomde
voorhaven van Brugge werd en heden ten
dage nog Slechts een stadje is dat van
een luisterrijk verleden droomt. Het is op
de kaden van Damme dat het fluweel uit
Italië, de Oosterse tapijten, het Slavisch
bont, de PoOlse metalen, de Rijnwijnen, de
vruchten uit Spanje of Egypte, de spece
rijen uit Arabic ontscheept worden. Van
Damme, waar de schepen het anker laten
vallen, varen de barken onophoudelijk
heen en weer naar Brugge om de schatten
van hun ladingen in het hart der stad, aan
de voet van het Belfort te brengen.
Dat Belfort is het zinnebeeld van de
meentelijke vrijheden waa
recht zo Her is. Nu mogen wij uno
voorstellen dat Brugge alleen de welvaart
nastreeft, ook de kunst van de.belangen
gemeenschap wondt er gediend. De politie
ke vrijheid gaat gepaard met het econo
misch liberalisme. De Graaf v.an Vlaande
ren en zijn sterk uitgebreide administratie
werken samen met de hooplieden, die ver
enigd zijn in machtige gilden.
Het achterland van Brugge is met de stad
verbonden door kanalen: de uitrusting
voor het lossen en laden in de haven wordt
voortdurend geperfectioneerd; aan de or-
-a de periodieke markten, in-
Margareta van Kanstantino-
uitgebreid door Gwijde van Dam-
liggen verrassend nauwgezette
ten grondslag. Terzelfder tijd tooit
j zich niet, alleen met patriciërswo
ningen, kerken, kapellen, kloosters, armen
en ziekenhuizen, doch ook met banken en
handelskantoren. De Germaanse Hanze en geste
de Hanze van Londen - deze laatste door door
de Bruggelingen gesticht - zijn te Brugge
vertegenwoordigd. Tweeëntwintig steden
zijn aangesloten bij die grote handelsver-
enigingen en Brugge wordt hun aller sta
pelplaats. Zeventien r:
sent en twintig consuls j- -
gevestigd. De invoer van Engelse wol, op
geslagen te Brugge, maakt de rijkdom uit
van de Vlaamse industriëlen. In de XHIe
eeuw telt de stad honderdvijftigduizend in
woners en tweeënvijftiggilden of ambach
ten.
Meer
er t
het
belartingaar
cent van gi
Deze weergalo:
overvloed heeft
de historische i
economisch is Brugge t
noord en zuid, doch ook op
artistiek gebied. De Genuese
aanse galjoenen, de Spaanse o
DAMESPULLOVERS z.
col alle kleuren en maten
NU 6,95
de achtenveertig nissen waarin zich de
standbeelden van de graven en gravinnen
van Vlaanderen bevinden, bijzonder op.
Ook het interieur verdient te worden be
zichtigd. U zult er het plafond met de zol
derbalken van de voorhal bewonderen,
de houten gewelven van de Schepenzaal,
de monumentale schoorsteen en de muur
schilderingen die de hoofdfeiten uit de
geschiedenis van Brugge en van het graaf
schap Vlaanderen voorstellen.
De H. Bloedkapel grenst aan het Stadhui».
Zij heeft het palladium der stad onder
haar hoede: een zeer kostbare relikwie,
enkele druppelen bloed van Christus, die
Diederik van de Elzas, Graaf van Vlaan
deren in 1149 van de Patriarch van Jeruza
lem ontving. Een prachtig in goud en zilver
gedreven relikwieschrijn, versperd met
kostbare edelgesteenten en emailwerk be
vat de relikwie. Het schrijn werd in 1617
vervaardigd door de vermaarde Brugse
edelsmid Jan Crabbe en bevindt zich in
de bovenkapel van de Basiliek van het
H. Bloed welke uit de 14e en 15e eeuw da
teert. Het is in dit schrijn dat ieder jaar,
de eerste maandag na 2 mei, de relikwie
in de schitterende en wereldbekende H.
Bloedprocessie door de stad wordt gedra
gen.
De onderkapel of Sint-Baseliskapel i
oudste. Zij is Romaans van bouwtrar
dateert uit de Xlle eeuw. Haar prim,
kapitelen zijn bijzonder interessant.
de nieuwe vlucht van
i dienen te worden af
gewacht vooraleer het oude ontwerp van
LanCeloot Blondeel weer op stapel wondt
gezet. Begonnen to 1896, wenden de reus
achtige werken in 1907 voltooid. Een ka
naal dat 70 m breed, 8 m diep en 10 kilo
meter lang is, verblindt sedertdien de stad
met haar haven van Zeebrugge, welke
bestaat uit een aanleghaven, een binnen
haven en een vissershaven. De constructie
van de aanleghaven was een ophefmaken
de gebeurtenis: zij strekt zich namelijk
uit over een kalme wateroppervlakte van
100 ha. gevormd door een ongeveer 2,5
km lange en 50 m brede in zee zwenkende
havendam. Een druk handelsverkeer be
gunstigt Zeebrugge waarover thans ook
al» petroleumhaven en ale aanleghaven
voor eventuele supertransatlantische sche
pen op rondrets van Amerika naar Europa,
wordt gewag gemaakt. Het aanleggen van
Zeebrugge heeft de uitbreiding van de In
dustrie in de gehele streek van het Brugse
in de hand gewerkt, terwijl de ontwikke
ling van de verbindingswegen de stroom
bezoeken», die in de oude Vlaamse hoofd-
n zij na stad nimmer ontbraken, nog heeft doen
van de aangroeien. De toerist stelle zich dus niet
Een voor door een ingedommelde en trie_
stad te moeten wandelen. Brugge gelijkt
in de verste verte niet op een „dode stad"
zoals de ziekelijke verbeelding van een
romantisch dichter haar op het einde van
de vorige eeuw afschilderdeHet zou
bovendien nog moeten bewezen wonden
of zij ooit die naam wel verdiend heeft.
En met Venetië, waarbij Brugge to al te
goedkope en lyrische ontboezemingen ook
wel eens vergeleken wordt, heeft de stad
alleen haar reien en de grootheid van baar
handel gemeen. Verder gaat echter de ver
gelijking niet op tussen beide fiere steden,
hemelsbreed verschillend in opzicht van
bouwkunst, typisch monumentenschoon,
meesterwerken van kunst en overkoepe
lende lucht. Belde steden zijn op zichzelf
Ig. De grootheid en de charme van Brug-
a schuilen volkomen in het verband van
figging en tijdruimte. De ligging is dlie
uithoek van Vlaanderen bij de zee, waar
men reeds de zoute lucht gewaar wordt
Op twee stappen van een sierlijke brug
welke in de 18e eeuw over de Reie werd
gebouwd, bevindt zich de Dij ver met haar
oude huizen. Van hier uit heeft men een
enig gezicht op de toren van de O.L. Vrou
wekerk, die wij zoeven hebben bezocht. In
de schaduw van deze toren verrijst een
ander wonder van Brugge: het Bourgon
disch paleis der Heren van Gruuthuse, dat
Lodewijk van Brugge, Heer van Gruuthuse
van 1420 tot 1470 deed bouwen. Dit mt
van architectuur waarvan
gevels zich weerspiegelen
iter dat onder het g""»1
.rents verder vloeit,
is onderdak aan een rijkgevuld stede-
museum voor oudheidkunde en kunst
ambachten, waar wij merkwaardige ver
zamelingen kantwerk, oude meubelen, por
selein en een oudheidkundige en voorhis
torische afdeling bewonderen. De meest
waardevolle schat onder de vierhonderd
tentoongestelde Vlaamse kantwerken is
ongetwijfeld een tabemakelkleed dat aan
Karei heeft toebehoord. rijk maal
buurt van Brugge, waarin wij «432
reeds zovele kunstschatten bewonderden, deze
wandelen wij van de ene verrassing naar c -
de andere. Rechts van Gruuthuse betreden b-.g,
ander museum, gewijd aan het
J- --BMngwjjni
Hier vangt de klassieke wandeling
Da toren in de onmlddeliijke
wijst ons de weg. Wij volgen de
straat waar het bezichtigen van
mooie huizen, zoals het huls De
uit 1541 op nr. 41, de moeite loont.
Brugge bezit twee kathedralen. De eerste
met ia st.-Salvator, de oudste bakstenen kerk
vem Bel9iè- Haar grondvesten zouden tot
de opklimmen. Zoal» wij haar thans
kennen dateert de herbouwde kerk uit de
10e en 14e eeuw. Zij is dus de oudste van
de Brugse kerken. Men bewondere er de
glasramen, de schilderijen, de wandtapij
ten, de overblijfselen van primitief-gepo
lychromeerde graven en vooral het oksaal
in Wit en zwart marmer met de deur to
gedreven koper, bekroond door het wit
beeld van de Schepper, een uit één blok
gehouwen werk van Quellinus, de Jonge.
Deze kathedraal is een ware schatkamer:
laatmiddeleeuwse koperen grafplaten, het
koorgestoelte uit de 15e eeuw waar de rid
ders van het Gulden Vlies plaats namen,
wandtapijten, talrijke schilderijen van Dirk
Bouts, Hugo van der Goes, Pourbus, van
Oost, enz.U zult er ook in de koorom-
gang mooi gebeeldhouwde afsluitingen,
retabel» en praalgraven ontdekken.
De oude geschiedenis van Brugge doet ons denken aan een van die laden
kasten met een springslot; U opent de bovenste lade en van de weeromstuit
worden U de geheimen van de andere geopenbaard.
De eerste lade verklaart U etymologisch de naam van Brugge, de stad die
rond de 12e eeuw de voornaamste van Vlaanderen zou worden en een van
de voornaamste van het Avondland. Het schone Brugge, dat beter dan welke
stad ook zijn middeleeuws karakter heeft bewaard, was in de IVe eeuw van
onze jaartelling slechts een burcht, opgericht bij een brug. Vandaar de naam
Brugge. En hiermede is het geheim van de eerste lade ontsluierd.
Deze etymologische verklaring van Brugge belicht nog nader de geschiedenis
van de ontwikkeling der stad. Immers, deze brug werd gebouwd over
een kleine rivier, genaamd de Reie. Wij openen nu de tweede lade om te
vernemen dat deze Reie de oudste burcht verbond met een zeearm die tegen
over de Zeeuwse eilanden In de Noordzee uitmondde.
in, waaraan ook een hele geschiedenis
‘raden heeft, in de derde lade van ons
a brug werd gebouwd, overspoelde de
Noordzee onze kust en groef er een diepe baai uit, het Zwin. De aldus ge
vormde baal splitste zich in twee zeearmen - het Oude Zwin en het Zwin tout
court - die beide diep in het land drongen om precies ter hoogte van de plaats
waar Brugge ontstond weer samen te vloeien.
Onze laden bevatten dus: een diepe baai, geheel en al geschikt om schepen
een veilige schuilplaats te biCden, twee zeearmen en, aan de samenvloeiing
van die twee waterwegen: een stad welke, hoe kon het anders, tot een
haven moest uitgroeien.
Dit alles ligt ten grondslag aan de hele ges
een sprookje gelijkt en vervolgens een klaa
de kinderen voorzingt
j Hoe stemmig is de zadelvonnige St.-Boni-
faciusbrug bij Gruuthuse en de Reie met
't Sint-Jansihospitaal te hebben verlaten aan haar oevers de kleine riante huisjes
t U lang» de tegenoverliggende O.L. in het water, de Dijver, die mooie wande-
-■------met sohaduwrijke linden langs
het water, de Rozenhoedkaai vanwaar de meubelen""
-:?hilderach tigs te aanblik van het Stadhuis pj Maaqd
ivervloe- de H. Bloedkapel en het Belfort ons oog 13e
van de boeit. In het voorbijgaan valt ons ook op:
Wij be- het Hulls der Korendragers uit 1675.
_-j_ verder: de Huidevettersplaats met het
Huidevettershuis (1664) en de oude
schandpaal. Een kleine straat leidt ons
naar de buurt van het park, een mooie
Engelse tuin, waar achterin de Magdalena-
kerk in gotische stijl verrijst. U ontdekt
er tevens het St.-Magdalenagodshuis, het
klooster van de Damen van St.-Trudo en
dit van de Damen van St.-Andreas.
Doch keren wij terug op onze stappen aan
de oever van de Reie om onze wandeling
vanaf de Huidevettersplaats voort te zet
ten langs de Steenhouwersdijk waar vooral
rees- een huis uit 1570 en de achtergevel van
Ge- het Vrije (15e eeuw) met zijn torentjes,
puntgevels en kruisramen ons tot bewon
dering stemmen. Volg verder dan
Groene Rei, ontelbare malen door
kunstschilders op het doek gebracht 1
haar geliefkoosde -
van haar oude t
tuinen met hun bvu*c,
water van de Reie r~
huizen, w.o. het Gods
het merkwaardigste is
ie®?’ De aaniblik van de weelderige gebouwen
1 j dlie mede de stadskern van Brugge vor-
e men, heeft U verrast. En nu heeft U er
gewen van va|n Volg de korte
Breidelstraat die als het ware de aorta
van dat levende hart is: de Markt met
haar Lakenhalle, beheerst door het mooi
ste belfort van België dat men van ver in
de rondte, ja zelfs van de Noordzeekust
ontdekt. Als U de 402 treden wil bestijgen
van het fiere Belfort dat zich als zinne
beeld van de oude stad ten hemel ver
heft, zult U trouwens ook de Noordzee
zien die weleer Brugge zo fabelachtig
-aakte. Tweehonderd jaar, van 1282
__2, werd gewrocht aan de bouw van
zingende toren welke op een hoogte
80 m een der mooiste en voornaamste
aarden van België draagt, bestaande uit
negenenveertig klokken welke samen zes
entwintig ton wegen.
De uitgestrekte vierhoek van de Hallen
is iets ouder dan het Belfort; hun bouw
werd in 1248 aangevangen. Zij verlenen
onderdak aan 'n belangwekkend Museum
voor Folklore en him gevel van drieën
veertig meter aan de Markt vormt met de
toren de decoratieve achtergrond van het
vermaarde H. Bloedspel dat om de vijf
jaar in het seizoen wordt opgevoerd door
de tweeduizendvijfhonderd acteurs, koor
zangers en musici op tekst van R. H. Jozef
Boon en muziek van Arthus Meulennans.
Midden op de Markt verrijst het stand
beeld van Breydel en de Coninck, de hei
den van de Brugse Metten en van de slag
der Guldensporen in 1302. De Markt zelf
toont onis nog enkele schilderaohtige oude
huizen en achter de Hallen, aan de Oude
Brug, bezichtigen wij vele oude puntge
vels en de godshuizen waarvan het muse
um doeken bezit van de twee schilders van
Oost, Teniers enz aardewerk, koper,
ibelen, beeldhouwwerk en vooral een
ito beschilderd ivoor uit de
Doch een kortere «traat leidt
eveneens merkwaardige kerk. -
door deze straat, de Heilige Geeststraat,
valt ons het Bisschoppelijk Paleis op, on-
dergebracht to het voormalig» Hui» van v
Pithem. En ziehier O.L. Vrouwe met haar vermaard is
122 m hoge toren, geheel ta baksteen, ge- ene
bouwd van 1210 tot 1549. Aan de voet van hat sashuis
de toren bemerkt men het uit 1465 dateren-
de „Paradijs-portaal”, een meesterwerk
Vanzelfsprekend is O.L. Vrouwe, zoals
ten andere alle oude gebouwen uit Brugge
een museum op zichzelf. De kunstvoorwer
pen zijn er als het ware opgestapeld: een
prachtig gebeeldhouwde eiken predikstoel
de „Aanbidding der Wijzen" het meester
werk van G. Zegers, „De H. Maagd en
het Kind”, dat Michel Angel» in marmer
beeldhouwde voor de Vlaamse kooplieden,
een fresco genoemd „St-Louiis, koning van
Frankrijk" uit 1340, en vooral de tribune
to houtsnijwerk van de Heren van Gruut
huse (1471) welke hun palei» met de O.L.
Vrouwekerk verbond. In deze kerk bevin
den zich ook de ta koper gedreven praal
graven van de reus der geschiedenis: Ka
rei de Stoute en van zijn dochter Maria
van Bourgondië, de jonge vrouw van
Maximlllaan van Oostenrijk, overleden ten
gevolge van een val van haar paard.
Met de sierlijke gevel van de kapel in
Italiaanse renaissance vormt de oude Grif
fie (16e eeuw) met haar verguld beeld
houwwerk als het ware één geheel. Haar
gevel die eveneens ta Italiaanse Renais
sance is opgetrokken verleent toegang tot
een overdekte doorgang naar de Blinde
Ezelstraat. Hier bewonderen wij op de
verdieping boven het gewelf een mooie
tribune versierd met bronzen standbeel
den. Op de gelijkvloerse verdieping van
de Griffie van het Vrije mag U niet nalaten
het gebeeldhouwde houten portaal her
komstig uit de oude Schepenkapel, te be
kijken.
Op deze Brug, zo rijk aan architectuur, die
nen wij nog het Paleis van Justitie in
ogenschouw te nemen. Het was voorheen
’aleds van het Brugse Vrije. Wanneer
het juist opgetrokken werd is moeilijk te
achterhalen. De bouw werd in 1520 begon
nen volgens de plannen van Jan van de
Poele en uit dit tijd blijft nog over de heer
lijke gevel die op het water uitgeeft en
de oude Schepenzaal, waar vroeger de
magistraat van het Brugse Vrije zitting
hield. De gevel zelf werd in 1722 her
bouwd. Men moet het interieur bezoeken
om de prachtige zwartmarmeren Schouw
(16e eeuw) met het eiken beeldhouwwerk
en de fraaie wandtapijten die de zaal ver
sieren, te bewonderen.
Vooraleer wij de Burg verlaten bekijken
wij nog even de Proosdij (1662) waarin
thans de administratie van het Provinciaal
Bestuur is ondergeibracht. Waar nu de bo
men ruisen, verrees vroeger de St.-Do-
naaskathedraal, een der rijkste kerkelijke
gebouwen van Brugge waarin Karei de
Goede, Graaf van Vlaanderen in 1127 werd
vermoord en welke door de Jacohijnen
werdverwoest. Deze plaats is de baker
mat van de stad.
werken
J’de Brugge's ondergang
“in enig.
en Veertig jaar later kwam de zoon van de ge
j ta hertog van Bourgondië, Karei de Stoute, liggii
J op zijn beurt zijn bruid, Margareta van
York, ta Vlaanderen opwachten. Doch
ditmaal is het niet te Damme dat de toe
komstige gemalin ontscheept, doch te Sluis
ta Holland. De huwelijksfeesten worden
nog met meer pracht eh praal gevierd dan
deze in 1429: ze duren een hele maand!
Maar achter de vreugdefeesten en het
weeldevertoon rijst het onrustbarend
spook van het verval. Indien Margareta's
schip niet ta de voorhaven van Brugge
kan aanleggen is het omdat het Zwin meer
en meer verzandt. Damme wordt verdron
gen door het meer noordelijk gelegen
Sluis. Doch ook met deze voorhaven zijn
>eeld van de ge- de verbindingen vanaf 1410 belemmerd,
larop Brugge te- De sluipende kwaal welke Brugge drie
jen wij ons niet eeuwen lang bedreigt, richt de machtige,
rijke stad tenslotte langzaam doch zeker
ten gronde.
Brugge wordt neergeveld temeer daar ’n
machtige rivale haar Intussen naar de
kroon steekt: Antwerpen is op weg om
haar opvolgster te worden. Ten einde hun
industrie tegen de concurrentie te bescher
men verbieden de Bruggelingen de invoer
van het Engelse laken. De Engelse koop
lieden aarzelen niet zich naar Antwerpen
te begeven dat hen met open armen ont
vangt en hun voordelen verleent die wel
dra ook de Italianen en de Duitsers wor
den toegekend. Aartshertog Maximlllaan
van Oostenrijk Is met Antwerpen ingeno
men en verheft haar tot zijn uitverkoren
stad. Tot ergernis van de Bruggelingen
verleent hij haar privilegiën. De Brugge
lingen verstouten zich de aartshertog kort
en goed gevangen te nemenIn vrijheid
gesteld weet Maximiliaan zich te wreken
„„^r de vreemdelingen aan te zetten Brug-
rugge ge te verlaten en Antwerpen voorrechten
teden toe te kennen. Brugge ziet dan het gevaar
in. Zij geeft haar twist op en tracht het
Zwin terug toegankelijk te maken voor de
naties zijn aldaar pre- scheepvaart. Sedert 1475 is Damme echter
gis zijn er metterwoon geheel aangeslibd. Niets helpt. Het rade-
--loze stadsbestuur wendt zich tot de kunst
schilder Lanceloot Blondeel die, zoals vele
figuren uit het renaissancetijd vak, een
hartstochtelijk beoefenaar van de weten
schap is. Hem wordt opgedragen een ka
naal naar de kust, b.v. naar Helst, te ont-
dan vijftigduizend arbeiders vinden werpen dat in verbinding zal staan met
werk, vooral in de lakenindustrie. In I een haven welke men kant en klaar zal
t begin van de XlVe eeuw bedraagt de j maken. Als Brugge maar gered wordt!
-aanslag van Brugge vijftien pro- Blondeel weet dat alle hoop op hem
geheel Vlaanderen. vestigd is en zet zich geestdriftig as
-loze macht, deze hoorn van werk. Onverdroten offert hij zijn 1
ft een niet minder schitteren- rust en zit hij gebogen over z“-
achtergrond. Niet alleen keningen en berekeningen. Tens.„..c
het kruispunt tussen hij de Brugse gemeentevaderen een grot
ook op politiek en scheeps plan aan: Brugge kan gered wc
e en Veneti- I den van de verzanding! Doch de werken
of Portugese 1 zijn dermate omvangrijk dat de onderne-
drijven de statige blanke zwanen en
weent het loof der treurwilgen. De mooi
ste aanblik van deze dichterlijke omge
ving heeft men van op de oude brug uit
1740 waaronder het Minnewater naar de
vestinggracht vloeit. Een oude toren, ta
1398 door J. van Oudenaarde gebouwd,
bewaakt de toegang tot het Minnewater.
Graag zouden wij hier dromend verwijlen
zoals zovele schilders, dichter» en veriief-
ona naar een den dedielli de boopden vail dit
C Minnewater waarin een bekoorlijk sashuis
uit de 16e eeuw zich weerspiegelt, ware
het niet dat een ander poëtisch hoekje
van Brugge, dat niet minder bekoorlijk en
rermaard is, ons lokt.
s kant van het
J bevindt zich
gaardplaats met de zadelvormige Begijn-
brug (1570 en 1692) die naar de grote poort
uit 1776 voert. Door deze poort betreden
wij het St.-Elisaberthbegijnhof. Dit beslo
ten „Prinselijk Begijnhof", zoals het heden
ten dage nog genoemd wordt, werd ta 1225
gesticht door Johanna van Konstantinopel
gravin van Vlaanderen. Het bestaat uit 'n
beloken hof vol van groen, omringd door
kleine begijnhuisjes. Met bezichtig» er
vooral de woning van de Grootjuffrouw
en de kerk welke in haar huidige staat uit
1605 dateert.
Vijf eeuwen roem
banken - de uiterste toevlucht van de
en dap- machtige hertogen van Bourgondië -
af naar brachten ‘naar de stad van het noorden
1 met de j aHeen ape producten welke men zich
maar k,an voorstellen, doch tevens die on
schatbare waarden van ideeën, kunstzin
en intellectueel leven.
Indien Memling zijn „Laatste Oordeel"
schildert is het op bestelling van Tomasso
Portinari. En Wie is die Tomasso? Tomasso
w»s niemand anders dan de directeur van
vra bank der Medici'» te BruggeAldus
1 de XHIe en XlVe eeuw het mooiste
van Brugge'» geschiedenis. Gedu-
tweehonderd jaar heeft Brugge
prachtig geleefd, haar wetten stellend waar
en wanneer het haar beMefde. Toen de ko-
ning van Frankrijk, wiens juk zij afschud-
Jj, naar het noorden kwam om haar te
kastijden, zijn haar arbeiders naar Groe-
:enen mnga afgezakt om daar te voet en met
alijke bun geduchte goedendags de bloem der
1» ta Franse ridderschap op de kouter te ver
slaan. Vierduizend gulden sporen, getui-
isitlge gend van hun overwinning, hebben ~4‘
W de de slag in triomf aan de gewelven
kkta- kathedraal te Kortrijk opgehangen.«=u
jk en eeuw later, in 1429, werden naar aanlei
ding van het initialen van de bruid van de
hertog van Bourgondië, Isabella van Por
tugal, die door Jan van Eyck werd gekon
terfeit, door Brugge gedurende acht dagen
feesten op touw gezet die zo luisterrijk
iren dat het gehele westen ervan ver-
i was. En de Franse koningin, Johanna
van Navarra, kon bij het aanschouwen
van de rijk getooide Brugse schonen haar
- afgunst zo moeilijk bedwingen dat zij nlj-
lats in de baal, u,itriep: „Ik dacht hier alleen koningin
de tijd door de te zjjni maar ik zie er honderden om mij
heen"
Tegenover de kerk verrijzen de indruk- terwerk var
wekkende gebouwen van Sint-Janshospd- prachtige ge1
taal. Opgericht in de 12de eeuw, bleef van donkere wat
dit hospitaal naast de Ingang nog het ttai- het hlli< Ar)
paan van het oorspronkelijk portaal be- thans
waard. Aan het verblijf van Han» Mem- muselun
Itag alhier herinnert op schitterende wijze ambachten
de oude kapittelzaal van het hospitaal,
die in een merkwaardig Memling-Museum
werd herschapen. Hier werden zijn mees
terwerken bijeengebracht. Onder de ver-
maardste scheppingen van de grote Vlaam-
>rimitief bevinden zich het „Schrijn van
Ureula”, het „Mystiek Huwelijk van ^êt^Kar
Catharina", een groot retabel-veel- Door dez<J
x~t de Brugse meester van 1475 tot rocd, zova.
Bovendien nog twee voorna- 1
het tweeluik van Martin van Qe nnQer, Keonls van
love en de triptiek geschilderd een museum, gewij
x loreta». U mag ook brakst met werk vain de Engalsa
vergeten het hospitaal zelf te bezoeken. van B e oarsprong.
Het klooster, de apotheek, de oude zalen
en de kapel spreken boekdelen over de
sfeer van ingetogenheid waarin die be-
wonderenswaardiiga doeken werden ont-
de dt
kathe_
oudste
zuc opklimmen. 1
nnen dateert de he
1 en 14e eeuw. Zij
Brugse kerken. M
de schild
1, de overblijfselen van 1
lychromeerde graven en vooral
r de kust, t
lat in vert
■n welke men kant e
Ms Brugge maar gi
weet dat alle hoop op hem ge-
istigd is en zet zich geestdriftig aan het
srk. Onverdroten offert hij zijn nacht
rust en zit hij gebogen over zijn werkte
keningen en berekeningen. Tenslotte biedt
hij de Brugse gemeentevaderen een groot
scheeps plan aan: Brugge kan gered wor
den van de verzanding! Doch
zijn dermate o
w
►I
