De Tilburgse Koerier
1
I
Tilburg het „Mekka” der Turken
r r
huis
BATAVUS
A. SPIJKERS ZN.
Over de omgang met Turkse
arbeiders in Nederland
3
Lm
iuis
Wie heeft bed
voor
DANSEN
in K.M.T.
Grieken verlaten
Nederland
Dé BROMFIETS
het jaar
van
Vakantie
669,50
Joekelshow
W varopa HS9ES W*
5
i
Overheid gaat strijd tegen
uitbuiting streng aanpakken
V olksgezondheid
werd in
PETRUS EN PAULUSKERK
IN PRACHTIGE PAASTOOI
STORES"
DENISSEN
mmen
De prijswinnares
priesterstudent
gevaar gebracht
E DEKZEILEN
„AMERICAN-
voor Turken
Aardgas voor
sector 23
Turkse speelfilm
Pauselijke
nuntius opent
vierde Kongres
Kerk en Kunst
„Rooie Sien"
maandag
in Tilburg
Pagina 12
WEEKBLAD VOOR GEHEEL TILBURG, GOIRLE, DONGEN, LOON OP ZAND en ENSCHOT -
LID VAN DE NEDERLANDSE HUIS AAN HUISBLAD PERS
UITGEVER J. DE BEER - 10e JAARGANG
REDACTIE EN ADMINISTRATIE JAC. VAN CAMPENSTRAAT 40-42 - TILBURG - TELEFOON 30783 - POSTGIRO 1126745
Oplage 42.350 exempl.
VRIJDAG 15 APRIL 1966 - No. 4151
jest
-iuis een
ld in de
IBINATIES
JUISTE WIJZE
rij blij vend
zijn
met
OenT.V.
Hoefstraat 60
en
rg-
)or
'nb
THE SOUND SPECIALS
OREON
FRED WIENEKE
Jhe Gold Stars'
AMERICAN - STORES
al vanaf
HET BATAVUSHUIS
.04
Tel. 21767
TILBURG
Leo XIILstraat 60
de
niet duur wel heerlijk
jin-
belen
ocht,
top-
RS
ASTEN
ACHINES
24671
.71265
Door ir. B. Stephan, voorzitter der
Nedeniandsch-Turksche Vereeniging te
Den Haag: Laan van Nieuw Oost-Indië
129-135, postbus 2007.
Capucijnenstraat 78
Aanvang 8 uur
Entree 1,50
Zaterdag 16 april a.s.
met
zaterdag 16 april
in STUDIO
brengt U
RIA KUIJKKEN
model
WHIPPET
kan
mo-
rijan-
land
Hoed v=
oneei
aanrekei
i wel iii
zuurtjes
aan.
bijna in
goede n
komt!
AMERICAN - STORES
Telefoonstraat 33 - TILBURG
'atnsl
Worden
schreven
luuoadoui,
elplein; Z\
irectie -
sector
Arends
hartelijkheid,
stvrijheid berust
»e op wat de Is-
raarin
nodige v
welke
goed
s met Euro-
lederland te
-gen stellen,
>m zich aan
veithou-
Turkse
erin zijn wij
jesorteerd
Inemers
i Kunst
uit de
’had
gspeil
irend
_3nt er
den, dat
zou worden i_
wezig inferiorit.
zich juist door
heen te zetten.
van c
leerlijkheid a
kent, maar
in het tempe-
van sector
reek hun toestel
uwen willen zij
Remington kof telmachines 198,-
Legerschri|fmachines 6 tnnd.
garantie. Gratis type-cursus
85,- 95,- 105,-
trekken. Op een gegeven mo-
zouden het er genoeg kunnen zijn
e strategische punten te bezetten!
niet dat iets dergelijks in een
dan Tilburg zou kunnen. De
roeien dit schijnbaar ook zo
-ehoeven zij zich niet haastig,
te gaan weren omdat de
n Tilburg in het geding
VERF
DE ECHTE DUBBELDEK
BEHANG
DEKKLEDENFABRIEK
Emmastraat 8 - Tilburg
Tel. 23391 - 31748
VAKKUNDIG ADVISEREN
J. v. LOON-OTTEN
Nieuwlandstraat 42
Hasseltstraat 178
Enschotsestraat 145
Groenstraat 134
tel.2 5 5 2 5 b.g.g. 3 3 3 7 0
Let op het juiste adres:
VVILHELMINAPARK 127
i met de
in Den
/raag be-
inziens,
lezers.
ons
zien.
kunn
•laats
illen nog
n van „Rc
jracht worde
1 een realistisch stuk doch die
jlkstoneel houdt, kan aan de
■•~n „Rooie Sien” enkele aan-
indagavond 18
in de Tilburg-
naarten hiervoor
teld worden. Nie-
f de voorstelling
Tilburg zijn
ïelopvoe-
„Op Hoop
it door Het
zullen
moeten
jeslot
irplein-, Don
Zwaluwstraat.
:tie - ombouwwagen aardgas voor
>r 23 staat:
Islaan - Hoek Pauwstraat
is 1877
lat 145-147
- TeL 21866
er aanbétalirig.
is, Akkerstr.
E
Xoeriertjes tot 10 woorden
f 1,25, elk woord meer 0,10.
Voor advertenties met brieven
onder nummer wordt 25 cent
berekend. Advertenties kurjien
uiterlijk tot dinsdagavond 10
uur worden aangenomen Vrij
voor oplage- en versp icidings-
controle.
laat binnentr
ment zo
om alle
We geloven
indere plaats c
lutoriteiten voel
Anders behc
n paniek,
naam van
h.“k“P.X
door onzerzijds bepaalde, hun leven
leersende, opvattingen te ontzien.
BELANGRIJKE ROL
Bij overlgden, zowel ’s nachts als
overdag, belt U eerst ons, U hoeft
dan verder nergens voor te zorgen.
R.-K. Begrafenisonderneming
profeten °P 16 i'
de joden keren,
e moslims Grieken schijnen er niet veel voor
te voelen om als fabrieksarbeider hun
brood te verdienen in ons land.
deze gastarbeiders niet inge-
als „ingekomen personen"? Dat
een mooie grap betekenen. Het l
een nieuwe taktiek betekenen in de r
derne oorlogvoering wanneer men „vij
den" in groepjes van vijf tot zes een It
De onzinadvertentie in ons vorige num
mer luidde: VOOR NU en later bent u
beter uit als u zich laat inschrijven als
erelid van onze vereniging. Contributie
niet verplicht, regelmatig bezoe’-
Ook aan huis.
De prijs ter waarde van 20 werd toe
gekend aan mevrouw C. Haans, Kapel
straat 103 te Tilburg, die het gewonnen
bedrag wenst te besteden bij drogisterij
Ria van Dijk, Bosscheweg 508 te Til
burg. Proficiat.
Protestantse
Begrafenisonderneming
tijdelijk:
tel. 25525 - b.g.g. 33370
Van woensdag 20 april tot en met zater
dag 23 april a.s. wordt in de Stads
schouwburg wederom het Congres Kerk
en Kunst georganiseerd. De organisatie
commissie doet een dringend beroep op
de Tilburgse gezinnen een priesterstu
dent gedurende drie dagen gastvrijheid
te verlenen.
In totaal moeten wij nog 30 deélr
aan dit vierde Congres Kerk en
onderdak verschaffen.
Aanmeldingen worden
aan het secretariaat: Louis
terplein 1, tel. 31200 of 2438
I.v.m. financiële redenen kan h
tegemoetkoming in de kostt
verleend.
gaarne ingewacht
Louis Bouwmees-
of 24380.
len kan helaas geen
ten worden
.ij ven momenteel 54
rbeiders. Van hen zal straks
bedrijfsvakanties beginnen
:r. gedeelte niet meer terug-
i de Oranje-feesten
ledag in Tilburg, op
een „joekelshow" ge
hoor het Oranje Comité
baar stelt.
•v zal kampioenen heb-
est verzorgde straathond
voor die straathond, die
iele kunstjes kan uitvoe-
Hans Duseé werden de
iigd van poppen die door
Jantvoort werden aange-
'__r mevrouw
sn een onder-
Calvarieberg,
nauwelijks gelijke tred kan houc
dat ook thans nog iets meer da«
helft der bevolking niet kan lezen
schrijven, waarbij in verhouding meer
vrouwen en meisjes dan mannen en jon
gens, hetgeen niet wegneemt, dat t
zeker een derde van de mannelijke be
volking ook heden nog analfabeet is.
Ook als men aanneemt, dat bij selectie
van Turks personeel voor tewerkstelling
in Nederland analfabeten zouden worden
uitgesloten, dan nog blijft het vraagstuk
bestaan, dat zij, die hun schoolopleidir'
in Turkije op dorpsscholen hebben g>
noten, daar een onderwijs kregen, dat
onvergelijkbaar is met het op een hoger
peil staand lager onderwijs in Neder
land. Uiteraard tekent de invloed daar
van zich ook af op het ontwikkel'
peil van de weinigen onder hen,
legenheid kregen om nog een
tende vakopleiding te volgen.
GOEDE VERHOUDINGEN
In „De Koerier" van 25 maart publiceer
den wij een artikel over het onderwerp
„Wordt Tilburg het Mekka der Turken?"
Dit artikel heeft ontzettend veel stof
en narigheden voor de gemeentelijke
overheid doen opwarrelen.
Men heeft het de politie kwalijk genomen n°eH
dat ons die cijfers verstrekt werden. Niet
Waarom? Wel, nu blijkt dat de overheids
organen in Tilburg jammerlijk gefaald
hebben.
Wisten zij niet dat er zoveel buitenlandse
arbeiders in Tilburg binnen zijn gekomen
de eerste drie maanden van 1966? Ieder
een die zien kan, heeft het toch kunnen
constateren. Men zag de buitenlandse
gastarbeiders in groepen over straat
lopen. Vooral in de omgeving van het
station waren zij reeds een vertrouwd
beeld geworden.
feestelijke I uitgeknipt en opgeplakt en met een soort
bt in de lichtgevende verf beschilderd. Ontzet-
Schout de tend leuke „fragmenten” zijn zo ontstaan,
dan ook Paasgroep
zeer ge- Door de 15-jarige
lie werd koppen vervaardig
mevrouw van Santvoort werd
kleed, daarbij geholpen door
Duseé. Deze poppen vormer -
deel van de paasgroep met
■voor Christusgraf en wenende vrouwen en
jreed daten die het graf bewaken.
zijn De bloemenschat in de Petrus en Paulus
is van bloemisterij H. J. Boogers.
Het geheel is zeer zeker de moeite waard
om te gaan bezichtigen. Men zou zich
niet in een „noodkerk" wanen wanneer
men deze feestelijke paastooi aanschouwt.
De Paasgroep. (Foto Van Aarle)
(■■■■■■■■■■■■■■■■■■■I
T.I.R. KAPPEN
[■■■■■■■■■■■■■■■■■■■I
In het kader van
wordt op Koninginnt
de Westermarkt, i
houden, waarvoc
prijzen beschikbe
Deze joekelshow
ben van de best
een eretitel
meest origint
rs in
jaar hier
lange va-
Het aantal Griekse gastarbeiders in ons
land is zeer sterk aan het teruglopen.
Ruim één jaar geleden werd de top be
reikt. Men registreerde toen 6.000 Grie
ken. Thans zou hun aantal nog maar
1700 bedragen.
In Tilburg verblij
Griekse gastar!
wanneer de b
op 16 juli, een gedeel
zonder
maar ook
veelal voor
een vreemde
ideels emotio-
ret onze ver-
Sanatorium De Klokkenberg opgenon
Dinsdag werd een vijfde Turk die
tweede Paasdag zoals zovelen
Belgische mijnstreek naar Tilburg i
gekomen, afgekeurd toen hij bij ’n lil
nadefabriek om werk ging. De man had
ook TBC. Hij werd in de loop van dinsdag
avond door de politie bij Roosendaal
als ongewenste vreemdeling overge
geven aan de Belgische politie, die voor
verder transport gaat zorgen.
De Turken die de laatste maanden in Til
burg aankomen, komen uit streken in
Turkije, waar nagenoeg weinig of niets
gedaan wordt voor de volksgezondheid.
Daarom is de overheid „wakker" ge
schrokken. Officieel heeft de gemeente
lijke voorlichting of statistiek nog geen
enkel cijfer over de buitenlandse arbei-
Nu heeft men, na overleg, een galante ders-aanwas in 1966 gepubliceerd. Ook is
oplossing gevonden, tenminste, als er ge- er niets gedaan om de Tilburgse bevol-
noeg pensions te vinden zijn in Tilburg, king voor te lichten!
Niet meer dan twee buitenlandse gast- Wij hebben contact opgenomen
arbeiders mogen als regel in één pension Nederlandse-Turkse Vereniging
worden ondergebracht. Zij moeten werk Haag, en kregen op eerste aanvr
hebben. Medisch goedgekeurd zijn! Thans scheiden toegezonden die, ons
zijn reeds vier Turken met TBC in het belangrijk genoeg zijn voor onze
Gegarandeerd méér dan
1000 dessins in voorraad,
vanaf HET GOEDKOOPSTE
(ook proefdrukpartijtjes)
tot het
MEEST EXCLUSIEVE
(gegomd) CANADEES BEHANG
JAPANS GRASWEEFSEL
HANDDRUK-BEHANGSELS
ROLLYWOOD
Verschillende soorten kunt u bij
i „op de wand" aangebracht
-L Komt u ook eens kijken? Wij
men u beslist
deze kwestie van het ontwikkelings- typis
werd hierboven bijzondere aandacht van
jn omdat het geenszins vaststaat,
i naar Nederland komende Turkse
werknemers hun opleiding genoten heb
ben in grote steden, als wanneer nau-
welijks van grote verschillen met de OODSBLGK1P
Nederlandse opleiding gesproken zou Deze zo kem
kunnen worden. Er is echter in de laat- hulpvaardigheid
- in Turkije een sterke urbanisa- *-
waardoor vele arbeiders uit
_Jeine dorpen naar de grote steden tij
ken. Bij de grote werkeloosheid, die daar
heerst, is daarom te verwachten, dat een
niet gering deel der tenslotte naar hier
komende arbeiders uit de laatstge
noemde categorie afkomstig zal zijn.
Ook op sociaal gebied heeft het ver
schil tussen de arbeider uit de
stad en die uit kleine dorpen grote be
tekenis, immers, de maatschappelijke
verhoudingen, waaronder hij is opge
koeld, lopen sterk uiteen.
i het kort samen te vatten zou men
kunnen zeggen: de man uit een klein - -;-
dorp stamt uit een islamitische samen- een volledigt
leving en is gewoonlijk zelf een gelovig vulling van
moslim, terwijl de man uit de
veel vrijer levensopvat
tregen, waarin weliswaar de traditie
ener islamitische levensopvatting nog
waarneembaar is, doch de bindende
voorschriften van de islam volgens koran
en hadith (overleveringen van de profee*
Mohammed) minder strikt of zelfs nie.
worden nageleefd.
Zulk een onderscheid moge op het eer
ste gezicht wel veel lijken op wat men
ook in West-Europa bemerkt, nl. dat het
grote-stadsleven meer dan de dorpse be
slotenheid aanleiding geeft tot onkerks-
zoekuren. heid, maar inderdaad zou die verge-
B 5676 lijking onjuist zijn, immers, terwijl een
verd toe- westers vrijdenker niet zal schromen zich
s, Kapel- godsdienstloos te noemen, zal ook de
meest gemoderniseerde, vrijdenkende
Turk zich „moslim" blijven achten en
zich ook dienovereenkomstig gedragen
op belangrijke momenten in zijn leven.
Die opvattingen zijn in hoge mate beïn
vloed door de geschiedenis van het
Turkse volk en zijn daarmede satnen-
hangende godsdienst. Natuurlijk wordt
een hier niet bedoeld, dat elke, dikwijls wei-
jrond nig geschoolde, Turkse werkman, die
- werk in Nederland vindt, waarl^l
kend zou zijn met de geschiedenis
zijn godsdienst, de islam, trouw zou be-
lijden, doch wel dat de invloed van
om- beide gedurende vele eeuwen een onuit-
!rs te wisbare indruk op het volkskarakter
van deze heeft gemaakt.
:teren, dan Hoe vaag dan ook, toch is ook een ©en
leen ge- onontwikkelde Turk er zich van bewust, yng.
weinig- dat Turkije eens een hoogst belangrijke Hel
roi in de wereldgeschiedenis heeft ge
speeld en de belangrijkste staat in Oost-
Europa, het Midden-Oosten en Noord-
Afrika is geweest en daaruit put hij een
wellidht ietwat overdreven gevoel
van eigenwaarde, dat a.h.w. de compen-
satie vormt voor een tekort aan intel- paai(
lectuele ontwikkeling, dat geweten dient didst
te worden aan c
welke een steeds in ooi
daaraan kon geven, vooral
toen de leiding van
rustte J-
Voora
nieuwe Turkije, werd de bedoelde men
bewustheid krachtig ontwikkeld en
a.h.w. kenmerkend voor de gangbare op
vattingen. Zij heeft tengevolge, dat de lllaalaw
Turk, in het algemeen, uiterst gevoelig voelt
is voor vreemde kritiek op zijn land en Adn
volk. Zelfs daar, waar hij zelf kritiek wer
heeft, aanvaardt hij diezelfde opmerkin- heq6ven
gen niet uit de mond van een vreemde- alle
ling. Omdat het zou kunnen voorkomen werkne4)
dat een bestaand verschil in ontwikke- ,n
lingspeil aanleiding werd tot een deni-
grerend oordeel van Nederlandse zijde, jgederlai
dient er met nadruk op gewezen te wor
de Turk zéér pijnlijk getroffen ste jaren
^tXn^^te^ - -Xe
r die zelfbewustheid tracht a°rp~
De Nederlands Turkse Vereniging
heeft op eigen verzoek contact ge
zocht met de autoriteiten in Til
burg. De aandacht door pers en te
levisie was op het „probleem" Tur
ken in Tilburg gelegd. Daarom wil
de Nederlands-Turkse Vereniging
alles in het werk stellen om niet
alleen de Tilburgse bevolking, doch
zeker de Turkse gastarbeiders voor
te lichten.
Op zeer korte termijn worden con
tact avonden belegd in Tilburg
waar de Turken uitgebreide voor
lichting zullen ontvangen over Ne
derland, Tilburg, Tilburgers en hun
leef- en werkgewoonten.
Een lust voor het oog is de
paastooi die werd aangebracht
Petrus en Paulus kerk aan de Scl
Rooij straat. Pastoor J. Hoes is i
geweldig in zijn nopjes over de 2
slaagde feestelijke entourage di
ontworpen door de heer Louis Ansems.
Het hoofdmotief van deze paastooi zijn
de lijkwaden van Christus. Dit lijkwaad is
door de gehele kerk gedrapeerd. „V.an
een milde gever mochten we hiervoor
125 meter nylon van 1.30 meter breed daten
ontvangen. De bloemen, wit-gele, zijn De b
overal in de kerk te vinden. De paaskaars kerk
en het waterelement, het levenswater
kregen een belangrijke plaats op 't pries
terkoor. Links in de kerk zijn kruisweg
staties opgehangen die werden vervaar
digd door de leerlingen van de meisjes
school van de eerste tot en met zesde
klas onder leiding van mej. E. Evers.
Op zwart etalagepapier werden figuren
Enkelen van de Turkse gastarbeiders
Tilburg die nu bijna twee
werkzaam zijn, gaan van een
kantie genieten.
Deze groep Turken, die naar Nederland
gekomen is na toestemming van de Ne
derlandse ambassade in Turkije, gaan
met een chartervliegtuig naar hun ge
boorteland.
Van 16 juli tot 15 september, twee maan
den dus, duurt ihun vakantie.
:nt er daarom op voorbereid te
het ontwikkelingspeil van een
jelangrijk deel der naar Neder-
camenae Turkse arbeiders lager
a,i dat van velen hunner Neder-
collega's.
het bewaren van de goede ver-
ngen in het bedrijf is het dan van
rootste belang om juist J-~
eerste is aangeboren en onvers
woordelijk; het laatste kan aangevul
worden.
Ieder die langere tijd met Turken samen
werkt, zal ervaren dat uitzonderingen
daargelaten hun gezond verstand,
~.a.w. de aangeboren intelligentie, be-
een tekort aan intel- paai<j opvallend is, zelfs bij de eenvou-
iling, dat geweten dient digsten onder hen met de geringste
de weinige aandacht, scnoolopleiding.
in oorlog zijnde staat in<iien de Nederlandse omgeving, waar-
en, vooral in de tijden t>jnn.en zij komen te werken, hiermede
- -an di® staat geheel be- van ^en beginne af rekening houdt door
te op de beginselen van de koran. Op intelligentie voort te bouwen,
ral gedurende de laatste veertig jaar, dan 2al dit de aanpassing zeer verge-
srt Ataturk de basis legde voor het makkelijken, daar de Turkse arbeider, maa
iwe Turkije, werd de bedoelde zelf- over det ajgemeen, leergierig is, juist £>at
omdat hij onderbewust gebrek aan delli
intellectuele ontwikkeling als een, h“
maatschappelijk thinderend, tekort aan-
De bewoners van sector 23
r‘ komende week hun toestellen
weiucnt ten ombouwen willen zij aangesloten gename uren belev
»n tnon». kunnen worden op aardgas. Sector 23 april is Rooie Sien
de oods' omvat de volgende straten: - -
thoid »i« Arendlaan; Arendplein; Baanderheer-
Ti® straat; Beeksedijk; Broekihovenseweg
(257 t-m 377 en 166 t-m 250); Condor-
p straat; Duifstraat; Pater v.d.Elsenplein
£dt^-^ f-wstraat; PeliJanstraat; Putters^
raat; Vo-
wel als
landse omgevi
gen der bedoel
heeft gevoerd, ondanks
hier sprake was -
volken met ee~
oude christelijke
grondslag voor 1
ding.
Thans echter worden meer en meer ook
arbeiders aangetrokken uit Turkije,
land met een geheel andere achtergr
der volksontwikkeling. Met dat ver
schil in achtergrond zal rekening moe
ten worden gehouden- Wanneer de
Nederlandse werkgevers en de collega's
(of ruimer gesteld: de Nederlandse or
geving) bereid zouden blijken zulks
doen, d.w.z. de eigen aard van de—
Turkse werknemers te respecter;- J
zullen die Turken, over het algem<
kenmerkt door gewilligheid,
eisendheid en hulpvaardigheid,
twijfel voldoening geven, -
alleen in dat geval bij deze
het eerst in hun leven In e
omgeving komende, merende
nele mensen met een van he
schillend levenspatroon.
Terwijl men bij werknemt
pese landsaard, die in
werk gesteld worden, zou moge
dat het primair hun zaak is om
te passen aan de Nederlandse
dingen, dient datzelfde voor de
1 werden bekend, waarin de aan-
van Spanjaarden en Italianen
verhoudingen in Nederland, zo-
1 de aanpassing van de Nedc
jeving aan aard en opvattin- ue_
loeide arbeiders, tot bezwaren
_:_As het feit, dat Dene
van zuiver Europese
met een gelijke, in eeuwen
iristelijke besdhaving wortelende
r moraal en levenshou-
Daarmede wordt dan een vraagstuk aan
de orde gesteld, dat hier te lande on
bekend is, n.i. van onvoldoende school
opleiding. Nog geen 30 jaar geleden, in
1935, was 84,4 pet. der Turkse bevolking
analfabeet. Sedertdien is grote vooruit
gang geboekt, tendele door het overlij
den der ouderen, grotendeels echter door
dat een nieuwe generatie beter gelegen- groe
heid voor schoolopleiding kreeg, waar- Om
bij niet vergeten mag worden, dat voor
meer scholen eerst meer leerkrachten
moesten worden gekweekt. Het tempo
der verbetering op dit gebied neemt dus
geleidelijk toe. Nochtans moet worden een
aangenomen mede omdat de bevol- verki
kingsaanwas zó enorm is, dat de toe
name van het aantal scholen daarmede
Men dient
zijn dat
niet onbt
land kon
ligt dan
landse
Voor hei
houding;:neersu
man, die het grootste belang om juist aan die d<x)r
irlijk be- laatstgenoemden duidelijk te maken, dat
sdenis^of laatdunkend oordeel over hun bui- daden
tenlandse collega's in de geest van „die
lui zijn zo dom" geheel misplaatst is. iw
Dom zijn betekent: beperkt van verstand Ueft dat d
zijn, m.a.w. een gebrek aan intelligentie grjjpen te
vertonen, hetgeen heel iets anders is dan moae dd
gebrek aan intellectuele ontwikke-
Nu de laatste tijd het aantal in Neder
land werkzame vreemde arbeiders toe
neemt, blijkt het vraagstuk der onder
linge aanpassing zo nu en dan moeilijk
heden op te leveren. Uiteraard zijn die
moeilijkheden groter naarmate de betrok
ken arbeiders uit Verder van Nederland
gelegen landen afkomstig zijn, waardoor
verschillen in volksaard, in het peil van
het genoten onderwijs, in de toch
steeds door het klimaat beïnvloede
levensgewoonten enz. enz. sterker gaan
is een tweede Turkse speelfilm in rou-
3 gegaan. Titel: Oldüren Bahar, met
Göksel Arsoy, speelduur 2 x ca 20 minu
ten, tech. bijz. 16 mm zwart-wit, 2 spoe
len, geluid, huur 50 gulden per voor
stelling, incl. verz., reserveringen: per
ommegaande bij secretariaat Nederlands-
Turkse Vereniging, Postbus 2007, Den
Haag.
De volgende week zal in de Tilburgse
Stadsschouwburg voor de vierde achter
eenvolgende maal het Congres Kerk en
Kunst worden gehouden. Woensdagmid
dag 20 april a.s. wordt in het „Studio-
theater" de openingszitting van dit con
gres gehouden. Na het welkomstwoord
door de voorzitter nnrranie»t1n.
commissie, schouj
de Brabant?—
G. Bdltrami,
land, het congres officieel openen.
Daarna zal de acteur-regisseur Ton Lutz
een inleiding houden onder de titel
„Toneel in de hedendaagse samen
leving".
Zoals bekend wordt het congres georga
niseerd voor priesterstudenten uit België
en Nederland en voor jonge religieuzen
uit beide landen.
Daarenboven blijven in zijn levenshou
ding de tradities ener islamitische samen
leving invloed behouden, zelfs bij hen,
die niet gelovig zijn, Ihetgeen vooral in
het familieleven tot uiting komt.
DE VROUW
Echter zullen de meeste Turkse arbei
ders hier tijdelijk althans zonder
hun familie zijn, waardoor het denkbaar
is. dat men meent aan die invloed voor
bij te kunnen zien.
Inderdaad zal het feit, dat een islami
tische samenleving sterk patriarchaal ge
tint is en de zoon dus veel grotere
waarde in de familie heeft dan de doch
ter, dat daarin een bijzonder grote mate
van eerbied aan de ouderdom wordt be
toond en dat verder de rol van de ge
huwde vrouw, al blijft zij beschikken
over haar geldmiddelen, overigens zéér
ondergeschikt is en nauwelijks op de
voorgrond komt, slechts indirect de hou
ding hier te lande beïnvloeden van
Turkse arbeiders, wier familie in Turkije
is gebleven, maar toch dient men er
en vooral aan de positie van de vrouw
en het meisje de nodige aandacht aan
te besteden.
Als gevolg todh van de wijze, waarop
in de Turks-islamitische samenleving de
vrouw op de achtergrond blijft, zal voor
de hier werkzame Turkse arbeiders de
westerse omgangs vrij heid der twee sek
sen in het openbaar iets geheel nieuws
zijn, waardoor de kans ontstaat, dat hij
daaruit een verkeerde gevolgtrekking
zou kunnen maken.
Hij is in eigen land gewend aan een
grote mate van terughoudendheid in de
omgang met het andere geslacht en al
zijn er, mede door de invloed van wes
terse films, thans voorvallen in afwij
kende zin vooral nu de geëmanci
peerde vrouw zich vrijer beweegt, ter
wijl polygamie verboden is toch blijft
over het algemeen het traditioneel
moraalbegrip overheersend omdat een
sterk ontwikkeld gevoel bestaat voor
wat behoort en niet behoort, als uiting
ener innerlijke beschaving, welke men in
alle lagen der bevolking aantreft. Daar
om zal de jong hier te lande werk-
iden zame Turk tijdelijk gescheiden van
dan de zij» vrouw aanvankelijk vreemd staan
.n tegenover het vrije, kameraadschappe-
;r lijke verkeer zonder enige bijbedoeling,
dat met een Nederlands meisje of vrouw
toch mogelijk is, doch ook is de kans niet
be- gering, dat hij, bemerkend, dat zij eerder
genaakbaar zijn, hun tegemoetkomend
heid zal aanvoelen als een bereidheid
tot meer intieme omgang.
Uiteraard is de beiderzijds nodige voor-
lichting een netelige zaak, welke ge-
ling makkelijk meer kwaad dan goed kan
ge- doen, daar een waarschuwing terzake
J-‘ zowel de Turkse gasten als de Neder
landse vrouwen en meisjes zou kunnen
beledigen. Er dient echter rekening mede
gehouden te worden.
elings- Niet slechts in dit verband, maar ook
iie ge- meer in het algemeen, moet men zich
ansliii- bewust’blijvèh van een van het onze ver-
schillend temperament van dit meridio-
nale volk. Hoewel de Turkse bevolking
een grote verscheidenheid van typen
omvat, waarin dus ook onderlinge ver-
schillen optreden, kan men als algemene
regel wel zeggen, dat de Turk emotio-
neel is, zowel op erotisch gebied, als
ten aanzien van andere gemoedsuitingen, 1
waaraan minder remmen worden aange- -
legd dan bij noordelijker volkeren ge
bruikelijk is, al wordt de mate van be
heersing natuurlijk evenzeer beïnvloed
Jde intellectuele ontwikkeling.
tans gaat men vlugger tot geweld
daden over. Het aantal veroordelingen
wegens persoonlijk geweld, waarvan
ruim 10 pet. moord of doodslag, over-
der veroordelingen wegens ver-
jpen tegen het eigendom. Wellicht
moge dit ten dele ook worden toene- K
schreven aan de invl
dienst, die diefstal en
ran. j zeer zware zonden a
ivuld hoofdreden ligt toch
ramentsverschi 1.
In de e"-:
reeds op gewezen, dat de
der als regel grote gewilli
en weinig eiser
houding hartelijk en begrijpend is, doch Troubadourpiein; Don Sartostrc
geheel kan komen te ontbreken als een g
onnodig harde bejegening, waarvan hem
de reden niet duidelijk zou zijn ge
lakt, Ihem in zijn bewustzijn krenkt.
t zou dan het moment kunnen wor-
aan den, waarop hij, die in een vreemd land
hem zjCh nljet met woorden kan verzetten,
opeens over de schreef gaat en dat
verzet in geweld zoekt. Een van zijn gr -s
jische eigenschappen en niet alleen la(.
van hem, maar van de gehele Turkse sa-
menleving is juist de zin voor har- ten
telijkheid in de omgang, waaruit ook de
onderlinge hulpvaardigheid voortkomt.
GODSBEGRIP
snmerkende
^vaardigheid en gastv
ongetwijfeld echter mede
rbeiders uit lam leert.
steden trek- Bij velen in Nederland, die nimmer in
aanraking kwamen met een Islamitische
omgeving of er uit anderen hoofde studie
van maakten, bestaat soms een onjuist
idee van het wezen van de religie van
de Islam, daar zij er niet mede bekend
zÜn< dat jood, dhristen en moslim in de-
de grote zelfde god geloven.
jrote be- Het, hen vreemd in de oren klinkende,
appelijke woord Allah, dat de moslim bezigt, is
een samentrekking van het Arabisch al-
ilah, d.w.z. de God, en de leer die de
Koran en Mohammed gaf, diende om
aan de Arabieren het woord Gods in
"--’-ge vorm te brengen, ter aan-
eeu S^v.3 •----» --- wat voorafgaande
e grote stad als Abraham, Mozes e.a. aan de jc
itting heeft en Jezus, die dus ook volgens de mosrm»
de traditie een profeet was, aan de christelijke we
reld hadden geleerd.
Vervolg op pagina 3
jfeet
niet
Het toneelstuk „Rooie Sien” beleefde on
langs in theater Carré in Amsterdam zijn
duizendste opvoering. Vanuit het gehele
land kreeg de Stichting Het Amsterdams
Volkstoneel onder directie van Beppie
Nooy uitnodigingen om Rooie Sien te ko
men spelen.
Door deze enorme aanvrage moest
première van „Blanke Ballast" die op 1
februari zou plaats vinden uitgestel
worden. Eerst zullen nog een groot aan
tal voorstellingen van „Rooie Sien" voor
het voetlicht gebracht worden.
Het is nogal een realistisch stuk doch
van het Volkstoneel houdt, kan e
opvoering van „Rooie Sien" enkel
-?ne uren beleven. Maai
_r.il is Rooie Sien te zien i
se Stadsschouwburg. Kaar
kunnen reeds nu bestel
mand twijfelt eraan of
van Rooie Sien zal ook in
- -r- uitverkocht. Immers de tonee
traat 2-, Groenstraat (1 ringen van „De Jantjes" en
138); Hellebaardstragt; van Zegen” eveneens gebracht
sg; Kruisvaarderstraat Volkstoneel, werden in Tilburg ook een
overweldigend succes.
iva net weiKomstwoora levensge7
tter van de organisatie- spreken.
juwburgdirecteur Leo N. Gevanen
zal Zijne Eminentie .Mgr. pass,ina