I
ffluisverlichting
SCHLAPPI
1
I
HERTA
TE
w
hólland enamel
plasticverf
A.B.C.
TEXTIELHUIS „F ATI MA”
PIET HENSEN
ERRES
l
„c
HARRIE DE SWART
60 Jaar Rijwielen
„SUCCES
HET HANDELSHUIS
Zündapp Bella Scooter
PIET HENSEN
A
VROEGER EN NU
UNION
5
DE
De
W.
U elk gewenst model,
Pasl
PRINSES SOPHl ASTRA AT 19- TELEFOON 21826
Foto Kino A. MULDER
:e op
leerkg
e
Hoek Veemarktstraat
Ho
Huisvrouwen
van
ZoM U
Tel. 20816
-7b bij de overweg
UW RIJWIEL
F
Tilb
We/fce bromfiets
of rijwiel zal ik nemen?
Bosscheweg 429
Telefoon 24543
Speciale Slijpinrichting
Emmastraat 30, tel. 20338
INVAUDEWAGENS
CARRIERS
De st
10 n
Stelt U kwaliteit op de
eerste plaats?
Koopt dan uw scharen en
messen bij:
STAALW ARENHUIS
*N KINDERWAGEN OF
WANDELWAGEN
MARKT 21
in
,/t CAMERAHUIS"
Asl
Die i
later
MU
e Fatimasteaat 89 Tilburg
Lijnsheike 4-6 Tel. 25158
EIGEN FINANCIERING
153
183
214
244
274
30E
Grij
In onze zaak zijn
ook de bekende
WASMACHINES en
CENTRIFUGES
verkrijgbaar.
Gemakkelijke betaling
Eigen financiering
PIET HENSEN
Lijnsheike 46
Tel. 25158
Ele
Pro
Tel.
BEH>
DR.
Set
De grootste keuze en de beste merken
vindt U alleen bij
Bij het aanschaffen van
is het adres:
Fa. de KORT-van GELOVEN
(André de Kort)
Korvelseweg 209 Tilburg Tel. 22342
UNION GERMAAN BURCO
SIMPLEX en K. v. G. RIJWIELEN
Speciale Reparatie-inrichting
AUTORIJSCHOOL
Erkend en gediplomeerd
intructeur
Le in Opel Record '58
Autoverhuur
zonder chauffeur
Renault, Fregate
en Dauphine 1957
Koestraat 103-Tel. 20774
ivon_
aslicht, voor
e van zijn
Jlektrische
waren,
sr met
inhalve
zo’n
ter-
van
i het
ver-
iuaf- De Koerier
faeid
zijn
i li-
se-
één
't in
erde 0 De aal of de paling bez
zijn volgens de directeur vs
Ook in ledikantjes, commodes, boxen
en kinderstoelen, zijn wij ruim gesor
teerd.
Noordstraat le
fOTO-K^
MULDER
Wij maken voor
ook met motor.
9acd, ll timmMn?
Haast zeker zal dit de schoonmaak mee
brengen Wij kunnen U met alles helpen,
de nieuwste materialen.
Maak het zelf, en Let kost U veel minder.
ting. Toen nr.__
branders had gec
komst van het
werk.
Toch was
zeer korte g
dan 25 eeu\
en vet om c
overwii
OPENDE een nieuwe Toonkamer
Speciaal voor Woningtextiel
KOMT U EENS SPOLD.G KIJKEN?
HOUW
EiwyM
jzit
jlgens de directeur van
het New Yorkse stedelij
ke aquarium, dr. Christo
pher Coates, een natuur
lijk radar^instrument. Het
dier kan in volslagen du’~
teinis op zes meter al
stand de aanwezigheid
van voorwerpen op z!J~
weg constateren. Zijn
chaam zendt iedere
conde 20 tot 60 zeer ge
ringe elektrische ladingen
uit.
een leuk kinderjurkje voor weinig geld?
’n leuke Damesbloas?
’n Terlenka Plissérok?
’n Apart Damestruitje?
of een
Voordelig Italiaans vestje?
U SLAAGT BETER IN
Tilburg
De radicale oplossing op het gebied van was-
machineverhuur. Voor slechts f3,per week
bent U in het bezit van een gloednieuwe was
machine met sneldroger.
Inlichtingen:
KRUISVAARDERSSTRAAT 53
Fatima Parochie
Natuurlijk een
Want die heeft naast zijn Sport- en Supersport-
bromflets ook nog de
Union Roulette bromfiets v an 430,-
Daarnaast een grote sortering UNION-rijwielen
Ook SOLEX-bromfietsen! Maar dan van
Heuvelstraat 101 A
CANOS, EEN- EN TWEE PERSOONS
Heren motorrijders.....
wij hebben onze zaak uitgebreid met de
verkoop van de bekende
Gediplomeerd personeel aanwezig, waar
door U service verzekerd is.
Ook kan de betaling prettig geregeld
worden.
Lijnsheike 46 Tilburg
Telefoon 25158
Meubelen
Vloeibedekli ing
Karpetten
Overgordijnen
Vitiages en
Bedden
Bij WILLY PIJNENBORG
daar kun je pas goed behang kopen
Grote keus
Pracht kwaliteiten
De nieuwste dessins
De prijzen va den geweldig mee
Komt U eens kijken
Wij kunnen niet veel etaleren
Verfhandel WILLY PIINENBORG
MARKT 2< b.d. kerk v.h. Helke
en maar 25 meter van de Heuvelstraat
Uw naam
daar komt
het op aan
met uitzondering van
d>e men geplant heeft in
de tuin van een geleerde
in Londen. Experts z.j:.
v an mening dat deze boom
over veertig eeuwen waar
schijnlijk nog zal leven.
Voordat de el
sn bekend
een houthakker
een bijl viereneenh<
maand nodig om
boom om te hakken, i
wijl hij nog de rest
hel jaar werk had om
hout van de boom t
voethaar te maken.
FAKKELS EN OLIELAMPEN
De eerste kunstlichtbron bestond naar
alle waarschijnlijkheid uit een branden
de harsspaao; later had men pektoorts
en fakkel tot zijn beschikking. Hoe lang besseres
de mensheid zich op deze wijze heeft be- Lichter
holpen is niet met zekerheid te zeggen,
wel, dat de fakkel in het tijdperk van
de Magdaleniën-beschaving (ca. 15.000
v. Chr.) werd verdrongen door de toe
passing van zeer primitieve olielampjes,
gemaakt «Van zeeschelpen of van klei.
Opgrav ngen in Babylon brachten een
olielampje aan het licht in de vorm van
een hoog schaaltje, met een lange geho
on, naar voren stekende hals.
Vanwaar stamt de olielamp? De oude
Grieken, die ook de olielamp kenden,
schrijven de uitvinding ervan toe aan
het gezamenlijk pogen van Vulcan is,
Minerva en Prometheus.- Zij kenden dus
de werkelijke oorsprong niet, want deze
figuren uit de Griekse godenwereld heb
ben nu eenmaal nooit bestaan. Toch
moeten de olielampjes al zeer oud zijn,
want een exemplaar dat te Pekarna
(Moravië) werd gevonden, wordt maar
liefst op 30.000 jaar geschat. In Egypte
gevonden olielampjes vertonen verwon
derlijk veel overeenkomst met die uit
het oude China.
Vele van deze allereerste lichtbron
nen zijn dank zij de musea voör ons be
waard gebleven. In prachtige verzame
lingen over de gehele wereld verspreid,
vindt men lampen en lampjes uit Egyp
te, Cyprus, Carthago. Phoenicië, Pales
tina en Italië. Omstreeks 200 jaar voor
Christus waren er reeds olielampen
waarbij het pitje automatisch naar bo
ven werd geschoven en de olie steeds op
P Ooi
stemj
van t
jes met i
Fortus, Strobius, CampiT
pus. Behalve deze lamj
Romeinen voor t.
andere hulpmiddelen
taarns en zogenaamd*
geen gebleken is uit
Pompei en Herculanei
wijzen gevonden,
reeds wist dat het
bron 1
Schaf U een Camera aan
lamp en de olielamp uit de tijd van Kei
zer Nero niet veel verschil. De eerste
principiële verandering kwam eerst door
het gaslicht. Algemeen wordt aangeno
men dat dit werd uitgevonden door de
Nederlandse apotheker P. Minckelers,
voor wie in Maastricht een standbeeld
-Jleerde verlicht.
1 zijn stu-
welke ge-
leerlingen
algemeen dat er in het
riijkheden schuilden, zo-
i- als voor buitenverlich-
men eenmaal de geschikte
ieonstrueerd, ging de op
gas enorm snel in zijn
0 De langst levende boom
op aarde en waarschijn
lijk ook de oudste, is de
Reuzen-Sequoia, de rood-
houtboom van Californië.
De langste van deze
boomsoort is de Founder-
Tree, die meer dan hon
derd meter hoog is, met zager
een omvang van vijftien had
meter. Andere van die
reuzen zijn ongeveer tach
tig meter hoog, terwijl
men van verschillende van
die knapen de leeftijd
schat op 2 3000 jaar.
Normaal groeien deze bo
men niet buiten Amerika,
is de gasverlichting maar een
glansperiode beschoren. Meer
uwen gebruikte de mens olie
de dag te verlengen, maar de
innaar van deze methode, het gas,
nog binnen eien eeuw zijn meer-
jrkennen in het electrische licht
«do jcdlson’s eerste openbare toe-
T er van stormenderhand de we-
jroverde. Dank zij de uitvind'ng
rijkse geleerde Auer von
- 1893 het vooral bij de
ouderen nog goed bekende gasgloeikous
je uitvond, heeft het gas toch nog lange
tijd stand gehouden als verlichtingsmo-
gelijkheid. Ondanks deze laatste ople
ving werd ook deze methode stap voor
stap teruggedrongen door de in 1879 uit
gevonden electrische gloeilamp.
GROTE VERANDERINGEN IN
DE NEGENTIENDE EEUW
Tegen het einde van de 18e en In het
begin van de 19e eeuw begen de evolu
tie op het gebied der verlichting in een
sneller tempo. Omstreeks de eeuw
wisseling kwam de verbeterde olielamp
(o.a. de bekende „snotneus”), die toen
in vrijwel ieder gezin werd aangetrof
fen. De kwaliteit van het licht werd be
ter toen petroleum in gebruik kwam. In
beginsel was er tussen de petroleum-
DE GESCHIEDENIS VAN HET
KUNSTLICHT IS DE GESCHIE
DENIS VAN ONZE BESt HA
VING
In dit atoomtijdperk valt het de door
de techniek verwende mens moeilijk
te beseffen van welke revolutionnaire
betekenis een primitieve uitvinding
het maken van vuur is geweest. Toch
heeft deze simpele vinding mede de rich- ^iadc
ting bepaald, waarin het mensdom zich
zou ontwikkelen. Toen de mens eenmaal <r“r'
meester was over het vuur, kreeg hij ge
legenheid zijn maaltijden te bereiden,
zijn verblijf te verwarmen en te verlich
ten en de hem in het duister belagende
dieren op een afstand te houden. Van
deze allereerste primitieve verlicht’ng
tot onze moderne kunstverlichting is een
lange weg; de weg van onze beschaving.
verdrijven. Beide waren echter zeer duur
en bij de gewone burgerij bleef eien wal
mend oliepitje dan ook nog lange tijd
het middel om zich binnenshuis te kun
nen oriënteren.
De middeleeuwse kaarsen werden
niwire vaardiSd van schapenvet, met van
nen een pit van .katoen. Toortsen bh
Toch echter °°k een gewild middel en in
ridderburchten kan men nog de
ïrookte gaten zien waarin
geplaatst werden. Bij dit
weifelende licht weefden de
linnen, bezongen de minne
denfeiten en hield de riddv
rondetaf el-bi j eenkomsten
In de grotten van Valkenburg vindt
men nog ijzeren ringen In de wanden, die
gediend moeten hebben om brandende
toortsen in vast te zetten. In onze Gou
den Eeuw en in de Renaissancetijd
heeft de kaarsverlichting wel haar hoog
tepunt gevonden. Dat deze verlichting
lang niet altijd even ideaal was, blijkt
uit de verzuchting van de grote Duitse
dichter Goethe: „Wüsste nicht was sie
s erfinden könnten als dass die
ohne Putzen brennten”.
II het blad met veruit
II de grootste oplage
31.400 exemplaren
irbij het pitje au
werd geschoven
werd gehouden.
>ok in die dagen voorzagen de fabri-
iten hun producten van een firma-
mpel. Bij opgravingen in de centra
i het Romeinse rijk vond men lamp-
daarin gestempelde namen als: - --
Strobius, Campilius en Eucar- werd opgericht. Deze geleerde
deze lampjes kenden de te °P 0611 winteravond in 1784
binnqpverlichtingen nog deerkamer met gasli 1
idelen, bijvoorbeeld lan- tegenheid hij enkele
■nrnde lichthuisjes, het- had uitgenodigd.
vondsten in Rome, Men besefte alger
>mpeï en Herculaneum. Ook zijn er be- &as f>r°te mogelijkh
ijzen gevonden, dat men In die tijd wel voor binnen- als
wist dat het effect van een licht- ting. Toen men eer
belangrijk kon worden verbeterd -
de lichtstralen te laten reflecteren
n spiegel.
De Egyptena
die de eeuwen
meesters uit k'
schiepen prachtige tempels
In Rome ontstonden weeldet
waarin grootse nachtelijke 1
den aangericht. De tamp
op de tafels stonden walmden ecluci
meer dan dat ze licht gaven. Ondar’
een vrij grote vindingrijkheid is het
Romeinen noch enig ander volk uit J
destijds bekende wereld gelukt, pri—
pieel andere methoden voor kunstmatige
verlichting te vinden.
Het Christendom verbreidde het ge
bruik van kaarsen. In de behuizingen
van de edelen en welgestelden werden in
de middeleeuwen naast toortsen ook
kaarsen gebruikt om de duisternis te
Op gemakkalijk* beialin gatoorwaarJan
Maar één zaak in Tilburg en die is
NAAST DE HEIKESE KERK
snaren bouwden pyramiden
trotseerden; de bouw-
het oude Athene en Rome
ehtige tempels en erebogen.
ïrige paleizen
-feesten wer- - o
De tampen die daarbij dere erkennen
stonden walmden echter dat sinds Edist
d ze licht gaven. Ondanks passing
- vindingrijkheid is het de reld ver
u volk uit de van da Oostenri
lukt, princi- Welsbach, die in
leren nog goed
litvond, heeft v
stand gehou
!jkheid. Onds
B ..„d ook
bin-
leven
oude
j de zwart
de fakkels
walmende,
e vrouwen het
nnestrelen hel-
Iderschaip haar
catoen. Toor
iwild middel
n men noj
