Z’n Weladolgsslrange.
Weekblad voor Baarle-Nassau-Hertog en Omstreken
Een slachtoffer vaa de September-
moorden.
21 ste jaargang fêc 42
Zaterdag 16 Oct. 1926
Dit blad verschijnt Zaterdags
hïi? Ir Bijdragen tot de geschiede
nis van Baerle.
bij contract prijzen bij overeenkomst.
I®
Prijzen der advertentie’s Minstens
5 regens 75 ct. Elke regel meer 15 ct.
Advertentie’s dikwijls herhaald »n
DKÜKKEi-I 1TGKVKK
,O>3BC JCWd-B■A.TJTlMrJBG>».«s»
d
5
’t Werd ’n icissche heldere nacht,
de sterren pinkelden hoog boven
aan den strakken hemel. In de stad
in de verte steeg ’n rossen gloed op:
de vlam uit de ijzergieterij. Binnen
in ’t wachtlokaal der soldaten lagen
enkele mannen reeds tegen de brits,
’n enkele zat in ’n geïllustreerd stui
versblad te lezen, en Tellinga, in z’n
appart kamertje, goed verlicht door
de snorrende vleermuis, boven de
geelgeverfde tafel, «at met z’n pot
lood op ’n stuk papier de titels van
z’n studieboeken te noteeren. De
permissiebriefjes lagen netjes, com-
pagniesgewijze, gerangschikt naast
*m, en z’n koppel met sabel had ie
naast ’t aleutelbord gehangenWacht
maar, als ’t ’n beetje wilde, werd
dat «kaasmes” vervangen door een
buitenmodel lange lat. Had ie nou
alvast maar studieboeken bij de
hand dan kon ie vannacht al begin-
Abonnementsgeld f 1.25 per half
jaar. (bij vooruit betaling) i
j; Zoolang men het abonnement niet
opzegt wordt men geacht abonné te
lancier werd aangevallen, moet je
altijd probeeren aan den linkerkant
van z’n paard te komen.
Jawel zoo’n lancier geeft je de
Parijs, 2 September, 1792
Er zal a. s. Zondag, 17 October,
groote vreugde heerschen onder de
heiligen Gods en in I
lieke wereld, om de zaligverklaring
van 191 martelaars van de Fransche.
Revolutie. Onder hen vieren de
Broeders der Christelijke Scholen
een hnnner medebroeders, een ne-
derigenvolksapostel die heilig leefde
en heldhaftig stierf om zijn trouw
aanChristus Kerk: Broeder Salomon
van Jezus. Hij werd op 15 Novem
ber 1745 te Boulogne (Frankrijk)
geboren. Zijn degelijke godsdienstige
vader, en zijn heilige moeder,
prentten diep in zijn kinderhart ’t
voorvaderlijk geloof en een innige,
daadwerkelijke godsvrucht. Op zijn.'
21e jaar, na maanden bangen
zielsstrijd in ’t verdorven godveirgfe-
ten Pariis, waar hij «iin Iw••■•leks4»
dies voortzette, trad hij in het
Noviciaat van de Broeders te Saint-
Yon (Rouaan). Daar, op ’t graf van
don H Stichter, Johannes Baptista
de la Salle, begon hij een nieuw
leven, een leven van nauwenomgang
met’t eeuwige, van gebed, offer
vaardigheid en allesdoorgloeiende
liefde lot God. Twee jaar ijverde hij
daarna te midden van een honderd
tal kleuters in de scholen van Rennes
enRouaan, werd later novicemeester
te Maréville (Lotharingen) en in
1787 secretaris van den algemeenen
met je «spuit” in je hand door ’n elkaar in ’t oor moeten fluisteren
1
aaam met ousterfelijken luister!
Eer aan Christus in zijn heiligen!
it>ui iwm uioufr "i - i
INLEIDING.
Bij het lozen van dit opschrift)
nag men niet denken aan een volle-'
lige geschiedenis van de beide dor-
)èn. Daarvoor ontbreekt mij èu de
nodige kennis, èn de noodige tijd.
«V'int men bedenke dat de geschie-
jr»» Baerle ‘>iet aHüS’:
oiid is, maar bovendien Zè?r inge
wikkeld. Daarbij komt nog dat de
archieven, even kostbaar als om
vangrijk, niet alleen te Baerle zelf
zijn in de twee pastorie’s en de twee
gemeentehuizenmaar ook te Meche
len, Tongerloo en Breda.
De lezer zal hieruit begrepen heb
ben, waarom ik mij zal beperken
tot het geven van enkele losse bij -
dragen. Aldus voldoe ik aan den
wensch van hooggeachte zijde, om
alvast te beginnen.
Volgende week begint het eerste
van een zevental artikelen getiteld
toen, in de nachelijke stilte, die al
leen gestoord werd door ’t langge
rekte gepiep van de gasmeter, ’t
gesnork van een der mannen op de
brits of ’t gedempte stappen van de
post voor ’t geweer, ging ie één
voor één de zwart-glanzende boek
jes doorbladeren ’t Zou wel ’n taaie
boel worden, al die dingen herkau
wen, die ’m in Kampen al zoo de I
keel uithingende houding van den ho°ge oomee ia 011der z’u nüUH leM‘
soldaat zonder geweer, gewone den zonder moeite wor je zoo
pas, versnelde pas, looppas i maar niet v. eledelgestieng-de
theorie van het geweer inwendige sterretjes, de centjes, èn de vuile
dienst velddienst garnizoens- boorden en manchetten de deur uit!
dienst pionieren tirrailleeren j D.le oudbakken koek van den gur-
de versterkingskunst met al die nizoensdienst zou ie ia Godsnaam
vreemde woorden talud, escarpe, noë maar es overb-zen over ’t
contre-escarpe, redoute, - sluiten van de «poorten ’t blazen
gymnastiek en schermreglement van de taptoe up de hoeken van de
no'iabene de infanterist tegenover s^rafeli «Het Woord oat al de
den lancier. Goeie genade, als je manschappen, staande in^’n Jmng
’n militair patertje langs den kant!
Zooveel passen moet je de plaat
selijke commandant tegemoet lop-
pen, zooveel passen de plaatgelijke
«De invoering der Hervorming te
Alphen en Baerle”.
Voor zoover noodig, breng ik in
herinnering, dat deze artikelen dén
tijd behandelen van 1648 tot 1654.
In 1648 werd de vrede van Munster
gesloten, waardoor een einde kwam
aan den tachtigjarigen oorlog tus-
schen Holland en Spanje. Maar
tegelijk begon hier voorgoed de
vervolging der Katholieken.
Bij diofi vrede dan kwam de Ba
ronie van Breda, waarbij Baarle-
Nassau behoorde, bij de Hollandsche
Republiek; en de Baronie van Turn
hout, waarbij Baerle Hertog behoor
de, bij de Oostenrijksche of Spaan-
sche Nederlanden, het tegenwoor
dige België.
Baron van Breda was Willem III
stadhouder van Holland; barones
van Turnhout was zijn moeder,
Amalia van Solms, weduwe van
Frederik Hendrik.
Aldus zien we het eigenaardig®
vm schijiiBui, di jg^o iprotetantïCb?
predikanten van de Baronie van
de Baronie van Breda, worden te
gengewerkt door de protetantsche
Barones van Turnhout, die haar
best doet, om de parochiekerk van
Baerle te beschermen.
Op kerkelijk gebied was de toe
stand als volgt. Sinds eeuwen was
er maar één parochie met ééa pa
rochiekerk, de tegenwoordige kerk
van de H. Remigius te Baerle-Hertog
Deze parochie omvatte het tegen
woordige Baerle Hertog, B. Nassau,
Zondereygen en Ulicoten. Onder
oomes ’m onder z’n neus leg-
soldaat zonder geweer, gewone den zonder moeite wor je zoo
pas, versnelde pas, looppas de i 1
dienst velddienst garnizoens- boorden en manchetten de deur uit!
dienst pionieren tirrailleeren i Dle oudbakken koek van dep gur-
Overste, Broeder Agathon. Toen dronken republikeinen, aangevoerd
kwam ais een loeiende wervelstorm j door den beruohten Maillaird, in
de revolutie over Frankrijk gevaren. ’t Karmelietenklooster en richtten
l De staat wilde de Kerk aan boeien, er een afschuwelijk bloedbad aan.
geestelijken en kloosterlin- Zoo stierf Broeder Salomon, kalm
j gen door een afvalligen eed losscheu- j manhaftig den marteldood. Hij had
ren van Rome. Moedig wederstond i God zijn leven gewijd uit liefde voor
heel de katho- de congregatie van de Broeders, 1 de zielen, nu stortte hij zijn bloed
bezield door haar vurige liefde voor voor de glorie en de eenheid van
de zaak van Christus. De meeste Gods Kerk!
icholen werden brutaal gesloten, l Daarom verheerlijkt God zijn
de Broeders als booswichten deE
straat opgejaagd, brood- en dakloos.
Broeder Salomon verbleef heel dien -
tijd te Parijs, als een m<
op den voorpost en hield er den
Algemeenen Overste trouw op de
hoogte van do gebeurtenissen. Zijn
leven was er een heldhaftige ze!fop- f v
offering voor ’t heil van zijn Broeders
waken, werken, bidden, door alle
gevaren eh woelingen heen. Hij
zocht zijn kracht ia God en in zijn,
helder, betrouwvol geloof
Den 15en Augustus, 1792, om 8
’''i" ‘lepümPs.
keinen in zijn huis, doorsnuffelden
alles en sleurden hem mede onder
gevloek en hoonend gelach. De
moedige Broeder legde een fiere
geloofbelijdenis af voor ’t jacobijusch
gerecht en werd in ’t karmelieten
klooster gevangen gezet. Daar
lagen meer dan 150 priesters,’ kloos
terlingen en zelfs bisschoppen op
eengepakt als vee. Den 2en Sept,
besloten de jacobijnsche leiders al
dat «gespuis van landverraders” te
vermoorden. Rond 4 uur in den
avond viel een bende woeste, bloed-
nen te «mopperen”. Want als er
geen contre appèl gehouden werd,
had ie niks te doen as de ronde
naar de keukens en :t abattoir.
Hij dacht er over op de derde
compagnie ’n Cursiaan wakker te
gaan maken, toen er buiten tegen
de ruiten getikt werd; de post voor
’t geweer schreeuwde door ’t deur
tje in de poort: Sjant, familie van
Moeke stond onder de toch
tige poort, met ’n omslagdoek om
d’rhooid: Hier Willum ’n warm
bakske en ’n botternmmeke voor
vannacht.” Hij nam ’t aan, bedank
te maar half, want even nog werd
ie neergetrokken uit z’n droom naar
hoogor op, maar enfin, zooveel
warme bakskes zou z’rn niet meer
hoeven te brengen, als ie maar eerst
weledelgestreng was.
In z’n eerste vuur van ambitie,
om dadelijk de eerste vrije uren aan
de studie te besteden, riep ie de
korporaal van aflossing, stuurde die
naar z’n kamer om al de reglemen
ten, die ie bezat, te gaan halen. En
BAARL’S
HS- EN ADVERTENTIEBLAD
i r mrrr irn.- -t--.—trt~-i- >-i j-Huur ir.in"®wnMli
kans; zoo’n aanval van ’n escadron
lanciers is daar «’n quadrille” links
afhouen asjeblief. En dan moest je
z’n lans zien te vangen met de hals
van je bajonet mooi kletsen
waarom laten ze je geen zout op de
staart van z’n paard gooien, net als
bij de kwikstaartjes. «Werpt over
lans! Eén!” ’n Prachtig commando!
Enfin, hij zou alles leeren wat de