Wat is
udetenland?
Al. ML. SILOCIKIEIPS
AKERMIS.
ï|i
pWil f
r
o
o
o
0
WIMTER 19191
(OOM VAM MIEkES h
i
GULICKX,
DE BILT SEINT
SCHRAVEN-E1JSB0UTS helpt UI
ANNA MARTENS
k -•■J
i
Advertentiën.
Boerinnenbond.
O
■1
Dan kan men er tegen.
Schoenhandel
o
G. VAN DENl' BRAND,
r
Notaris van Liempt te Gilze,
zal op WOENSDAG 19 OCTOBER 1938
om 10 uur ten huize en op verzoek van den
Heer JAN SPRANGERS te Baarle-Nassau
publiek verkoopen:
Pas op voor natte voeten
HALT STAN. Waar
naar toe. Wel naar
j f
bij
Pelsen,
Truien,
1:
eerencostuums vanaf f 13.50
a f 935
vanaf f 14.50
Dames-
Petten,
les.
in-
J. A. JACOBS,
Architect.
0
p
;t
Stationstraat.
Een klucht jonge biggen bij
POOTAARDAPPELEN
te velde gekeurd, alle soorten, alsook
Consumptie voor
WINTERKOEKJES
„VEEL-MELK” BROKJES
HET IS PLEIZIERIG
werken met zaad of poot-
goed dat zichzelf verkoopt.
ie wil AGENT worden?
Écharpen, Blousen,
Pullovers, Tricot ondergoe
deren, Winterstoffen.
Wollen, Katoenen en gewat
teerde dekens. Bébéartikelen.
Beleefd aanbevelend,
Patronaatsteekenschool
St. Joseph te Baarle-Nassau
De leerlingen kunnen zich voor de
aanvangende cursus aanmelden
ondergeteekende.
Lesgeld bedraagt 40 cent per
(Onkosten voor gebruik van zaal
begrepen).
Boerenbond
RUIK Co. ENKHUIZEN.
en
us
sr- I
le-
ib-
>e-
en
ok
er
a. I
Jus four pakjes
labardine’s
)verjassen groote
maten vanaf f 17.50
die Werkmanskleeding
0
0
0
F-duitschers.
Geheel nieuwe keus
en Kinderhoeden,
IR
aar speelt vandaag voor de laatste keer WILLY en
GNES. Gezellig jongen!!!
'I
Aanbevelend,
G
it
3
ver-
i
De
i
zocht, bedroeg
je
et
ie
!t veelomstreden randgebied, dat thans
het brandpunt der belangstelling staat.
HOOG ONTWIKKELDE
INDUSTRIE.
VOLKSAARD BLEEF
BEHOUDEN.
326.158
341.273
352.805
h
■t
r
Tsjech slow.
1.202.077
1.183.240
1.155.120
n
I-
door
Dr. KARL RADOWICZ.
id-
al-
let
rs.
on
ok
in.
ri
jd
a-
er-
n9
an
’g.
ro-
Zwakke tot matige Zuid-Westelijke
wind. Aanvankelijk weinig of geen
regen. Later toenemende-
kans op regen.
Verdere vooruitzichten
Regenachtig.
rs,
e-
n-
3n
n,
o-
al
)h
ie
:n
e-
et
TE KOOP
WED. FR. WILLEKENS,
Hoogeind, Baarle-Nassau.
Chaamscheweg Baarle-Nassau.
Wenscht ge een hooge melk
productie met goedkoop voer?
Eiwit en vet 30/32
Verteerb. eiwit 24%
Zetmeelwaarde 75
nijver volk, dal een bergach
tig gebied wist om te tooveren in
een belangrijk industrie-centrum.
Hel bewaarde zijn eeuwenoude cul
tuur, zijn liederen, zijn volksgebrui
ken; het heefl den vrede lief, doch
het komt voor zijn rechten op.
1934— ’35
1935— ’36
1936— ’37
Op de burgerscholen:
1934— ’35 92.310
1935— ’36 89 864
1936— ’37 88.402
Het aantal Duitsehe kinderen is derhalve
gedaald met 7.7 pet., dat dér anderen met
1.1 pet,
Algemeene vergadering van den Boerenbond
op Maandag 17 October's avonds om zeven uur
in ’t Holl. Patronaat.
Bestelling van veevoeder en meststoffen en
pootaardappelen.
Dit kan tevens Dinsdag geschieden op het
kantoor der fabriek en op het pakhuis.
Het Bestuur.
krijgt MEER LOON dan bij andere firma’s
Uw eigen bestelling tegen inkoopsprijs!
Vraagt inlichtingen bij:
ijn
Ifs
e"
en
ks
de I
es
n
>r-
c
k
e
c
Nieuwstraat A 43 Baarle-Nassau.
Donderdag 20 October Alg. Jaarvergadering,
's Morgens half acht H. Mis voor het geestelijk
en tijdelijk welzijn van den Boerinnenbond waar
bij de leden worden verzocht tegenwoordig te zijn.
5.30 uur stipt Jaarvergadering waarbij nieuwe
leden zich kunnen aanmelden.
Agenda:
1 Opening
2 Lied Kruis en ploeg.
3 Notulen en jaarverslag.
4 Precentielijst en contributie
5 Kort woord door den Geestelijken Adviseur.
6 Tractatie.
7 Rondvraag.
8 Sluiting.
Daarna optreden van het Humoristen Ensem
ble de Laat. Het Bestuur.
Wat den volksaard der Sudetenduitschers
betreft, moet het iederen vreemdeling on
middellijk opvallen, dat deze hemelsbreed
verschilt van dien der Tsjechen. Hoe kan
het ook anders? De eersten behooren im
mers tot het Germaansche, de tweeden tot
het Slavische ras, zoodat er dan ook, on
danks hun samenvoeging in één staatsver
band, nooit sprake is geweest of kon zijn
van een innige vermenging. Daartoe loo-
pen aard en gezindheid van beide groepen
der bevolking te ver uiteen. Het beste wat
men er van kan zeggen is, dat zij tot dus
verre zonder al te sterke wrijving naast,
doch niet mèt elkander hebben voortge
leefd.
Met bewonderenswaardige taaiheid heb
ben de Sudetenduitschers aan hun tradi
ties weten vast te houden, waartoe hun iso
latie sterk heeft medegewerkt. Het Sude-
tenland heeft zijn eigen volksliederen en
gebruiken, zijn kleederdrachten en hout
snijkunst weten te bewaren.
voordeeling der Tsjechische industrie, dat
de verzoeken tot het invoeren van bescher
mende rechten, ingediend door Sudeten-
duitsche takken van nijverheid, welke zijn
aangewezen op afzet op de binnenlandsche
markt, een veel minder gewillig gehoor
vonden, dan die van Tsjechische zijde. Een
dergelijke handelwijze is natuurlijk niet
bevorderlijk aan een goede verstandhou
ding; bevoorrechting van één volksdeel ten
nadeele van een andere volksgroep is on
billijk en moet leiden tot strubbelingen,
welke de kloof voortdurend vergrooten.
Daarbij schijnt het, dat juist de onderne
mingen, welke zich in het bezit van Sude
tenduitschers bevonden, door de belasting
autoriteiten zeer hoog werden aangeslagen,
omdat hun waarde te hoog werd geschat.
Wanneer men de hier slechts in groote
lijnen geschilderde toestanden en omstan
digheden met een onpartijdig oog be
schouwt, moet men toegeven, dat de Tsje-
choslowaaksche regeering zich ten aanzien
van een der belangrijkste bevolkingsgroe
pen bepaalde tekortkomingen heeft te ver
wijten, welke een slagboom hebben opge
worpen tegen een duurzame goede ver
houding. Zij kan niet onkundig zijn geble
ven van de klachten der Sudetenduitschers,
en de overheveling van een deel der Su-
detenduitsche belangen naar Tsjechisch be
zit, waardoor de werkloosheid in het rand
gebied is gestegen, vormt ongetwijfeld me
de een der hoofdoorzaken van de ontevre
denheid, welke zich daar tenslotte heeft
baan gebroken.
1
Een 4-jarig ruin paard, 1 dragende koe, 1
lange kar, 1 stulpkar, ploegen, eggen, aller
lei landbouwgerief, paardentuig, honderd 1-
jarige kippen, enige huismeubelen, enz.
Betaling posten t.e.m. f 10.contant.
Overigens betaling 1 October 1939. Borg
stelling vereischt.
heid onder de Sudetenduitschers te
grooten.
Op steun van regeeringswege kon de Su-
detenduitscher niet, of in slechts zeer ge
ringe mate rekenen. De vliegtuigindustrie,
welke allerwege een zoo groote vlucht nam
in de laatste tien jaar, kon er, ondanks de
latuurlijke hulpbronnen en het beschik
bare kapitaal, geen vasten voet krijgen.
Eerst in 1930 werd daartoe een op zichzelf
itaande poging gewaagd, en wel in het
Trautenausche centrum der linnenindus-
trie, waar de groot-industrieel Igo Etrich
de fabricage ter hand nam van het door
hem uitgevonden vliegtuigtype, de z.g.
.,Etrich-duif”, waarmede een aanvang werd
gemaakt in Oberaltstadt, waar zich de ge
volgen der werkloosheid sterk deden ge
voelen.
De mijnen en de daarmede hand in hand
gaande z.g. zwaar-industrie als staal-, wa
gons- en machinefabrieken gingen even
eens achteruit. De suikerfabrieken vormden
een belangrijken tak van nijverheid; doch
hiervan gingen er, na de oprichting van de
nieuwe republiek, zooveel over in handen
van Tsjechische boeren en handelsvereeni-
gingen, dat zich nu nog slechts een zesde
Huismoeders bescherm uwe kinderen voor natte voeten.
Geef hen daarom een paar hooge schoenen. Wij hebben
ze voorradig voor jongens en meisjes in zwart en bruin.
Ook steeds voorradig de bekende Gummi-laars jes.
Zooiets aan de voeten
als een wig ligt hun land in Duitschland
gedreven. Alles herinnert hier dan ook aan
de Germaansche afstamming.
In de breede grensstrooken, welke zij be
volken, is het grootste deel der Tsjechoslo-
waaksche industrie geconcentreerd; want,
terwijl de Tsjechen zelf zich in hoofdzaak
toeleggen op landbouw, schuilt de kracht
der Sudetenduitschers in al datgene, wat zij
op het gebied van techniek en industrie heb
ben weten te bereiken. Zij hebben, dank zij
den rijkdom aan water, welke van hun ber
gen stroomt, electrische centrales in het le
ven weten te roepen, welke krachtig hebben
bijgedragen tot de ontwikkeling van het
fabriekswezen.
Ook van een tweede natuurlijk behulp
middel heeft men zich met voordeel weten
te bedienen, namelijk van de waterwegen,
die zij in uitstekenden staat hebben ge
bracht.
Bbouwster, wonende te Baarle-Nassau
Behuwd Verheijen Adriaan Jan en Huij-
[ehts, Maria Jacoba.
bverledeu Jansens Jacobus Carolus, oud 2
tn.
De .Tsjechoslowaaksche minister van on
derwijs, Dr. Franke, verklaarde, op het In
ternationale Paedagogische Congres te Pa
rijs, dat eenigen tijd geleden werd gehou
den, dat „de nationale minderheden een
zoo groot aantal scholen bezitten, dat hun
ne kinderen onderwijs konden krijgen in
hun moedertaal.” Uit de statistiek over het
afgeloopen schooljaar 1936—’37 (loopende
van 1 Sept, tot 30 Juni), blijkt dat het aan
tal Duitsehe lagere openbare scholen in
1935’36 bedroeg: 3298, met 9240 klassen,
dat der Tsjechische en Slowaaksche: 10.442
met 31.394 klassen.
In 1936’37 bedroeg het aantal scholen
voor Duitschers: 3290, voor Tsjechen en
Slowaken: 10.524. De Duitschers hadden
dus 8 scholen minder, de anderen 82 meer.
Wat de burgerscholen betreft, daarvan
hadden de Duitschers er in 1935’36 447,
in 1937’38 448; de Tsjechen en Slowaken
in 1935—’36 1482, in 1936—’37 1513. De
Duitschers kregen er dus 1 school bij, de
anderen 31.
Het aantal kinderen, dat de scholen be-
op de volksscholen in:
Duitsehe
354.505
343.567
333.072
deel van de suikerfabrieken en raffinade
rijen in Duitsehe handen bevindt. Daaren
tegen is het overwegend Duitsehe karakter
bewaard gebleven in de textiel-, porcelein-,
glas-, muziekinstrumenten-, papier-, chemi
sche, electrotechnische-, kleinmetaalwaren
en bruinkolenindustrie. Deze bevindt zich
voor 80 pet. en meer in Duitsehe handen,
met uitzondering van de chemische indu
strie welke reeds jarenlang, met het oog
op de fabricage van oorlogstuig, onder ster
ken druk staat van de Tsjechische geldwe-
reld, zoodat de Duitsehe invloed hier is ge
daald tot ca. 60 pet.
POLITIEK MET
TEKORTKOMINGEN
Het moet ongetwijfeld als kortzichtige
politiek van de Tsjechoslowaaksche regee
ring worden beschouwd, dat zij te wéinig
rekening heeft gehouden met specifiek-Su-
detenduitsche wenschen. Men kan het
moeilijk anders noemen dan eenzijdige be-
De ongunstige bodemgesteldheid, het
rotsachtige bergland, heeft dit volk als van
zelf voorbestemd tot het beoefenen der in
dustrie. Reeds op het einde der dertiende
begin der veertiende eeuw stond de hand
weeftechniek op een hoogen trap van ont
wikkeling in Eger, Friedland, Reichenberg
Rumburg en Troppau, namen, die than:
een wereldklank hebben. Met ijzeren wils
kracht en echt Duitsehe „Gediegenheit
heeft de rustige, nijvere bevolking zich toe
gelegd op de ontwikkeling van de industrie
met de schitterendste resultaten, vooral or
het gebied van chemie en textielwaren.
Intusschen heeft de totstandkoming van
de Tsjechoslowaaksche republiek hierop
geen gunstigen invloed uitgeoefend, ten
gevolge van het feit, dat het Tsjechische
deel der natie, dank zij de bevoorrechte
plaats, welke het in het staatsbeste] innam,
een deel der industrie in handen wist te
krijgen, hetgeen geschiedde ten koste van
de Sudetenduitschers. Dat de fabricage van
wapens en ander oorlogstuig bijna uitslui
tend in Tsjechisch bezit overging was tot
op zekere hoogte begrijpelijk, doch dit
droeg er het zijne toe bij om de werkloos-1
h r -.:
V"..'
^7.
Olmiitz, het centrum, van Noord-Moravië,
waar ruim 60.000 Duitschers wonen.
vesting der stad is beroemd.
lD TREMEN! Maakt de buitenstaander
lil z-’ch er we’ een duidelijke voorstel-
I*-* ling van, wat Bohemen beduidt? Is
I het voor hem slechts een woord, of
IMoote aanduiding van een bepaald ge-
|d?
;emen vormt het hart van Europa. Se-
f bijna twintig eeuwen komen hier de
laten van Europa’s noodlot te samen; hier
iffien de ideeën en opvattingen van Noord
I Zuid, van Oost en West, met elkaar in
|tsing, met al hun scherpe tegenstellingen.
I® werd, door alle eeuwen heen, over
lrppa’s wel en wee beslist en de geschie-
f maakt van bijna niet één oorlog ge-
die niet middellijk of onmiddellijk van
l'-oed is geweest op het hart van Europa.
|w hebben de groote ideeën den degen
IB'iiist, op vreedzame wijze zoowel als op
fsdige slagvelden.
Peze onrustige toestand heeft zijn stem-
I gedrukt op de bevolking. Nooit kon er
Inet hart van Europa sprake zijn van een
ftendige politiek, van een staatsbestel, dat
F bewoners een gevoel van veiligheid
fonk, zooals dit in het Westen van Europa
f geva] was, b.v. in Engeland of Frankrijk.
Pu en weer geslingerd op deze zee van
Ijj'jeke onrust en onzekerheid als de be-
Pfang werd, konden in haar midden geen
f°te denkbeelden stand houden; dat is
plotte ook de oorzaak geworden van het
[genvallen der Oostenrijksch-Hongaarsche
parehie.
P LAND DER SUDE-
pbernen! Hier staat de wieg van de Su-
rMuitschers, hier leven en werken zij
LjWers van Tsjechoslowaaksche re-
phek, waarvan zij een der belangrijkste
[.teroepen vormen Het randgebied, dat
jtewonen, zou men kunnen beschouwen
r i‘!1 natuurlijke uitlooper van het groote,
r!i'vp'"wanto Duitsehe rijk, welks taal ook
w de eeuwen heen de volkstaal is geble-
van de Sudetenduitschers. Als het ware
DUITSCHE SCHOLEN IN TSJECHO-
SLOWAKIJE.
t
4-
