Nieuws- en Advertentieblad
Baarle’s
i
In Duitsche gevangenschap.
I
EVANGELIE VAN DEN ZONDAG.
Hoofdstuk 2, 42-52
Zondag' onder het Octaaf van Driekoningen.
Feest der Heiligen familie
Toen Jezus twaalf jaar oud was, en zij opgin
gen naar Jeruzalem volgens feestgebruik, en na
afloop der feestdagen terugkeerden, bleef de
knaap Jezus te Jeruzalem, en zijn ouders wisten
het niet. Maar in de meening dat Hij bij het reis-
gezeldschap was, legden ze een dagreis af, en
zochten Hem onder de verwanten en bekenden.
En daar ze Hem niet vonden, keerden ze, Hem
zoekende, naar Jeruzalem terug. En na drie da
gen vonden ze Hem in den tempel zittende in het
midden der leeraren en hen hoorende en onder
vragende. Allen intussen, die Hem hoorden, wa
ren verbaasd over zijn schranderheid en zijn ant
woorden. En Hem ziende stonden ze verslagen.
En zijn moeder zeide tot Hem: Kind, waarom
hebt Ge ons dit aangedaan? Zie, uw vader en ik
zochten U met droefheid. En Hij zeide tot hen;
Waarom zocht ge Mij? Wist ge niet, dat Ik be
hoor te zijn in hetgeen van mijn Vader is? En zij
begrepen het woord niet, dat Hij tot hen sprak
En Hij ging met hen mede en kwam te Nazareth
En Hij was hun onderdanig. En zijn moeder be
waarde al deze woorden in haar hart. En Jezus
ging vooruit in wijsheid en leeftijd en behaaglijk
heid bij God en de menschen.
ken van de dag waren deze muziekrepe-
titie’s en de concerten die we voor de ge
vangen gaven, altijd ’s avonds na het
werk natuurlijk. Piet vd. Hurk had ver
schillende goede orkestwerken van huis
laten komen en op die manier ontstond
er een prachtige ontspanning voor ons
gevangenen.
Zelfs de SS vond het mooi en kwam
geregeld luisteren, er moesten dan na
tuurlijk echt sentimenteele Duitse liedjes
gespeeld worden.
Dat was ook weer typeerend voor de
SS aan de eene kant de tranen in de ogen
krijgen bij het luisteren naar een kleverig
Duits liedje, maar misschien een minuut
daarna iemand half dood slaan of schop
pen.
Wij werden intussen hoe langer hoe
handiger in het werken, we deden maar
alsof we hard werkten, in werkelijkheid
gebeurden er niet veel, en de klappen
wisten we aardig teontloopen.
Een klein voorbeeld, zoals ik al
schreef was ik schilder,., intussen echter
gebombardeerd tot „Glaser" d.w.z. gla-
zenzetter en zo stond ik den heelen dag
in het in aanbouw zijnde ziekenhuis rui
ten in te zetten en met stopverf te besme
ren. Poffelsen echter was geen schilder
meer, hij had ander werk, buiten het zie
kenhuis.
Dus was het ziekenhuis voor hem ver
boden toegang maar ik. kreeg lederen
morgen in dat ziekenhuis m‘n „illegale"
portie brood ook voor Poffelsen van de al
eerder genoemde Jan v.d. Broek, die daar
ook werkte.
Dus moest Poffelsen stiekum in ‘t zie-
kenhius komen en daar z‘n portieopeten.
Zoo stonden we in een kamertje te
bikken toen we ineens de beruchte „voet-
Baarle-Nassau-Hertog en Omstreken.
den weer nieuwe karweitjes uitgevonden,
n.l. stenen sjouwen, vanachter het kamp
vandaan dwars door het kamp heen naar
een stel in aanbouw zijnde barakken.
Dat met dit werK diet naar zieken
werd gekeken spreekt vanzelf, zieken wa
ren er immers niet had de commandant
gezegd.
Zoo zijn we dan de winter en het voor
jaar doorgesukkeld. In het begin van de
zomer hadden ze weer een andere aar
digheid uitgevonden. We moesten toen
werken van 5 uur ‘s morgens tot 7 uur
's avonds, met een uur pauze in de mid
dag.
Nu dan, als we dan ‘s avonds op het
appel stonden en de heren SS hadden
een slechte bui, dan kwam het bevel, in
rukken naar de barakken en om 7.3o
uur weer aantreden. Dan stonden we
weer op de appèlplaats, en marcheerden
alle gevangenen het kamp uit, we moes
ten weer steenen sjouwen, weer met hon
den en knuppels en langs stoffige weg
getjes. Zoo draafden we een heele avond
door wolken van stof met 6 stenen onder
de aJrm en honden enz. op de hielen. Ook
hier hadden de joden (kenbaar aan een
gele ster) weer h 4 meeste te verduren.
Een geval moes ik vertellen, het typeer
de de SS. Er v s een klein joodje die
machtia goed p^-.en nccarino kon spelen.
Dat wist de SS. Op een gegeven moment
kreeg de SS. deze gevangene in de gaten
tijdens zoo‘n steensjouwerij. Zij lieten
hem eerst sjouwen tot hij er bijna bij
neerviel; toen dwongen ze hem om in ‘n
boom te klimmen. Onder de boomen
maakten ze een paar honden vast. Boven
in de boom moest nu die gevangene
heel de verdere avond door spelen. Als
hij op wou honden stond een SS met de
revolver klaar, die, die vogel wel eens uit
die boom zou schieten.
Zoo'n steensjouwerij duurde van 7,30
uur tot het donker, dus, tot ongeveer 11
uur. Daarna mochten we in looppas naar
het kamp terug, en naar bed. Natuurlijk
eerst wasschen want eenieder zag grauw
van de stof.
De volgende ochtend om 4 uur was
het dan weer opstaan, moe nog natuur
lijk van de vorige avond. Deze „sport"
hebben ze een week volgehouden. Toen
hebben ze hetzelfde uitgehaald met de
vrouwen, die moesten precies hetzelfde
doen als wij, oude vrouwen, jonge meis
jes, allen Een van de grootste schandda
den van de SS. Het is dan ook wel te dan
ken aan onze „illigale" boterhammen,
dat we deze tijd doorkwamen.
Een tijdje daarna werd het aan de ge
vangenen toegestaan muziekinstrumen
ten van huis te laten komen, hiervan
maakten allen die iets bespeelden gretig
gebruik.
Er waren in het kamp eerste klas mu
sici, o.a. Piet vd. Hurk, de dirigent (be
kend van de radio en Bob Scholten, de
zanger, enz.
Zo vormden we een orkest van onge
veer 30 personen. De mooiste oogenblik-
Weekblad voor
Nadat dus ieder naast de barak stond
(10 barakken met ieder 500 man) kwam
het bevel opmarcheren naar de appèl
plaats; daar liepen dus 5000 mannen on
gekleed richting appèlplaats. Vandaar
ging het naar een barak in de uiterste
hoek van het kamp; een barak die eerst
pas gereed was; hier kreeg iedereen stel
letje ondergoed; een gestreept pakje (ka
toen, was bedoeld meteen voor de zomer)
een paar sokken en een paar klompen.
Het is te begrijpen, dat het zeer lang
duurde voordat ieder gekleed was; wij
met onze barak b.v. hebben minstens 3
uur staan wachten en dat ongekleed,
voor in April; het is duidelijk dat deze
ontluizerij weer de nodige ziektes tot ge
volg had.
Toen nu eenieder weer opnieuw ge
kleed was; ging het naar een paar nieuwe
steenen barakken; 4 stuks; deze 4 barak
ken moesten 5000 man herbergen voor
2 dagen.In deze barakken waren geen
stroozakken, alleen ijzeren kribben, 3 bo
ven elkaar; zoo sliepen we dus 2 nachten
op de ijzers.
Na deze twee dagen konden de oude
barakken weer betrokken worden, die
waren intussen behandeld met gas; ont-
smet dns _van nn?o vroegere kleedinn die
immers op de bedden was achtergeble
ven, vonden we niets terug. Ieder verloor
dus daarbij al het persoonlijke eigendom,
wat er nog was, b.v. truien, sokken,
overhemden, enz. die van huis waren op
gezonden in pakketjes.
Die eerste tijd, van Januari tot de zo
mer van 1943 was de slechtste in Vught,
daarna werd het wat beter
In het begin was er immers totaal geen
ziekenhuis; noch medikamenten; een ie
der had in het begin maag en darmkwa
len, door de verandering van voeding nl.
de „Pellkartoffelen,” die met schil en al
werden gegeten. Het eenigste wat er was,
hadden de gevangenen zelf gemaakt, n.l.
houtskool, een middel tegen maag- en
darmkwalen, dat hielp wel eenigszins.
Er werd veel geslagen die eerste tijd,
‘s Zondags was er inplaats van rustdag
een of ander zwaar karwei op te knappen
b.v. op de appèlplaats lagen grote bomen
die moesten worden weggedragen ver
buiten het kamp, naar een opslagplaats,
dat ging altijd gepaard met de nodige
knuppels, hetzij gehanteerd door de SS
of door de capo’s. En altijd in looppas,
hier, deze Zondag maakten we ook voor
het eerst kennis met honden. Deze hon
den waren afgericht op de gesleepte kle
ding en werden dooreen bewaker aan ’n
lange lijn gehouden. Als een gevangene
dan niet hard genoeg liep dan werd de
lijn van deze honden een beetje gevierd
met als gevolg dat die hond afvloog op de
gevangene die het dichtst bij hem in de
buurt was.
Toen na een paar Zondagen alle bo
men weggedragen waren, dachten we
rust te krijgen, maar neen hoor. Ze had-
41 Jaargang.
Zaterdag 12 Jan. 1946.
I Uitgave: Drukkerij E, de Jong, Baarle-Nassau.
Redacteur: Emiel de Jong.
