i
EEN KROON
DINSDAG 28 AUG.
CHAAM - ULICOTEN
en kermis
IB FEMILL ETflH W
Kris Kras
om 4 uur
Grote gemotoriseerde heropening
i
Doe mee - of komt zien - ,,’t Zal prettig zijn!”
Schooltijd is weer in zicht
A. M. Martens A 43 Baarle-Nassau
CHAAMS WEL en
WEE
19
het gala-schouwspel
de
Wordt vervolgd.
Drukkerij De Jong, Baarle-Nassau
de
ge
mocht het lot trekken.
Een uitverkiezing was dat, waarvan men
WEG
Regelmatig ontvangen wij grote partijen goederen van pri
ma kwaliteit tegen de laagste prijs. Nu zijn er ook weer volop
schoolbroeken, blousen, interlock, hemdjes met kort mouwtje
in alle maten, sportkousen enz. enz.
Ook in andere goederen ruime sortering
Aanbevelend:
Kermis met nootjes brokken.
„Eén Kermis maar in heel het jaar
Zo bezong de bekende Vlaamse zanger
zowaar met de
prachtig gewaad op
Voor al Uw voorkomend familiedr uk werk naar
schrijft weer wat
Hoewel wij in Chaam, Baarle-Nassau en
Nieuw Ginneken dergelijke modes nog niet
veel aantreffen, heeft de herenmode toch nog
andere aspecten. Wij lezen b. v. van die ande
re herenmode op het gebied der kapsels. In de
overtuiging, dat er weinig is, waaraan een
heer meer hekel heeft dan aan het naar de
kapper lopen om hoofd-en kinhaar te laten
verwijderen, neemt Kris Kras zijn (niet-witte)
petje met.respect af voor de persoon, die erin
geslaagd is de onverschilligheid bij deze heren
der schepping los te woelen en op te voeren
tot ‘n belangstelling in eigen hoofdtooi, waar
door het mogelijk geworden is deze evenals
bij de dames te onderwerpen aan een verras
sende vormgeving, die er blijkbaar nog in
schijnt te gaan ook. Waarin zij blijkbaar geen
erg hebben, deze heren, is het feit, dat zij een
sterk wapen uit eigen hand geslagen hebben
tegenover het zwakke geslacht waarop men
tevoren zo heerlijk overdreven kon afgeven 1
inzake bezoeken aan kapsolons, waarvan de
ze, na uren ondergedoken geweest te zijn, te
voorschijn kon komen, tot zelfs voor eigen
man vaak niet herkenbare gedaanten herscha
pen.
Het wachten is nu nog op het moment, dat
de manicuur-salons en beauty-salons niet
meer uitsluitend het domein der vrouw zullen
blijven, maar ook aan de heren een kleine
ruimte zullen moeten inruimen, opdat ook de-
eerstelingen der schepping zich zullen kun
nen onderwerpen aan al die betoveringwek-
kende manipulaties, welke Kris Kras toch
maar liever aan de vrouwen zag overgelaten.
Echter opent het toch ook weer perspectie
ven, want nu zal men in het vervolg niet meer
aan de handen van de man kunnen zien, welk
beroep hij uitoefent en evenmin is het ondenk
baar, dat ook de „snor" in ere hersteld wordt
als een bijzonder dankbaar opject om de fan
tasie der heren kappers los te laten komen.
Wanneer u daarom, beste lezers, in het ver
volg, nu ook de dames meer en meer in kle
ding de mode der heren gaan navolgen, niet
steeds meer zult kunnen onder scheiden (tenzij
misschien nog aan een zekere charme, die van
haar uitstraalt) of men te doen heeft met een
dame of heer, dan kan het u alleen maar ge
makkelijker maken qua bepaalde etiquettevor-
men betreft en ‘t leven wordt op deze wijze
heel wat eenvoudiger dan het was in de tijd
van onze voorouders, waaraan Kris Kras on
danks alles toch ook nog welaangename her
inneringen bewaart.
het kermisspul; je sprak
tovenaar, die later in een j-o o-r --
het podium van een of andere geheimzinnige j stond te beven.
tent stond. Zo trots als hanen met
Dan klonk de zware stem van Bul: „Prijsss
maarrrrrr...;.. vrij van premie.
Dan was niet te vergeten nog de snoep-
kraam van Sas Martel uit Baol de vroegere
romantiek der kermis.
zeven
staarten waren wij dan. Zaterdagavond brak
het grote geluksmoment aan voor hen, die
een abonnement kregen op de gewone draai
molen. Wij gingen met kloppend hart naar de
woonwagen van Leander achter bij het brand-
spuithuis, even zenuwachtig als later bij een
eerste audiëntie bij een of ander hoogge
plaatst persoon. Wij traden de woonwagen
schuchter binnen, als iets geheimzinnigs, ver
frommelden de pet in onze handen.
Als een decoratie ontvingen wij de abon
nementskaart uit de handen van mevr. Lean
der zelf, die 1.kostte. Daarvoor was je
dan als een koning op een ééncents malle
molen. Je mocht de bel luiden en het paardje
mennen. Je kreeg dan het gevoel of de molen
van je zelf was.
Oliebollen en koek.
Ook weer met zijn wel zeer aparte geur en
typisch sfeer. De propere propritaire achter
het warme fornuis met veel koper. En niet te
vergeten het koekloten in de kraam van Bul
uit Den Hout tegenover de ingang van de
kerk.
Rijen prachtige peperkoeken, sommige als
schilderijen bespoten met suiker.
De rood wit beschilderde trommel met
loten. Een der kinderen uit de voorste rij
Hullebroek eens de Ruppelmondse Kermis.
En zo dachten wij er vroeger ook over in
Chaam.
Toen was de kermis „De" gebeurtenis,
waarbij alle andere jaarlijkse festiviteiten in
het niet verzonken. De Chamenaars verjaar
den toen nog „zoveel weken voor of na de
kermis”. Het gehele jaar werd er voor ge
spaard, met spanning werd er dan aan
gemeente-veldwachter Jan Reijntjens
vraagd, wat er in Chaam allemaal ging komen
meestal was dat altijd hetzelfde als het jaar
tevoren, maar steeds bleef dit toch een
nieuwtje.
Op Woensdag voor de kermis was de
jeugd niet meer te houden. Men trok dan in
de richting Dassemussestraat om te kijken of
er nog niets aankwam. Hij, die de eerste
wagen, bespannen met stoere paarden, zag,
was de held of heldin van het dorp. Dan
kwamen de. heerlijke dagen van het opbou
wen. Je mocht mee planken dragen of sigaret
ten gaan halen voor een van de mannen van
TE KOOP TWEE STAMBOEKZEUGEN N. L.
1ste worp aan telling 10 Sept en 40 jonge hennen aan de leg,
bij Kinder. Bernaerts, A 369, Baarle
mijn verloving voorlopig nog niet publiek
gemaakt werd.” Zij keek Athelstan aan. „Ik
zou er liefst nog even mee wachten."
„Maar liefste kind," viel Athelstan in, „ik
vind het gewoonweg dwaasheid nog langer
te wachten. Ik heb nergens meer het land
aan dan aan die lange verlovingen. Ik vind
dat volmaakt overbodig. Morgenavond lijkt
mij de meest aangewezen gelegenheid om
onze verloving publiek te maken.”
„En legt het dan misschien geen gewicht
in de schaal, wanneer mij dit tijdstip niet
schikt?" vroeg Iris op vaste toon.
„Mag ik je er op attent maken, dat jij niet
de enige bent, die trouwt, maar dat Iris ook
van de partij is," viel Tony in.
„Anthony, wanneer je het niet nodig
vindt, je woorden een beetje te wikken en te
wegen, zal ik genoodzaakt zijn je de kamer
uit te sturen.”
„Ik wens, dat hij bij mij blijft, vader,” zei
Iris rustig.
„Kun je een logische reden opgeven, waar
om je je verloving nog niet bekend gemaakt
wenst te zien?”
„Ja, de meest logische, die er ter wereld
bestaat. Ik heb er bezwaren tegen.”
„Ik blijf bij mijn standpunt, dat je je kin
derachtig aanstelt en ik heb de overtuiging,
dat Athelstan er eveneens zo over denkt.”
Tony sprong eensklaps overeind. „Maar
dan zou ik toch wel eens willen weten, wat
wij er mede te maken hebben, hoe Athelstan
er over denkt? Als Iris er een reden voor
heeft haar verloving nog niet publiek te
maken, is het Athelstan’s plicht dit te eer
biedigen en niet te trachten dit op de een
of andere manier te forceren. Ik zal mij er in
ieder geval met hart en ziel tegen verzetten.”
„Ga de kamer uit, Anthony!”
„Ik denk er niet aan. Als je wilt, dat ik
verdwijn, zul je genoodzaakt zijn enkele van
je bedienden te roepen om mij de deur uit
te gooien. Ik geef je de verzekering, dat ik
een scène maken zal, die je lang zal heugen.
Ze zullen in de keuken elkaar het een en
ander te vertellen hebben, wees daarvan
overtuigd!"
„Ga dan zitten. Het geldt hier geen oor
logsverklaring.”
„Het is erger dan dat,” vervolgde Tony.
„Het geldt hier een bespreking van een
moord met voorbedachte rade.”
„Wou je misschien zegen, dat mijn huwe
lijk met Iris een moordaanslag betekent?”
vroeg Athelstan op hoge toon.
„Dat betekent het, wanneer Iris niet vrij
willig toestemt. En dat mag je niet doen. Je
hebt daartoe het recht niet.”
„Tony, laat mij met hen spreken.” Iris
schoof hem zacht, maar zeer beslist terzijde.
„Vader,” begon zij, „dit is mijn huwelijk.
Het gaat hier om mijn levensgeluk, mijn
leven. Ik heb het recht zelf hierover te be
slissen.”
„Maar het is mij niet duidelijk...”
„Er hoeft u niets duidelijk te zijn. Het is
onberedeneerd en vrouwelijk
„Wat hetzelfde is,” vulde haar vader aan.
„Het mag dan kinderachtig schijnen en...
en dwaas maar volgens mijn gevoelen mag
mijn verloving eerst dan publiek worden,
wanneer ik besloten heb, dat die aankon
diging kan plaats hebben.”
„Iris...” Iris keek naar haar moeder. „Stel
je niet zo belachelijk aan!” Mevrouw Wynd-
ham’s gelaat was een toonbeeld van teleur
stelling. „Waarom zouden we het toch uit
stellen? Denk je eens in, hoe romantisch hoe
schilderachtig het zou zijn, wanneer het mor
gen tegen het einde van
zou plaats hebben!”
Iris barstte in een zenuwachtig lachje uit.
„Lieve moeder,” zei zij, terwijl de woorden
met horten en stoten er uit kwamen, „voor
u kan iets dergelijks toch bezwaarlijk schil
derachtig zijn. Wanneer 't eenmaal zo ver i,s
zullen we trompetters huren en de verloving
van het dak afkondigen, nadat de trompetters
eerst om stilte en aandacht hebben verzocht.
Dat zou eerst schilderachtig zijn, wat? En
als de eerste zoon en erfgenaam geboren
wordt, zullen wij zulks wederom door de
trompetters van hét dak laten afkondigen en
mannen huren, die het nieuws in de straten
uitschreeuwen. Zij zullen roepen: Lang leve
de hertog van Athelstan.”
Tony kon zich niet langer bedwingen. Hij
viel in: „Schilderachtig, mijn hemel! Jullie
zouden Iris met genoegen het ongeluk instu
ren, gekleed in fluweel met een kroon op het
hoofd, alleen maar om jullie gevoel voor
schilderachtigheid, je hang naar het theatrale
te bevredigen. Wees ongelukkig, Iris. Trouw,
zonder dat je er ook maar de geringste be
hoefte aan hebt... laat je naam en je portret
op de voorpagina’s van de voornaamste bla
den afdrukken, maar wees schilderachtig
ondanks alles, of je zult de naam Wyndham
geen eer aandoen. Wat een zwijnenboel!”
„Zwijg, Tony!” vermaande zijn moeder
hem.
Kermis met sirenes:
Veel van de romantiek is verloren gegaan.
De ouderwetse kramen zijn uit het vroe
gere kermisleven verbannen, evenals de be
kende nootjesbrokken, de ringstekerij om een
koperen wekker enz.
Nu zijn er autoscooters, luchtschommels en
zweefmolens voor in de plaats gekomen.
Orgels van die echte met veel koper en ander
blinksel eraan hoort men haast niet meer.
Wel de schreeuwerige stemmen van krij
sende luidsprekers en gillende sirenes. Er
zijn patates-friteskramen en snack-bars ge
komen.
Het onschuldig vermaak van koekloten,
ringsteken, enz. is uit het kermisleven weg
gerukt.
Maar ondanks die verdwenen romantiek is
de Chaamse Kermis in Mei het grootste
volksvermaak in onze plaats gebleven.
Hetzelfde verwachten wij wel in onze
plaatsen Baarle-Nassau en Nieuw Ginneken.
Een oud Ch^menaar,
gewonnen door Liefde
Iris’ ogen sloten zich en haar lange, zwarte
oogharen raakten haar wangen. „Het spijt
me,” zei ze, toen zij ze eindelijk weer opende.
„Is dat alles, wat je me te antwoorden
hebt?”
„Wat zou je dan willen, dat ik je ant
woordde?”
„Ik wil, dat je mijn vrouwtje wordt,” zei
hij hulpeloos. „Vanaf het ogenblik, dat ik
hier gekomen ben, ben ik bezig geweest
moed te verzamelen om me eindelijk eens uit
te spreken.”
„Ik mag je graag John, maar...’
„Maar je houdt niet van me,” vulde hij
aan. „Dat vreesde ik al, kindlief. Ik... ik zal
er nooit meer over spreken."
„Het spijt me zo.”
„Er is niets waar je spijt over behoeft te
hebben, Iris.” Rees was weer de ouwe, on
verstoorbare. „Het is jouw schuld niet, dat
je er zo lief en beminnenswaard uitziet.”
„Weet je,” zei ze, „ik moet iemand anders
trouwen.’
Nu was het Rees’ beurt om overeind te
springen. Onwillekeurig zochten zijn ogen
Athelstan, wiens schrale figuur als een ijle
silhouet tegen het maanlicht afstak. „Toch
niet... toch zeker Athelstan niet?”
„Ja.”
„Iris!”
John Rees was een heer. Hij voelde onmid
dellijk, dat hij de grenzen tussen vriendschap
en vertrouwelijkheid had overschreden. En
hij bloosde. „Neem me niet kwalijk, Iris,”
verontschuldigde hij zich, „maar ik was ook
zo verrast, zo overbluft. Wanneer zal het
publiek worden?"
„Dat zal niet zo heel lang meer duren,
John. Laat ik je ronduit zeggen, dat, wanneer
er iemand verrast is, ikzelf dat wel ben. Ik
moet nog even aan de gedachte wennen."
Tegen tien uur voegde zij zich bij haar
ouders in de bibliotheek. Tony bevond zich
daar eveneens. Athelstan leunde tegen de
schoorsteenmantel en draaide aan zijn snor.
Tony sprong op, toen zij binnentrad, en
kwam naar haar toe. „Ik wil hier ook een
woordje meespreken,” viel hij onmiddellijk
met de deur in huis. „En ik ben niet van plan
een blaadje voor mijn mond te nemen. Zorg,
dat ze, me niet de deur uitgooien.”
„Waar gaat het over?"
„Nou, zeker ben ik er niet van, maar ik
heb zo’n idee, dat het er spannen gaat.”
„Goed, doe wat je goeddunkt," antwoord
de zij, „wat het dan ook moge zijn.”
Haar vader schraapte zijn keel. „Iris, kind
lief, ga zitten.”
Zij zette zich en Tony ging onmiddellijk
naast haar zitten en hield haar hand stevig
vast. Mevrouw Wyndham lachte hen van
haar stoel toe. Over haar klein, puntig gelaat
lag een zorgelijke trek. Haar beide, witte
handen lagen in haar schoot samengevou
wen, maar de wijze, waarop haar vingers
elkander slechts lichtelijk aanraakten, wees
er op, dat haar zenuwen in hoge mate ge
spannen waren.
„Iris,” begon haar vader, „het is mij een
genoegen je te kunnen mededelen, dat wij ten
zeerste met je verloving zijn ingenomen.”
„Daar ben ik blij om, vader,” antwoordde
zij. Tony’s hand klemde zich vaster om
hare.
„De enige reden, waarom ik je gevraagd
heb hier te komen,,’ vervolgde Anthony
Wyndham zenuwachtig, „is dat ik gaarne
de datum van de officiële bekendmaking
wilde vaststellen. Zoals je weet, geven wij
morgenavond ter ere van onze gast Athel
stan een groot openluchtspel. Je moeder zou
niets liever zien, dan dat je de verloving
tegen het einde daarvan publiek maakte.”
Iris huiverde en Tony keek naar zijn
vader. „Eerlijk gezegd,” viel hij eensklaps in,
„ik snap niet, waarom je het kind zo hals
over kop in het publieke zonnetje wilt zetten
met die verloving? Is daar dan zo’n haast bij?
Geef haar tenminste even tijd om op adem
te komen.”
„Ik kan met de beste wil van de wereld
de reden tot een dergelijke uitval niet be
grijpen, Anthony,” antwoordde zijn vader.
„Er heeft geen mens om je opinie gevraagd.
Wij hebben je zelfs niet eens gevraagd bij dit
onderhoud tegenwoordig te zijn.”
„Ik heb mijzelf uitgenodigd,” luidde
Tony’s antwoord, „en met alle respect voor
u zal ik toch zo vrij zijn, rondweg mijn me
ning te zeggen.”
„Dan zou ik je toch in overweging geven,
je opmerkingen tot het strikt noodzakelijke te
beperken.”
„Ik had liever, vader,” begon Iris, „dat
1
i
Dan is er van alles weer nodig
