Weekblad voor Baarle-Nass&u-Hertog en Omstreken
28e Jaargang Ho 8-
Zaterdag 20 Aug. 1932
Dit blad verschijnt Zaterdags
Rond de 13de Ijzer
bedevaart»
i
DRUKKER UITGEVERS:
’W2B2IZÏ. TT. DIS JÓNG <Sr ZOON
Prijzen der advertentie’s: Minstens
5 regels 75 ct. Elke regel meer 15 ct.
Advertentie’s dikwijls herhaald en
bij contract prijzen bij overeenkomst.
put uit zijn scheppingskracht, niet
alleen gaf hij zijn kunst, hij gaf zijn
gezondheid en de droomen van zijn
toekomst.
Nooit kunnen wij aan Joe En
glish weer denken of wij zien voor
ons die heerlijke teekening: het le
gioen der kruisen over de verlaten
heid van Vlaanderen, onder de scha
duw van het reuzenkruis met de
glorieuze letters van het A.V.V.-
V.V.K.
Welk een symbool! Hoe door
schouwde zijn oog de diepte van de
toekomst! De kruisen hebben hun
woud uitgestrekt naar alle horizon
ten en zoo troosteloos is hun een
zaamheid gekomen over ons oude
West-Vlaanderen. Maar boven alles
rijst nu het kruis aller kruisen, het
kruis van Heldenhulde, gegroeid
uit het nederige grafteeken,- dat Joe
English ons schonk. Aan den wand
daarvan, onder de bescherming van
die armen welke naar alle verten in
een gebaar van verzoening, rijst hij
nu, de nederige en schuchtere, zin
nebeeld van de kunst van Vlaande
ren, die één werd met het lijden en
de hoop van Vlaanderen.
En zooals die kruisarmen naar
de toekomst zich strekken, heeft het
geslacht dat in Joe English werk zijn
eigen ziel herkende, de hand naar
de toekomst uitgestoken.
De toekomst hoort hun toe.
HOE HIJ STIERF.
Begin Augustus 1918 kreeg Joe
hevige krampen in den buik. Tot
overmaat van ongeluk was Profes
sor Daels onbereikbaar die dagen.
De dokter, die hem onderzocht, ver-
moeddeblindedarmontsteking. Maar
de militaire geneesheeren konden
het niet van hun waardigheid ver
krijgen daarmee eens te zijn.
De arme Joe English, die zich
zeer stil moest houden en voor wie
elke bewegingeen marteling was,
werd twee dagen en nachten van
links naar rechts versjouwd. Van de
eene ambulanciekar in de andere
gebracht, omdat men strenge beve
len had gegeven van slechls zwaar
gekwetste jongens in de auto’s te
voeren (wat niet belette dat, wan
neer de hoogere officieren lichte
kooien noodig hadden er altijd auto’s
beschikbaar waren). Eindelijk hield
men met stil te Vikem nadat hij over
al elders afgewezen was.
Een dagen half liet men Joe En-
glisch liggen op de berrie, een dag
en half had hij voor eenig deksel
zijn kapoot; verlaten van hen, die
last hadden voor de zieke en gewon
de soldaten te zorgen, vond hij ein
delijk erbarmen bij een legerdokter,
die geen „militair de carrière was”.
Maar het was te laat. De smart
had hem uitgeput en toen zijn ein
de naderde zei hij nog zwakjes: „Ik
heb zoo’n zeer”, En stervende
dankte de goede en nederige die al
les gedaan en gegeven had wat hij
kon en bezat, voor wat men voor
hem had gedaan. Zijn laatste ge
dachte waren voor zijn thuis, waar
een vrouw tevergeefs wachtte met
twee kleine kindjes, waarvan één
nooit door de vader zou aanschouwd
en geliefkoosd worden. „Zeg aan
mijn vrouw dat ik zou teruggeko
men zijn zooals ik haar verlaten had
Hij dacht met weemoed een
kindje, en aan professor Daels,
die hij had doen roepen en die hem
stervend vond, vroeg hij nog aan
zijn vrouw te zeggen: dat hij alles
gedaan had wat hij kon.
En met die gedachte aan thuis en
aan de zaak, die hij gediend had,
stierf Joe English in heilige gelaten
heid. Hij stierf aan een nieuwen aan
val van blindedarmontsteking, hij
stierf slachtoffer van zijn wil om
bij de jongens van de voorlinie te
blijven en slachtoffer van de erbar
melijke toestanden op de voorlinie
Het was in den nacht van 31 Aug
in het krijgshospitaal te Vinkem.
De krijgsaalmoezenier die hem
in zijn laatste oogenblikxen bijstond,
getuigde: „Zijn laatste uren en zijn
dood waren die van een heilige.”
Het afsterven van Joe English,
zoo onverwachi, ontroerde allen diep
die hem van ver of na hadden ge
kend. Zelfs zij die alleen van hem
afwisten door zijn werk, waren pijn
lijk getroffen. Het Vlaamsche soli-
dairiteitsgevoel, op dit oogenblik zoo
sterk en zuiver, voelde zijn afster
ven als het verlies van een broeder.
OPROEP TOT HET VLAAM
SCHE VOLK.
Dit jaar wordt dus Joe English her
dacht te Diksmuide, op 21 Augus
tus a. s. zal heel Vlaanderen zijn
reuzen - gedenkteeken inhuldigen
aan den voet van Vlaanderens IJzer-
toren.
„Wars van alle geweid, naar de
hoogste schoonheid, om Vlaande
rens wil” dat ligt in heel het werk
van Joe; zoo ook werd zijn schoon
beeld door beeldhouwer Aubroeck
uitgewerkt, in een opperste reiken
naar hoogste schoonheid en ideaal!
Wie kent niet de fijnzielige kun
stenaar van het Ijzerfront, die gansch
zijn rijk talent ten dienste stelde van
zijn volk.
Ik DienDat was zijn leus; zij was
het in alle bescheidenheid, in zijn
studententijd, steeds gereed om te
helpen en te steunen; zij werd het
voor al, daar, in de bloedgrachten
van den Ijzer te midden van de arme
jongens van Vlaanderen, die hij niet
heeft willen verlaten.
Daarom is heel Vlaanderen Joe
Edglish dank en hulde verschuldigd
daarom zal ook heei Vlaanderen
helpen meebouwen aan het machtig
schoone 9 meter hooge gedenktee
ken van hem die „alles gedaan had
wat bij kon!” Vlamingen! wij weten
het; regelmatig werd er beroep ge
daan op uw vrijgevigheid en toch
wij zijn verplicht nogmaals om uw
gift te verzoeken. Doet „al wat gij
kunt” stort nog heden een milde
gift voor Joe English Monument.
PROGRAMMA DER Xllle IJZER
BEDEVAART.
Zondag 21 Augustus 1932.
Voormiddag; Te 11.30 u. stipt
Plechtige H. Mis in open lucht in de
IJzervlakte ter nagedachtenis van
onze dierbare gesneuvelden.
1 Begin der IJzerplechtigheid. Klok
kenspel uitgezonden van uit den
toren.
2 Treurmarsch.
3 Gezamenlijke uitvoering van
„Mijn Vlaanderen heb ik hartelijk
lief”.
4 Aanspraak door Dr. de Pillecyn,
namens de Vlaamsche Oud-strijders
5 Voor den vrede onder de volke
ren: Internationale Bloemenhulde.
6 Gezamenlijke uitvoering van
„Vlaanderen” van Veremans.
7 Aaanspraak van Prof. Dr. Fr.
Daels, namens het Bedevaartko-
miteit.
8 Onthulling van het Joe English-
monument.
9 Bloemenhulde en groet der vlag
gen aan VlaanderensIJzerkunstenaar
10 Gezamenlijke uitvoering van
„Vaarwel mijn Broeder” oud lied
door Hubertus Waelraet.
11 Aanspraak namens de kunste
naars van den Ijzer door kunst
schilder Sam de Vriendt.
12 Gezamenlijke uitvoering van:
„O Kruise den Vlaming.”
Abonnementsgeld: f 1.25 per half
jaar. (bij vooruitbetaling)
Zoolang men het abonnement niet
opzegt wordt men geacht abonné te
zijn.
JOE ENGLISCH.
Uit het nieuw boek dat onlangs van
de pers komt: „JoeEnglisch. Leven
en werken.
„Ik Dien”
Men kan ook van een kunstenaar
spreken en zijn werk ontleden; men
kan van een schilder getuigenis af
leggen over de schoonheid van zijn
werk, de ontroering ondergaan die
in u overstraalt van uit zijn doeken.
Maar den kunstenaar, die schilder
de en teekende en Joe English heet
te, kunnen wij niet losmaken van
den schilder en teekenaar die tot
leuze had gekozen „IkDien.”
Hij diende. Zijn dienstbaarheid
was zonder bedenken, zonder aar
zelen. Hij diende met pen en pen
seel, hij diende, zooals de minste
van hen die dienen kunnen, te voet,
per fiets; door alle weer en moeilijk
heden was hij boodschapper en uit
drager. Daar kwam geen morren in
hem op tegen de kleinheid van de
taak: hij diende.
Hij diende in stilte, gekeerd in
zichzelf, schuchter bij menschen
waarmede hij niet vertrouwd was,
sprak hij niet over wat hij deed.
Zooveel werd door hem voor Vlaan
deren verricht dat niet gekend was.
Wij zien die rei van teekeningen,
met dewelke gansch een periode
van ons eigen streven en lijden ver
bonden ligt. Wij weten hoe dit alles
ontstaan is, hoe groot de liefde was
die dit alles heeft ingegevev, en on
zen mond kent alleen, tegenover
dien eerlijken kunstenaarsarbeid,
woorden van ontroerde dankbare
liefde. Boven dit beeld van „Onze
Lieve Vrouw van den Ijzer”, van de
„Gebroeders van Raemdonck”, van
die kunstzegels, zien wij de gestalte
rijzen van Joe met zijn klaar, vinnic
oog, zijn fijnbesneden mond, zijn
edele, innige goedheid.
Hij was de kunstenaar die in die
uren van offer en zelfvergetelheic
aan zijn kunst alleen dacht in func
tie tot de zaak van zijn volk. Nie
mand schooner dan hij heeft bewe
zen, wat een kunstenaar beteekenen
kan in den strijd van een volk om
zijn eigen ziel.
Hij was de kunstenaar die ook als
mensch gaf alles wat hij kon. Meer
dan hij kon. Niet alleen heeft hij ge-
BAARL’S
HIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
