A. C. van Draanen Zonen
Leon
Haeren Delahaut.
van
BIJ
Het natuurwonder
in Stiermarken
ZWITSAL-ZALF
I
I
I
0
C.A. DE JONG
■Si
WEI
llfSK
GULICKX,
BOUWMATERIALEN
A. v. Tilborg-Kusters
HAARD of KACHEL?
DE BILT SEINT
DROGISTERIJ DE JONG
SCHRAVEN-EIJSBOUTS helpt 11
ANNA MARTENS
Huis- en Decoratieschilders
Wilt u voordeelig en doelmatig Adverteeren?
VRAAGT eens PRIJS van een drie tt
maandelijksch, halfjaar of jaarcontract»
Pas op voor natte voeten
Huismoeders bescherm uwe kinderen voor natte voeten.
Geef hen daarom een paar hooge schoenen. Wij hebben
ze voorradig voor jongens en meisjes in zwart en bruin.
Ook steeds voorradig de bekende Gummi-laarsjes.
Zooiets aan de voeten
en
Metselaar-Aan nemer
El
El
El
El
El
El
El
o
Fa. A. C. HOEFNAGELS
WILLEM II STRAAT 44,
ll
Q
Q
Boomkweekerijen
--a
lij
Dan kan men er tegen.
Schoenhandel
Verzakt Londen?
Vruchtboomen.
Adr. Leijs, te Breda
IMil
i
TILBURG.
WINTERKOEKJES
„VEEL-MELK” BROKJES
Baarde.
Prima vruchtboomen, appel, peer,
pruim, perzik, kers, enz. alle vormen
en in de beste soorten.
Ook haagplantsoen, sierheesters en
rozen tegen sterk concurreerende prijzen.
Verdere vooruitzichten
Regenachtig.
O
0
0
0
ZOEKT U EEN
gesprongen handen, ruwe huid, brand
en schaafwonden geen beter middel dan!
Wcnscht ge een hooge melk
productie met goedkoop voer?
Eiwit en vet 30/32
Verteerb. eiwit 24°o
Zetmeel waarde 75
«SsS
Chaam, Dorpstraat A 22 a.
-
zijn aan eonGurrerende pnijzen
verkrijgbaar bij
Nieuwstraat A 43 Baarle-Nassau.
PC-
Stationstraat.
Wenscht U fruitboomen te planten,
koopt dan boomen welke onder
Controle N. A. K. geleverd worden.
Dit kunt U hebben bij
Terheijdenscheweg G 4
Orders worden gaarne aangenomen
door de R. K. Tuinb. Vereen. Secr.
J. P. van den Broek
en door
Adr. Keustermans
Kapelstraat Baarle-Nasssau.
Heerencostuums vanaf f 13,50
Plus four pakjes a f 9.35
Gabardine’s vanaf f 14.50
Overjassen groote
maten vanaf f 17.50
Alle Werkmanskleeding
Op de rots van ijzer.
:K
;.,-g
Op de roosterplaatsen wordt het ijzererts ontdaan van het water.
Rookt: BAARLS ROEM
1
i
f
4
Zwakke tot matige Zuid-Westelijke
wind. Aanvankelijk weinig of geen
regen. Later toenemende
kans op regen.
El
El
El
een
van
te-
het
Bij ons kunt U in vertrouwen koopen onder
deskundige voorlichting. Wij hebben een uit
gebreide collectie der nieuwste modellen
van de beste merken. Ook in fornuizen zijn
wij goed gesorteerd.
Hebt U idee in een centrale verwarming
uit den haard? Vraagt bij ons inlichtingen
over de bekende „Aristo” centrale verwar
ming® haard. Aanbevelend,
Bevelen zich beleefd aan voor liet schilderen van alle soorten Hout- en Mar
mernabootsing, tegen de scherpst concurreerende prijzen.
Vraagt prijs voor het plaatsen van enkel, dubbel en spiegelglas. Glas in Lood en
Koper naar elke teekening, vorm en stijl.
Imitatie-Glas in Lood. Net, doch goedkoop werk.
Sporen van Vergankelijkheid,
bijna]
Mini
Doos 10 ct.
Tube 25 ct.
i
berg het werk voor eenige oogenblikken
en zoekt snel een goed heenkomen. De ar
beiders komen weer te voorschijn, wanneer
de vele malen weerkaatste echo langzaam
is weggestorven. Dan is het opgeblazen ge
steente naar beneden gegleden Om het
werk aan den gang te kunnen houden,
zullen van elkaar gescheiden ontploffings-
zones gemaakt worden. Op elke trede
breekt men van boven naar beneden af.
Waar een trap zonder rails moet blijven,
zijn dwars door den berg vervoertunnels
aangelegd, die uitkomen bij de sporen In
tegenstelling daarmede, wordt de afval van
de lagere treden naar boven gebracht, om
vandaar naar de afvalplaatsen te worden
afgevoerd. Groote grijpers vervangen
genwoordig de menschenhanden bij
wegruimen van den opgeblazen steen, maar
toch kunnen de machines evenals trou
wens in de bruinkoolmijnen den han
denarbeid niet geheel verdringen. De rots
blokken, die door de explosie losgespron
gen zijn, moeten door arbeiders stuk ge
broken worden en daarbij hangen zij als
bergbeklimmers aan touwen. Menschen
handen grijpen de door baggermachines
niet gegrepen steen, breken dien en laden
de brokken op wagens.
Soms komt het wel voor, dat ergens
practisch alleen steen losspringt. In dat ge
val loont het de moeite niet en worden de
steenen terstond door de treinen naar de
afvalplaats op de helling gebracht. In het
tegenovergestelde geval gaat de steen met
het erts naar de sorteerplaatsen en kloof-
hutten. Ook hier kan de mensch niet ge
mist worden Dag en nacht, bij weer en
deel van Zuid-Londen zou
worden. Het water zou over
heenstroomen. De dokken,
Een paar jaar geleden verzonk
plotseling een groot stuk land bij
bank. Talrijke slachtoffers verdronken hierl
in zee. Daarbij had men sedert het begin
van de negentiende eeuw verder in het
geheel geen bewegingen in den bodem bij
Millbank opgemerkt. Maar toen haaldJ
een snelle beweging alles in wat men tol
dien tijd wel gevreesd, maar niet beleefd
had.
In historische tijden heeft Engeland een
heele reeks kuststeden erbij ingeboet. Men
denke slechts aan de Romeinsche stad Re.
gulbium, die drie mijl van de kust verwijl
derd was, en waarvan men tegenwoordig
nog maar slechts twee torens kan zien, die
bij Reculver uit zee omhoog steken.
Ook de stad Winchelsea en Dunwieh
kunnen in dezen samenhang worden ge.
noemd, afgezien nog van de eenzame klei!
ne gehuchtjes, die door de zee worden op
geslokt, zonder dat de wereld er notitie
van nam.
Kan het ook omgekeerd worden?
Het is dus in theorie mogelijk, dat En
geland en speciaal de kust bij Londen door
een verrassende en zeer snelle beweging!
van de aardkorst kan worden getroffen In
een dergelijk geval zou Londen in één
nacht kunnen verzinken Er zijn echter
geen aanwijzingen, die erop wijzen, dat de
ze gebeurtenis reeds binnen afzienbarenl
tijd zou kunnen plaats hebben.
Aan den anderen kant zijn er geologen,!
die zich op het standpunt stellen, dat het!
ook precies omgekeerd zou kunnen gaanl|
Tenslotte hebben sommige deelen van En-|
geland al eens onder water gestaan. Ook!
een gebergte zoo hoog als de Himalaya met I
de Mount Everest heeft eens onder waterj
gestaan. Waarom zou het dan niet mogelijk|
zijn, dat de aardkorst onder bepaalde om-|
stand igheden besluit, ineens andersom tel
gaan en Engeland uit het water omhoog te
heffen.
Geen geoloog behoeft zich echter voor!
de eerstkomende 1000 jaar bezorgd te ma-|
ken over het lot dat eens de hoof d stad
van het Britsche Rijk te wachten staat.
Een verrassende beweging van de aard-|
korst met een verhaasting van het dalen
van Londen zou niet zoo sterk behoeven!
te zijn. Een vloed, die 1.50 meter hoogerl
komt dan den tegenwoordigen vloed zou!
vreeselijke gevolgen hebben. Het grootste!
overstroomd I
alle dijken!
Eastend en!
Chelsea zouden onder water staan. En het!
water zou zelfs de grond van de onderste!
verdiepingen van Buckingham Palace be-1
spoelen. En als de vloed 50 meter zou stij-l
gen, zou een onoverzienbare ramp, ont l
staan.
VERAL, waar men al zwervende tus-
4 I schen de bergen komt, heers'cht
rust, soms plotseling even onder
broken, wanneer lawines in de dalen om
laag storten met een donderend geraas en
men den indruk krijgt, dat een onweer
zich boven het gebergte ontlast. Maar te
midden van deze rust, heerscht in het dal
van de Erzbach een voortdurende bedrij
vigheid en veel rumoer. Hier is het nooit
stil, een eeuwig gedreun treft onze ooren.
In dit dal wordt de wandelaar verschrikt
door den aanblik, die hem geboden wordt.
Voor hem een groote berg, die er heel an
ders uitziet dan de meeste confraters, ge
woonlijk of met bosschen of met sneeuw
bedekt. Deze berg is absoluut niet begroeid
en zijn kale rug is overlangs gekerfd door
dwarssneden, die het gesteente bloot leg
gen. Hebben de berggeesten hier huisge
houden? Wij gelooven niet meer in sprook
jes en dus strekken wij onzen onderzoe
kingstocht wat verder uit. De steen blijkt
overal gescheurd en met een laag gruis en
brokken steen bedekt.
Een wonderlijk gezicht tusschen deze
rustige Alpen. Boven op de dwarssneden
ziet men zwarte stippen; het zouden men-
sehen kunnen zijn, maar ze zijn te klein,
om dat te kunnen onderscheiden. Men ziet
rook en slangen, die langs de hellingen om
hoog klimmen; deze laatste moeten trein
tjes zijn. En terwijl we nog verwonderd
staan te kijken, schiet plotseling een reus
achtige rookzuil omhoog, een doffe knal
weerklinkt en even later vallen met een
donderend geraas groote stukken steen uit
de rookwolken omlaag. Het leven is in vol
le hevigheid weer losgebroken.
Wij staan voor den Ijzerberg, een klei
ne berg, waarop de Pfaffenstein en de Kai-
serschild met medelijden en verachting
neerzien. Maar hun medelijden is niet ge
rechtvaardigd, want deze „kleine broeder”
ziet er wel versleten uit, maar hij heeft
een kostbaren inhoud, het ijzererts, dat
door alle eeuwen heen een begeerlijke
grondstof is geweest.
Men kan tot in de twaalfde eeuw terug
gaan. Toen reeds zochten de menschen op
deze plaats naar het gemakkelijk te berei
ken ijzererts. Tegenwoordig hebben lucht-
persboor en dynamietpatronen de primi
tieve houweelen vervangen. De oude kar
retjes hebben plaats gemaakt voor een
ontij, zijn de arbeiders daai bezig het erts
uit de steenen te hakken. Daartoe is noo-
dig een scherp oog en een krachtige hand.
Zijn de stukken te groot, dan moet de ster-
I ke steenbreker eraan te pas komen. Elk
uur worden op lorries en door tunnels de
l ü00 ton steen aangevoerd en elk uur wordt
iaaruit op de kloofplaatsen 190 ton erts ge-
.ouwen.
Aan den voet van den Ijzerberg stijgen
ook en damp op uit de schoorsteenen van
la werkplaatsen, waar het erts wordt „ge-
oosterd”, een proces, waarbij het water
nttrokken wordt, waardoor het erts voor
i mdere verwerking geschikt wordt.
moderne spoorlijn. Tegenwoordig worden
de met erts en steen volgeladen wagens in
totaal door meer dan honderd locomotie
ven weggesleept. Hoewel de opbrengst, die
eeuwen geleden nog slechts eenige tonnen
bedroeg, thans gestegen is tot 8500 ton
erts en 20.000 ton gesteente, zal het nog
vele tientallen jaren duren, voor de schat
ten van den bodem' hier geheel uitgeput
zullen zijn. Want de schoot der aarde ver
bergt hier, naar men berekend heeft, meer
dan 250 millioen ton ijzerspaat.
Deze berg ligt midden in de Alpen, is
1515 meter hoog en heeft tot 200 meter
onder de bodemlijn aan Noord- en Oost
zijde van het dal groote ertsvelden. Maar
op verschillende plaats heeft de natuur ge
tracht haar schatten te beschermen door
hen te verbergen in de kalkgesteenten. Het
erts is zoo onregelmatig verdeeld, dat
slechts een goede 35 pct. van den steen erts
is. Deze verdeeldheid maakt een bijzondere
afbraaktechniek noodzakelijk. In zestig
trappen, elk 12 meter boven den anderen
en in het geheel met een lengte van 220.000
meter, wordt het gesteente losgebroken.
Dat gebeurde nog tot voor kort met tijd-
roovenden handenarbeid, waarbij men wel
reeds gebruik maakte van springstoffen,
totdat ook hier de machine kwam en wel
eerst de luchtpersboor, later de stoom- en
electrobagger, tenslotte de hijschmachine.
Vooral in de laatste jaren werden de erts
velden voorzien van de modernste machi
nes. Vijfmaal per dag klonk tot nu toe tege
lijkertijd op alle breekplaatsen van de
groeve: „Opletten! Explosie!” Weerklinkt
dit signaal, dan staakt men overal op den
Aanbevelend,
De Engelsche geologen zijn het er al se-
rt 100 jaar over eens, dat Londen bezig
langzaam weg te zinken Dit proces kan
?n over de laatste 5000 jaar volgen.
Daaruit blijkt, dat de stad zinkt met
snelheid van 2.5 centimeter in verloop
5 jaar. Met deze snelheid gaat Londen
langzamerhand onder water. Men heeft be
cijferd, dat over 5000 jaar het Engelsche
continent aan den kant van Londen onge
veer 24 meter onder den zeespiegel gele
gen zal zijn. Indien men bedenkt, dat 24
meter de hoogste bouwgrens voor gebou
wen in Londen is, zou men kunnen aanne
men, dat, als de daling met dezelfde snel
heid doorgaat, in de volgende 5000 jaar ge
heel Londen onder water staat en van de
tegenwoordige gebouwen niets meer over
zal zijn, ai waren zij zoo stabiel gebouwd,
dat ze die eeuwen zouden overleven.
Grillen van de Engelsche kust.
Maar nu verzekeren ons de Engelsche
geologen op grond van de nieuwste onder
zoekingen, dat deze daling niet met die re
gelmatigheid plaats heeft, die men mis
schien op het eerste gezicht bij verande
ringen van dc aardbodem kan aannemen.
Maar heel vaak hebben versnellingen of
vertragingen in deze bewegingen plaats.
Dat versnelling werkelijk mogelijk is,
blijkt hieruit, dat er een aantal paleizen
zijn, wier grondvesten nu 2.50 meter onder
den zeespiegel liggen, terwijl ze 400 jaar
geleden boven den waterspiegel zijn aan
gelegd.
De snelheid van de daling moet hier dus
belangrijk vergroot zijn. Ook een aantal
boomen op verschillende kustplaatsen is
zoo snel onder water geraakt, dat men
kan spreken van een zeer plotselinge voort
gang in de dalende beweging Er zijn on
getwijfeld perioden van 100 tot 200 jaar
geweest, waarin de daling volkomen tot
stilstand kwam, en dan waren er weer pe
rioden, waarin de daalsnelheid vervijfvou
digd werd.